तुझे प्रेम एक वनस्पती आहे
आत्ताचा एक रिकामटेकडा उद्योग.
गुगल ट्रान्सलेटर वापरून अनुवादित केलेली वर्डस्वर्थची एक कविता :
का तू मूक कला! तुझे प्रेम एक वनस्पती आहे
अशा कमकुवत फायबर त्या धोकेबाज हवा
अनुपस्थिती withers जाण्याचा एकदा म्हणून गोरा काय होते?
अदा नाही डेट, मंजूर नाही वरदान आहे का?
तुला सावध-गेले अद्याप माझे विचार आहेत
, अविरत काळजीपूर्वक तुझा सेवा बांधिल
मन च्या कमीत कमी उदार एक भिक्षू इच्छा
शून्य पण काय तुझा आनंद वाचवणे शकते.
बोला, तरी या मऊ उबदार हृदय, ठेवण्यासाठी एकदा मुक्त
एक हजार निविदा pleasures, फसवणूक आणि खाण,
अधिक भयाण, अधिक dreary थंड सोडले जाऊ
बर्फ भरलेला एक त्यजिणे bird's-घरटे जास्त
पर्णहीन च्या 'मिड स्वतःचे बुश eglantine-
माझे torturing त्यांच्या ओवरनंतर जाणत शंका की, बोला.
-----------
मूळ कविता
Why art thou silent! Is thy love a plant
Of such weak fibre that the treacherous air
Of absence withers what was once so fair?
Is there no debt to pay, no boon to grant?
Yet have my thoughts for thee been vigilant—
Bound to thy service with unceasing care,
The mind’s least generous wish a mendicant
For nought but what thy happiness could spare.
Speak— though this soft warm heart, once free to hold
A thousand tender pleasures, thine and mine,
Be left more desolate, more dreary cold
Than a forsaken bird’s-nest filled with snow
‘Mid its own bush of leafless eglantine—
Speak, that my torturing doubts their end may know.
प्रतिक्रिया
very heavy o poem big-people
very heavy o poem big-people lady!
('लय भारी हो कविता महाजन बाई' चं भाषांतर)
चूक
'लय' म्हणजे rhythm नव्हे काय? (चूभूद्याघ्या.)
लय म्हणजे "टेम्पो" बहुधा
(संगीतातली तांत्रिक संज्ञा म्हणून) लय म्हणजे "टेम्पो". ताल म्हणजे "रिदम".
मी उभा राहतो बरोबर केलेला.
(मराठीत: I stand corrected.)
- (नानू सरंजामेचा मानसबंधू) 'न'वी बाजू.
तोमार प्रीती एकटो बोनोस्पोती आछे
ट्रान्सलेटरचं काम पाहून काहीसा बुचकण्यात पडलो. त्यामध्ये जी डिक्शनरी असते तिची शब्दसंपत्ती बऱ्यापैकी असते असं समजून होतो. पण त्याला dreay, pleasures, torturing, fibre असे शब्द सापडलेले दिसत नाहीत. आणि thine म्हणजे फसवणूक कशी?!
जर भाषांतरित कविता उलट ट्रान्सलेटरमध्ये घातली तर बाहेर पडणारी कविता मूळ कवितेशी कितपत जुळते?
- जयदीप चिपलकट्टी
(होमपेज)
ते सोडून सोडा!
ते जाऊ द्या हो! पैकी pleasuresचे विशेषण जे tender, त्याचे 'निविदा' हे भाषांतर समर्पक आहे की नाही? मंग अजून काय पायजेल आहे?
(पण टेंडर भरण्यातले प्लेझर - तेही हजारदा! - तुम्हाला काय कळणार म्हणा! :-()
इदु सरी माडलिल्ला.
