सोनई हत्याकांड घटना प्रतिक्रिये वरील प्रतिक्रिया.

सोनई दलित हत्याकांड ही ऎसी अक्षरे वरील पोस्ट एका ग्रुपवर टाकल्यानंतर काही दिवसांनी डिलिट केली. तेव्हा तिथे दिलेली प्रतिक्रिया इथेही लागू होतेय. म्हणुन तशीच देतोय. न ओळखणार्या व्यक्तिँचे संदर्भ लक्षात येणार नाहित तेव्हा ते तसेच टाळून पुढे वाचा ही विनंती.

सोनई हत्याकांडा वरील पोस्ट डिलिट करण्याचं कारण तिच्यातील मुळ मुद्यांना प्रचंड बगल देत पोस्ट भरकटवली गेली हे आहे. क्रुरपणे मारल्या गेलेल्या तीन दलित तरुणांचा मृत्यू हा हिँदु धर्मातील निवडक जाती श्रेष्ठत्वासमोर अत्यंत किरकोळ ठरला गेला. काही सन्मानणीय अपवाद वगळता निषेधाच्या ओळीदेखील न उमटता ब्राह्मण्य मराठा यांचं श्रेष्ठत्व आणि निरपराधीत्व यासाठीच मंडळी कंबर कसून भांडू लागली.जातीयतेच्या नवनव्या व्याख्या जन्म घेऊ लागल्या. त्या तरुणांच्या मृत्यूमागील जातीय विखार हे प्रमुख कारण पध्दतशीर पुसले जाण्याचा आटोकाट प्रयत्न होऊ लागला. हे सर्व भयंकर होतं म्हणुन पोस्ट डिलिट केली. असो.

त्या पोस्टवर चर्चा करताना kunal Yande यांनी Rajan Dandekar यांच्या विषयी एकेरी भाषा वापरली म्हणुन मी त्यांना पातळी राखण्याची विनंती केली. जी त्यांना प्रचंड अन्यायकारक वाटली. दोन व्यक्ती कितीही प्राचीन 'लंगोटिया यार' असले तरी सार्वजनिक ठिकाणी इतरांच्या उपस्थितीत संवाद साधताना इतरांना अवघडलेपण येऊ नये याकरीता काही पथ्य पाळावीत हा सर्वमान्य संकेत आहे. तुमचा परस्पर संवाद भले तुमची लंगोटिया यारी जाहिर करणारा असेल. पण एकूण ती भाषा सार्वजनिक ठिकाणच्या सर्वसमावेशक संवादाचा सुर हरवणारी ठरते हे निश्चित ! या धारणेतून मी तुम्हाला केलेल्या मेसेजला तुम्ही, मी तुमचं अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य गोत्यात आणतोय अशा समजात विचित्र दांडगाव्याने ऎकसो एक पोस्टा आणि काँमेँटा टाकत गेलात. वास्तविक दांडेकरांचा ऎकेरी उच्चार असलेली काँमेँट वगळता तुमची कुठलीच काँमेँटस मी डिलिट केलेली नसताना देखील ! एकूण चर्चेमध्ये सोनईच्या अमानवी क्रुर घटनेकडे जातीय अंगाने पाहू नये , तो केवळ एक गुन्हा या स्वरुपातच पाह्यला हवा असे तालिबानी स्टाईल विचार हिरिरीने मांडले गेले. हा विचार मान्य केला तर याच विचाराच्या धर्तीवर स्वसंरक्षणार्थ घडलेला गुन्हा आणि बलात्कार करुन मारलेली बाई दोन्हीकडे एकाच न्यायाने बघावे लागेल. कारण मृत्यू समान दुवा. पण सुदैवाने आपल्याकडे गुन्ह्या मागील मानसिकता तपासली जाते. योग्य न्यायाकरीता ते अत्यंत महत्त्वाचं ठरतं.

