दखल
#ऐसीअक्षरे #दिवाळी२०२३
दिवाळी अंक पाहिलात का?
दिनवैशिष्ट्य
१६ मे
जन्मदिवस : गणितज्ञ केरो लक्ष्मण छत्रे (१८२४), सिनेदिग्दर्शक केन्जी मिझोगुची (१८९८), अभिनेता हेन्री फोंडा (१९०५), गायिका माणिक वर्मा (१९२६), लेखक अनंत मनोहर (१९३०), सिरॅमिक्समधली अतिवहनशीलता शोधणारा नोबेलविजेता जॉर्ज बेडनॉर्झ (१९५०), अभिनेता पीअर्स ब्रॉझनॅन (१९५३), गायिका जॅनेट जॅक्सन (१९६६), टेनिसपटू गॅब्रिएला साबातिनी (१९७०)
मृत्युदिवस : 'सिंडरेला' आणि इतर कथांचा लेखक शार्ल पेरो (१७०३), गणितज्ज्ञ व भौतिकशास्त्रज्ञ जोसेफ फूरिए (१८३०), जीवनसत्त्वे शोधणारा नोबेलविजेता फ्रेडरिक हॉपकिन्स (१९४७), समाजसुधारक अण्णासाहेब लठ्ठे (१९५०), गिटारवादक जँगो राईनहार्ड (१९५३), गायक भोलानाथ भट्ट (१९७०), 'मपेट'कार जिम हेन्सन (१९९०), लेखक, समीक्षक माधव मनोहर (१९९४), सिनेदिग्दर्शक फणी मझुमदार (१९९४)
---
१५२७ : फ्लॉरेन्सच्या जनतेने मेदिची घराण्याची राजवट उलथवली व प्रजासत्ताक राजवट लागू केली.
१६४९ : हिंदू राजांना मदत करण्याबद्दल शहाजीराजेंना झालेली कैद समाप्त.
१७०३ : पीटर द ग्रेटने सेंट पीटर्सबर्ग शहराची स्थापना केली. युरोपमध्ये रशियाला स्थान मिळवून देण्याच्या दिशेने हा प्रयत्न होता.
१७१७ : राजाविरोधात व्यंगात्मक काव्य लिहिल्याबद्दल विचारवंत व्होल्तेअरची कुप्रसिद्ध बास्तिय तुरुंगात रवानगी.
१८८८ : निकोला टेस्लाने ए.सी. विद्युतवहनाबद्दल व्याख्यान दिले.
१८९१ : फ्रांकफुर्टमध्ये आंतरराष्ट्रीय विद्युततांत्रिक प्रदर्शनात तीन फेजमधले विद्युतवहन दाखवले गेले.
१९१८ : अमेरिकेत सरकारवर टीका करणे हा तुरुंगवासास पात्र गुन्हा ठरवण्यात आला.
१९२९ : हॉलिवूडमध्ये पहिला 'ऑस्कर'प्रदान समारंभ.
१९६० : पहिल्या दृश्य लेझरचे प्रात्यक्षिक थिओडोर मेमनने दाखवले.
१९६६ : चीनच्या कम्युनिस्ट पक्षाने "मे १६ ची नोटिस" प्रकाशित केली; सामाजिक क्रांतीची सुरुवात.
१९६९ : सोव्हिएत संघाचे अंतराळयान व्हेनेरा ५ शुक्रावर उतरले.
१९७५ : जुनको ताबेई ही एव्हरेस्ट सर करणारी पहिली महिला ठरली.
१९७५ : सार्वमताने सिक्कीमचे भारतात विलीनीकरण.
१९८८ : तंबाखूत असलेल्या निकोटिनचे गुणधर्म हेरॉईन किंवा कोकेन यांच्या मादक गुणधर्मांप्रमाणे आहेत असा अहवाल अमेरिकेच्या सर्जन जनरल यांनी प्रकाशित केला.
१९९६ : अटलबिहारी वाजपेयींनी पंतप्रधानपदाची शपथ घेतली. हे सरकार १३ दिवस टिकले.
२००५ : कुवेतमध्ये स्त्रियांना प्रथमच मतदानाचा हक्क.
२००९ : श्रीलंकेत दीर्घकाळ चाललेल्या यादवीची अखेर; तमिळ वाघ नामोहरम. १९७२पासून या यादवीत सुमारे ७०,००० ठार झाले.
२०१४ : लोकसभा निवडणुकांचे निकाल जाहीर; नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली भाजप स्पष्ट बहुमतात.