ट्रान्स्लेटरची शब्दसंपदा सुरुवातीला इतकी खास नसतेच. हळूहळू अॅडवल्या जाते असे ऐकून आहे. आणि तसेही भारतीय भाषांसाठी ट्रान्स्लेटर लै काही खास नाही हे पाहिलेय. हिंदी ठीक आहे, पण इतकीही खास नै.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
जर भाषांतरित कविता उलट
मला वाटतं असा प्रयत्न करून बघायला हरकत नाही. काही कवितांसाठी अशी इटरेशन्स केल्यावर ती भाषांतरं स्थिरावतील. काही कवितांबाबत ती प्रोसेस कन्व्हर्जिंग न रहाता डायव्हर्जिंग राहील. त्यातून काही सुंदर मॅंडेलब्रॉटसदृश प्लॉट्सदेखील तयार होऊ शकतील.
मँडेलब्रॉट प्लॉटची बेसिक
मँडेलब्रॉट प्लॉटची बेसिक आयड्या माहिते, पण या संदर्भात कशी वापरणार ते कळलं नाही.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
We shall overcome
गूगल ट्रान्सलेटशी आणखी थोडा चाळा करून पाहिला. मी स्वत:शी असं ठरवलं होतं की जिचं मराठी भाषांतर पूर्ण होईल (म्हणजे एकही शब्द तसाच्या तसा राहणार नाही), अशी इंग्रजी कविता शोधून काढायची. पण हे तितकंसं सोपं गेलं नाही; याचा अर्थ ट्रान्सलेटर सध्यातरी फारसं कौतुक करण्यासारखा नाहीच.
त्यातल्या त्यात हे सापडलं:
मूळ इंग्रजी:
Oh, deep in my heart, I do believe,
We shall overcome some day.
मराठी भाषांतर:
अरे बाप रे, खोल माझे हृदय मध्ये, मी, विश्वास करू
आम्ही काही दिवस मात करील.
(यातदेखील someday असं लिहून त्याला कळलं नाहीच, म्हणून मग शब्द तोडावा लागला.)
- जयदीप चिपलकट्टी
(होमपेज)
चिपलकट्टींसाठी दोन कविता
१. 'Motto' by Davy Crockett (1786-1836) (स्त्रोत)
---
I leave this rule for others when I’m dead:
Be always sure you’re right — then go ahead.
गूगल रुपांतर -
मी मृत असताना मी इतरांना हा नियम सोडा:
आपण बरोबर आहात नेहमी खात्री करा - मग पुढे जा.
(याचे उलट रुपांतर -
I died when I leave to others the rules:
Always make sure you're right - then go ahead.
त्याचे पुन्हा रुपांतर -
मी इतरांना नियम सोडल्यावर मी मेली:
नेहमी आपण बरोबर आहात याची खात्री करा - मग पुढे जा.)
---------------------------------
२. 'Our Silence' by Michael Bell (स्त्रोत)
---
We kindly folk go up and down
About our work in our home town.
Not one of us will pause to face
The fact that in this very place
Today, as we are walking by,
Ten children will be made to die
Not at their own appointed time;
Not for doing some foul crime;
Not from hunger or disease:
Their deaths are due to none of these.
They die because we all consent:
Their lives were inconvenient.
गूगल रुपांतर -
आम्ही प्रेमळ लोकसाहित्याचा वर आणि खाली
आमच्या जन्मगाव मध्ये आमच्या काम.
आमच्यापैकी एक तोंड विराम होईल नाही
खरं की हे फार ठिकाणी
आज आम्ही द्वारे चालणे आहेत म्हणून,
दहा मुले मरतात केले जातील
नाही त्यांची स्वतःची नेमलेल्या वेळी;
नाही काही घोर अपराध करत साठी;
नाही उपासमार किंवा रोग पासून:
त्यांचा मृत्यू यापैकी कोणतीही संपुष्टात आहेत.
त्या मरतात कारण आम्ही सर्व संमती:
त्यांचे जीवन गैरसोयीचे होते.
गूगल वापरून भारतीय खाणे मागविणे
का तू मूक कले?
(कदाचित या शब्दचिवड्यातून खरीच एखादी कविता निवडून काढता येईल.)
