एका स्त्रीवादी बाईचा महिला दिवस

बाईंनी काय करावे, त्यांचा दिनक्रम कसा असावा, त्यांनी कसे जगावे, हा बाईंचा वैयक्तिक प्रश्न आहे.

तुम्हाला काय त्याचे?

----------

अत्यंत भिकार लेख.

हेच भारतीय स्त्री वादी स्त्रियांना माहीत नाही
पूर्ण फसलेली ही चळवळ आहे
पुरुषी कपडे वापरणे,पुरुषांचा द्वेष करणे पण त्यांचीच मदत घेवून जीवन जगणे,कौटुंबिक कलह निर्माण करणे
आणि स्त्रीचे आतोनात नुकसान करणे.
हाच प्रकार भारतात तरी स्त्री वादी स्त्रिया करत आहेत

समाजात त्यांना काहीच किँमत नाही.
म्हणून त्या एकाकी आणि सैर भैर असतात.

>>विकेंडला हँगआऊटला जातात.
म्हणजे कुठे जातात?

हे नक्की काय आहे? अपचन का जळजळ?

<<
हेच भारतीय स्त्री वादी स्त्रियांना माहीत नाही
पूर्ण फसलेली ही चळवळ आहे
पुरुषी कपडे वापरणे,पुरुषांचा द्वेष करणे पण त्यांचीच मदत घेवून जीवन जगणे,कौटुंबिक कलह निर्माण करणे
आणि स्त्रीचे आतोनात नुकसान करणे.
हाच प्रकार भारतात तरी स्त्री वादी स्त्रिया करत आहेत
समाजात त्यांना काहीच किँमत नाही.
म्हणून त्या एकाकी आणि सैर भैर असतात.>>
याला म्हणतात मॅन्सप्लेनिंग. स्त्रीवाद्यांनी काय करायचे, काय नाही, त्याच्या फायद्याच्या गोष्टी कोणत्या हेही पुरूष शिकवणार.सैरभैर स्त्रीवाद्यांनी हे नक्कीच असैरअभैर पुरूषांकडून शिकावे.
अवांतर- एकदा आमच्याकडे एका मुस्लिम द्वेष्ट्या स्टाफने दुसऱ्या मुस्लिम स्टाफला म्हटलं होतं, “तू कैसा रे मुसलमान, सादा पाच बार नमाज नै पडता तू!”

बाकी माझ्या मैत्रिणींना आणि काही मित्रांनासुद्धा आजच्या दिवशी चॉकलेट देते. सदर दृश्य 'द गुड प्लेस' नामक मालिकेत आहे.

आवांतर ---

फक्त अधुनिक जीवनशैली स्वीकारून जगते म्हणजे ती स्त्री स्वतंत्र झाली असे म्हणणे बरोबर नाही. अत्याधुनिक केशभूषा, वेषभूषा करणाऱ्या उच्चशिक्षित, बुद्धिमान स्त्रीया -- मानसिक दृष्ट्या किती मागासलेल्या असतात हे नेहमीच पाहण्यात येते.
या उलट स्त्री स्वातंत्र्य, महिला मुक्ती इत्यादीबद्दल कधीही न बोलणाऱ्या, सर्व सामान्य स्त्री प्रमाणेच जगणाऱ्या स्त्रीया, अधुनिकता , व्यक्ती स्वातंत्र्य इत्यादी सहजपणे आचरणात आणताना देखिल नित्यनेमाने दिसून येते.

अर्थात ही दोन टोकाची उदाहरणे आहेत. मला फक्तं इतकेच म्हणायचे आहे की,
'दिसण्या' पेक्षा 'असणे' महत्वाचे आणि खरे असते.
हे जेव्हा मान्य केले जाईल... तो सुदिन!

लेख विषयी ---
हा लेख बहुदा उपहासात्मक आणि विनोदी म्हणून लिहिला असावा. त्यावर भाष्य न करणे उत्तम.

ह्या मधील मुक्ती ह्या शब्दाचा अर्थ च मुक्त होणे हा आहे.
आणि हा मुक्ती वाला शब्द अयोग्य आहे असे मला तरी वाटत.
स्त्री मुक्ती चळवळ नको आपल्याला स्त्री पुरुष समानता ही चळवळ हवी आहे.
स्त्री पुरुष सह जीवन हवं आहे.
स्त्री आणि पुरुष ही दोन टोकं नसावीत.
तर एकच असावीत आणि सामान पातळीवर असावीत.