दिवाळी अंक २०२३
सध्या कोण कोण आलेले आहे?
There is currently 1 user online.
- ३_१४ विक्षिप्त अदिती
सदस्य आगमन
ऐशा रसां ऐसे रसिक...
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
प्रतिक्रिया
कोणत्या ही मैनेची भावना
कोणत्या ही मैनेची भावना दुखावली नाही, आश्चर्य आहे.
खोडसाळ
actions not reactions..!...!
थांबा!
लोकांच्या दुखावलेल्या बर्याच भावना Pending आहेत हो. इथे पोचायला वेळ लागेल बहुतेक.
==================
भूतकाळातील आस्वल्य.
म्हातार्‍या मैनांना कोssssणी
म्हातार्‍या मैनांना कोssssणी वाली नाही. पण विवेककाका स्त्रीयांना असं डिचवणं बरं नव्हे. सुंदर असणे, सुंदर दिसणे, सुंदर मानले जाणे त्यांच्या दृष्टीने फार गरजेचे असते. शिवाय तारुण्य कंपनीला दिल्यावर म्हातारपण देवाला देणे खूपच अन्यायकारक आहे.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
सुंदर दिसणे, सुंदर मानले जाणे
स-र-स-क-टी-क-र-ण!!!
उमगले स्वप्नांचे मर्म मला, ना हा परका ना अपुला
कोणी मृत्युलोकीचा योगी, अशीच लहर म्हणून आला
असाच पळभरासाठी टेकला, शेकत गर्भाची धुनी...
(No subject)
मला कविता आवडली. -- जालावर
मला कविता आवडली.
--
जालावर युट्युबवर महान मुलांचे "मामाच्या गावाला जाऊयाचे" एक अ‍ॅनिमेटेड रुपांतर आहे, त्यात मधल्या म्युझिक पीसच्या वेळी गाडीतील वार्‍याने एका व्यक्तीचा विग उडतो म्हणून शेजारील आजोबा त्यांना हसतात, तर फार हसल्याने त्यांची कवळीही खाली पडते नी मग अख्खा डबा त्यांना हसतो असा एक प्रसंग दाखवला आहे.
वरील कविता वाचताना का कोण जाणे ते चित्रीकरण आठवले
- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!
कल्पना आवडली
मला कवितेतली कल्पना आवडली होती. काही कारणाने "आवा चालली पंढरपुरा" आठवली (त्यात कल्पना थोडी वेगळी आहे, पण नको त्या तपशिलांत गुंतलेल्या बाईने या क्षणभंगुर गोष्टींतून मन काढावे, त्याचे विनोदी वर्णन आहे, हे साम्य).
परंतु येथील लय, यमकांची योजना वगैरे मला भावली नाही, पण तसे तडक सांगावेसे वाटण्याइतकी नावडलीही नाही.
परंतु आता कवीला सांगावेसे वाटते, की याबाबत लक्ष देऊन रचना थोडी नेटकी केली, तर कल्पना खुलून येईल.
उदाहरणार्थ :
> लांब सडक केंसावरी
> हात फिरविला तिने
> विग खाली पडली.
ऐवजी
> लांबसडक केसांवरती
> हात फिरविला तिने
> विग सटकली खाली.
असे थोडे शब्द बदलले, मागे-पुढे केले, तर. विशेषतः शेवटच्या ओळीतील मात्रांच्या वा खटक्याच्या लयीत काहीतरी सुधरते.
आवा चालिली पंढरपुरा
(तुकाराम गाथा, क्रमांक ४१९८)
परिसें गे सुनेबाई । नको वेचूं दूध दहीं ॥१॥
आवा चालिली पंढरपुरा । वेसीपासुनि आली घरा ॥ध्रु.॥
ऐकें गोष्टी सादर बाळे । करीं जतन फुटकें पाळें ॥२॥
माझे हातींचा कलवडू । मजवाचुंनि नको फोडूं ॥३॥
वळवटिक्षरीचें लिंपन । नको फोडूं मजवांचून ॥४॥
उखळ मुसळ जातें । माझें मन गुंतलें तेथें ॥५॥
भिक्षुक आल्या घरा । सांग गेली पंढरपुरा ॥६॥
भक्षीं मपित आहारु । नको फारसी वरो सारूं ॥७॥
सून ह्मणे बहुत निकें । तुह्मी यात्रेसि जावें सुखें ॥८॥
सासूबाई स्वहित जोडा । सर्व मागील आशा सोडा ॥९॥
सुनमुखीचें वचन कानीं । ऐकोनि सासू विवंची मनीं ॥१०॥
सवतीचे चाळे खोटे । म्यां जावेंसें इला वाटे॥११॥
अतां कासया यात्रे जाऊं । काय जाउनि तेथें पाहूं॥१२॥
मुलें लेंकरें घर दार । माझें येथें चि पंढरपूर ॥१३॥
तुका ह्मणे ऐसें जन । गोवियेलें मायेंकरून ॥१४॥
-----
तसे बघितले तर "मुलें लेंकरें घर दार । माझें येथें चि पंढरपूर" ही प्रेमळ ओळ आहे.
