विदर्भ- शेतकर्यांचे अच्छे दिन आले

तोटा असा झाला की फलटणमधील जमिनींचे भाव गगणाला भिडले ,सामान्यांना घरे परवडणाशी झाली व आता लोक कंपणीच्या नावे बोटे मोडतात. मोठे उद्योगसमुह आल्याने एखाद्या प्रांताचे प्रश्न सुटतात या गैरसमजातुन बाहेर या.

जे जे म्हणून कानावर पडतं ते योग्यच असतं असं मानून चाललं की ही अशी वाक्ये लिहिता येतात.

१ कोटी रु एकर असायला काहीच हरकत नाही.

दापोली सारख्या ठिकाणी प्लॉट्स ३ लाख रु. गुंठा या दराने विकले जात होते दोन वर्षापूर्वी. हा दर १.२ कोटी रु प्रति एकर होतो. ही तर कोकणातल्या रिमोट खेड्याची गोष्ट . मिहान सारख्या औद्योगिक वसाहतीत तर याहून जास्त रेट असेल.

मुत्तेमवारांच्या आरोपावर जास्त जाऊ नका..ते कशासाठी आरोप करतात हे वेग़ळे सांगण्याची गरज नाही. प्रोजेक्ट तर सुरू झाला. त्यात काही जमलं नाही तेव्हा निदान आता आमची माणसे कामावर घ्या..आम्हाला ठेके द्या...आमच्या एजंसीतून पेट्रोल डिझेल विकत घ्या..आमच्या ट्रांस्पोर्टच्या गाड्या लावा इ.इ. अनेक माग़ण्या लोकांच्या असतात.असो.

गंमत अशी आहे की मग इतके दिवस मुत्तेमवार सत्तेत असताना त्यांनी असा प्रकल्प का आणला नाही हे मात्र कोणी पत्रकार त्यांना विचारणार नाहीत. मिहान सारख्या इंडस्ट्रीयल एरिआमध्ये कोणी गुंतवणूक करण्यास उत्सुक नसताना तेथील जागा उद्योगांऐवजी एम्स, आय आय एम, इंजिनीयरींग कॉलेज, नायपर अशा शिक्षण संस्थांसाठी आरक्षित करताना कोणा राजकीय नेत्याने विरोध केला नाही हेही नोंद करण्यासारखे.

काटोलजवळ महा. शासनाचा एक संत्रा पल्पवर प्रक्रिया करणारा प्रकल्प अर्थातच बंद पडलेल्या अवस्थेत आहे. तो पुन्हा चालू करायला आणि हा फूडपार्क वगैरे तिथेच करायला सरकारने रामदेवांना सांगितलं होतं. तसा सर्वेही पतंजलीवाल्यांनी केला पण नंतर तो फिजीबल नाही असे सांगत वेगळी जागा मागितली.

बायदवे, लेखक विश्वास पाटील सध्या मिहानचे एम.डी. आहेत.(हिंट:आठवा महाराष्ट्रभूषण वाद )

स्थानीय शेतमाल MNC घेत नाहीत हा शोध कुठे लागला ?

मी आऊट ऑफ टर्न बोलतोय.

दोन भाग आहेत - (१) रिटेल / फार्मिंग, (२) रिटेल / मॅन्युफॅक्चरिंग. दोन्ही मधे structurally बोलायचं तर रिटेल हे डाऊनस्ट्रीम आहे.

केंद्रसरकारने (युपीए) जेव्हा मल्टीब्रँड रिटेल मधे ५०% थेट परकीय गुंतवणूकीस परवानगी दिली होती तेव्हा सुषमा स्वराज यांनी कंठशोष केला होता की MNCs आपली बार्गेनिंग पॉवर वापरून स्थानिक शेतकर्‍याचा माल पडेल किमतीवर घेतात. त्या रिटेल्/फार्मिंग बद्दल बोलत होत्या. नंतर अरुण जेटलींनी सुद्धा साधारण अशाच स्वरूपाचा मुद्दा (रिटेल्/मॅन्युफॅक्चरींग च्या संदर्भात) उपस्थित केला होता की चीन मधे असं होऊ शकत नाही कारण चीन हा मोठा मॅन्युफॅक्चरींग हब आहे त्यामुळे. दोन्ही वक्तव्ये युट्युब वर मिळतील.

हे दोन्हीही मुद्दे भंपक आहेत.

