'शिवराय"

कोल्हटकर सर,
तुमचा मुद्दा पटला. तुमच्या अशा परिस्थितीत ह्या कृतीला कविता का म्हणावे? या प्रश्नावरुन मला एक उपप्रश्न सुचला आहे.
मुक्तछंद प्रकाराला तुम्ही कविता मानता का? तुमचे मत ऐकायला आवडेल.

शिवाजी महाराजांवर काव्य लिहिताना लेखणी जरा जास्तच भावनिक होते हे जरी खरे असले तरी कवितेचे मूलभूत नियम पाळले जावेत ही तुम्ही केलेली अपेक्षा योग्यच आहे.

बाकी कवीच्या भावना कळल्या. अनिलसाहेब तुम्ही जरा कोल्हटकर सरांनी दिलेल्या सूचनेनुसार जरुर काव्य रचण्याचा प्रयत्न करा ही विनंती.
तुम्हाला लयबद्धता व छंदशात्राबद्दल सोप्या भाषेत संदर्भ हवा असेल तर "छन्दोरचना" हे माधव पटवर्धन यांचे पुस्तक जरुर पहा. खूप उपयोग होईल या पुस्तकाचा.
तुमचा ईमेल मला व्यनि करा. मी ईमेलद्वारे ते पुस्तक पाठवेन.

एक करून पाहू शकता तुम्ही. जी लय तुम्हाला अपेक्षित आहे, त्या लयीत कविता मोठ्याने म्हणून पाहा.
जिथे तुम्हाला, लयीत थाम्बावे लागत आहे, असे वाटते, तिथे प्रथम र्‍ह्स्व-दीर्घ बदलून पाहा.
जर त्यानेही लय अडखळत असेल तर शब्द बदलून पाहावे लागतील.
उदा.
अवनी वरती नृप जाहले, अगणित आजवरी ।
परी शिवरायांसम नाही जाहला कोणी नृपकेसरी ॥

याच ओळी
अवनीवरती राजे झाले, अगणित आजवरी ।
शिवरायांसम नाहि जाहला, कोणी नृपकेसरी ॥
अशा म्हणून पाहा. अधिक लय वाटते का ? असेल तर अशाच प्रकारचे बदल तुम्हाला इतरत्र करावे लागतील.

(अवनीवर सम्राट जाहले, अगणित आजवरी । , असेही म्हणू शकता.
खरे तर 'अवनी वरती' => 'अवनिवरती' असे हवे, पण उदाहरणासाठी ते तूर्तास बाजूस ठेवू.)

अनिलजी आणि संजीवजी
तुम्हा दोघांना छन्दोरचना पुस्तकाची पीडीएफ पाठवली आहे.

ऐसी अक्षरे च्या अ‍ॅडमिन्स ना विनंती: अशा प्रकारची उपयोगी व मोजकी पीडीएफ स्वरुपातील पुस्तके उपलब्ध करुन देता येतील का? जी कायम संदर्भ म्हणून वाचकांना व लेखकांना वापरता येतील. आकारमानामुळे सर्वर वर लोड पडेल याची जाणीव आहे. तरीही निवडक पुस्तके देता आली तर उत्तम.

धन्यवाद