उस्मानीयाच्या ऑनलाईन डिजीटल ग्रंथालयात १४०० मराठी पुस्तके

* महेश्वर दरबारची बातमीपत्रे पेशवाईच्या उत्तरार्धात होळकर दरबारी असलेल्या पेशव्यांच्या वकीलांनी पाठविलेल्या बातमी पत्रांचा संग्रह (मी केवळ प्रस्तावनाच वाचली) उल्लेखनीय वाटतो. बहुतेक काही भाग अहिल्याबाई होळकरांच्या काळातील असावा.

एक सुंदर असा खजिना उघडून दिल्याबद्दल अनेकानेक धन्यवाद. मनापासून आभारी आहे.
गंगाधर गाडगीळांच तलावातले चांदणे, शिरुरकराचं कळ्यांचे निश्वास, कोलटकरांचे सुदाम्याचे आणि निवडक असे दोन्हीही पोहे , पवनाकाठचा धोंडी, व्यंकटेश माडगुळकरांच्या गावाकडच्या गोष्टी अशी काही रत्ने त्यात आहेत.
तसेच अनंत काणेकर, श्रीपाद कृष्ण कोलटकर, गोनिदा , हरी नारायण आपटे, साने गुरुजी, वि वा हडप ,भा रा भागवत, प्र के अत्रे, स्वातंत्रवीर सावरकर, वि स खांडेकर , प्रभाकर पाध्ये, पु भा भावे , ग त्र्य. माडखोलकर , नारायण हरी आपटे, चि. वि जोशी आणि श्री मा. माटे या सर्वांची पुस्तके त्यात आहेत.
फक्त एका गोष्टीचं नवल वाटतं कि एवढा खजिना असूनसुद्धा हा धागा वाहता का नाही राहिला?
परत एकदा आभार.

OUDL मधील खजिना माझ्या गेली ३ वर्षे माहितीत आहे आणि वेळोवेळी ऐसीवर मी त्याचा उल्लेखहि केला होता. ते सर्व तुम्हाला वरच्या शोधपेटीमध्ये 'OUDL'घातल्यास मिळतील. त्याच संदर्भामध्ये Digitization विषयक भारतातील अनास्था हा धागाहि मी गेल्या वर्षी लिहिला होता त्याला एकूण तीन (अक्षरी तीन) प्रतिक्रिया आल्या आणि त्यातील एकहि माझ्या चिंतेमध्ये सहभागी असल्याचे दर्शविणारी नव्हती. ह्यावरून मी असा तर्क काढतो की येथील वाचकांना ह्या विषयात काही स्वारस्य वाटत नाही आणि तो विषय महत्त्वाचा आहे असेहि त्यांना वाटत नाही. 'एवढा खजिना असूनसुद्धा हा धागा वाहता का नाही राहिला' ह्या प्रश्नाला उत्तर असे आहे.

मधल्या काळात archive.org ह्या अतिशय user-friendly संस्थळावर आजमितीला ८० लाख पुस्तके उपलब्ध झाली आहेत. (अन्य संग्रह - छायाचित्रे, चलच्चित्रे, ऑडिओ इ, वेगळेच) भारताविषयक जुने पुस्तक मिळण्याची तेथील शक्यता DLI हून शेकडो पटींनी अधिक आहे

वरती श्री.कृ. कोल्हटकरांचा उल्लेख 'कोलटकर' असा केलेला आहे आणि तो चुकीचा आहे. त्यांनी आणि अन्य सर्व 'कोल्हटकरां'नी आपले आडनाव अजून बदललेले नाही. अरुण कोलटकरांनी ते का बदलले ते मी सांगू शकत नाही, ते त्यांनाच विचारता आले असते. त्यांचे वडील, आजोबा इत्यादि, तसेच त्यांचे हयात भाऊ वगैरे स्वतःला अद्यापि 'कोल्हटकर' असेच संबोधतात.

मी दोन पुस्तके डाउनलोड केली -१)ज्ञानेश्वरीतील मराठी व्याकरण: वि का राजवाडे आणि २) भिल्लीणीची बोरे एका लेखिकेचं. स्कॅन कॅापी चांगली दिसते आहे.यांचं विकिसाठी काय परिक्षण वगैरे अपेक्षित आहे का?अथवा शोध सोपा व्हावा म्हणून मराठी नाव आणि लिंक,लेखकाचे नाव,किती MB वगैरे तयार करायचे आहे? प्रताधिकारमुक्त हे प्रकाशन दिनांकावरून ठरते का?
थोडा उशीरच झाला आहे धागा पाहायला.याअगोदर मी इ-साहित्य डॅाट कॅामवरची पुस्तके उतरवली आहेत.

प्रताधिकार कसा ठरवतात ते कळलं.काहीच पुस्तके दहा एमबीपेक्षा कमी आकाराची आहेत आणि बरीच२५-४० एमबी आहेत.पुस्तक डाउनलोड केल्यावरच आतील प्रकाशनसंदर्भातले पान पाहता येते आणि प्रत कशी आहे ते कळते.
उदाहरणार्थ

.माझा एक प्रयत्न-

हा नमुना पाहा-आणि अपेक्षित बदल सुचवा.
सुरुवातीला यादी करता येईल.

