बागेतून ताटात - प्रयोग ३ : मायक्रो -ग्रीन्स

...(कडधान्याच्या) दाण्याचे दोन तुकडे केल्याशिवाय ती डाळ म्हणून क्वालिफाय नाही होत.

(आगाऊ इशारा: ऐकीव अर्धवट माहिती - अर्थ आपापल्या जबाबदारीवर लावावा.) दुवा १, दुवा २.

Looks like राजमा, झालेच तर तुम्ही सांगितलेली फावा बीन्स, आणि अशा अनेक तत्सम बीन्समध्ये/द्विदल धान्यांत Phytohemagglutinin नावाचे विष असते. (मास्तर मोड ऑन.) बीन्स पुष्कळ वेळ शिजवल्यास ते नाश पावते आणि बीन्स खाण्यास निर्धोक बनतात, परंतु बीन्स पुरेश्या प्रमाणात न शिजविल्यास/कमी तापमानाखाली (जसे, slow cookingमध्ये वगैरे) शिजविल्यास , ते विष पूर्णपणे denature न होता अंशत: तसेच राहाते, नि घात करते. म्हणून अशा बीन्स चांगल्या सणसणीत शिजविल्याशिवाय न खाणे श्रेयस्कर.

डिस्क्लेमर:
१. ऐकीव माहिती. मला यातले शष्प समजत नाही. तज्ज्ञांकडून सविस्तर खुलासा मिळू शकल्यास स्वागत आहे.
२. कोणत्या बीन्समध्ये/कडधान्यांत किती प्रमाणात हे विष असते, कल्पना नाही. मॉरल ऑफ द स्टोरी, खात्रीलायक माहिती असल्याखेरीज कोणतीही कडधान्ये अथवा बीन्स ही भरपूर वेळ (आणि चांगल्या उकळत्या पाण्यात) शिजविल्याखेरीज खाणे धोक्याचे. (पुरेसा वेळ म्हणजे किती वेळ, हे आपापल्या जबाबदारीवर शोधून काढावे. वेगवेगळ्या बीन्सकरिता आणि शिजविण्याच्या वेगवेगळ्या पद्धतींप्रमाणे हे वेळाचे प्रमाण वेगवेगळे असू शकते.)
३. मोड काढण्याने (sprouting) या विषावर काही फरक होतो किंवा कसे, किंवा होत असल्यास कितपत प्रमाणात होतो, कल्पना नाही.
४. मूग, मटकी वगैरे कडधान्यांत या विषाचे प्रमाण तुलनेने कितपत कमीजास्त असते (आणि, वरील ३.च्या अनुषंगाने, कच्चे मुगांकुर किंवा कच्चे मटक्यांकुर तुलनेने कितपत निर्धोक असतात), कल्पना नाही. (अंकुर शिजविल्यास बहुधा प्रॉब्लेम नसावा. बोले तो, मटकीची उसळ खाऊन फारसे कोणाचे पोट बिघडल्याचे निदान ऐकण्यात तरी नाही. अर्थात, याला ॲनेक्डोटल डेटा अत एव सांगोवांगीची कथा म्हणून निकालात काढता यावे.)

बॉटमलाइन:
१. असले प्रयोग स्वत:च्या जबाबदारीवर करावेत.
२. सणकून शिजविण्याने धोका कमी होऊ शकतो.

(चूभूद्याघ्या.)

हरभरा, मेथी, मोहरी, मूग, चवळी, अळीव - ह्यांचे अंकुर खाऊन मला आणि माझ्या घरच्यांना काहीही त्रास झालेला नाही. तरीही आपापल्या जबाबदारीवर खाणे.  :)