का तू मूक कले?
---------------
का तू मूक कले!
लता लुळी, दुबळी तुझी मुळे -
ज्या वल्लीला गोर्हा चरिला
ना सोडिले एका मंजिरिला
...
पर्णहीन तुजसह मी स्वतःही
शंकित मन गोंजारितो प्रत्यही.
lost in translation .. :)
...पण मराठीतील नवकविता साधारण अशीच असते नाही का?
*********
केतकीच्या बनी तिथे - नाचला गं मोर |
गहिवरला मेघ नभी - सोडला गं धीर ||
अयायायायायायायाया... यावरुन
अयायायायायायायाया...
यावरुन एक आठवलं. स्वित्झर्लंडमधील एंगलबर्ग (किंवा एंजलबर्ग जे असेल ते, चूभूदेघे.) या गावी हॉटेलीत उतरल्यावर माझ्या खोलीत डकवलेला हा हिंदी सूचनाफलक दिसला.
प्लीज प्लीज.. आधी हिंदीतली नोटीस वाचून मग इंग्रजीतली मूळ वाचा. हीदेखील निश्चित गूगल ट्रान्सलेटरची प्रतिभा असावी. एंगेलबर्गच्या सरपंचांकडे तक्रार करायला हवी राव.
.
.
.
.
शिवाय पूर्वी केलेला माझ्या
शिवाय पूर्वी केलेला माझ्या आवडत्या Cat's in the cradle (Harry Chapin) या गाण्याचा गूगल अनुवाद.
And the cat's in the cradle and the silver spoon
Little boy blue and the man on the moon
When you coming home dad?
I don't know when, but we'll get together then son
You know we'll have a good time then
वळका बगू कंची कविता?
axle
I recognized the head? 'I got the rain,
Clothes are kardamalele, kesanvarati water.
I sat for a moment, then hasala said above,
"There was gangamai Guest, is gharatyata rahuna.
Maheravasinisarakhi danced the wall,
There will be free to do, just read there.
Wall khacali, mortise vijhali, are not taken,
Put a little water as offerings papanyanvarati.
The head is the side that include karabharanila ladhato
Padaki wall is built, is cikhalagala remove.
I got khisakade jataca laugh laugh
'Do not pay "Sir, I could ekatepana.
The world was not hard mode cord,
Pathivarati while doing it, you just say fought!
Axle चे कवी McCarthy
याचे कवी तर चक्क McCarthy (कुसुमाग्रज) निघाले !!
?
McCarthy?
कुसुमाग्रज = McCarthy
स्पष्टीकरणासाठी खालील चित्र पाहावे.
गंमत म्हणजे...
...कुसुमाग्रज बाटून त्याचा McCarthy होत असेलही, परंतु एकदा बाटला, की पुन्हा त्यास स्वधर्मात प्रवेश नाही! (McCarthyचा उलट्या भाषांतराने मराठीत कुसुमाग्रज होत नाही; मॅककार्थीच राहतो.)
म्हणजे, Once a Reverend, कायमचा रेवरण्ड! 'क्याथलिक ब्राह्मण' वगैरे भानगडी नाहीत.
(तरी बरे, 'कुसुमाग्रज'चा 'मॅककार्थी'च झाला, 'कुसुमच्या टोकावर जन्मलेला' असा अर्थ लावून काही भलतेसलते नाही झाले! पण गूगल ट्रान्स्लेटरला बहुधा तितकी अक्कल नसावी. नशीब म्हणायचे!)
दाखला बाकी मार्मिक हो एकदम
दाखला बाकी मार्मिक हो एकदम
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
हे राम. Brain's curd
हे राम. Brain's curd happened.
फॉक्सपूरची मँगो लेडी.. ब्रेड गं आता.. and make me read from this!!
फॉक्सपूरची मँगो लेडी.. ब्रेड
ह्याचा अर्थ लावता लावता Brain's curd happened!