आता स्त्रीवादाकडून मानवतावादाकडे वर लिवा.

विशेष अधिकार = ज्यांना हा अधिकार दिला जावा अशी मागणी केली जाते ह्याचा लपलेला अर्थ तो वर्ग कमजोर आहे असे समजणे, समज करून देणे,किंवा खरोखर कमजोर असणे.
अशा
पण तीन शक्यता निर्माण होतात.
एकाध्या वर्गाला कमजोर वर्ग असे समजा आणि विशेष अधिकार ध्या.
ही स्वार्थी मागणी झाली.
पण नक्की तो वर्ग कमजोर आहे ह्याची शहनिशा करू नका ,कोणतेच प्रश्न उपस्थित करू नका.अशी अपेक्षा ठेवणे चूकच.
शहनिषा करताना हा वर्ग कमजोर च आहे असा समज करून देणे
अशी पण चॅप्टर लोक असतात
आणि एकदा वर्ग खरोखर कमजोर असेल तर विशेष अधिकार दिलाच पाहिजे त्या विषयी पुर्ण सहमत.
किती तरी वर्ष अनंत काळापर्यंत असे कमजोर वर्ग अस्तित्वात राहतात
विशेष अधिकार देण्या मुळे.
मग सबलीकरण, सशक्ती करणं हा काय प्रकार आहे तो यशस्वी होत च नाही.
हे फक्त स्त्री साठी नाही तर .जात,धर्म,देश,राज्य सर्वांसाठी लागू होणारे आहे
केंद्र जास्त निधी देते म्हणून राज्य गरीब च आहे किंवा गरीबच ठेवणे असे प्रकार पण होत असावेत.
Bimaru राज्य किती वर्ष झाली बिमारू च आहेत.
जगातील एका तरी प्रगत देशात स्त्री चे सबलीकरण ,,सशक्तीकरण झाले आहे का .?
की त्या देशात त्यांना स्त्री म्हणून विशेष अधिकाराची गरज नाही

जर कोणता ही कमजोर वर्ग सशक्त होणारच च नसेल त्याला विशेष अधिकार ची गरज लागणारच असेल तर.
खूप मोठी चूक होत आहे.
उपाय ,उपचार अयोग्य आहेत.
रोग फॉफवण्याची शक्यता जास्त आहे.

मौजमजा सदरात लिहिला असता तर?

