आपण असं विचित्र का वागतो?

पुरेसे भंपक ,थिल्लर, उथळ किंवा काही बाबतीत chauvinist झाल्याशिवाय लोकप्रिय (मराठीत पॉप्युलर) होणं अवघड आहे.
"ठेचून काढा साल्यांना", "फार झालय आता" , "एखादा अणुबॉम्बच टाकला पाहिजे " असे म्हटल्याशिवाय टपरीवर ढोसल्या जाणार्‍या चहाला चव काही येत नाही.
अणुबॉम्ब सोडा, गेलाबाजार नुन्सता बॉम्ब टाकणं सोपय का? तुम्ही त्यासाठी काय काय सोसायला तयार आहात?
बॅटल् ऑफ ब्रिटन च्या दरम्यान, दुसर्या महायुद्धात नाझींनी बेसुमार बॉम्बफेक करुन इंग्लंड बेचिराख करायचा चंग बांधला.
त्यातही लंडन तर भुइसपाट व्हायची वेळ आली.धडाधड बिल्डिंगा पडल्या.(हो. त्याच. स्क्वेअर फुट, फुटाफुटांच्या दराने घेतल्या जाणार्‍या जमिनिंसारख्याच अपार्टमेंटा धडाधडा पडल्या.
रस्त्यात बॉम्ब पडले. मूलभूत सुविधा उखडून पडल्या. रस्त्यात पाच्-पाच दहा फुट व्यासाचे खड्डे पडले. कुठे पाणीपुरवठा बंद पडला. कुठे वीज पुरवठ्यानं राम म्हटलं.
अशा वेळी तुम्ही हापिसात कसे जाणार? राहणार कुठं ? पोराला शाळेत कसे सोडणार? मुळात शाळाच उध्वस्त झाली असेल तर कसे करणार?
सोसवेल हे? झेपेल हे?) तसं आपल्याकडं झालं तर चालणार आहे का? हा विचार ही माणसं चहाच्या घोटासोबत करत असतील का?
.
एकाशी शेवटी बोलताना हा मुद्दा मांडला तर त्यानं तावातावात "हो. चालेल. एकदाच काय व्हायचं ते होउ द्या." असं उत्तर दिलं .
पण त्याला खरच चालणार होतं का? तासभर वीज गेली तर काय भंबेरी उडते शहरात हे आपल्याला चांगलच ठाउक आहे. एकदम दोन्-चर दिवस वीज नाही. आठ-दहा दिवस पाण्याची बोंब ;
जागचे हलू शकत नाहित असे खड्डे हे सगळे सोसाल? (हॅ हॅ हॅ पुण्यात ऑलरेडी खूप खड्डे आहेत वगैरे अवांतर व्हायचा इथे स्कोप आहे. पण इथल्या खड्ड्यातून कुरकुरत का असेना तुमची बाइक्,कार, बस जाउ शकते.
आख्ख्या बसचं चाक रुतून बसेल इतके मोठे खड्डे रस्त्यात सर्वत्र पडले असतील तर चालेल? ते खड्डे नसतना तुमच्या वाहतूक परिस्थितीचा विचार करा; मग बोला.)
असो.
.
.
चहाला किंवा इतरत्रही कुठलाही मुसलमान भेटला तर गप्पांत की अचानक "सब पॉलिटिशियन बुरे हय ; वहिच झगडा लगाते हय" हे तरी वाक्य येतं
किंवा " सभीच धरम मे अच्छाइच सिखाया हय. लेकिन कुच बुरे लोग सभी तरफ हय."
हे अधनं मधनं ऐकवणं कम्पलसरी आहे का? आडून आडून "आम्ही तुलाही बरोबरीचेच मानतो बरं का" हे सुचवणं विचित्र नाहिये का? वाटाघाटीच्या टॅबलावर बसल्यासारखं कृत्रिम वागणं का असतं पब्लिकचं?
जो खरोखर एखाद्याला बरोबरीचा मानत असेल तो "मी तुला/तुम्हाला बरोबरीचा मानतो" हे पुन्हा पुन्हा ऐकवेल का?