-सविता
----------------------------
|| स्वतः मेल्याशिवाय स्वर्ग दिसत नाही ||
आणि अर्थातच 9 came to nose.
आणि अर्थातच 9 came to nose.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
!
यात विनोदी काय आहे?
उलट, हे तर आमच्या कपाळकरंटेपणाचे लक्षण आहे! 'देवा, मला पाव!' हे 'ओ लॉर्ड, गिव अस अवर डेली ब्रेड' करिता मराठी तर्जुमा१ म्हणून एखाद्या पाद्र्याने ठोकून दिले असावे२, आणि आपण ते पुढचामागचा विचार न करिता डोळे झाकून तसेच घोकत आलेलो आहोत, अशी आम्हास खात्री आहे. एकंदरीत लाजिरवाणी, मोडून काढण्यालायक परंपरा आहे ही!३
==========================================================================================================================================
१ बहुधा गूगल ट्रान्स्लेटरसदृश तत्कालीन सेवा वापरून बनवलेला.४
२ अशी आमची अटकळ५ आहे. म्हणूनच 'असावे' असे म्हटले आहे.
३ हे उगाचच.
४ अशी आमची अटकळ आहे. (अधिक स्पष्टीकरणाकरिता पुढील ५ ही तळटीप वाचावी.)
५ कोणत्याही पुराव्याविना वा आग्यापीछ्याविना एखादे विधान ठोकून देणेचे असेल, तर त्यास 'अटकळ' म्हणोन संबोधावे, असा एक पुरातन जालीय संकेत आहे.
फॉक्सबर्गाची म्यांगोलेडी
फॉक्सबर्गाची म्यांगोलेडी सडनपणी ब्रेडली की अस्से हॅपनते. कुसुमा-डूख आणि त्याहूनही गूगल ट्रान्स्लेटर खडक्स, दगड्स आणि धोंडेज्!!!!!
हा "अॅक्स"ल१ इफेक्ट भयंकरच आवडल्या गेला आहे.
१ मांसल च्या चालीवर.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
वामनपंडित.
अंग वक्र अधरी धरि पावा । गोपवेष हरि तोचि जपावा । वामबाहुवरि गालहि डावा । तो ठसा स्वहृदयात पडावा ॥
याचे रूपांतर
Adhari curve dhari flute part. Hari gopavesa toci japava. Vamabahuvari galahi left. Fingerprint svahrdayata the attack.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
मेरी, जॉन, अॅलिस आणि मंडळी
Mary had a little lamb. Mary had a daughter. Mary had a hamburger. Mary had a friend for dinner.
मेरी थोडे कोकरू होती. मेरी एक मुलगी होती. मेरी एका गोमांसाची वाटोळी तळलेली वडी होती. मेरी डिनर साठी एक मित्र होता.
James, while John had had "had", had had "had had"; "had had" had had a better effect on the teacher.
जॉन "होती" होती करताना जेम्स, "होती" होती; शिक्षक चांगला प्रभाव होती "होती".
"Mary had a little lamb,"
You might have heard been said before;
But then she passed her plate again
And had a little more.
"मेरी, थोडे कोकरू होती"
आपण आधी सांगितले गेले ऐकले असेल;
पण नंतर तिला पुन्हा तिच्या प्लेट पास
आणि थोडा अधिक होता.
Mary had a little lamb
And the mid-wife fainted.
मेरी थोडे कोकरू होते
आणि सुईण fainted.
'Twas brillig, and the slithy toves
Did gyre and gimble in the wabe;
All mimsy were the borogoves,
And the mome raths outgrabe.
"Beware the Jabberwock, my son!
The jaws that bite, the claws that catch!
Beware the Jubjub bird, and shun
The frumious Bandersnatch!"
'इट् वाझ चा संक्षेप brillig, आणि slithy toves
Wabe मध्ये gyre आणि gimble नाहीत;
सर्व mimsy, borogoves होते
आणि mome raths outgrabe.