स्त्रीवादावरचे वेगळे पैलू राजीव सान्यांच्या या लेखात वाचायला मिळतात. सर्व स्त्रियाही सारख्या नाहीत व सर्व पुरुष ही सारखे नाहीत. त्यामुळे स्त्रीवादाकडे पहाण्याचे दृष्टीकोन हे वेगवेगळे असणार. काही स्त्रिया पुरुषप्रधान संस्कृतीच्या बळी ठरतात तसे काही पुरुष सुद्धा जहाल स्त्रीवादाचे बळी ठरतात.
ज्यांनी वाचलेले नसेल त्यांच्यासाठी राजीव साने यांच्या
गल्लत गफलत गहजब पुस्तका मधील
स्त्री-वादावरील हे प्रकरण
स्त्रीवर जोखड नको, स्त्रीवादाचेसुध्दा
स्त्रीचे, व्यक्तिस्वातंत्र्य मिळविणे आणि विकसित करणे, ही प्रक्रिया अनेक टप्प्यातून जात आहे. बहुतेक चळवळींच्या विद्रोही टप्प्यात, जहालमतवाद उफाळून येणे, ही अवस्था अटळ असते. पण या अवस्थेचे, जर सार्वत्रिक तत्त्वज्ञान बनविले गेले तर ते तत्त्वज्ञानच, मुक्तीमार्गातील अडथळा बनू शकते. कारण विभिन्न वर्गांत, देशांत, टप्प्यांवर, पिढ्यांत आणि वयांत सुध्दा आव्हानेही वेगळी आणि उत्तरेही वेगळी असतात.
जगात चळवळी अनेक आहेत. पण जिचा विजय निश्चित आहे आणि नजरेच्या टप्प्यात आहे अशी फक्त एकच चळवळ आहे. ती म्हणजे स्त्रीचळवळ. हे एवढ्या आत्मविश्वासाने म्हणता येते कारण मानवी इतिहासात, निर्णायक व परत मागे जाता न येणाऱ्या अशा काही घटना घडल्या आहेत की ज्यांच्या आधारे विजय निश्चित आहे असे वस्तुनिष्ठपणे म्हणता येते.
१.एकत्र कुटुंबपद्धती नष्टप्राय होणे. (फूट पडू नये याखातर स्त्री पुरुषांना विलग ठेवून त्यांच्यावर संवाद-सहवास-बंदी घातली गेली व कामजीवन अपवित्र मानले गेले. तसेच ज्येष्ठांची हुकुमशाही रुजली) २.लोकशाही येऊन स्त्रीला मताधिकार मिळणे. ३.स्त्रीला घराबाहेर रोजगार मिळणे. ४.गर्भनिरोधक साधने उपलब्ध व प्रचलित होणे. ५.अनेक घरकामांचे औद्योगिकीकरण होणे. ६.संपर्कशक्ती आणि माध्यमे सर्वत्र पोहोचणे. ७.युध्दासकट सर्व व्यवहारातील उपकरणांमुळे ‘शारीरिक ताकद’ अप्रस्तुत बनणे. हे सात, असे भीमटोले आहेत, की ज्यांच्यापुढे पुरुषशाहीचे चलाख प्रतिडाव व सुप्त मानसिक अवशेष, निष्प्रभ ठरणे अटळ आहे.
अनेक कारणांनी स्त्रियांच्या दास्याच्या/दुय्यमतेच्या तीव्रता आणि परी वेगळ्या असतात. ज्यांच्यावर ठोस अत्याचारच होत आहेत त्यांना लागणारी ताबडतोबीची सुटका पुरविण्याचे कार्य वेगळे असते. ज्यांचे दुय्यमपण जास्त सूक्ष्म(सटल) असते त्यांना लागणारी वैचारिक साधने अगदीच वेगळी असतात. सटल अवस्थेत प्रस्तुत ठरणारे सिद्धांत जर ढोबळ अवस्थेत लागू केले तर “बाजारात तुरी आणि भटीण भटाला(!) मारी” असे होऊन आपण का भांडतोय हे कोणालाच कळेनासे होते.
तिसऱ्या पिढीचे वैराग्यविरोधी बंड
स्त्री चळवळीबाबत जरी आशादायक चित्र असले, तरी ‘स्त्रीवादा’ची जी वैचारिक प्रारूपे नेहमीप्रमाणे पश्चिमेत उत्पन्न होऊन( माझा आक्षेप ‘पश्चिमेत’ला अजिबात नाही.) भारतातल्या विद्यापीठांतूनही पाझरत आहेत, ती अनावश्यक गोंधळ निर्माण करीत आहेत. अगोदरच बऱ्यापैकी स्वतंत्र बनलेल्या स्त्रियांच्या, व्यक्ती म्हणून चालू असलेल्या आत्मशोधात, विघ्ने आणत आहेत. कसेही करून त्यांच्यात ग्रस्ततागंड टिकवून ठेवण्यासाठी, ‘खाजवून खरूज काढणे’ व जगातील प्रत्येक गोष्टीकडे पुरुषसत्ताक कारस्थान म्हणून बघणे, ही विघातक शिकवण देऊ पहात आहेत.
अशा नको इतक्या ताणलेल्या स्त्रीवादाविरुध्द, पश्चिमेतील तरुणीच बंड करू लागल्या आहेत. “मी नाही होणार आईसारखी शुष्क”, “या स्त्रीवादी सनातन्यांची दहशत नको”, “रडक्या स्त्रीवादाकडून हसऱ्या स्त्रीवादाकडे”, “स्त्री म्हणून फुलू देणारा स्त्रीवाद”, “विजय साजरा करण्यात वाईट ते काय?” अशा आशयसूत्रांनी युक्त पुस्तके, त्या प्रकाशित करत आहेत. आता हेही विद्यापीठांत पाझरायला विद्यापीठीय विलंब लागेलच. म्हणूनच ही सुवार्ता मी बाहेरच परस्पर देऊन टाकत आहे.
मी स्त्रीवादी असूनही आनंदी कशी(किंवा कसा)? असा प्रश्न पडणे व ज्याअर्थी आनंदी आहे त्याअर्थी प्रस्थापितशरण तर नाही ना?, अशी चिंता वाटणे ही एक गोची असते. दुःखांना वाचा फोडणे, अन्यायाविरुध्द चीड येणे, कुप्रथांवर हल्ला चढविणे, त्यात झीज सोसणे हे आवश्यकच असते. पण ते पुरेसे नसते. मानसिक ऊर्जेचे अर्थशास्त्र कधीच विसरून चालत नाही. संघर्षासाठी लागणाऱ्या ऊर्जेचे पुनर्भरण करण्यासाठी आणि एरवीसुध्दा, वट्टात सुखी असावे लागते. तितपत समन्वयवाद म्हणजे संधिसाधूपणा नव्हे. तसेच माझा परिवर्तनवाद हा अस्सल (ऑथेन्टिक) प्रतिसाद म्हणून उमटला पाहिजे. अमुक वर्तुळात प्रतिमा टिकविण्यासाठी, सुखाच्या संधी सोडणे, हाही अहंकाराचा संधिसाधूपणाच असतो. आपल्या ‘मानिसिक अर्थकारणा’चे ऑडिट करण्याचा अधिकार, विद्रोही समूहाच्या स्वयंघोषित धुरीणांना देऊन टाकणे, म्हणजे नवी गुलामी पत्करणे असते. असे केल्याने, ना आपण स्वतःशी प्रामाणिक रहातो, ना चळवळीशी!
