मुक्तीद्वार

भगव्या देहाचे मुक्तीद्वार
पाठीवर घेऊन
तो चढत जातो
पहाडी वाट
जाणिव नेणिवेच्या
अनुभुतीची बीजं
विखरुन देत वाटेवर
जात पंथ
धर्म वर्ण
रंग लिंगांतुन
मुक्त होण्यासाठी
स्वताला निर्विकाराने
भारण्यासाठी

पहाडाच्या टोकावर
तो वाट पहातो
मुक्तीद्वार उघडण्याची
बघ मी समाजमितीच्या
सगळ्या संकल्पना
सोडुन आलोय
आदिम होऊन आलोय

तरी ते उघडत नाही
मग देतो ढकलुन
निमिषार्धात
पहाडाच्या टोकावरुन
गडगडत
धडधडत
ते पायथ्याशी येतं

तितक्यात कुठुनसं
भयशुन्य फुलपाखराचं
अस्तित्व लहरत येतं
आणि त्यामागे
कुतुहलाचे पाय घेऊन
एक लुतभरलं कुत्रं
स्वताचं आत्मभान
द्विधा करणारी
खाज विसरुन
वेड्यासारखं झेप घेतं

तडजोडीचं नेमकेपण
नाकारणारी
अंतप्रेरणेची मुळं
आवेगानं दार उघडतात
नी दोघांना सामावून
घेतात
आणि तिथल्या तिथे
ध्यानस्थ ऋषीच्या
डोळ्यांसारखं
दार शांतपणे मिटतं

तो पाहतो उंचावरनं
स्वानुभुतीच्या
व्युहरचनेतनं
स्वयंभु अभावांची
तिरीप येते
आत्मा शरीर मन
चाचपून घेते

तो खाली उतरतो
शांतपणे
मंदपणे
हसत हसत
श्राप भोगत
सिसिफसत

field_vote: 
3
Your rating: None Average: 3 (3 votes)

प्रतिक्रिया

कविता वाचून जीएंची एखादी रूपक कथा वाचत असल्यासारखं वाटलं. सिसिफसच्या शापाच्या कथेचं तुम्ही मांडलेलं इंटरप्रिटेशन थोडं शब्दबंबाळ वाटलं. साधारण अर्थ लागला तो असा.

आयुष्याचा पर्वत चढताना नक्की शिखरावर कसं जायचं हा प्रश्न असतो. स्वतःचं शरीर भगव्या कपड्यात गुंडाळून स्थितप्रज्ञतेकडे जाण्याचा प्रयत्न काही करतात. अशा बंधनांत स्वतःला ठेवून मुक्ती मिळण्याऐवजी खरी मुक्ती पर्वताच्या पायथ्याशी असलेल्या स्वच्छंदीपणात, निरागसतेत आणि कुतुहलात असते. हे उशीरा लक्षात आल्यामुळे पुन्हा स्वतःच्या आयुष्याचं ओझं पर्वतावर ढकलत नेण्याचा शाप सिसिफसप्रमाणे माथी येतो.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

गुर्जी नसते तर आमचं काय झालं असतं?
आता अर्थ समजला आहे तर असा अर्थ असलेली कविता लिहीणार्‍या कविचे फारच कौतुक वाटतेय.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

राजेशजी आणि नगरीनिरंजन शतश: आभार. राजेशजी योग्य विवेचन केलंय.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

“I am alone in the midst of these happy, reasonable voices. All these creatures spend their time explaining, realizing happily that they agree with each other. In Heaven's name, why is it so important to think the same things all together. ”
― Sartre

थोडासा उपमांमध्ये गोंधळलो होतो, पण गुर्जींचा प्रतिसाद वाचल्यावर सावरलो.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

-Nile

विशेषतः 'सिसिफसत' ही वाक्यरचना आवडली.

राजेशजी, धन्यवाद!

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

"लुतभरलं" चा अर्थ काय? हा शब्द मझ्यासाठी नवीन आहे.
रा. घासकडवी यांचे आभार.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

ह्म्म फारसा बोध झाला नाही. सिसिफसत आणि लुतभरल्या कुत्र्याची खाज याबद्दलचे मजेदार.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

>>"लुतभरलं" चा अर्थ काय? हा शब्द मझ्यासाठी नवीन आहे.<<

लूत (p. 722) [ lūta ] f A cutaneous disorder, a form of Herpes. - मोल्सवर्थ

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- चिंतातुर जंतू Worried
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||