छानच नी नेमकं! आभार.
छानच नी नेमकं! आभार.
- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!
सुंदर, मार्मिक!!!
उमगले स्वप्नांचे मर्म मला, ना हा परका ना अपुला
कोणी मृत्युलोकीचा योगी, अशीच लहर म्हणून आला
असाच पळभरासाठी टेकला, शेकत गर्भाची धुनी...
दरबार जुना, हंड्या-झुंबर
दरबार जुना, हंड्या-झुंबर नवं,
मध्यान रातीला लावा अत्तरदिवं
अंग अनंग मी रंग खेळते
केसामध्ये मरवा ...
पिकल्या पानाचा देठ की हो हिरवा
https://www.youtube.com/watch?v=dm0AsKChSAA
उमगले स्वप्नांचे मर्म मला, ना हा परका ना अपुला
कोणी मृत्युलोकीचा योगी, अशीच लहर म्हणून आला
असाच पळभरासाठी टेकला, शेकत गर्भाची धुनी...
चांगला आशय असलेली कविता -
स्वतःचं वय लपविण्यासाठी धडपडणारी लोकं पाहिली, की त्यांची कीव येते .
स्वतःचं वाढतं वय, आणि अपरिहार्यंपणे येत जाणारं वृद्धत्व कसं स्विकारायचं, ज्या योगे तुमचं जगणं स्वतःबरोबर इतरांसाठी सुद्धा आनंददायक होऊ शकेल, या संदर्भात 'एजिंग ग्रेसफुली' .. असा एक लेख वाचल्याचे स्मरते ..
*********
केतकीच्या बनी तिथे - नाचला गं मोर |
गहिवरला मेघ नभी - सोडला गं धीर ||
+१
खरं तर वय वाढत जातं तसे आपण अधिकाधिक समृद्ध होतो अन अधिकाधिक चांगल्या रीतीने प्रेम करु शकतो याचे मुख्य कारण "we get more & more comfortable in own skin."
तरुण मुला-मुलींचा हेवा वाटण्याऐवजी मला त्यांच्या immaturity चेच वाईट वाटते. अर्थात ते देखील वयाने वाढतील & they will claim their rightful ripeness हेही तितकेच खरे आहे.
पण तारुण्यात काही खास आहे असे अजिबात वाटत नाही.
उमगले स्वप्नांचे मर्म मला, ना हा परका ना अपुला
कोणी मृत्युलोकीचा योगी, अशीच लहर म्हणून आला
असाच पळभरासाठी टेकला, शेकत गर्भाची धुनी...
पण तारुण्यात काही खास आहे असे
तुम्ही तरुण असाल हो. आमच्यासारख्या क्वार्टरलैफक्रैसिसग्रस्तांचे काय? साला आम्हांला तर आजही (कोणे एकेकाळी इ.) वय वर्षे २० असताना कसे बकाबका वाट्टेल ते अन वाट्टेल तितके विथ इम्प्युनिटी खाऊ शकत होतो आणि हलक्या वजनामुळे आरामात ट्रेकिंग करू शकत होतो त्याच्य आठवणीने गहिवरायला होतं.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
अरे बॅट्या गद्धेपंचविशी मस्त
अरे बॅट्या गद्धेपंचविशी मस्त एन्जॉय कर अन खरं सांगते रे बाबा - समाजाला फाट्यावर मारुन, एन्जॉय कर. Have memories rather than regrets.
उमगले स्वप्नांचे मर्म मला, ना हा परका ना अपुला
कोणी मृत्युलोकीचा योगी, अशीच लहर म्हणून आला
असाच पळभरासाठी टेकला, शेकत गर्भाची धुनी...
करॉलरी
वरील विचाराचीच एक करॉलरी आहे - Many times I wonder what kind of lady will my daughter become? How effectively will she handle situations, crisis, love, heartaches, obsessions, blessings & sorrows that come her way .