तिसऱ्या पिढीचे बंड हे या गोचीतून सुटण्याचे बंड आहे. ‘उलटी अडकणूक म्हणजे सुलटी सुटका नव्हे’, हे त्यांचे सामान्य तत्त्व दिसते. साचेबध्द प्रतिमांच्या आहारी न जाणे, हे महत्वाचे आहेच. पण याचा अर्थ असा नव्हे की उफराट्या-साचेबद्ध प्रतिमांत अडकावे! पारंपरिक स्त्रीची साचेबध्द प्रतिमा विरुध्द विद्रोही स्त्रीची साचेबध्द प्रतिमा, यापैकी कोणतीच ‘मला’ न्याय देणारी नसूही शकते. माझी स्वतःशी सर्वाधिक आत्मीयता ज्यात आहे ते सतत निवडायचे असते. मग ते योगायोगाने पारंपरिकही निघेल! लादलेल्याला शरण न जाणे हे महत्वाचे आहे. माझे स्वातंत्र्य टिकवून, मी पुरुषांना पूरक ठरले किंवा आवडले, तर मी गद्दार ठरते की काय? असा सवाल या मुली उभा करत आहेत.
‘शाही’ झुगारणे म्हणजे पुरुषद्वेष नव्हे
काही प्रमाणात स्त्रियाही पुरुषशाहीच्या एजंट बनतात व काही प्रमाणात पुरुषही पुरुषशाहीचे जाच सोसत असतात. त्यामुळे समोरील व्यक्ती ही स्त्री आहे की पुरुष, एवढ्यावरून ती कोणत्या बाजूने असेल, हे ठरवता येत नाही.
आपल्याला स्त्री-व्यक्ती-धार्जिण्य आणि स्त्री-समूह-वाद यात फरक करता आला पाहिजे. कोणतीही स्वातंत्र्यप्रेमी व्यक्ती (सरासरी स्थिती पाहिल्याने) स्त्री-धार्जिणी असणे स्वाभाविक आहे. पण यातही एक मेख आहे. जे सरासरीने खरे असते, ते प्रत्येक प्रकरणात खरे नसते. त्या त्या प्रकरणातील न्याय्य बाजू कोणती हे प्रकरणाच्या मूल्यमापनात (मेरिट्समध्ये) शिरूनच ठरविले पाहिजे. पण हे भान सुटून, सरासरीवर आधारित बाजू घेणे, म्हणजे काहीवेळा अन्यायाच्या बाजूने उभे राहणे ठरते आणि समूहवादी ठरते. म्हणूनच न्यायप्रेमी व्यक्तीने सर्वच आघाड्यांवर समूहवाद टाळला पाहिजे. स्त्रीची बाजू जास्त आस्थेने समजावून घेणे एवढ्या अर्थाने आपण स्त्री-धार्जिणे असलो पाहिजे, यावर दुमत होऊ नये. मात्र ‘स्त्रीवादी’ असणे ही वेगळी गोष्ट आहे..
जहाल-स्त्रीवाद असे मानतो की, आतापावेतो जमा झालेले सर्व मानवी ज्ञान, बहुतांश पुरुषांनी घडविलेले आणि म्हणून शंकास्पद आहे. मानवाची जगाविषयी, स्वतःविषयी, अशी संपूर्ण समजच, स्त्री-केंद्री ज्ञाननिर्मितीद्वारे बदलणार आहे. या भूमिकेशी मी असहमत आहे. कारण स्त्रीपुरुषांत भेद आहे हे खरे असले तरी समाईक-मानवीही बरेच काही आहे. त्यामुळे स्त्रीवादी ज्ञानशास्त्रच (फेमिनिस्ट एपिस्टेमॉलॉजी) वेगळे असेल, हे शक्य नाही.
जहाल स्त्रीवादाचे दुसरे एक टोक असे की, सर्व मानवी दुर्गुणांचे मूळ हे ‘नर’ असण्यात आणि सद्गुणांचे मूळ ‘मादी’ असण्यात शोधणे! मानवी सद्गुण व दुर्गुण हे प्रत्येक मानवी व्यक्तीत कमीअधिक प्रमाणात असतातच. त्यापैकी वाव कशाला मिळेल हा व्यवस्थेचा प्रश्न असतो. तसेच सद्गुण-दुर्गुण जरी तेच असले, तरी ते कसे अभिव्यक्त होतील, याच्या शैली मात्र स्त्रीविशिष्ट व पुरुषविशिष्ट असतात, हे बऱ्याच अंशी खरे आहे. लहानपणीसुध्दा मुलगे मारामाऱ्या करतात व मुली एकमेकींविषयी अफवा पसरवतात असे एक निरीक्षण आहे. हा शैलीतला भेदसुध्दा सरसकट लागू पडतो असे नाही. व्यक्तीची जनुकीय, संस्कारबध्द आणि स्व-निर्णित जडणघडण अनन्य असतेच. त्यामुळे काही पुरुषांची शैली काहीशी बायकी व तसेच उलटपक्षी स्त्रियातही आढळते.
मुख्य मुद्दा असा की, उफाळून येणारे दुर्गुण हे सत्तास्थानामुळे आहेत की जेंडरमुळे?. गल्लत अशी होते आहे की, सत्तास्थानी पुरुष जास्त प्रमाणात असणे, ही वस्तुस्थिती वेगळी आहे आणि पुरुषांतच नरत्व-अंगभूत जुलुमीपणा असतो हे सामान्यीकरण वेगळे. सत्तास्थानी स्त्रियाही कशा पोचतील, वा सत्तास्थानेच कशी बरखास्त वा सौम्य करता येतील, याचा कार्यक्रम वेगळा आणि त्यांना पुरुषद्वेष्ट्या बनवणे, हा कार्यक्रम वेगळा आहे. जहाल-स्त्रीवादाने, काचोळ्यांच्या होळ्या करणे, लेस्बियनिझमला मुक्तीची आवश्यक अट मानणे, पुरुषांना नकोसे वाटेल असा पेहेराव व आविर्भाव राखणे, अशा प्रतिक्रयावादी गोष्टी केल्या. त्याचवेळी स्वतः (दुर्गुणांसकट) पुरुषासारखे बनण्याचा प्रयत्नही केला.
सर्वच प्रश्नांचे जेंडरीकरण कशाला?
आणखी एक घोटाळा टाळला पाहिजे. स्त्री-व्यक्तीला अनेक प्रश्न असतात. ती कामगारही असेल तर तिला कामगार-प्रश्न असतात. तिला जातीय, धार्मिक, आर्थिक, शैक्षणिक, आरोग्यविषयक, वार्धक्याचे असे सगळेच प्रश्न असतात. ते ते प्रश्न हे त्या त्या क्षेत्रानुसार सोडवावे लागतात. कोणताही प्रश्न हा, स्त्रीला आहे याखातर, ‘स्त्रीप्रश्न’ बनत नसतो. इतर प्रश्नांतही स्त्रीत्वाचे अंग असू शकते. उदा कामगार स्त्रीची लैंगिक छळवणूक हा नक्कीच ‘स्त्रीप्रश्न’ आहे. पण उदा. जास्त तास राबवणे हा ‘कामगारप्रश्नच’ आहे. जिथे तिथे ओढून ताणून जेंडर आणणे हे एकारलेपणाचे आणि संभ्रम उत्पन्न करणारे आहे व तेही टाळले पाहिजे.
जिथे अद्याप काहीच यश आलेले नाही, तिथे चळवळ पोहोचवणे, महत्त्वाचे आहे. पण ते सोडून, जिथे बऱ्यापैकी यश आलेले आहे, तिथे कोरून कोरून जेंडर काढत बसण्याचा अट्टाहास कशाला?

