'हाल ए दिल..'
राम राम मंडळी,
हाल ए दिल.. (येथे ऐका)
श्री अमिताभ बच्चन ऊर्फ अमिताभ श्रीवास्तव (यूपीतल्या इलाहाबादच्या या भैय्याचं 'श्रीवास्तव' हे मूळ आडनांव, जे हरिवंशरायांनी 'बच्चन' असं बदलून घेतलं), ऊर्फ बीग बी, ऊर्फ बच्चनसाहेब हा खरोखर एक अजब माणूस आहे. अत्यंत गुणी कलाकार, एक मोठा कलाकार, एक निर्विवाद दिग्गज! गेली ४ दशकं हा बुढ्ढा म्हातारा होतच नाहीये. त्याचा अभिनय, त्याचा आवाज सगळंच जबरा! आणि मुख्य म्हणजे आजही सर्व जुन्या नव्या माणसांना जमवून घेत हा इसम पुढेपुढेच चालला आहे. मग त्याचा केबीसीचा चौथा की पाचवा सीजन असो, की अलिकडेच प्रदर्शित झालेला 'बुढ्ढा होगा तेरा बाप' हा चित्रपट असो..इतका मोठा कालावधी प्रकाशाच्या झोतात रहाणं आणि लौकिकार्थाने 'नंबर वन' पदावर रहाणं फारच कमी लोकांना जमतं त्यापैकीच बच्चन साहेब एक.
तूर्तास मी हे अमिताभ पुराण इथेच आवरतं घेतो आणि वळतो एका छानश्या गाण्याकडे. 'बुढ्ढा होगा..' चित्रपटातलंच विशाल-शेखरचं संगीत असलेलं आणि खुद्द बचन साहेबांनी गायलेलं 'हाल ए दिल..' हे यमन रागातलं गाणं. यमन आला रे आला की माझ्यासारख्या यमनभक्तांची समाधी लागलीच म्हणून समजा. मग तो यमन मदनमोहनच्या अनपढ मधला 'जिया ले गयो जी मोरा सावरिया असो', की बाबूजींच्या 'समाधी साधना' तला असो की विशाल-शेखर च्या 'हाल ए दिल..' मधला असो. यमनला तोड नाही, यमनला पर्याय नाही. आपल्या अभिजात रागसंगीताला पर्याय नाही. फक्त काही वेळेस खंत एकाच गोष्टीची वाटते की अलिकडचे संगीतकार त्याची ताकद, त्यातलं अफाट-अनंत असं पोटेन्शियल ओळखू शकत नाहीत, पाहू शकत नाहीत, किंबहुना त्यांची कुवतदेखील कुठेतरी कमी पडत असावी. मला नक्की माहीत नाही.. असो..
या पार्श्वभूमीवर विशाल-शेखरचं नक्कीच कौतुक आणि अभिनंदन की त्यांनी हा छोटेखानी यमन आम्हाला दिला..
हाल ए दिल तुमसे कैसे कहू..
स्वभावत:च हे गाणं म्हणजे एक गुणगुणणं आहे. स्वत:शीच साधलेला संवाद आहे. माझं 'हाल ए दिल..' बाई गं तुला कसं सांगू? 'नी़रेग' ही यमनची अगदी 'बेसिक लेसन' असलेली संगती छानच गायली आहे बच्चनसाहेबांनी. त्याच 'हाल ए दिल' ची 'प परे' ही अजून एक संगती. आणि 'कैसे कहू..' तला षड्ज. व्वा बच्चबबुवा!
यादो मे ख्वाबों मे..
डायरेक्ट धैवतावर न्यास असलेली 'यादो मे' तली 'गपध' संगती पुन्हा छान आणि 'ख्वाबो मे' तली 'धनीनीध..' ही सुरावट घेऊन बच्चनसाहेब ज्या रितीने पंचमावर स्थिरावतात ते केवळ सुरेख आणि कौतुकास्पद. हा पंचम अत्यंत सुरीला..!
'आपकी छब मे रहे..'
इथे 'आप की' शब्दातली पपम' संगती. हा तीव्र मध्यम यमनाची खुमारी वाढवतो, जादुई तीव्र मध्यम हा..! आणि 'छब मे रहे..' मध्ये हळूच लागलेला शुद्ध मध्यम आणि शुद्ध गंधारावरचा नाजूक न्यास! हा शुद्ध मध्यम आल्यामुळे मात्र आमचा यमन हळूच लाजतो आणि क्षणात त्याचा 'यमनकल्याण..' होतो. सांगा पाहू, कोणता बरं हा शुद्ध मध्यम? 'क्षणिक तेवी आहे बाळा मेळ माणसांचा..' ही ओळ आठवा पाहू क्षणभर. यातल्या 'मेळ' या शब्दात तुम्हाला हाच शुद्ध मध्यम सापडेल. हे आपले उगीच तात्यामास्तरांच्या शिकवणीतले दोन बोल, जे वाचक संगीताचे विद्यार्थी आहेत त्यांच्याकरता बर्र् का!
'आठवणीत आणि स्वप्नात मी तुझ्याच 'छब' मध्ये राहतो गं बये. आता काय नी कसं सांगू तुला..!'
आणि ही बया तरी कोण..? तर साक्षात ड्रीमगर्ल हेमा. हो, आमच्या धर्मा मांडवकाराची हेमा! खरंच कमाल आहे बुवा या बाईची. इतकं वय झालं तरी अजूनही काय दमखमातली दिसते!