१) भिल्लिणीची बोरें
-परांजपे शकुंतला
Bhillinichi boreyn ,paranjape shakuntala,PDF,7.8MB

इंग्रजी नाव Bhillind-iichiin' boren' असे वेबसाइटवर दिले आहे ते स्पेलिंग मी बदलले आहे.

लिंकमध्ये target = _blank टाकले आहे.

खरोखरच वेबसाइट काल उघडलीच नाही.
१)target= blank लिंकमध्ये टाकू का ?नवीन विंडो/टॅबमध्ये उघडण्यासाठी?
२)कंसात अनुक्रमांक टाकणार नाही-अकारविल्हे/इं इंडेक्स प्रमाणे नंतर करणे योग्य ठरेल.
३)नावात काय बदल करावा जेणेकरून नंतर उलटापालट करण्याचा खटाटोप नको-
"श्री ज्ञानेश्वरीतील मराठी भाषेचें व्याकरण"
( जसे आहे तसे)
"मराठी भाषेचें व्याकरण -श्री ज्ञानेश्वरीतील "?

सध्या उस्मानियाचा सर्वर "रमझान मोड"मध्ये आहे बहुतेक.

उस्मानियाची वेबसाइट आता दुपारी एका नव्या रुपात आणि ६५५० मराठी पुस्तकांच्या यादीसह
इथे उघडली ="http://oudl.osmania.ac.in/search?query=marathi+books&submit=Go"

इतकी मोठी पुस्तकांची यादी कशी चलित करायची यावर विचिर करावा लागेल .नाहितर अर्धवट काम दुप्पट काम व्हायचे.

http://www.rasik.com/books/MarathiiBooksFromOUDL.htm

धन्यवाद किंबहुना चिरंतर धन्यवाद ,धन्यवाद रसिकबुक्स-डॅाटकॅाम.शोध करण्यासाठी देवनागरीत नावे हवी होती ती रसिकाने अगोदरच यादी केली आहे.आता विकिमराठीत त्याचा अंतर्भाव करता येईल का ते माहितगारमराठी बघतील.

मनःपूर्वक धन्यवाद. खरोखर खजिनाच आहे.

प्रतिसादांसाठी सर्वांना धन्यवाद. बर्‍याच साहित्यिक संपादकांची जन्म-मृत्यूवर्षांबद्दलही माहिती लागणार आहे तीही याच धागा लेखात मागेन.

जन्म-मृत्यूवर्षांबद्दल माहिती हवी :
* तुकाराम तात्या ( हे बहुधा म. जोतीराव फुलेंचे समकालीन असावेत, तुकाराम तात्या पडवळ आणि तुकाराम तात्या दोन्ही व्यक्ती एक असण्याची शक्यता अधिक आहे पण वेगवेगळ्या असल्याचे माहित असल्यास कल्पना द्यावी)

वेळे अभावी लिहिता येत नाहीए पण तुकाराम तात्या हे थिऑसॉफीकल सोसायटीशी संबधीत एक रोचक व्यक्तीमत्व होते असे दिसते आहे. जिज्ञासूंनी दुवा १ आणि दुवा २ वर माहिती घ्यावी.

तुकाराम तात्या पडवळ आणि नुसते तुकाराम तात्या एकच असावेत वाटते आहे पण सत्यशोधक वाल्यांच्या लेखनात थोऑसॉफी रिलेटेड उल्लेख नाहीत आणि थिऑसॉफी रिलेटेड वाल्यांच्या लेखनात सत्यशोधकचा उल्लेख नाही बुचकळ्यात पडायला होते आहे.

या धागा लेखाच्या माध्यमाने चालू प्रयत्नातुन अखेर "तुकारामबावांचे बंधु कान्होबा, मुलगी भागूबाई, आणि शिष्य निळोबा यांच्या अभंगाची गाथा" हा तुकाराम तात्या संपादीत ग्रंथ मराठी विकिस्रोतवर वाचनासाठी आणि युनिकोडात टंकण्यासाठी उपलब्ध झाला आहे. (युनिकोडात टंकण करून देणारे कार्यकर्ते विकिस्रोतास हवे आहेत हेवेसांनलगे)

संत तुकारामांचे भाऊ कान्होबा आणि शिष्य निळोबांचे अभंग या ग्रंथात संकलीत आहेत. संत निळोबांच्या लेखनात तत्कालीन सामाजिक परिस्थितीचे संदर्भ येताना दिसतात तसेच हुतूतू , चेंडू फळी. लघोरी अशा खेळांची वर्णनेही वाचताना रोचक वाटतात.

बरीच इंट्रेश्टिंग पुस्तकं आहेत आणि कचराही बराच आहे.
निवडायला वेळ लागतोय. तोपर्यंत सगळी डाउनलोडवायला ठेवली आहेत.