दखल
#ऐसीअक्षरे #दिवाळी२०२३
दिवाळी अंक पाहिलात का?
दिनवैशिष्ट्य
२४ एप्रिल
जन्मदिवस : यंत्रमागाचा शोध लावणारा एडमंड कार्टराईट (१७४३), लेखक अँथनी ट्रॉलॉप (१८१५), सिनेदिग्दर्शक रॉबर्ट वीनं (१८७३), चित्रकार विलेम द कूनिंग (१९०४), सिनेअभिनेता, लेखक, निर्माता व दिग्दर्शक राजा परांजपे (१९१०), द. भारतीय अभिनेता राजकुमार (१९२९), अभिनेत्री शर्ली मॅक्लेन (१९३४), गायिका व अभिनेत्री बार्बारा स्ट्राइसंड (१९४२), डीएनएमधली माहिती आरएनएमध्ये प्रसारित होते हे शोधणारा नोबेलविजेता रॉजर क्रॉनबर्ग (१९४७), फॅशन डिझायनर जाँ-पोल गोल्तिए (१९५२), लोककलावंत तीजन बाई (१९५६), क्रिकेटपटू सचिन तेंडुलकर (१९७३)
मृत्युदिवस : लेखक डॅनिएल डीफो (१७३१), गायक दीनानाथ मंगेशकर (१९४२), चित्रकार जामिनी रॉय (१९७२), उद्योगमहर्षी शंतनूराव किर्लोस्कर (१९९४), अभिनेत्री, नाट्यदिग्दर्शिका व निर्माती पर्ल पदमसी (२०००)
--
जागतिक प्रयोगशाळा-प्राणी दिन
भारतीय जलसंपत्ती दिन.
प्रजासत्ताक दिन : गाम्बिया (१९७०)
वंशविच्छेद स्मृती दिन : आर्मेनिया
लोकशाही दिन : नेपाळ
१८०० : 'अमेरिकन लायब्ररी ऑफ कॉंग्रेस'ची स्थापना
१८९१ : ऑस्कर वाइल्डलिखित पुस्तक 'द पिक्चर ऑफ डोरिअन ग्रे' प्रकाशित.
१९१४ : पुंज सिद्धांतामधला महत्त्वाचा फ्रँक हर्ट्झ प्रयोग जर्मन भौतिक संघटनेसमोर दाखवला गेला.
१९१५ : आर्मेनियन वंशविच्छेद - इस्तंबूलमध्ये आर्मेनियन वंशाच्या २५० बुद्धिवादी आणि नेत्यांना अटक; पुढे ऑट्टोमन साम्राज्यभर झालेल्या आर्मेनियन वंशविच्छेदाची ही सुरुवात होती. सुमारे ८ ते १५ लाख मृत. आजही तुर्कस्तानात ह्या हत्याकांडाच्या उल्लेखाला तुर्कस्तानचा अवमान केल्याच्या आरोपाखाली शिक्षा होऊ शकते.
१९२२ : ब्रिटिश साम्राज्य बिनतारी (रेडिओ) टेलिग्राफने जोडण्याची योजना कार्यान्वित; इंग्लंडमधून कैरोशी संदेशवहन सुरू.
१९२३ : सिगमंड फ्रॉईडने त्याचा मानसशास्त्रीय सिद्धांत Das Ich und das Es (The Ego and the Id) या शीर्षकाखाली प्रसिद्ध केला. त्यात मांडलेल्या इगो, इड आणि सुपर-इगोच्या संकल्पनांनी आधुनिक मानसशास्त्राचा पाया घातला.
१९६७ : रश्याचे अंतराळयान सोयुझ-१ कोसळून अंतराळवीर व्लादिमिर कोमारोव्ह मृत्युमुखी
१९७० : चीनचा पहिला उपग्रह 'डॉँग फँग हॉँग-१'चे प्रक्षेपण
१९८१ : आय.बी.एम.ने पहिला वैयक्तिक संगणक प्रदर्शित केला.
१९९० : खगोलातल्या अनेक महत्त्वाच्या घटनांचे प्रथम निरीक्षण करणाऱ्या हबल अवकाशदुर्बिणीचे प्रक्षेपण
२००५ : जगातला पहिला क्लोन केलेला कुत्रा जन्माला आला.
२००६ : नेपाळचा राजा ग्यानेंद्रने ४ वर्षांपूर्वी बरखास्त केलेल्या संसदेला पुन्हा मान्यता दिली.
२०१३ : बांगलादेशातील सर्वात भीषण औद्योगिक अपघात - औद्योगिक इमारत कोसळून ११२९ कामगार ठार; २५०० जखमी.