समजा साठे आणि माटे नामक दोन व्यक्ती भेटताहेत. ते सरळ "छ्या बुवा फार उकडतय हल्ली. " किंवा " चल जरा भेळ खाउ" असं म्हणतील आणि इकडचं तिकडचं बोलतील की नाही?
की साठे पुन्हा पुन्हा माटेंना म्हणतील "खरेतर तुम्हीही चांगलेच आहात हो. तुमच्या चांगुलपणावर माझा विश्वास आहे."
"थोरामोठ्यांनी चांगलं वागायचाच उपदेश केला. माणुसकी हाच धर्म.(इन्सानियत ही धरम हय)" असलं विचित्र बोलाल.(म्हणजे सर्वसाधारण परिस्थितीत, साठे अणि माटे हे दोन परिचित गृहित धरलेत;
सहज चहापाण्याला भेटतात तसे भेटलेत. )
.
एखादा "सलिम" साठ्यांना भेटला तर ते साठे आडून आडून नम्रपणाचा आणि विशेषतः उदारतेचा आव का आणतात?
सलिमला डायरेक "काय बे अशात कोणता पिक्चर पाहिलास" किंवा "काय कुठे फिरायला जायचा प्लॅन आहे ह्या वीकांतास " असे विचारणे ह्यांना पुरत नाही का? का पुरत नाही? सलिमची आयडेंटिटी एक मुस्लिम म्हणूनच गृहित धरतो. मुस्लिम हा एक टेम्प्लेट आणि ते सगळे काही कोटी ह्यातच बसणारे असं काही इतरांच्या ब्याक ऑफ द माइंड मध्ये चाललेलं असतं का?
.
.
त्याहून चमत्कारिक प्रकार म्हणजे भारताचे राष्ट्रपती नि पंतप्रधान विचित्र शुभेच्छा का देतात. त्यांच्या शुभेच्छांत विचित्र अध्याहृत्/गर्भित विनवणी का असते?
"तमुक तमुक सण्/धर्म शांती आणि सामाजिक सलोख्याचा संदेश देतो" असे हे दर सणाला का म्हणतात? गपगुमान किम्वा मनमुराद सेलिब्रेट का करत नाहित?
किंवा सरळ "हा दिवस चांगला जावो ही शुभेच्छा" इतक्या सरळ शुभेच्छा देणं पुरेसं नाहिये का? दरवेळी "ईद हा सामाजिक ऐक्याचा संदेश देते" हे का ऐकायचं.
ते खरं जरी असलं तरी तुमचं त्यामागचं टोनिंग प्रामाणिक आहे का? तुम्ही म्हणताय तेच तुम्हाला म्हणायचय का?
.
परवा तर चक्क कुणीतरी "दसरा हा सुद्धा सामाजिक शांततेचा संदेश देतो. सोनं लुटून आणणं हे शांतता नांदवण्याचं प्रतीक आहे" असाही संदेश दिला.
आणि ह्याच्याच पाठोपाठ "आपले पराक्रमी राजे रजवाडे शेजारी मुलूख लुटून ते लुटीचे खरेखुरे सोने आणत " हे सुद्ध दरवेळी पेप्रात छापून येतं; इलेक्ट्रॉनिक मिडियात ऐकू येतं.
अरे? लुटालूट ना ही? शांततेचा संदेश कसा देइल ? हयतही एक भंपक "समन्वयवादी" पळवाट आहेच. "अरे ते शेजारच्या राज्यातून आणायचं" किंवा "स्वतःचं घर नाही लुटायचं काही. शेजारच्यांचं लुटायचं!"
हे शिकवलं जातं. अरे पण सगळ्यांनीच अशी सगळ्या शेजार्‍यांशी मारामारी करायची काय? मग काय घंटा शांतता मिळणार ? आनंद आहे.
.
.