माझ्या माहीती नुसार केंद्रसरकारने तशी अट सुद्धा घातलेली आहे की स्थानिकांकडून अमकं उत्पादन घ्यायलाच हवं.

तेव्हा बापट तुमचं म्हणणं काही बाबतीत (उदा फ्रिटो ले) बरोबर असेलही पण राजकारणी त्याला एक्सेप्शन म्हणून ट्रीट करतात असा माझा मुद्दा आहे. पुनश्च - मी आऊट ऑफ टर्न बोलतोय. पण स्थानिक शेतमाल MNCs घेत नाहीत हा राजकारण्यांनी उठवलेला मुद्दा आहे असं म्हंटलं तर ते जास्त योग्य ठरेल.

पतंजली बद्दल ठाम मत बनवायची जरुरी मला वाटत नाही. नवीन कंपनी आहे. प्रॉडक्ट आवडलं तर वाचून वगैरे ( म्हणजे गोनाईल वगैरे नाहीये ना ते बघून )घ्यायचं. भंपक खोटा किंवा भाबडा प्रचार आहे असे वाटले तर ठोकायचं. माझ्या पुरता इतक सोपं आहे.

सध्या भारतात राहत नसल्यामुळे माझ्या मताला एक पिंक एवढीही किंमत नाही.

पतंजली लोकांच्या धार्मिक आणि सांस्कृतिक भावनांना हात घालून वस्तू विकतं असं मला बरेचदा वाटतं. पतंजली ह्या ब्रँडनावाबद्दलही मला थोडं कुतूहल वाटतं; पतंजली हे नाव भारताच्या सांस्कृतिक ठेव्यातून आलेलं. ह्या नावावर फक्त रामदेव बाबा किंवा त्या कंपनीच्या मालकांना प्रताधिकार सांगता येईल का, इथपासून प्रश्न पडतात. आत्तापर्यंत डाबर, विको, बोरोनील इत्यादी स्वदेशी कंपन्या, उत्पादनांची नावं आधुनिक किंवा आपापल्या (आड)नावांची होती.

पतंजलीचं कोणतंही उत्पादन मी वापरलेलं नाही. पण गेल्या वर्षी दीड-दोन महिने भारतात असताना अनेक नातेवाईक आणि मैत्रांकडे जाणं आणि घरी राहणंही झालं. त्यात वयस्कर आणि/किंवा देशीवादी, 'आमची संस्कृती खूप थोर' आणि उजव्या विचारांकडे झुकलेल्या लोकांकडे पतंजलीची टूथपेस्ट जरूर होती. (मी वापरून बघितली नाही; घरात पतंजलीची इतर उत्पादनं असतील तर माहीत नाही.) घरातल्या लोकांचं मिडीयन वय ५० पेक्षा कमी असणाऱ्या स्वदेशीप्रेमी घरांत विको किंवा मिसवाक होती; इतर घरांमध्ये कोलगेट किंवा तत्सम. साधारण डावीकडे झुकलेल्या वाटणाऱ्या एका उच्च-उच्च-मध्यमवर्ग घरात सेन्सोडाईन टूथपेस्ट होती; ही पेस्ट मी अमेरिकेत वापरते.

पतंजलीची दंतकांती पेस्ट मीही वापरतो आहे. रिजल्ट्स बरेच चांगले आहेत. त्याचबरोबर पतंजलीचा शांपू (केश कांती) वापरतो तोही चांगला आहे. पतंजलीचं तूपही चांगलं आहे. पतंजलीच्या आवळा कँडी मस्त आहेत. पतंजलीच्या न आवडलेल्या गोष्टी म्हणजे बिस्कीटं आणि नूडल्स. मैरी बिस्कीट एकदम रद्दड. त्यांची गुडडे टाईप बिस्कीटं अत्यंत गोड आणि गंडलेली आहेत. नूडल्स फालतू आहेत काहीच चव लागत नाही.

पतंजलीच्या वस्तू स्वस्त आहेत हा गैरसमज आहे. तूप, बिस्कीटं, पेस्ट वगैरे सगळे इतर बहुराष्ट्रीय कंपन्यांइतकेच महाग आहे. शिवाय इतर कंपन्यांच्या मालावर बिग बझार सारख्या दुकानात जी सवलत असते ती पतंजलीवर सहसा मिळत नाही.