दिवाळी अंक २०२३
आवागमन (navigation)
सध्या कोण कोण आलेले आहे?
सध्या 0 सदस्य आलेले आहेत.
प्रतिक्रिया
मस्त
ओळख आवडली. स-ह-च यांचे (आसाम/आहोम आणि स्विच/चुईच) यांचे एकाच भाषेतील सा-ह-च-र्य रोचक आहे
लेख आवडला
लेख आवडला. प्रवासवर्णन हा प्रकार एरवी जबरदस्त कंटाळवाणा असतो.
वट्ट, लडतर अशा शब्दांचा वापर विवक्षित भूभागांतून महानगरांत स्थलांतरित झालेल्या पोटार्थींना 'रम्य भूतकाल' वगैरे आठवून देईल. बाकी वैग्रे वगैरे बोलीभाषेतील शब्द लिखाणात आणू नयेत हे माझे मत मी एका लहानशा पेटीत घालून समुद्रात फेकून दिले आहे.
उसके दुष्मन है बहुत, आदमी अच्छा होगा
प्रवासवर्णन आवडले.
मासा फोटो तच फार बाई आंबट वाटतो आहे. टोमॅटो जास्त झाल्यासारखा.
विष्णू मूर्ती फार सुन्दर आहे.
मध्यंतरी कोणता तरी गेंडा एक्स्टिंक्ट झाल्याचे ऐकले होते, हां नाही वाटते.
फारच छान सफर झाली म्हणायची.
फारच छान सफर झाली म्हणायची. आसमचे बिहू नृत्य बघीतले की नाही?
मधुमेहा विरुद्ध लढा
माझी जालवही
मस्त
वर्णन आवडले.
एका आसामी मैत्रिणीने डंब शेराड्स खेळताना 'बिइंग सायरस' सांगताना चहाची ॲक्शन करून बाकीच्यांना गोंधळवले होते ते आठवले.
भारी आहे शैली. मजा आली.
भारी आहे शैली. मजा आली.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
गुवाहाटी फार सुंदर शहर आहे.
गुवाहाटी फार सुंदर शहर आहे. अर्थातच प्रत्येक भारतीय शहराप्रमाणे त्यातही खूप मोठा गलिच्छ गजबजलेला भाग आहेच. कामाख्याला मी गेलो आहे. खूप छान मंदीर आहे.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
सर्वांचे आभार.
नंदनशेठची कोटी नेहमीप्रमाणेच जबरी आहे
संजोपराव- वैग्रे बद्दल सहमत. इतःपर प्रयत्न करेन.
सारीका-हो अंमळ आंबट होता पण त्यामुळेच खायला मजा आली.
पाभेकाका-बिहू नृत्य बघायला टैम नव्हता, शिवाय ते कधी असते हेही ठौक नव्हते.
मिहिर- मजा आहे
मेघना- धन्यवाद
अरुणजोशी- येस्स, पान बझार वगैरे भाग मस्त वाटला एकदम.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
छान झाली की भटकंती. फोटो पण
छान झाली की भटकंती. फोटो पण मस्तच!
असेच म्हणतो
असेच म्हणतो
शीर्षकापासूनच चुरचुरीत-
लेख शीर्षकापासूनच चुरचुरीत झालाय, मस्त.
गुवाहाटीपासून ४० किमिवर गेंडे पहायला मिळतात हे ऐकून निदान गुवाहाटीपर्यंत तरी जायला हवे असे वाटू लागले.
आसाम, मणीपूर, मिझोरम इ. आपल्या देशातच आहेत हे पुन्हा एकदा स्पष्ट केल्याबद्दल आभार.
धन्स हो विसुनाना. गुवाहाटीस
धन्स हो विसुनाना. गुवाहाटीस अवश्य जाऊन या. अन आभाराचेही आभार
@अस्मि: धन्स!
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
बॅटमॅन जी
सुंदर लेख, ओळख टुरीस्ट प्रमाणे न करुन देता ट्रॅव्हलर च्या शैलीत केल्याने अधिक आवडला. आणि जहर-करार तर खुपच इंटरेस्टीग वाटला. आदिवासी टोळ्यांमधील काही विलक्षण करार माहीत होते पण हा माझ्यासाठी अगदीच नविन. आणि तीर्थंकराची मुर्ती आसाम मध्ये हे ही विशेष वाटले.