तर अशी ही दमखमातली हेमा आणि आमचा पिकल्या फ्रेन्च कट मधला गॉगल लावलेला बुढ्ढा जवान बच्चन यांच्यावरचं या गाण्याचं चित्रिकरणही छान. आणि सोबत बच्चनचा सादगीभरा सुरीला आवाज, छान सुरेल लागलेले यमनाचे स्वर आणि हाल ए दिल सांगणारे शब्द..!
विशाल शेखर, तुमचं अभिनंदन आणि कौतुक. अशीच चांगली चांगली गाणी, सुरावटी अजूनही बांधा रे बाबांनो. थांबू नका. हल्लीच्या काळात चांगलं सिनेसंगीत ऐकायला मिळत नाही. आम्ही भुकेले आहोत. चांगली चांगली गाणी बांधा, तुमच्या उष्ट्याकरता नक्की येऊ..!
-- तात्या अभ्यंकर.
प्रतिक्रिया
लेखन आवडले
लेखन आवडलेच
(मात्र बच्चन साहेबांचा याहुन चांगला - नेटका फोटो असता तर अधिक आवडले असते )
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
लेखन आवडलं.
असेच म्हणतो.
लेखन आवडलं सांगायला नकोच! एक
लेखन आवडलं सांगायला नकोच!
एक स्लिप ऑफ कळफलक झालीये तुमची - गेली ४० दशकं झालंय ते ४ दशकं असं करा.
-अनामिक
वा तात्या!
गाणं आणि तात्यांचं रसग्रहण छानच आहे. हे गाणं आधी माहितीच नव्हतं आणि त्यामुळे तात्यांचा त्याचा निर्देश अधिकच लक्ष देऊन वाचला गेला. धन्यवाद तात्या!
तसं विशाल - शेखर खूपदा चांगलं संगीत देतात पण बर्याचदा अनावश्यक वाद्यमेळ्यात हरवून जातात. इथे मात्र वाद्यमेळ नेमका झाला आहे.
तात्या,
बाकी, अमिताब की अमिताभ? मला तरी अमिताभच योग्य वाटतंय. तेवढी दुरूस्ती कराल?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
'प्रास'ची
१) सांगीतिक आवड
२) लेखन मुसाफिरी
अनामिक आणि
अनामिक आणि प्राप्त,
दुरुस्त्या केल्या आहेत..
हे संपूर्ण गाणं येथे ऐकाता येईल..
तात्या.
लिखाण
तात्या,
बर्याच दिवसानी इथे भेट होते आहे. सायटीवर स्वागत आहे.
तुमचा हा लेख आणि या आधीचा लेख दोन्ही झकास झालेत. असेच येथे येत रहा. तबीयतीत लिहा.
नो आयडियाज् बट इन थिंग्ज.
तुमचा हा लेख आणि या आधीचा लेख
आभारी आहे सर.. नक्की येत राहीन..
तात्या.
मुक्तसेठ राग मानू नका. पण
मुक्तसेठ राग मानू नका. पण चाटूगिरीची हद्द आहे ही.
हा चित्रपट एवढ्या बारकाईने
हा चित्रपट एवढ्या बारकाईने पाहिला नव्हता
आता ते गाणं पुन्हा एकदा नीट ऐकेन
धन्यवाद तात्या गाण्याच्या ओळखीबद्दल
.
छान गाणे
चांगली ओळख
सुंदर लेख!
नुकताच हा चित्रपट पाहिला आणि शेवटी ते गाणे टायटल्स बरोबर चालू राह्ते व आपल्याही डोक्यात नंतर राहते. मलाही ऐकताना वाटत होते की नेहमीच्या बच्चन गाण्यांपेक्षा हे काहीतरी वेगळे आहे. या लेखामुळे ते नीट कळाले. आवडला एकदम लेख! बाकी बच्चन बद्दलच्या मतांबद्दल सहमत.
सर्व प्रतिसादी रसिकवरांचा मी
सर्व प्रतिसादी रसिकवरांचा मी ऋणी आहे. वाचनमात्रांचेही औपचारीक आभार मानतो..
अवलिया यांचा प्रतिसाद मला अंमळ असंबद्ध वाटला.
तात्या.
वा! खरंच सुंदर आहे गाणं.
वा! खरंच सुंदर आहे गाणं. माहिती नव्हतं. धन्यवाद तात्या.
by limbutimbu
ओह, विसोबा खेचर म्हणजेच तात्या अभ्यंकर आहेत होय व्हेरी गुड्ड
चांगले लिहीलय (बाकी गाण्यातले मला कळत नाही, ते गाणेही माहित नाही, पण व्यक्तिरेखा छान साकारल्यात)
हाले दिल
हे गाणं ऐकलंच नव्हतं. अमिताभ सुरेल गाऊ शकतो हे आज समजलं.
पण हे गाणं जुन्या यमनी गाण्यांच्या पंगतीत नाही बसू शकत. केवळ हल्लीच्या वाळवंटातील 'ओअॅसिस' वाटतं इतकंच!
वा!!
एकदम तात्याशैलीचा लेख. पहिल्या परिच्छेदापुढे वाचावाही लागत नाही इतकी तात्यांची शैली आता परिचित झाली आहे. अमिताभचे 'नीला आसमान' हे गाणेही ऐकायला चांगले वाटते.
त्यांनी यमन दिला याबद्दल आभार मानावे की त्यांचे अभिनंदन करावे? उदा. क्ष ने य ला पाणी दिले त्यावर य म्हणाला 'अभिनंदन क्ष' तर विचित्र वाटेल.
काय तात्या लेखबिख लिहत
काय तात्या लेखबिख लिहत बसलाय..एखादी नविन पाँझी लावा ना..
लेख आवडला
तात्या, लेख आवडला. जियो!!!