"माझा मुलगा Jabberwock सावध रहा!
JAWS की चाव्याव्दारे, पकडू की नखे!
Jubjub पक्षी सावध रहा, आणि प्रसिद्धी
Frumious Bandersnatch! "
रोचक, पण...
बेगडी प्रेमास 'वनस्पती'चे रूपक (किंवा उपमा, उत्तप्पा किंवा 'गिट्स' वापरून स्वतःच बनवण्यालायक जे काही असेल ते) रोचक आहे, पण नेमक्या कोणत्या 'वनस्पती'कडे त्यातून निर्देश आहे, ते नीटसे कळले नाही.
म्हणजे, 'डालडा', की 'डालडा'च्या डब्यातील तुळस?
आणखी जॉन आणि मेरी
Had Mary had her own way, she would have had a little lamb that night. But John had his own ideas, and would have had nothing of it. He had had steak that night, and he had had enough. He would rather have had some steaming sex instead. Had Mary had a headache, she would have had to refuse. Since she hadn't, she had a dilemma. And since they had a difference of opinion, they had a clash of egos - it had to be that way. So, having had an argument over the matter, they had a compromise. That night, they had the sex together. Nine months later, Mary had a little lamb all by herself.
How selfish of Mary!
(हा प्रयत्न प्रयत्नांती कदाचित वाढवता येईलही. तूर्तास असो.)
===========================================================================================
औटपुट:
मेरी स्वतःच्या मार्ग होती, ती थोडी कोकरू की रात्र होते आहे. पण जॉन स्वत कल्पना होती, आणि त्याचे काहीच होते आहे. त्या रात्री स्टीक होती, आणि तो पुरेसा होती. त्यांनी ऐवजी त्याऐवजी काही वाफाळलेल्या लैंगिक संबंध होते आहे. मेरी एक डोकेदुखी होती, तिने नकार होते आहे. ती होती असल्याने, ती कोंडी होते. ते मत एक फरक होता पासून ते egos एक फासा होता - तो मार्ग होता. त्यामुळे प्रकरणाला चेंडू एक युक्तिवाद होता येत, त्यांना एक तडजोड होती. त्या रात्री ते एकत्र लिंग होती. नऊ महिने नंतर, मेरी सर्व स्वतःला द्वारे थोडे कोकरू होती.
किती स्वार्थी मेरी च्या !
थोर आहात ! ___/|\___
< मेरी सर्व स्वतःला द्वारे थोडे कोकरू होती.
किती स्वार्थी मेरी च्या !>
हल्ली फार उद्योग दिसत नाही यांना
हल्ली फार उद्योग दिसत नाही यांना
?
कधी होता?
(अवांतर: 'हल्ली'चा उगम यावनी (की म्लेंच्छ?) आहे म्हणे.)
"हाल हीं में" पासून आला की
"हाल हीं में" पासून आला की काय? डिक्शनरी ऑफ ओल्ड मराठी पाहिली, मिळाला नाही. तस्मात यावनी/म्लेच्छ असावा.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
असेच काहीतरी
अशीच काहीशी अटकळ आहे.
मोल्सवर्थभट 'हल्लीं' आणि 'हाल्लीं' हे 'हालीं'करिता पर्याय म्हणून नोंदवितो, आणि 'हालीं'चा उगम अरबीतून असल्याचे दर्शवितो. (म्हणजे म्लेंच्छ की यावनी?)
मोल्सवर्थभट ऊर्फ
मोल्सवर्थभट ऊर्फ मोरेश्वरशास्त्री यांच्या कोशाच्या दाखल्याबद्दल धन्यवाद. अरबी उगम असेल तर म्लेच्छ.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
:-)
बरोब्बर!
काय करू आता धरूनियां भीड
नि:शंक हे तोंड वाजविलें
नव्हे जगीं कोणी मुकियाचा जाण
सार्थक लाजोनि नव्हे हित
हा निरुद्योगी लोकांची फौज जमा
हा निरुद्योगी लोकांची फौज जमा करण्याचा कावा समजलेला आहे. आता तुम्ही 'पुरोगामी पहाट' सुरू करणार का कसें?