स्त्री वाद,पुरुष वाद हा काही प्रकार अस्तित्वात नाही .समजावे म्हणून ..
BJP जसे हिंदू विषयी फालतू प्रेम दाखवते..पुरोगामी जसे स्वार्थ साठी दलित ,वंचित लोकांचे हित वादी आहे असे दाखवतात ..
तसेच हे स्त्री वादी आपण स्त्री चे हितचिंतक आहे असा भ्रम निर्माण करतात .
माझ्या कुटुंबात बायको,मुलगा,आई ,बहिणी आहेत.
पण एकत्र राहणारे मी,बायको ,मुलगा ,आई च आहे.
घरातील कोणतेही काम ह्याच व्यक्ती नी केले पाहिजे हा फालतू नियम नाही .
स्वयंपाक मी फ्री असेल तर मी करतो .मुलगा फ्री असेल तर त्याला जे शक्य आहे ते तो करतो
स्त्री म्हणजे माझी बायको .हिने स्वयंपाक करावा,साफ सफाई करावी ,भांडू साफ करावी .अशी बिलकुल अपेक्षा नाही .जो फ्री असेल तो ही सर्व काम करतो .आई वयस्कर आहे त्या मुळे तिला सर्व सुविधा देणे ही तिघांची जबाबदारी आहे .हे समजून सर्व सेवा करतात
आणि अगदी पाहुणे आले तरी मला किंवा माझ्या मुलाला भांडी साफ करण्याची लाज वाटतं नाही
आम्ही ते करतो..
स्त्री पुरुष समानता ही ह्या व्यतिरिक्त अजून काही असू शकत नाही...

तिरपे तिरपे प्रतिसाद वाचणं कठीण वाटतं म्हणून इथे एकत्रच प्रतिसाद, श्रीमान स्वयंभू यांना.

कृपया चळवळ म्हणजे काय हे जरा नीट समजून मग स्त्रीवादी 'चळवळी'बद्दल बोललात तर बरं होईल. शिवाय, कालक्रम वगैरेही बघा, जरा आजच्या वास्तवाबद्दल बोला. उदाहरणार्थ, सिमोन दि बोव्हार (बोव्हुआर नव्हे) मेल्याला आता ३०+ वर्षं झालेली आहेत.

माझ्यासारख्या शहरांत राहणाऱ्या, शिकलेल्या, कमावणाऱ्या, स्वतःच्या पैशांवर दारू पिणाऱ्या, लोकांवर अवलंबून नसणाऱ्या, आणि जमेल तितपत आनंदात राहणाऱ्या बायकांना सामाजिक चळवळीची गरजच नाहीये. आम्ही कशा वागतो, यामुळे आमच्यासारख्या सामाजिक परिस्थितीत नसलेल्या बायकांवर परिणाम होतो, हे म्हणणं हा अडाणीपणाचा आणखी एक नमुना आहे.

त्यातही एक बाई कशी वागते यावरून इतर कुठल्याही स्त्रीला जोखणं, नावं ठेवणं; किंवा इतर स्त्रियांच्या विचारसरणीला नावं ठेवणं; हा भिकारचोटपणा आहे. होय, भि-का-र-चो-ट-प-णा! आणि असले भिकारचोट चाळे तुम्ही ह्या धाग्यात बऱ्याच प्रतिसादांमध्ये केले आहेत.

स्वतःच्या लेखनाला तुम्ही मार्मिक वगैरे विशेषण लावत आहात. कुणी बाई स्वतः कमावून, स्वतःच्या घरात कशी का राहीना, तुमची मिंधी नाहीये. तिला तिच्या आयुष्यात जे काय करायचं आहे, ते ती करेल. मिरवेल, सोंगं नाचवेल किंवा आणखी काही करेल! कुणीही बाई तुमची मिंधी नाहीये. आधी स्वतःचं प्रबोधन करा मग लोकांना नावं ठेवायची का नाही ते ठरवता येईल. आधी स्वतःचा स्त्रीद्वेष कमी करून पाहा, मग सल्लावाटप केंद्र उघडा!

