मेटामॉरफोसिस(?)

लेखाचे शीर्षक पाहून, पहिल्याच वाक्यात प्रचंड नि घृणास्पद किडा होऊन पडलेल्या ग्रेगोर साम्साबद्दल लेखात काही शुभवर्तमान असावे, या आशेने लेख उघडला, नि प्रचंड अपेक्षाभंग झाला.

निदान प्रस्तुत लेखाच्या लेखकाचे लेखाच्या पहिल्याच वाक्यात एखाद्या प्रचंड नि घृणास्पद किड्यात रूपांतरण झाले असते, तरीही थोडेफार समाधान लाभू शकले असते. पण दुर्दैव! असो.
======================================================================================================
^* प्रस्तुत प्रतिसादाचे शीर्षक 'केएलपीडी' असे देणे हे केवळ सभ्यतेच्या (पक्षी: इतरांच्या सभ्यतेच्या; स्वतःबद्दल असा कोणताही दावा केलेला नाही. धन्यवाद.) निकषापोटी टाळलेले आहे, याची कृपया दखल घ्यावी. धन्यवाद.

आवडले.

खूप आवडलं चिंतन. शेवटी शेवटी खूप ग्रीप घेतं.

आणि मी जसा आवडलं मधे ल वर ठिपका दिला आहे तसा आपण शंभर एक जागी द्यायचा उरला आहे.

चिंतन खूप आवडले. अरुणजोशी म्हणतात तसे ग्रिपिंग आहे खरेच.

आदिमानवापासून माँडर्न पोस्टमाँडर्न सगळ कितीही प्रगत वगैरे झाल तरी त्या प्रगती मागे भूकच आहे

हा भ्रम त्या मास्लोने पसरवला आहे. मानवाचे पोट आणि निसर्गातील अन्न यांचे प्रमाण हे लक्षात ठेऊन असावे. शिवाय माणसात आणि इतर प्राण्यांत फरकच करायचा नाही हा ही एक भ्रम आहे. माणूस इतर प्राण्यांपासून वेगळा आहे. निसर्गाचं माणसावर विशेष प्रेम आहे. नाहीतर क्रूर निसर्गात पातळ नखं असलेला जीव २-३ पिढ्या देखिल जगला नसता. नाहीतर जगला असता पण मुंग्यासारखा. केवळ प्रचंड पुनरुत्पादन होते म्हणून टिकून राहिलेली जात. पण माणसाचं तेही नाही. नखं नाहीत, खुरं नाहीत, शिंगं नाहीत, गती नाही, झाडावर चढता येत नाही, प्राण्यांना हरवेल अशी ताकद नाही, नऊ महिने गर्भारपण, एकावेळी एकाचा जन्म, आणि लहानग्याला अक्कल यायला लागणारी वर्षेच्या वर्षे!!! खरे तर आपण इतर प्राण्यांचे रेअर स्पेसिस असायला हवे. पण आज आपण भूतलावर राज्य करतो. त्यात थोडे तारतम्य ठेऊन असावे इतके पुरे.

वर survival of the fittest म्हणायचे. मग fittest कोण? त्याचे उत्तर who is surviving असे द्यायचे. असे गोल गोल फिरवत ठेवायचे. जरा fitness चे criteria सांगा म्हटले कि चिडिचूप. कारण निसर्गात इतकं वैविध्य आहे कि कोण फिट आहे आणि कोण नाही याचे निकषच देता येत नाहीत. वाघ? घोडा? हत्ती? बकरी? ससा? साप? बेडूक? गोगलगाय? किटक? गवत? झाडे? झुडुपे? छोटा मासा? किडे? शेवाळ? शार्क? बॅक्टरीया? व्हायरस? कोणत्या आधारावर फिट आहेत? मग जे नष्ट झाले (आणि म्हणून फिट नव्हते.. हा हा हा) त्यांच्यात अशा कोणत्या गोष्टी नव्हत्या? उत्क्रांती हा शब्द काळात पुढे सरकणे या क्रियेला वापरला आहे. खरे तर तो शब्द उत्कांती व अधोक्रांती या दोहोंस आहे. मग अधोक्रांतीची उदाहरणे कोणती?

इतके वर्ष इतके लोक आदिवासी म्हणून जगतात, जगले. ते अन्नान म्हणून मेले का? आणि नागरी संस्कॄतीने त्यांचा भूमिविस्तार रोखला नसता तर ते मरायची शक्यता कमी झाली असती कि जास्त?

हवा नासवली, पाणी नासवले, अन्न नासवले की अर्थातच त्यांची उणिव भासवते. शास्त्रांचे यश लोकसंख्यावृद्धीत मोजले जाते. मग मास्लोचा आणि डार्विनचा भाव वाढतो.

छान मांडलत

लेख आवडला. अस्तित्ववाद ही माझी तत्त्वज्ञानाची आणि तत्त्वज्ञान्ची आवडती जातकुळी. (मी स्वतःला कुठल्याही 'वादा'शी चिकटवून ठेवत नाही पण कशाचाही अभ्यास, रसग्रहण करण्यात स्वःला अडकाठी आणत नाही.) वर चालू असलेली ही प्रतिक्रियांची देवाण-घेवाण (त्यातून रोचक माहिती मिळाली असली तरीही) जैविक-वैज्ञानिक अंगानेच का व्हावी हे कळत नाही. अभिमन्यूचा लेख ज्या प्रश्नांकडे तळमळीने आपलं लक्ष वेधतोय त्यांची उत्तरं शोधायला फक्त विज्ञान पूरं पडेल असं मला नाही वाटत. विज्ञानाच्या, अध्यात्माच्यासुद्धा पलीकडे जाऊन आपण कुठल्याही क्षेत्रातील पूर्वसुरींना उधृत न करता स्वतंत्रपणे विचार करायला हवा ह्या प्रश्नांचा.