अन मला वाटतं अरे आपण जे पडत, धडपडत शिकलो, शिकतो आहोत ते तिला readymade spoon-feed नाही करता येणार का?
अन मग वाटतं तसं करता न येणे हेच बरोबर आहे.Let her EARN her peace of mind, courage & her rightful maturity. It will be far sweeter
उमगले स्वप्नांचे मर्म मला, ना हा परका ना अपुला
कोणी मृत्युलोकीचा योगी, अशीच लहर म्हणून आला
असाच पळभरासाठी टेकला, शेकत गर्भाची धुनी...
स्वतःचं वय लपविण्यासाठी
आपलं वैगुण्य लपवावं वाटणं मनुष्यसुलभ नाही का?
उदा. "तुम्ही ५० चे आहात. चक्क चक्क ३५ चे वाटता." हे वाक्य प्रचंड सुखावह आहे. सुखाने म्हातारपण काढण्यातल्या मंत्रांमधील एक मंत्र तरूण दिसणे हा देखिल असू शकतो.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
वय म्हणजे वैगुण्य?
वय म्हणजे वैगुण्य?
नै हो. तसं नव्हतं म्हणायचं.
नै हो. तसं नव्हतं म्हणायचं. समजा माझे दात म्हातारपणाने गेले नी मी कवळी लावली. कीव का यावी? तेच मी म्हातारा नाही पण २० वर्षाचा असतानाच अर्धवटरावांनी मला जबरदस्त ठोसा लावून माझी बत्तीसी पाडली. समजा मग मी कवळी लावली. कीव का यावी? मानवजातीची लक्षणीय प्रगती होत असताना साधने उपलब्ध असतील तर त्यांचा उपयोग करणे कीवास्पद कसे असे वाटले म्हणून लिहिले.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
मुद्दा समजला, आणि हो कल्पनेत
मुद्दा समजला, आणि हो कल्पनेत का होईना हा बहुमान दिल्याबद्दल धन्यवाद
बहुमान
हीच प्रवृत्ती असेल तर उद्या "अखंड तारुण्य आणि अनंत आयुष्य" प्राप्त करून देणार्‍या औषधाचा जो शोध लागेल त्यावर हे लोक तूटून पडतील. ते औषध वापरणारांची कीव करत सुटतील. हे थोडे विचित्र वाटते. इतकेच काय मी क्ष पेक्षा हळू चालतो म्हणून मी बाईक वापरली तरी कीव करतील. याला मर्यादा नको का?
==================
"हा" म्हणजे बत्तीसी तोडायचा? (काय काय मनीषा बाळगून असतात लोक !!! अहो, प्रतिगामीपणा केव्हाचा सोडलाय मी, आतातरी आपलासा करा.)
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
मनीषा बाळगून नव्हतो हो पण
मनीषा बाळगून नव्हतो हो पण पूर्वकल्पना आणि इच्छा नसतानाही असा अचानक बहुमान मिळाला की त्याचे मोल नक्कीच जास्त नाही का
तुम्ही प्रतिगामी असतानाही आपलेच होतात की, केवळ तुम्ही प्रतिगामी आहात (म्हणजे काय आहात कोण जाणे, पण ते एक असो) म्हणून तुमच्याशी कधी मी भांडल्याचे मला आठवत नाही, मुद्द्यांवरून भांडलो असेन.
हीच प्रवृत्ती असेल तर उद्या
हीच प्रवृत्ती असेल तर उद्या "अखंड तारुण्य आणि अनंत आयुष्य" प्राप्त करून देणार्‍या औषधाचा जो शोध लागेल त्यावर हे लोक तूटून पडतील. ते औषध वापरणारांची कीव करत सुटतील
औषध वापरणार्‍यांची काय कीव करणार. ? असं काही खरच झालं तर काहींची आयुष्यं नक्की केविलवाणी होतील . कारण कधी ना कधी काही विविक्षित माणसं जातील या आशेवर ते जगत असतात. आता आशाच नाही तर नुसत्या रिकाम्या कल्पना असून काय उपयोग? आणि मग मनीषा तरी कशाची असणार्‍?
*********
केतकीच्या बनी तिथे - नाचला गं मोर |
गहिवरला मेघ नभी - सोडला गं धीर ||
कारण कधी ना कधी काही
अखंड तारुण्य आणि अनंत आयुष्य असणारी मंडळी (किंवा इतरही?) कोणी जातील या आशेवर जगतात? म्हणजे काय? अजिबात कळलं नाही.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
मला कळलं पण पटलं नाही. मनुष्य
मला कळलं पण पटलं नाही. मनुष्य जाण्याची इच्छा करणे हीन वाटते त्यापेक्षा स्वतः स्वतंत्र, मुक्त होणे, स्वतःच्या कृतीची, परीणामांची जबाबदारी घेणे हे डिग्निफाईड वाटते.
