छायाचित्रण पाक्षिक-आव्हान २१: काळ

बदल - नवीन विषय आहे 'काळ'. काळाची प्रचिती देणारं जे काही दिसेल/भासेल त्याचे छायाचित्र हेच नवीन आव्हान आहे. तर आपल्याला काळाशी सुसंगत वाटणारे फोटो इथे जरुर नोंदवा.


ह्या काळावर शेक्सपिअरने लिहिलेलं एक सॉनेट इथे देत आहे, सॉनेटबद्धल अधिक माहिती इथे मिळेल.


When I do count the clock that tells the time,
And see the brave day sunk in hideous night;
When I behold the violet past prime,
And sable curls all silver'd o'er with white;
When lofty trees I see barren of leaves
Which erst from heat did canopy the herd,
And summer's green all girded up in sheaves
Borne on the bier with white and bristly beard,
Then of thy beauty do I question make,
That thou among the wastes of time must go,
Since sweets and beauties do themselves forsake
And die as fast as they see others grow;
And nothing 'gainst Time's scythe can make defence
Save breed, to brave him when he takes thee hence.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


जानेवारी २०१३ पासून लोकसत्तामधे (संपादकीय/विशेष) सुरु असलेल्या अभिजीत ताम्हणेंच्या कलाभान मालिकेत गेल्या ३-४ अंकांमधे हेतुपूर्ण/हेतुबद्ध/क्रियात्मक फोटोग्राफीबद्दल लिहिले आहे. रुढ रंग/सौंदर्य/तांत्रिकतेच्या पलीकडे जाऊन हेतुपूर्ण, ठराविक आशय ठेवून फोटोग्राफीच्या माध्यमातून विविध प्रश्नांवर केलेलं विवेचन विलक्षण आहे. इथून पुढे ह्या लेखामध्ये मांडलेले विचार कलाभान लेखमालेच्या विचारांना धरून आहेत.

आपण गेल्या अनेक अंकांमध्ये मूलतः सौंदर्यहेतू असलेल्या फोटोग्राफीचे अनेक प्रकार पहिले, अनेक चांगल्या प्रयत्नांचे अनुभव त्यामुळे आपण घेऊ शकलो, ह्यावेळेस मुळ रंग/रूप बाबींसह/शिवाय ठराविक उद्देश मांडणारी रचना फोटोग्राफीच्या माध्यमातून सदर करावी असा प्रस्ताव आहे.

ठरविक उद्देश/हेतू - ठरविक उद्देशाची काही परिभाषा नाही, भवतालच्या जगासंबंधी तुम्हाला पडणारे प्रश्न, तुम्हाला वाटणाऱ्या सामाजिक समस्या, वैयक्तिक हेतू, मांडावासा वाटणारा विचार असा काही. तुमचा फोटोग्राफीमागचा उद्देश तुमचा अनुभव असू शकेल, उपहास असू शकेल, वाचलेला आणि प्रकर्षाने जाणवलेला विचार असू शकेल, तुमच्या कामाचा एक भाग असू शकेल, अवतीभवती पाहिलेली विसंगती असू शकेल. मुद्दा तुम्हाला त्रास देणारा किंवा विचार करायला भाग पडणारा असेल, तुम्ही लेख लिहिणार असाल किंवा कविता लिहिणार असाल तर तेच तुम्हाला फोटोग्राफीच्या माध्यमातून व्यक्त करता येईल. ह्यासंदर्भात कलाभान मालिकेतील "कोण म्हणजे मी?", "ठरवाठरवी", "मानसीचा प्लास्टिकभार तो..", "समाजाचा चेहरा" हे लेख वाचावेत, पण त्यामुळे तुमची विचार-प्रक्रिया वाचलेल्या लेखांच्या दिशेनेच फक्त जाउ नये ह्याची काळजी घ्या.

मांडणी - हेतू मांडण्यासाठी भवतालामधलीच परिस्थिती वापरली पाहिजे असं नाही, मुद्दाम काही साधनांची मांडामांड करून रचना करण्यास हरकत नाही.

तांत्रिक बाबी सांभाळता आल्या तर रचना अधिक प्रभावी ठरते पण त्याचा आग्रह नाही, फोटोंवर किमान संस्करण करणे मात्र वांच्छित आहे.

अशी मांडामांड मिळण्यास / करण्यास वेळ लागू शकतो, त्यामुळे येथील संपादक मंडळाच्या परवानगी-नुसार स्पर्धेचा कालावधी वाढवता येईल. विषयाबद्दल काही चर्चा करणे सदस्यांना गरजेचे वाटल्यास तसे इथे किंवा दुसरा धागा काढून करता येऊ शकते.

तर हेतू व त्याची मांडणी हाच या वेळचा विषय आहे, प्रत्येक रचनेबाबत रचनाकाराने त्याचा विचार मोजक्या शब्दात मांडावा हि विनंती.

वरील प्रस्तावास कुणाचा आक्षेप असल्यास कृपया तो मांडावा, आक्षेपावर बहुमत झाल्यास विषय बदलण्याची विनंती संपादक मंडळाला करता येइल.

