"भाषण छापा, नाही तर ..." ही सबनिसांची धमकी व साहित्य महामंडळासमोरील धोका

"भाषण छापा, नाही तर ..." ही सबनिसांची धमकी व साहित्य महामंडळासमोरील धोका
.

साहित्यसंमेलनाचे अध्यक्ष श्रीपाल सबनीस यांचे किंवा खरे तर आपले काही खरे दिसत नाही.

अध्यक्षीय भाषणात त्यांनी त्यांचे छापील भाषण न वाचता भलतेच भाषण केले. अतिशय तावातावाने. कुठल्या साहित्यसंमेलनाचा अध्यक्ष नव्हे, तर कुठल्या तरी कामगार युनियनचा नेता भाषण करतो आहे असा भास होत होता.

त्यांचे छापील भाषण सव्वाशे-दीडशे पानांचे आहे असे म्हणतात. आता ते महामंडळाने छापावे अशी मागणी सबनीसांनी केली आहे. ही मागणी २६ जानेवारीपूर्वी पूर्ण झाली नाही तर ते नंतर पत्नीसह उपोषणाला बसणार आहेत.

आता गंमत अशी आहे की आज सबनीसांचे भाषण सव्वा-दीडशे पानांचे आहे. पुढच्या संमलेनाच्या अध्यक्षाने चार-पाचशे पानांचे भाषण तयार केले, तर तेही महामंडळाने छापावे असा आग्रह धरला तर काय होईल? अशाने तर कोणी आपले एखादे नवीन पुस्तकच भाषणाच्या नावाखाली महामंडळाकडून छापून घेईल.

तेव्हा सबनिसांचे हे भाषण छापण्याचे काय होईल ते होईल, पण पुढच्या वेळी निवडणुकीला उभे राहताना अध्यक्षांचे भाषण अमुकअमुक पानांपेक्षा अधिक मोठे नसावे अशी अट घालण्याचा विचार महामंडळ गंभीरपणे करेल.

आताही धमकी दिली आहे ती सपत्निक उपोषणाची. त्यात पत्नीला गुंतवण्यामागे कोणता हेतु असावा?

आजची त्यांची धमकीदेखील चांगली भारदस्त होती. ''राज्यघटनेने मला जो अधिकार दिला आहे, त्याप्रमाणे साहित्यसंमेलनाचा अध्यक्ष असल्याच्या अधिकारात माझे भाषण महामंडळाने छापलेच पाहिजे'' असे ते म्हणताना ऐकले. यांचे भाषण छापण्याचा आणि राज्यघटनेने दिलेल्या अधिकाराचा काय संबंध? काहीही हं श्री. मात्र त्यावरून नटसम्राटमधल्या “आभाळ पाठीवर घेऊन फिरणा-या हत्तींना विचारून पहा, तेही सांगतील, कोणीही कोणाचं नसतं” या अतिशय भारदस्त पण अर्थ न लागणा-या संवादाची आठवण झाली. कोणीही कोणाचं नसतं, हे कळतं, पण ते हत्तींना का विचारायचे आणि तेदेखील आभाळ पाठीवर घेतलेल्या हत्तींना का विचारायचे ते कळले नव्हते. आताही तसेच आहे. हत्तींच्या कळपाची मानसिकता त्यात दिसते की काय कोणास ठाऊक. पण हे थोडे विषयांतर झाले. मात्र ‘राज्यघटनेने मला जे अधिकार दिलेले आहेत, ......’ हे त्यांचे उद्गार त्यातल्या आवेशासह अजरामर व्हायला हवेत.

त्यावरूनच वाटले, नटसम्राट सिनेमा काढण्यात मांजरेकरांनी थोडी घाई केली. सबनीसांची ओळख आधी झाली असती, तर नाना पाटेकरांना जबरदस्त स्पर्धा निर्माण झाली असती.

एकूण आगामी वर्षात महामंडळाचे व आपलेही काही खरे नाही.

कोणाचे काय आणि कोणाचे काय. तिकडे दिल्लीत दहशतवाद्यांच्या धमक्यांच्या पार्श्वभूमीवर परदेशी पाहुण्यांच्या उपस्थितीत सव्वीस जानेवारीचा कार्यक्रम कसा पार पडतो याची मोदींना काळजी तर इकडे सबनिसांच्या धमकीमुळे साहित्य महामंडळाचे अधिकारी गर्भगळीत झालेले.