परत लिहीते - कोणी तरी जाण्याची इच्छा करणेसुद्धा हीन आहे.
उमगले स्वप्नांचे मर्म मला, ना हा परका ना अपुला
कोणी मृत्युलोकीचा योगी, अशीच लहर म्हणून आला
असाच पळभरासाठी टेकला, शेकत गर्भाची धुनी...
इतक्या एक्साइट होऊ नका चिऊताई
इतक्या एक्साइट होऊ नका चिऊताई ...
इथे कुणी कुणाच्या मर णाचे चिंतन करत नाही .
पण आधीचे पासिंजर गाडीतून उतरले नाही तर पुढच्यांना जागा कशी मिळणार?
त्यांनी कायम लटकत रहायचे की काय?
*********
केतकीच्या बनी तिथे - नाचला गं मोर |
गहिवरला मेघ नभी - सोडला गं धीर ||
स्वतःचं वाढतं वय, किंवा
स्वतःचं वाढतं वय, किंवा वॄद्धत्वं ज्यांना वैगुण्यं वाटतं त्यांची कीव वाटते हो.
कवळी लावणे वय लपविण्यासाठी नसते असं वाटतं .
तरूण दिसणं सुखावह असू शकतं , पण त्या साठी स्वतःच वय नाकारायची गरज नसते. इतकच
*********
केतकीच्या बनी तिथे - नाचला गं मोर |
गहिवरला मेघ नभी - सोडला गं धीर ||
प्रतिक्रिये बाबत धन्यवाद, एका
प्रतिक्रिये बाबत धन्यवाद, एका माणसाची विग खाली पडली आणि ही कल्पना सुचली. बाकी तरुण दिसण्याचा प्रयत्न करणे काही गुन्हा नाही. प्रत्येकालाच सदैव चिरतरुण राहावासे वाटते. बर्याच काळ मी ही आपल्या पांढर्या केसांना रंगवीत असे. गेल्या दोन वर्षांपासून बंद केले आहे.(पांढरे केस पाहून मेट्रोत बसायला जागा मिळण्याची शक्यता जास्त). असो.
रोचक प्रतिसाद आहेत. दरवर्षी
रोचक प्रतिसाद आहेत.
दरवर्षी झाडांची जुनी पानं गळून नवीन, कोवळी पालवी फुटते तसे सापाखेरीज इतर कोणत्या प्राण्यांसोबत होते का?
इतरही प्राण्यात तसे होते. इथे
इतरही प्राण्यात तसे होते. इथे बघा
- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!
माझ्यासोबत होते :)
माझी त्वचा वर्षभर थोडीथोडी गळत असते. थोडीथोडीच गळत असल्याने दिसण्यात येत नाही. हिवाळ्यात जरा जास्त गळती असते तेव्हा कधीकधी आंघोळीच्या वेळी टावेलाने घासून उरलीसुरली कात काढण्यात येते. कोवळ्या पालवीसारखी आतली नवी त्वचा वर येईपर्यंत निबर झालेली असते त्यामुळे विशेष फरक दिसत नाही.
पटाईत काका, कविता आवडली.
हा हा हा . विग, कवळी वगैरे
हा हा हा :-D.
विग, कवळी वगैरे पर्याय उपलब्ध आहेत पण सुरकुत्यांच काय करायच विचार करत होते. बोटोक्सचा पर्याय आहे. पण त्यापेक्षा सरळ कात टाकून नवीन मऊमऊ त्वचा मिळाली असती तर बरं झालं असतं :-P. तुम्ही म्हणताय तसं थोड्या प्रमाणात होतं ते; पण नोटीसेबल नसतं ना
कवळी भलत्याच मापाची असेल तर
कवळी भलत्याच मापाची असेल तर बर्याच सुरकुत्या साफ होतील
The people who rate
http://www.nytimes.com/2014/12/05/opinion/david-brooks-why-elders-smile....
डेव्हिड ब्रुक यांचे बरेचसे लेख वाचले. मस्तच आहे - भाषा, टोन अन मतीतार्थ.
उमगले स्वप्नांचे मर्म मला, ना हा परका ना अपुला
कोणी मृत्युलोकीचा योगी, अशीच लहर म्हणून आला
असाच पळभरासाठी टेकला, शेकत गर्भाची धुनी...