अनेक नविन माहीती ने आणि इंडीयन म्युझियम च्या उल्लेखाने बरे वाटले.
www.theparisreview.org
http://all-art.org
www.spring.org.uk
अनेक धन्यवाद कुमारकौस्तुभ
अनेक धन्यवाद कुमारकौस्तुभ साहेब.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
वर्णन आवडलेलं आहे, आणि उगाच
वर्णन आवडलेलं आहे, आणि उगाच 'त्या रम्य आठवणी सोबत घेऊन मी परतीच्या प्रवासाला निघालो' च्या ऐवजी वास्तविक 'गेंडा-दर्शनाने' सफर संपवलेली आवडली. तसेच शीर्षकातला श्लेष झक्कास जमलेला आहे.
बहुत धन्यवाद सरजी
बहुत धन्यवाद सरजी
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
शंका (अवांतर)
(१.) हे 'करिबो-नकरिबो' प्रकरण साधुभाषेसारखे काही आहे काय? की व्यवहारी आसामी भाषेतही अशीच रूपे होतात?
(२.) त्याच 'करिबो-नकरिबो'वाल्या पाटीत, ३ आणि ५ क्रमांकाच्या सूचनांतील तो 'इन्धन'नंतरचा शब्द काय आहे? विशेषतः त्या शब्दातले दुसरे (साधारणतः बंगालीतल्या 'र'सारखे, पण ठिपक्याऐवजी त्रिकोणाच्या नजीकच्या भुजेस समांतर रेषा असलेले) अक्षर? (आसामी लिपीत १-२ अक्षरे बंगाली लिपीपेक्षा वेगळी आहेत, हे ऐकून माहीत होते. पैकी 'र' ['ब'मधील त्रिकोणाच्या अंतर्भागात तिरपी रेषा असलेले अक्षर] ओळखता आला. हे दुसरे अनोळखी अक्षर कोणते आहे?)
बाकी, त्या हस्तलिखितातील अक्षर सुंदर आहे, याबाबत सहमत. 'कार्तबीर्ज्जजित', 'भीमः', 'कोषोभीष्माचार्जाग्निदेबतः', 'द्रोणाचार्यगुरु', 'कालीयमर्द्दन सर्ब्बगोपगोपीजनप्रियः', 'लीलागोबर्द्धन(काहीतरी-काहीतरी)गोबिन्दो' असे अधलेमधले बरेचसे शब्द छान लागले. (एकदा जोडाक्षरांची उजळणी करावी लागेल.) पण 'महाभारतासंबंधात आणि विशेषकरून कृष्णासंदर्भात काहीतरी असावे' या अतिव्हेग अटकळीपलीकडे (गोषवारासुद्धा) अर्थ लागला नाही. असो.
१. साधुभाषेसारखे प्रकरण
१. साधुभाषेसारखे प्रकरण असण्याची शक्यता जास्त. आसामी भाषा त्या चारपाच दिवसांत फारशी ऐकावयास मिळाली नाही, जितकी मिळाली तितक्यात हे रूप ऐकले नाही.
२. गुड क्वेश्चन. मलाही हा प्रश्न पडला होता. बारुआ वैग्रे शब्द येत तिथे हे अक्षर दिसायचे. व किंवा अ यांपैकी कशाचे तरी कार्य पार पाडते असे दिसते. नेटवर पाहिले तर 'व' साठी हे अक्षर वापरले जाते असे दिसते. पूर्ण वाक्य "इंधन लोवार आगते इंजिन बंध करिबो" असे आहे. बंगालीप्रमाणे व-ब अद्वैत इथे नसल्याचे पाहून साश्चर्य आनंद वाटला होता.
बाकी तुम्ही बरेच शब्द वाचलेत! बांग्ला शोत्ति भालोइ जानेन ताहोले मोने होच्चे मीही पुनरेकवार ट्राय मारला खरा. पण व्हेग क्लूज सोडून अन्य काही कळाले नाही. जुन्या शिलालेखांत किंवा हस्तलिखितांत धर्म, पूर्व, इ. शब्द "धर्म्म", "पूर्व्व",अशा प्रकारे लिहिण्याची फ्याशन होती पॅन इंडियन लेव्हलवर तिचे इथेही प्रत्यंतर आले.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
झकास...
चांगली सफर झालेली दिसतिये.
--मनोबा
.
संगति जयाच्या खेळलो मी सदाहि | हाकेस तो आता ओ देत नाही
.
memories....often the marks people leave are scars
छानच!
फटु हाफिसात दिसत नाहियेत त्यामुळे तुर्ताद फक्त लेखनावरः
लेखन आवडले आहेच. बॅट्याच्या लेखन-पुनरागमनाने आनंदही झाला आहे.
