सत्यान्वेषक, व्हिसलब्लोअर्स, तेहेलका मचानेवाले आणि तत्सम

सुरूवातीला मलाही असा उत्साह होता - http://beftiac.blogspot.in/ मग पुढे फेसबुकावरही पुणे वाहतूक पोलिसांनी आवाहन केल्यावर त्यांच्या पानावर नियमभंग करणार्‍या वाहनांची छायाचित्रे अपलोड केली. नंतर अर्थातच याचा काही उपयोग होत नसल्याचे ध्यानात आल्यावर नाद सोडून दिला.

या जालीय जागल्यांच्या गर्जनांनी इतरांना माहिती होण्यापलीकडे फारसे काही (कारवाई इत्यादी) साध्य होत नाही असे दिसत आहे.

विकीलीक्स?
http://www.counterfire.org/
http://www.avaaz.org/
http://sumofus.org/

>>त्यातून काही सामाजिक/राजकीय बदल घडू शकतो का ?

माझ्या परिसरात अशा माध्यमांतून मतपरिवर्तन झाल्याचं एकही उदाहरण नाही. बहुतेक लोक आपापले पूर्वग्रह अधिकाधिक बळकट होतील अशा संकेतस्थळांवर जाताना दिसतात. प्रत्यक्ष अनुभवांतून मतपरिवर्तन झाल्याचे दाखले मात्र आहेत. उदाहरणार्थ, अभिजीत देशपांडे यांचं 'एक होता कारसेवक' हे पुस्तक डिसेंबर १९९२पश्चात त्यांचा हिंदुत्ववादी अजेंड्याविषयीचा झालेला भ्रमनिरास दाखवतं, तर प्रभाकर पाध्ये यांनी कम्युनिस्ट पक्षातून बाहेर पडल्यावर आपल्या अनुभवांबद्दल आणि विचारपरिवर्तनाबद्दल लिहिलं होतं (पुस्तकाचं नाव आठवत नाही.)

प्रस्थापितांविरुद्ध,प्रचलित व्यवस्थेविरुद्ध आवाज उठवणे हे समाज सशक्त,प्रौढ झाल्याचे ल़क्षण असते. ह्या संकेतस्थळावर अनेक मराठी तरुणांना त्यात सहभाग घ्यावासा वाटतोय हे निश्चितच कौतुकास्पद आहे.

मुख्य म्हणजे त्यातून काही सामाजिक/राजकीय बदल घडू शकतो का ?

आंतरजालीय बदल सुद्धा घडू शकत नाहीत. इतर बदलांचे काय घेऊन बसलात ?

बाकी ओसाडगावात आम्ही अशाच एका प्रामाणिक जागल्या विषयी वाचलेली चर्चा आठवली आणि जोडीला एका अशाच बंद पडलेल्या ब्लॉगस्थळाची देखील आठवण झाली.

असो...

ऐसीअक्षरेप्रेमी
परा

समाज सत्य कशाला म्हणतो आणि समाजाला सत्यान्वेषणात खरोखर रुची असते काय - असा एक प्रश्न मला नेहमीच पडतो अशा सत्यान्वेषक आणि तत्सम मुद्यांची कालांतराने झालेली अवस्था पाहून. त्याच्या जोडीला समाज म्हणजे काय, राजकीय सत्य आणि सामाजिक सत्य यांचे नाते, सत्यान्वेषणाची मोजावी लागणारी किंमत आणि तयारी, ती किंमत कुणाला मोजावी लागते - असे बरेच उपप्रश्न येतात. सध्या तरी भारतीय संदर्भात आर्थिक आणि राजकीय स्वरुपाचे घोटाळे उघडकीस आणणं इतकाच सत्यान्वेषणाचा अर्थ आपण लावत आहोत असे प्रसारमाध्यमे अणि जनतेचा त्याला मिळणारा प्रतिसाद पाहून वाटते. त्यातून काही तात्कालिक बदल होतातही, पण ते किती काळ टिकतात आणि त्यातून व्यवस्था आणि रचना यांच्यात बदल होतात का - या प्रश्नांची उत्तरं फारशी आशादायक नाहीत माझ्यासाठी.

वरील यादीत अजून एक दिग्गज राहिला की विकिलिक्स :P

अमेरिकेबरोबर भारताचेही आर्थिक गैरव्यवहाराचे आकडे या संकेतस्थळाने अलिकडेच जाहीर केले होते

सुचेता दलाल यांनी चालवलेल्या moneylife या इंटरनेट मॅगेझिन ने सर्वप्रथम राष्ट्रपती प्रतिभा पाटील यांनी सेनादलाच्या मालकीच्या जमिनीवर हक्क (बेकायदेशीर रीतीने) दाखवला होता आणि तिथे काही अंशी बांधकाम सुरूदेखील झालेले होते. ही स्टोरी सुमारे दोन आठवड्यांपूर्वी प्रसिद्ध झाली होती.

आताच वाचलेल्या बातमीनुसार, पाटील यांनी प्रस्तुत जागेवरचा आपला हक्क सोडलेला आहे. सुचेता दलाल यांनी आपल्या मॅगेझिनमधील स्टोरीमुळे हे घडलेलं आहे असं जाहीररीत्या म्हण्टलेलं आहे.

बातमीचा दुवा : http://www.moneylife.in/article/pratibha-patil-gives-up-land-activists-…

सुचेता दलालाशी प्रत्यक्ष भेट इंडीया इन्वेस्टर अँन्ड काँर्पोरेट मीटच्या वेळी झाली
कायदामंत्री वीरप्पा मोईली यांच्यासमोर सेबी कंपनी लाँ बोर्ड यांच्या गलथान कारभाराचे वाभाडे काढले होते
गूंतवणूक दाराच्या प्रश्नांना काँर्पोरेटमधे केराची टोपली दाखवली जाते हे सोदाहरण त्यांनी स्पष्ट केल होतं