'सोपा'चा निषेध

अमेरिकेच्या राज्यघटनेची फर्स्ट अमेंडमेंट (पहिली घटना दुरुस्ती) हा अभिव्यक्तीस्वातंत्र्याचा मानदंड समजला जातो. आपल्याला हवं ते म्हणण्याचं स्वातंत्र्य दिलेलं आहे.

अमेरिकेत त्याचबरोबर फ्री मार्केट ही संकल्पनाही जोपासलेली आहे. आपल्याला हवी ती गोष्ट हवी त्याला विकण्याचं स्वातंत्र्य त्यामुळे मिळतं. एखादी गोष्ट दुसरा कोणी बनवत असेल तर तीच गोष्ट मी कमी किमतीत बनवून विकणं हे समाजाच्या प्रगतीसाठी आवश्यक मानलं जातं.

अमेरिकेत मालमत्ता गोळा करण्याचा व बाळगण्याचा अधिकारही मूलभूत समजला जातो. माझी जमीन, माझी संपत्ती ही माझीच असण्याचा मला अधिकार आहे. तीवर अतिक्रमण करणारा हा गुन्हेगार ठरतो.

जेव्हा अभिव्यक्ती ही मालमत्ता व त्याचबरोबर मार्केटेबल कमोडिटी होते तेव्हा गंमत होते. कारण एकाने केलेली कलाकृती तो जर काही किमतीला विकत असेल, आणि मी जर ती निम्म्या किमतीला विकायला लागलो, तर त्यात अनेक बऱ्यावाईट गोष्टी होतात. समजा कोणी पुस्तक लिहिलं, प्रकाशकाने प्रकाशित केलं आणि १० डॉलर प्रत्येक प्रतीमागे विकलं. आता मी तेच पुस्तक कॉपी मारून ५ डॉलरमध्ये विकलं तर ते बरोबर की चूक? एका बाजूला मी फ्री मार्केटच्या दृष्टीकोनातून समाजाचं भलं करतो आहे. तर दुसऱ्या बाजूला मी चोरून माल विकतो आहे.

इंटरनेटच्या आगमनापासून हे प्रश्न खूपच व्यापक झालेले आहेत. त्यामुळे या चोरीवर बंधनं आवश्यक आहेत याबद्दल वाद नाही. मग विकीपीडियासारखी साइट याला विरोध का करते?

याचं मुख्य कारण म्हणजे चोरावर बंदी घालण्याच्या मिषाखाली समाजासाठी आवश्यक, हितकारक असलेल्या 'चोऱ्यां'वरही बंदी घालण्याचा हा प्रयत्न आहे असा संशय आहे. विकीलीक्ससारख्या साइट्स, कॅनडात विकली जाणारी स्वस्त औषधं अमेरिकन जनतेला विकणाऱ्या साइट्स, चोरून माहिती मिळवून सरकारविरोधी बोलणाऱ्या साइट्स... अशांवर मुख्यत्वे बंदी घालण्यात येईल, कडक कारवाई करण्यात येईल अशी भीती आहे. मग अनेक रास्त माहिती पुरवणाऱ्या साइट्सदेखील या कायद्याच्या बडग्याखाली येऊ नये यासाठी स्वतःवर बंधनं घालतील अशी भीती आहे. थोडक्यात फार्मास्युटिकल लॉबी, म्युझिक इंडस्ट्री, व अमेरिकन सरकार यांचा त्यांना सोयीस्कर असलेल्या इंटलेक्च्युअल प्रॉपर्टीवर सर्वाधिकार गाजवण्यासाठी हा कायदा करण्यात येतो आहे ही भीती आहे.

मोनोपोली ही फ्री मार्केटसाठी नक्कीच वाईट. मोनोपोली जपण्यासाठी हा कायदा मदत करेल अशी भीती वाटून विकीपीडिया निषेध व्यक्त करत आहे. पण मोनोपोलीधारकांचा धंदा आणि तो धंदा करणारे (यात सरकारही आलं) यांना हा कायदा फायद्याचा आहे.

थोडक्यात सांगायचं तर 'सोपा'मुळे चोरी करण्याची नकळत संधी देणाराही फाशीवर टांगला जाऊ शकतो. सोपा जर लागू झाला तर 'युजर कंट्रिब्युटेड' वेबसाईट्स बंद पडतील. म्हणजेच युट्युब, फेसबुक, विकीपेडीया, डॉपबॉक्स, इमगुर अगदी जीमेलवर सुद्धा गदा येऊ शकते.

हे सगळं नीट कळण्याकरता संपूर्ण बील वाचावं लागेल. बील इथे: http://thomas.loc.gov/cgi-bin/query/C?c112:./temp/~c112Upt0lH

सेक्शन १०३ मधून

(a) Definitions- In this section:

(1) DEDICATED TO THEFT OF U.S. PROPERTY- An `Internet site is dedicated to theft of U.S. property' if--

(A) it is an Internet site, or a portion thereof, that is a U.S.-directed site and is used by users within the United States; and

(B) either--

(i) the U.S.-directed site is primarily designed or operated for the purpose of, has only limited purpose or use other than, or is marketed by its operator or another acting in concert with that operator for use in, offering goods or services in a manner that engages in, enables, or facilitates--

(I) a violation of section 501 of title 17, United States Code;

(II) a violation of section 1201 of title 17, United States Code; or

(III) the sale, distribution, or promotion of goods, services, or materials bearing a counterfeit mark, as that term is defined in section 34(d) of the Lanham Act or section 2320 of title 18, United States Code; or

(ii) the operator of the U.S.-directed site--

(I) is taking, or has taken, deliberate actions to avoid confirming a high probability of the use of the U.S.-directed site to carry out acts that constitute a violation of section 501 or 1201 of title 17, United States Code; or

(II) operates the U.S.-directed site with the object of promoting, or has promoted, its use to carry out acts that constitute a violation of section 501 or 1201 of title 17, United States Code, as shown by clear expression or other affirmative steps taken to foster infringement.

(2) QUALIFYING PLAINTIFF- The term `qualifying plaintiff' means, with respect to a particular Internet site or portion thereof, a holder of an intellectual property right harmed by the activities described in paragraph (1) occurring on that Internet site or portion thereof

.

अधोरेखित आणि ठळक केलेल्या ओळींवरून, युजर कंट्रीब्युशनची जबाबदारी साईट ओनर कडे आहे. तुमच्या साईटवर जर कमेंट देण्याची फील्ड असेल आणि आक्षेपार्ह मजकूर त्या कमेंटद्वारे तुमच्या साईटवर आला तर तुमची साईट ब्लॉक केली जाईल (असे दिसते). साईट जर अमेरीका बेस्ड नसेल तर ती साइट तुमच्या इंटरनेट सर्विस प्रोव्हाईडरला ब्लॉक करावी लागेल. गुगल इ. सर्च इंजिनच्या रिझल्टसमध्येही ती साईट दिसणार नाही.

अशा प्रकारची सेन्सरशीप लावल्याने काय होऊ शकते याचे उदाहरणे आपल्या डोळ्यांसमोर आहेत, चायना आणि इराण. (उदा. http://sitemaker.umich.edu/infosurgentsiran/firewalls ) गर्व्हमेंटला जर एखादी बातमी द्यायची नसेल तर ती बातमी लोकांपर्यंत न पोहचवणे खुप सोपे होईल. चायनामध्ये तियानमेन स्केवरच्या २० वर्ष पूर्तीवेळी चायनाने त्याबद्दलच्या सर्व बातम्या चायनामध्ये ब्लॉक केल्या होत्या (माझ्या आठवणीत चूक नसेल तर ट्वीट्स सुद्धा दिसत नव्हत्या).

या शिवायही अनेक अडचणी आहेत. mashabale.com वरती ह्यावर लिहून आलेला लेख फार चांगला आहे.
http://mashable.com/2012/01/17/sopa-dangerous-opinion/

आजचे google.com पान.

विकिपेडिया भारतात तरी चालू दिसतंय.

ह्या सर्व साईट्स जर स्विस/कंबोडिया/पाकिस्तान अशा देशातून *होस्ट केल्या गेल्यासही युएस अधिकृतरित्या काही करु शकेल काय?

*पायरेट बे बहुदा असेच होस्ट केले आहे.

विकीपीडीयाच्या विचारांशी सहमत आहे.

मी स्वतःच लिहीलेल्या पेपर्सचा कॉपीराईट, प्रकाशनासाठी इतर संस्थांना दिलेला आहे. त्याच्या मूळ प्रती मी कोणाला देणं कॉपीराईट भंग होणार का?

खान अकॅडमी बद्दल बहुतेक तुम्ही ऐकले असेलच. खान अकॅडमी अनेक विषयांवर माहीतीपर व्हिडीओ बनवते. थोडक्यात तुम्ही वेगवेगळे विषय निवडून त्याविषयी फुकटात व्हिडिओ पाहून शिकू शकता. खान अकॅडमीचा संचालक आणि एमआयटीचा विद्यार्थी सलमान खान याने एकट्याने तासंतास घालवून बनवलेली त्याची वेवसाईट पाहण्यासारखी आहे. http://www.khanacademy.org/

त्यानेच बनवलेला सोपा आणि पिपाची माहिती देणारा हा व्हिडिओ: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=tzqMoOk9NWc