मी आसामात केलेला मत्स्याहारच नव्हे तर प्रत्येक आहारात 'फेसलेली मोहरी' इतकेच आठवते आहे. बाहेर रेस्टारंटात इतका त्रास झाला नाही पण घर्गुती जेवण, घर्गुती जेवण म्हणून एका ठिकाणी गेलो तिथे या मोहरीने झीट आणली होती.
जलोकीया मिर्चीचा प्रताप भूतानात चाखला होता. तिथे चीजच्या तुकड्याबरोर या मिरचीचे 'लोणचे'सदृश काहितरी मिळाले होते. अर्थातच ही मिरची एकदोनदाच चवीपुरती खाल्ली (एकदाच गिळली, दुसर्यांदा लाहीमुळे काढून टाकली बहुदा आता आठवत नै) आणि मुख्यतः चीज खाऊनच समाधान मानले व सर्व करणार्या भगिनीला तोंडदेखले 'चान चान' म्हणून सटकलो.
बाकी पेलिकन सदृश म्हणजे हे का?
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
धन्यवाद ऋषिकेश. मोहरी एकूण
धन्यवाद ऋषिकेश.
मोहरी एकूण लैच प्रॉमिनंट आहे तिथे. तरी मी उतरलो त्या हाटेलात सर्व प्रकारच्या डिशेस मिळत होत्या म्हणून बरे.
अन जलोकिया मिर्ची चाखूनदेखील जिवंत राहिल्याबद्दल अभिनंदन ती मिर्ची रेग्युलरलि खाणार्यांची अंतर्गत रचना कशी असेल कुणास ठाऊक. कोठाज ऑफ स्टील मेबी
अन साधारण तसा होता खरा. मला फक्त त्याचा लै मोठा आकार अन पांढरा रंग इतकेच आठवते आहे. फटू काढायचा प्रयत्न केला पण तेवढ्यात चाहूल लागून तो उडून गेला.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
तिखटस्पर्धा
मणिपूरमधे किंग मिर्ची (ऊ मोरोक) नावाचा प्रकार आहे. जगातली ती सर्वात तिखट मिर्ची आहे. १५०० ते २००० रु किलो (सुट्ट्यात दहा रुपयाला एक मिरची) हा भाव आहे. मी गेलो कि २-३ किलो आणतो आणि पाव्हण्यांत वाटतो. आपल्याकडची मिरची तिखट नाही निघाली तर तिच्यात पूडभर टाकून, किंवा जनरलच कमी तिखट टाकून, ते वर्षभर तिखटाचा खर्च वाचवतात.
गावात तिखट खाण्याची स्पर्धा नावाचा प्रकार असतो. तो जास्त जहाल तिखट जास्त खाऊ शकेल तो जास्त महान. अशाच एका तिखटखोर महाभागाने अण्णांचे बोलणे हसण्यावारी नेले. अख्खी मिरची तशाला तशी तोंडात टाकली. मी तिथे नव्हतो म्हणून काय झाले ते पाहायचे सुख मला मिळाले नाही.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
बापरे इतकी तिखट मिर्ची खाववते
बापरे इतकी तिखट मिर्ची खाववते कशी तुम्हांस?????
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
पूपू मोरोक
आपल्याकडे जसा ठेचा बनवतात तसे बायकोचे एक काका तळलेल्या कांद्यासोबत एक कल्ला तिखट ऊ मोरोक वापरून बनवतात. ते साले असतेच इतके टेस्टी कि मी तर एकीकडे नाक पुसायचा टॉवेल ठेऊन पण खातोच खातो. त्या काकांना बायको पूपू म्हणतात आणि मी त्या तिखटाला पूपू मोरोक म्हणतो. पाश्चात्य सोडून कोणालाही आवडेलच याची खात्री आहे.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
हे लक्षात ठेवेन कधी मणिपूरला
हे लक्षात ठेवेन कधी मणिपूरला गेलो तर, धन्यवाद!!
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
विनंती
मूठभर मिरची 'ऐसी अक्षरे पुणे कट्ट्या'ला जेवणानंतरच्या मुखशुद्धीसाठी घेऊन जा. बरीच मौजमजा पाहण्याचे सुख मिळेल.
ती मजा तिथल्या तिथे संपत
ती मजा तिथल्या तिथे संपत नाही. त्यानंतर गविंनी घुबडांवर जसे कॅमेरे लावले आहेत तसे लावून नासिकावर्तन/नितंबवर्तन पाहावे.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
त्यानंतर गविंनी घुबडांवर जसे
ती साश्चर्य किळसवाली स्मायली कोणती आहे? ब्ळ्यॉक्क्क थूऽ!!!!!!! विशेषतः दुसर्या ऑब्जर्वेबलबद्दल.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं