सातत्य

मागच्या वेळचा प्रतिसाद होता, तोच मुद्दा. काही नवीन नाही.

धागाकर्ता तोतया यांनी पुन्हा एखाद्या निबंधातले वाक्य काही अध्याहृत शब्द गाळून दिलेले आहे.
"प्रत्येक माणूस भाषा असतो", ही कविता आहे काय?

असली वाक्ये वाचून आस्वादक म्हणून माझ्यात कुठलेहीही सुंदर विचारचक्र फिरत नाही. मला कवीचा अनुभव कळत नाही, विचार करून माझ्या अनुभवांची जोड त्याला मिळत नाही, आणि ते तत्त्व मनात उमलत नाही.

"प्रत्येक" माणसाबद्दल तत्त्व सांगितल्याचा हा तोटा. "प्रत्येक" माणसाबद्दल न सांगता विवक्षित अनुभव जिवंत करण्याबद्दल माझे मत वर सांगितले आहे.

बाशो या जपानी कवीचा बेडकाविषयीचा हायकू गेली कित्येक शतके आनंद देतो. ती कविता आहे खास.
म्हणून तो हायकू उदाहरणात दिला आहे.
आधी जपानीत दिला आहे (मला जपाणी कळत नाही, पण त्यातील प्रत्येक शब्द शिकून कळायचा प्रयत्न केला, मर्यादित काळात शक्य होते.)
त्याचा मराठीत स्वैर अनुवाद दिला.
आणि मग ही टिप्पणी दिली "हा हायकू प्रत्येक बेडकाच्या बाबत नाही. कवीच्या विवक्षित अनुभवाबाबत आहे. कवीने चांगल्या प्रकारे वर्णन केल्यामुळे तो विवक्षित अनुभव आपल्याला जाणवतो. तो आपणच अनुभवल्यासारखे वाटते. सुंदर विचारचक्र फिरते, वगैरे. म्हणून बाशोचा हायकू हा कवितेचे अधिक सुस्पष्ट उदाहरण आहे. 'प्रत्येक माणूस भाषा असतो' हे वाक्य मात्र कवितेचे सुस्पष्ट उदाहरण म्हणता येत नाही."

मागच्या वेळी वरील टिप्पणी विस्ताराने दिली होती. या वेळी माझा कुठलाही नवा मुद्दा नाही. उगाच पाल्हाळ नको, म्हणून टिप्पणी थोडक्यात दिली. वैचित्र्य म्हणून टिप्पणी १४ अक्षरांत लिहिली, आणि तीन ओळीत विभागून लिहिली. बाशोचा हायकू (हायकू असल्यामुळे) उच्चारी १४ मात्रांचा आहे, आणि तीन ओळींत लिहितात. हेच वैचित्र्य.

तर तुम्ही विचारलेच म्हणून हा विस्कटून प्रतिसाद. कंटाळवाणा तोचतोचपणा आणि पाल्हाळ हे दोष या प्रतिसादात येतात. त्याचे श्रेय(?) मी तुम्हाला अर्पण करतो.

गेय, लिरिक, म्हणावे असे कडवे आहे.