आणि तुम्हाला कुणी विचारलंय! तुमचा संबंधच काय, ती बाई टॉमबॉय असेल नाही तर स्पृहा जोशी... तुम्ही कोण तिच्या व्यक्तिगत आयुष्यात नाक खुपसून न्यायदान करणारे! अत्यंत भिकारचोट लेखन आहे हे. होय, भि-का-र-चो-ट.

@स्वयंभू, तुम्हाला स्त्रीवाद या विचारप्रणालीबद्दल फार माहिती दिसत नाही. आसपासच्या उदाहरणावरून तुम्ही या सगळ्या विचारप्रणालीवरच एक ठपका लावता आहात. स्त्रीवादातही अनेक गट उपगट आहेत आणि त्यांचे स्वतंत्र सैद्धांतिक विवेचन आहे. उदारमतवादी, मार्क्स्वादी, कृष्णवर्णीय, रॅडिकल, आदीवासी अश्या विभिन्न दृष्टीकोनातून स्त्रीवादाची मांडणी होत आली आहे. मेरी वॉल्स्टनक्राफ्ट सारख्या सुरूवातीच्या काळातील विचारवंतांनी, कार्यकर्त्यांनी स्त्रीवादी विचाराचा लावलेला अर्थ पुढे नेणे हे अनेक स्त्रीवादी विचारवंतांनी पुढच्या काळात केले, सिमॉन एकटी नव्हे केट मिलर, बेटी फ्रिडन, अश्यात वारलेली बेल हुक्स, कमला भसिन अश्या कित्येकांनी स्त्रीवादी दृष्टीकोन पुढे नेला आहे. आपल्याकडेदेखिल आगरकर, लोकहितवादी, फुले दांपत्य, कर्वे, आंबेडकर यांच्या प्रयत्नांतून स्त्रीमुक्तीची वाट सुकर झाली असली तरीही स्त्रीवाद या विचारप्रणालीचे भारतीय दृष्टीकोनातून क्रिटिक म्हणावेसे झाले नाही. स्वातंत्र्य आंदोलनातील सहभागामुळे स्त्रीअधिकार जनमानसात रूजू लागले. ती प्रक्रिया सुरूच आहे. वंदना शिवासारख्यांचा इकोफेमिनिझम यासारखे प्रयत्न याचाच भाग आहे. तेव्हा स्त्रीवादी महिला असे संबोधून आगपाखड करण्याने काही विधायक बदल घडणे असंभव आहे. त्यापेक्षा अधिक अभ्यास करून हा विचारप्र्वाह नीट समजून घेता येतो का हे पहाणे इष्ट ठरेल. अन्यथा केवळ स्वतःपुरता स्त्रीचे वैयक्तिक स्वातंत्र्य, तिचा समानतेचा आग्रह समजून घेता आला तरी पुरेसे ठरावे.
तुम्ही हिंदूत्ववादी असाल तर हिंदू स्त्रीयांना मिळणाऱ्या अधिकारांबद्दल, त्यांचे अवकाश विस्तारण्याबद्दल तुम्हाला बरेच वाटत असेल ना? हिंदूंचेच भले आहे की त्यामुळे.

स्त्री वाद,स्त्री हक्क ,बलात्कार,विनय भंग,जातीवाद,जाती साठी विशेष कायदे,स्त्री साठी विशेष कायदे. .
धर्म ,धर्मा साठी विशेष कायदे .
स्त्री वर अत्याचार,जाती वर अत्याचार, धर्मा वरून अत्याचार
ह्या सर्वाचा आता वैताक आला आहे .
जेनेटिक अभियांत्रिकी आता प्रगत आहे .
त्यांच्या वरची सर्व बंधन नष्ट करा .
जशी स्त्री हवी तशी पुरुष विकत घेतील .जसे पुरुष हवे आहेत तसे स्त्री विकत घेईल
कोणतेच कायदे
धार्मिक ,स्त्री वादी,पुरुष वादी,जाती वादी,धार्मिक कायदे .
जेनेटिक अभियांत्रिकी रीती नी निर्माण केलेल्या जीवा ना लागू होणार नाहीत.
ह्या वर पूर्ण जगा नी विचार करून .नैसर्गिक मानव निर्मिती बंद करावी.
Factory madhye उत्पादन झालेले स्त्री,पुरुष रोबोट लोक विकत घेतील.