Skip to main content

एकच ध्रुव असलेला चुंबक्

कोणतेही पट्टी चुंबक घेतले तर त्याला लांबीच्या एका बाजूला दक्शीण आणि दुसऱ्या बाजूला उत्तर ध्रुव असतो.
चुंबकाचे दोन विरुद्ध ध्रुव एकमेकाना चिकटतात ( उत्तर + दक्शीण )
एका सरळ रेषेत असे दोन पट्टी चुंबक एकमेकाना चिकटवले ( उ - द + उ- द) तर आपल्या दोन ध्रुव ( उ-द) असलेला एक चुंबक मिळेल.
हा चुंबक हवेत टांगला असता उत्तर दक्शीण दिशा दाखवेल.
चुंबकाचे समान ध्रुव एकमेकाना आकर्षित करत नाहीत. ते एकमेकाना दूर ढकलतात.
समजा काही बल लावून ( म्हणजे बांंधून / चिकटवून ) दोन पट्टी चुंबकाचे समान ध्रुव म्हणजे दोन्ही दक्शीण ध्रुव एकमेकाना जोडले ( उ-द + द-उ ) तर पट्टी चुंबकाच्या दोन्ही बाजूस उत्तर ध्रुव असेल. अशा वेळेस तो हवेत टांगला तर कोणती दिशा दाखवेल?
( असा चुंबक काही वेळ निदान बांधलेली दोरी सुटेपर्यंत तरी दोन्ही बाजूस एकच ध्रुव असलेला चुंबक असेल)

Rajesh188 Tue, 18/10/2022 - 21:36

चुंबक च्या दोन टोकाला दोन वेगळे ध्रुव अस्तात.
किती ही वेळा तुकडे केले तरी नियम बदलत नाही.
त्याचा उलट दोन तुकडे एकत्र केले तरी नियम बदलत नाही
नियमात कधी ही दोन अर्थ असतात.
दुसरा अर्थ सांगायची गरज नसते.
चालताना डाव्या बाजूने चालावे.
ह्याचा दुसरा अर्थ उजव्या बाजूने चालणे चूक आहे.
हा दडलेला अर्थ असतो.
प्रतेक नियमात असा दडलेला अर्थ असतो.
चुंबक का चे किती ही तुकडे केले तरी त्या नवीन तुकड्यात चुंबक चे सर्व गुणधर्म असतात.
ह्याच्या विरुद्ध चुंबकाचे अनेक तुकडे एकत्र जोडले तर त्या एकसंघ तुकड्यात पण chumbkache सर्व गुणधर्म असतात.
हा दडलेला अर्थ त्या नियमात असतो

गलिव्हर Tue, 18/10/2022 - 22:12

In reply to by Rajesh188

आम्हीसुद्धा कॉलेजमध्ये असताना परीक्षेत उत्तर माहीत नसले कि किमान दीड पाने प्रश्नातल्या विषयाशी संबंधित शब्द किंवा नियम मोघमपणे लिहीत असू ह्याची आठवण झाली.

Rajesh188 Wed, 19/10/2022 - 09:59

In reply to by गलिव्हर

कल्पनेच्या विश्वात उडता आले पाहिजे. तोच पाया आहे विज्ञान चा.

प्रॅक्टिकल मध्ये आम्ही पाहिले उत्तर लिहायचो आणि नंतर calculation करून reading.
प्रयोग करायचीच गरज पडायची नाही
Accurate रिडिंग म्हणून परत wah wa pan होत असे.
भौतिक ,रसायन शास्त्र मध्ये.
Bio मध्ये ते शक्य नसतं .

मार्मिक गोडसे Wed, 19/10/2022 - 11:49

In reply to by विजुभाऊ

पृथ्वीच्या दोन्ही ध्रुवाचे आणि चुंबकाच्या दोन्ही ध्रुवांचे बल समान आहे असे गृहीत धरू. त्यामुळे चुंबकाच्या समान ध्रुवावर पृथ्वीचे चुंबकीय आकर्षण आणि प्रतिकर्षण बल समान लागून चुंबक दक्षिणोत्तर स्थिर राहील.

विजुभाऊ Wed, 19/10/2022 - 18:30

In reply to by मार्मिक गोडसे

काही काळासाठी तरी एक ध्रुव असलेला चुंबक मिळेल.
पट्टीच्या दोन्ही बाजूला समान ध्रुवच असेल.

मार्मिक गोडसे Thu, 20/10/2022 - 11:48

In reply to by विजुभाऊ

दोन वेगळे ध्रुव असलेली चुंबकपट्टी पृथ्वीच्या उत्तर आणि दक्षिण समान चुंबकीय आकर्षण बलामुले दक्षिणोत्तर स्थिर राहील.

दोन समान ध्रुव असलेली चुंबकपट्टी पृथ्वीच्या उत्तर आणि दक्षिण समान चुंबकीय आकर्षण आणि प्रतिकर्षण बलामुळे दक्षिणोत्तर स्थिर राहील.

सुनील Wed, 19/10/2022 - 10:42

तुम्हाला विरुद्ध विचारधारा असलेल्या राजकीय पक्षांबद्दल बोलायचे आहे काय? मग तसे स्पष्ट बोला की. रूपकात बोलायची काय आवश्यकता?

प्रभुदेसाई Wed, 19/10/2022 - 19:34

विजुभाऊ तुम्ही विचारलेला प्रश्न फार गहन आहे.
१) चुम्बकांच्या जोडीतला एक चुंबक कमी बलाचा आणि एक जास्त बलाचा असेल तर ते दोनी एकमेकांना चिकटून जातील.
२) जर दोनी चुंबक एकाच बलाचे असतील तर ?
खाली मी दोन दुवे देत आहे ते पहा.
https://physics.stackexchange.com/questions/152729/what-will-happen-to-…- magnetic-poles-of-two

https://www.youtube.com/watch?v=foOmZcl-MsA&ab_channel=SuperMagnetMan
At SuperMagnetMan we have developed a lot of Hands-On Science classes for elementary schools through the years

and this video features one part of the magnet class. As we normally think - 2 north poles or 2 south poles would

repel each other and, yes they do BUT they can stick together. Magnetism goes through ANYTHING - Even another

magnet! In this video we cover demagnetization of the magnet surface as these magnets are forced together as well
as the fun part of flipping the smaller magnet off the larger magnet.

पहिला दुवा फायरफॉक्स मध्ये उघडावा.

Rajesh188 Thu, 20/10/2022 - 19:06

पृथ्वी भोवती चुंबकीय बल आहे .
त्या प्रमाणे सूर्य मालेतील अनेक ग्रहावर पण स्वतःचे चुंबकीय बल आहे.
काही ग्रहावर तर पृथ्वी पेक्षा जास्त क्षमतेचे चुंबकीय बल आहे.

खरी गंमत ही आहे.
हे चुंबकीय बल ग्रह कसे निर्माण करतात .
ह्या विषयी काहीच ठाम काहीच माहीत नाही.
पृथ्वी magnetic field कसे निर्माण करत त्याचे उत्तर जे सायंटिस्ट देतात ते दुसऱ्या ग्रहाला लागू होत नाही.