कथा

रात्रीचे दहा वाजले असावेत. झोप येणे अवघड होते. कोकाट्यांचा तो बुजगावण्यासारखा सारखा दिसणारा रोबोट सारखा डोळ्यासमोर येत होता. शपथेवर सांगतो, मी आजवर कुणालाही जाणूनबुजून फसवलं नव्हतं. पण आज मी त्या “यंत्र मानवाला” फसवलं होतं. त्याची मनाला चुटपूट लागून राहिली. एका परीने कोकाटेंच्या घरातले वातावरण त्याला कारणीभूत असावे. असं पण असेल की मला कोकाटेंच्या हव्यासातला फोलपणा दाखवून द्यायचा असेल. पहा बघता बघता मी देखील त्या चक्रात ओढला गेलो होतो. एका निर्जीव यंत्राला कळत नकळत सजीव मानायला लागलो होतो. अशा विचारांच्या धुंदीत झोपेतही मला रॉबी दिसत होता. त्याच्या चेहऱ्यावर ते मिश्कील हसू नव्हते.

कोकाटेंंचा रोबोट
“सफाया” नावाच्या रोबोटचं प्रात्यक्षिक आयआयटी मुंबई मध्ये होणार होते. हा “हॅन्सम रोबोटटिक्स” नावाच्या हॉंगकॉंगच्या कंपनीने बनवलेला रोबोट होता. आयआयटीमधे “टेक फेस्ट” च्या परिश्रमाने हे प्रात्यक्षिक होणार होते.

लहान माझी भावली
मोठी तिची सावली.
नकटे नाक उडवीते
घारे डोळे फिरवीते.
भात केला कच्चा झाला
वरण केले पात्तळ झाले.
आडाचे पाणी काढायला गेली
धुपकन पडली आडात.
सासू बाई शेजार्याच्या लहान मुलीला गाणे “शिकवत” होत्या.
सून स्वयंपाक गृहात काम करत होती. मनात म्हणाली. “मला शिव्या देताहेत. ऐकतेय मी सगळे. तुम्ही काही म्हणा मी आडात जाऊन जीव देणाऱ्यातली नाही. सज्जड हुंडा देऊन आले आहे. तेव्हा न लाजत मुलाची किंमत खण खण वाजवून घेऊन त्याला विकला न तुम्ही?”
साबा आणि साबू दोघेही व्हाट’स अप अंकल आणि आंटी.

तू गोड हसलास. मी त्या हसण्यात विरघळले. तुला रागवायचे होते तेच विसरले. कोण आहेस रे तू माझा?
मग तू विचारलेस. इतके प्रेम करतेस माझ्यावर.......!
तुझ्या त्या प्रश्नाने मी आतून हलले. काय बोलावे ते समजेना मला. डोळ्यात टचकन पाणीच आले.तुझ्या त्या शब्दांनी कुठेतरी आत खोलवर काही तरी छेडले होते.

मागील दुवा https://aisiakshare.com/node/8739

मी जागीच आहे.मध्यरात्र उलटून गेली आहे. चंद्र क्षितीजावर मावळतोय. आता पूर्ण अंधार होईल. गडद अंधार. मग शुक्राची चांदणी झळाळून उठेल. दुसरा छोटा चंद्रच जणू. आणखी. सभोवतालचे तारा मंडळ जोरजोरात लुकलुकायला लागेल. पण अर्ध्या प्रहरासाठीच. मग उजाडायला लागेल. पूर्वेकडे आभा येईल. चंद्राच्या उजेडाअभावी लखलखीत वाटणारे तारे हळू हळू फिकुटायला लागतील. पक्षी जागे होतील. दूर कुठेतरी गाईंच्या हंबरण्याचा आवाज येईल. आत्तापर्यंत असणारी नीरव शांतता सम्पेल.

आमच्या आधीचे दोन पेशंट तिथे बसले होते. टेबलावर पेपरांची चळत पडली होती. एक जण ‘प्रभात’ वाचत होता. त्याने प्रभात टाकून सकाळ उचलला. बाबांनी चपळाईने प्रभातवर कब्जा केला. डायरेक्ट चौथ्या पानावरच्या काडीमोडच्या नोटीसा वाचायला सुरवात केली.
“आमच्या अशिलाने तुला एकूण चौदा पत्रे लिहिली. तू जी लग्नाच्या आठव्या दिवशी माहेरास निघून गेलीस ती आजतागायत नांदायला परत आली नाहीस. त्यामुळे आमच्या अशिलास लग्नाचा हक्क बजावता...”

१९६०.
बाबांची बदली तालुक्याच्या गावाहून शहरात झाली होती. माझी चौथी पाचवी तालुक्याला झाली होती. शहरात जायचे म्हणून आई आणि माझा मोठा भाऊ खुश होते. बाबा रेवेन्यू खात्यात असल्यामुळे तालुक्यात त्यांचा वट होता. मी भाउसाहेबाचा पोरगा म्हणून नाही म्हटले तरी माझीही चलती होती.
मोठा भाऊ माझी खूप काळजी घेत असे.
“बबड्या, तुझी मला काळजी वाटते रे.” लांब चेहरा करून दादा म्हणाला.
“का? काय झाले?” मी घाबरलो.
“काय नाय. जाउंदे. काही सांगून उपयोग नाही. मी तरी तुझी किती काळजी घेणार?” दादाने निराशेचा सूर लावला. मी खूप विचारले, जंग जंग पछाडले. दादा काही ताकास तूर लाऊ देईना.

आमचे डिझेल इंजिन.
ते दिवस परीक्षेचे होते. परीक्षा खरी तर आई बाबांची होती. थोडी फार मुलांची पण. त्या अभ्यासाच्या रात्री होत्या. आणि अगदी नेमक्या त्याच वेळेला आमच्या कॉलनीत विजेचा लपंडाव सुरु झाला. म्हणजे वीज केव्हाही गायब व्हायची आणि केव्हाही परत यायची, कधी पाच मिनीटांनी. कधी एक तासाने, नंतर नंतर फुल दिवसभर! दिवसा गेले तरी काही प्रॉब्लेम नव्हता कारण मी ऑफिस मध्ये –काय म्हणतात त्याला हा “टकाटक”- एसी मध्ये बसलेला असे.
पण नंतर वीज जेव्हा प्राईम टाईम ला जायला लागली तेव्हा मी खडबडून जागा झालो.

मला ते दिवस अजून आठवतात. मी नुकताच बीईची परिक्षा पास झालो होतो. कॉलेजमधेच माझी नोकरी पक्की झाली होती. निकाल लागल्यावर मी तडक पुण्याचा रस्ता पकडला. ऑफिसमधले दोन संटे पकडून आम्ही तिघांनी पुण्याच्या सुप्रसिद्ध “पुणेकर कॉलनी”त एक जागा भाड्याने घेतली.
पुणेकर कॉलनी”त दोन प्रकारचे लोक रहातात, एक तर म्हातारे, हळूहळू चालणारे, दर दहा पावलांनंतर एक पाउल विश्रांतीचे, थकलेले, वाट पहाणारे, मुलं अमेरिकेत. दुकानात एकमेकांशी बोलताना न्यूयॉर्क, फिला, बफेलो, केम्ब्रिज, टोरांटो. मुलीचे बाळंतपण, इमिग्रेशन, विसा, फराळाचे, पुरणपोळी किती दिवस टिकेल हो, चितळे ह्यांच्याच गोष्टी.

कॉस्मिक सेन्सॉरशिप

भाग -६