सोनईमधील घटने मध्ये त्या तीन तरुणांचं दलित असणं हेच गुन्हेगारांना जबरदस्त चिड आणणारं आहे. हे त्यांनी ज्या क्रुरपणे त्या तिघांची हत्या केली त्यातून थेट स्पष्ट होतं. मेहतर समाजाऎवजी इतर उच्चवर्णिय किँवा बारा बलुतेदारातील इतर कुणी , किँवा गेला बाजार किमान ९२ कुळी असते तर त्यांना निश्चितच मारले गेले नसते ! सोनईमधील घटनेकडे सामाजिक अंगाने पाहण्याचा एक भलताच भंपक दृष्टीकोन चर्चेत दिसून आला. सफाई कर्मचार्याला कोण बाप मुलगी देईल ? तिच्या भवितव्याची काळजी म्हणुन तिच्या बापाच्या भूमिकेकडे पाहवं . अशी उदारमतवादी दृष्टीकोनाची मागणी करणारी काही बुद्धीवादी मंडळी घटनेमागील जातीयता पुसण्याचा जड प्रयत्न करुन गेली. मला आश्चर्य वाटतं, आजही अवती भोवती अर्धवट शिक्षण सोडलेली, अल्पभूधारक, कोरडवाहू जमीनधारक ९६ कुळी मराठा समाजातील मुलं मी पाहतो . ती माँल, मल्टीप्लेक्स, काँलसेँटर मधे सफाई कर्मचारी म्हणुन काम करतात. (त्यात संडास धुणं ही येतं) रिक्षा चालवतात. सिक्युरीटी गार्ड म्हणुन काम करतात. त्यांची लग्न झालीत काहीँची होतील. त्यांना मुलीचा बाप मुलगी देतोच की ! इथे फक्त जात हा मुद्दा पाहिला जातो. हेच कडवट विदारक वास्तव आहे. सोनईमध्ये जातच पाहिली गेली ! जी घटनाच जातीय द्वेषातून घडली आहे.तिला मुद्दाम जातीय रंग देण्याची दलितांना गरजच काय ? जातीयवाद (या घटनेबाबत तरी) जोपासण्याचा आरोप दलितांवर करता येत नाही. अस्तित्त्व राखण्याकरीता एकत्र येऊन काही विचार करणे यालाच जर जातीयवाद समजले जात असेल तर हा शुध्द जहरी अडाणचोटपणा आहे. हिता करीता एकत्र येण्याचा अधिकार हा संविधानानेच सर्वाँना दिलेला आहे. उलट अजुनही 'वेगळ्या' पातळीवरच एकत्र यावं लागतं यासारखं स्वतंत्र भारतातलं दुर्दैव कुठलं ? इथे गट करुनच राहवं लागतं यासारखं वाईट काय ? एक उदाहरण देतो. पुण्यातली एक नामचिन प्राध्यापक संघटना तिचं एकतरी आंदोलन मागासवर्गियां करीता झालंय का ? वेतनवाढ, सेट, नेट मुक्ती बस्स ! मराठा सेवा संघ, छावा, ब्रिगेड, मनसे कोण गेलंय खैरलांजीत किँवा सोनईत ? कुठले प्रश्न महत्त्वाचे यांना वाघ्या, दादोजी, रामदास ? महालक्ष्मीला एक कोटी , किँवा यु.पी. बिहारी हाकला. हे प्रश्न ! दिवसा ढवळ्या कापली जाणारी माणसं यांच्यासाठी कचरा ! निव्वळ राजकिय स्टँड म्हणुन परजातीतील संत महात्म्यांची जयंती साजरी करणं म्हणजे आपण पुरोगामी झालोय का ? दलितांना त्यांच्या हितासाठी सोडा निव्वळ अस्तित्वा करीताच संघटना उभाराव्या लागतात. भांडावं लागतं झगडावं लागतं. आज प्रत्येक क्षेत्रात मागासवर्गिय आणि ओपन दोन्हीँचे मुलभूत हक्कच चिरडले जातात. घटनेच्या मुलभूत तत्त्वांची पायमल्ली करणार्या या उच्चवर्णिय धेँडासमोर भांडणाकरीता उच्चवर्णियातले किती उभे राहतात ? जातीय शिवी देणारा उच्चवर्णिय जातीयवादी ठरतो आणि त्याच्या जवळ शिवी न देता मुक्यानं उभा राहणारा उच्चवर्णियही जातीवादीच ठरतो. ही स्पष्ट धारणा दलित समाजाची होणं अजिबात गैर नाही. सोनई वरच्या पोस्टमधे जातीय विखार फार गलिच्छ पाह्यला मिळाले. झुंडीने एकत्र येणं आणि नाहक ब्राह्मण समाजाला झोडपणं हा त्यातलाच प्रकार ! बरं ब्राह्मण समाजाची खोड अशी की उच्चवर्णिय म्हटलं कि हेच सरसावतात बाह्य सावरत आणि लगेच भांडणाला तयार ! अरे तुम्ही नाही समजत तुमच्या इतकं श्रेष्ठ कुणाला कबुल पण तुमच्या समजण्याला इथे अर्थ आहे काय ? दलित विचारवंताना तर साँल्लीड पढवलेलं आहे. काहीही फट्ट झालं तरी ब्राह्मण ! कारण शाहू, फुले, आंबेडकरांचा निव्वळ जयघोष यांच्या कानापर्यँत पोचवायची खबरदारी घेतली गेलीच आहे इथल्या तथाकथित ब्राह्मणेतर उच्चवर्णिय समाजाने. त्यामुळे खुप खोटं प्रेम करणार्या नवर्याने केलेला जबरी संभोग अशी इथल्या दलितांची गत. मेलेली पोरं मसनात केव्हाच गेलीत आता कुठे घालवावी ?

लेखक:सतीश वाघमारे