---
सांगोवांगीच्या गोष्टी म्हणजे विदा नव्हे.
भीषण सुंदर
भीषण सुंदर उदाहरणं आहेत एकेक...
धमालच...
काय करू आता धरूनियां भीड
नि:शंक हे तोंड वाजविलें
नव्हे जगीं कोणी मुकियाचा जाण
सार्थक लाजोनि नव्हे हित
ईओर
हे सर्व मजेदार आहे.
पण तरी दहा वर्षांपूर्वी इतपत अर्धीमुर्धी सुद्धा यांत्रिक भाषांतरे जमली असती यावर माझा विश्वस बसला नसता.
(Ten years but my confidence was on itapata ardhimurdhi would also jamali mechanical translations are not.)
ही भाषांतरे अर्धवट बरी आहेत. दहा वर्षांपूर्वी माझा विश्वास बसला नसता.
(The translations are partially cleared. I believe it was ten years ago, they are not.)
भाषांतरात काही शब्द तरी ठीक आहेत.
(Translation of some of the words right.)
ये अनुवाद कुछ-कुछ तो ठीक हैं । दस साल पहिले मुझे विश्वास नहीं होता ।
(These translations - something that's fine. Ten years earlier would not believe me.)
Aunque sean ridículas en Marathi e Hindi, lo interesante es que estas traducciones no equivocan en más o menos la mitad de las palabras. Diez años atrás no lo creería si alguién me lo dijera. Ved que en español, las traducciones no equivocaron ni cuando el sintaxis es muy differente que inglés. Lo que hay que ha pasado, seguro, es que mucha gente ayudaron a Google como se los pidieron.
(Although they are ridiculous in Marathi and Hindi, the interesting thing is that these translations are not wrong in about half of the words. Ten years ago would not believe it if someone told me. See that in Spanish, the translations are not wrong or if the syntax is very differente than English. What happened there, for sure, is that many people helped Google as they are called.)
Please help Google Translate improve quality for your language here.
काही करेक्शन्स
1. Fox Flood's Target Me
2. Mad Roof's Mango Lady
3. Mangoes Who Sings' Mango Woman
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
#२?
१. कोल्हापूरची लक्ष्मी.
२. ****ची अंबाबाई.
३. अंबेजोगाईची अंबाबाई.
Mad Roof = ?
येरमाळा
येरमाळा
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
फॉक्स फ्लड
इंग्रजीमध्ये "fox flood's mango woman! thou me bread." असे लिहिल्यास मराठीत हे मिळते : "कोल्हा पूर च्या आंबा स्त्री! तू मला पाव."
"(लेडी) महिला" आणि "(वुमन) स्त्री" पर्याय मिळाले, पण "बाई" मिळवण्यासाठी काय करावे ते कळेना.
पण "बाई" मिळवण्यासाठी काय
हा प्रश्न भल्याभल्यांना सुटलेला नाहीये धनंजय.
खरेच कठीण आहे
प्रौढ बाई (dame) सहजी मिळते. बाईसाहेब (Madam) मिळतात. नुसती साधीसुधी बाई तेवढी मिळत नाही.
स्त्रीला Woman! अशी हाक मारली, की बाई! मिळते. पण हाक न मारलेली बाई मिळत नाही.
अहो बाई मिळवायची म्हणजे निदान
अहो बाई मिळवायची म्हणजे निदान हाक तर मारावीच लागणार, नै का?
-अनामिक
अंबाबाई पावली !
स्मॉल नव्हे तर कॅपिटल w चा नैवेद्य दाखविल्याशिवाय अंबाबाई पावत नाही, असे दिसते..
गूगलचे
देवसुद्धा कॅपिटलिस्ट!
---
सांगोवांगीच्या गोष्टी म्हणजे विदा नव्हे.
पाने