अभिजीत ताम्हणे ह्या संस्थळाचे सदस्य असल्यास त्यांनी ह्या प्रस्तावासंदर्भात आपले विचार मांडावेत, काही सुधारणा सुचवाव्यात ही विनंती.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
सुचना -

अनेक वेळा कच्चे फोटो हे काहीसे धूसर आणि रंगांनी कमी संपृक्त असतात. गिंप, पिकासासारख्या फोटो एडिटरमधून कॉंट्रास्ट आणि कलर सॅच्युरेशन वाढवलं, तापमान बदललं तर चित्र खुलून दिसतील. तसंच योग्य प्रमाणात कातरल्याने (क्रॉप केल्याने) मांडणीही संतुलित आणि आकर्षक होऊ शकते.
तसा प्रयत्न जरूर करावा. उत्सवी फोटो हे अनेकदा जनरल मोकळ्या पद्धतीने घेतलेले असतात .. त्यातल्या विवक्षित गोष्टि कातरून केंद्रित केल्याने वेगळा परिणाम साधता येईल..
स्पर्धेचे नियम पुढीलप्रमाणे आहेत:
१. केवळ स्वतःने काढलेले छायाचित्रच स्पर्धेच्या काळात स्पर्धेसाठी प्रकाशित करावे. मात्र त्याविषयाशी संबंधित इतरांची, इतरत्र पाहिलेली चित्रे योग्य परवानगी घेऊन इथे टाकल्यास हरकत नाही. स्पर्धाकाळात टाकलेले इतरांचे चित्र स्पर्धेसाठी धरले जाणार नाही.
२. एका सदस्याला जास्तीत जास्त ३ चित्रे स्पर्धेसाठी प्रकाशित करता येतील. जर/जी छायाचित्रे स्पर्धेसाठी नसतील तर प्रतिसादात ठळकपणे तसे नमूद करावे.
३. आव्हानाच्या विजेत्यास पुढील पाक्षिकात आव्हानदाता आणि परिक्षक व्हायची संधी मिळेल. अर्थात आधीच्या आव्हानाचा विजेता पुढील पाक्षिकाचा विषय ठरवेल आणि विजेता घोषित करेल. (मग तो विजेता त्यापुढील पाक्षिकाचा आव्हानदाता व निरीक्षक असे चालू राहील.)
४. ही स्पर्धा २ आठवडे चालेल. म्हणजे आज सुरू होणार्‍या स्पर्धेचा शेवट ४ मे रोजी भा.प्र.वे.नुसार रात्री १२:०० वाजता होईल. ५ मे रोजी निकाल घोषित होईल व विजेता पुढील विषय देईल.
५. पाक्षिक आव्हानाच्या धाग्यावर प्रकाशित झालेल्या चित्रांच्या तंत्रावर शंका विचारण्यावर, निकोप टिपण्या करण्यावर बंदी नाही. मात्र हे आव्हान आहे हे लक्षात घेऊन जिंकण्यासाठी/हरवण्यासाठी उगाच एखाद्याला टीकेचे लक्ष्य करू नये अशी विनंती. अर्थात तुम्हाला हव्या त्या चित्रांबद्दल मुक्त, निकोप चर्चा करण्यास प्रोत्साहन देण्याचेच धोरण आहे.
६. आव्हानाचा विजेता घोषित करण्याचे पूर्ण अधिकार आव्हानदात्यांचे असतील. त्यासाठी त्याने ठराविकच निकष लावावेत असे बंधन नाही. त्याने आव्हान द्यावे व त्याचे आव्हान कोणी सर्वात उत्तम पेलले आहे ते ठरवावे इतके ते सोपे आहे. शक्यतो ३ क्रमांक जाहीर केले जातील.(मात्र पुढील पाक्षिकात फक्त प्रथम क्रमांकाचा वीरच आव्हानदाता असेल). आव्हानदात्याकडून काय आवडले हे सांगण्याचे बंधन नसले तरी अपेक्षा जरूर आहे.
७. आव्हानदात्याला प्रथम क्रमांकाचा एकच आव्हानवीर घोषित करणे बंधनकारक आहे.
८. आव्हानात स्पर्धेसाठी प्रकाशित चित्रे प्रताधिकाराच्या दृष्टीने निकोप असावीत अशी अपेक्षा आहे.
९. आव्हानदाता स्वतःची चित्रे प्रकाशित करू शकतो मात्र ती स्पर्धेत धरली जाणार नाहीत.
१०. कॅमेरा व भिंगांची माहिती देणे बंधनकारक. शक्य असल्यास इतर तांत्रिक तपशील द्यावेत.
सूचना : 'ऐसी अक्षरे' संकेतस्थळावर आपली चित्रे कशी प्रदर्शित करावीत, याबद्दल अधिक मार्गदर्शन या धाग्यावर आहे. त्याचा लाभ घ्यावा.
चित्रे या संकेतस्थळावर टाकताना, जर Width आणि Height (दोन्ही) दिली नाही तर ते फोटो इंटरनेट एक्सप्लोरर् (९) वर दिसत नाहीत. (पण फायरफॉक्सवर दिसतात.) यावर उपाय म्हणजे Width आणि Height दोन्ही रोमन अंकांमध्ये द्यावेत किंवा त्यांचा उल्लेखच इमेज टॅगमधून वगळावा. कृपया याची नोंद घ्यावी.

मागचा धागा: विषय उत्सव , आणि विजेते छायाचित्र(३. गणपती २०१२).