बरं हा मवाळवाद, समन्वयवाद कुठल्या टोकाला जाइल ह्याचा नेम नाही. आज चक्क एकानं "बकरी ईद म्हणजे काही खरे बकरे बळी द्यायचे नसतात्.तर स्वतःतील दुर्गुणांचा बळी(sacrifice)द्यायचे असते."
असे ऐकवले. त्याला विचारलं की बाबा रे , असं कुठं लिहिलय ते तरी सांग, एखादी कुराणातील आयत नि सूरा सांगता नाही आली तरी चालेल, एखादी हदिस मधील घटना/कथा ह्याला आधार म्हणून आहे का?
तर मात्र सटपटून अ‍ॅक्च्युअली ते माझं इंटरप्रिटेशन आहे वगैरे वगैरे बडबड सुरु केली. अरे पण असं ज्याचं त्याचं इंटरप्रिटेशन असेलच की! हे तुझं तुझ्यापुरतं आहे.
.
.
हे का होतं? गोष्टी पवित्र मानल्या जातत. आणि मग पवित्र गोष्टी आपल्या मानसिक चौकटीपेक्षा वेगळ्या दिसल्या की मग चौकट आणि पवित्रतेचे नियम दोन वेगळे आहेत हे सरळ साधं मान्य करणं सोडून
त्यांची सांगड घालण्याचा प्रयत्न होतो. ती गोष्ट कशी माझ्या चौकटीला अनुसरुन आहे हेच मी सांगतो.
ह्यानं कधीच प्रगती शक्य नाही.
.
.

"आपल्याला सगळ्यांची एकजूट हविये. भांडण नकोय. शांतता हे सर्वोच्च मूल्य. विनाकारण मारामारी/विध्वंस नको." हे असं एखादं मूल्य आपण ठरवतो.
पण त्याचवेळी ह्याविरुद्ध असलेल्या परंपरेनं केल्या जाणार्‍या गोष्टींना अफाट जनसागराचा पाठिंबा दिसतो. मग ९९.९९% लोकांना "तुम्ही आणि तुमचे वाडवडिल करताहेत ते पटत नाही" असं स्वच्छ सरळ सांगता येत नाही.
हे होतं कधी आदरयुक्त(आपुलकीयुक्त) भीतीने किंवा कधी भीतीयुक्त आदराने.
पहिली केस म्हणजे एखादी व्यक्ती घरच्यांना दुखावणे टाळते. दुसरी केस म्हणजे मुस्लिमांशी बोलताना जरा टरकूनच बोलते.(मुस्लिम "छ्छी छ्छी" आहेत तसेच ते "भयंकर" आहेत, हे घट्ट रुजलय डोक्यात.
ह्याच्यावर उपाय काय? तर समन्वयवादी मंडळी परंपरांचा "खरा अर्थ" चांगलाच आहे; कालौघात तो बदलला आहे वगैरे वगैरे सांगतात.
आपल्या परंपराविरोधी सुधारणांना परंपरांचाच आधार घेउ पाहतात. हे विचित्र आहे.
हा विचित्रपणा मी कशाला म्हणतो? "खुदा के लिये" पाच सात वर्षांपूर्वी आलेला एक पाकिस्तानी बहुचर्चित चित्रपट. ह्यात शेवटच्या प्रसंगात नसीरुद्दीन शहा
ह्यांनी भूमिका केलेले एक पात्र आहे. हे पात्र मौलवी का तत्सम धार्मिक पदावर कार्यरत आहे. पण ते बरेच मवाळ आहे. चित्रपटातील घटना पाकिस्तानी धर्मांधतेच्या
काळात घडत असताना धार्मिक क्षेत्रातील अशा व्यक्ती आशेचा किरण असू शकतात हे ध्वनित करणारे हे पात्र. त्याची कोर्टातील जुबानी(तपासणी/साक्ष??) घेतली
जाण्याचा प्रसंगात अत्यंत कौतुक केला गेला. ह्यात तो उठसूट इस्लाम कसा पुरोगामी आहे; तो किती छान आहे; शांतता; अमन वाला आहे वगैरे वगैरे
सांगत असतो.दरवेळी त्यासाठी तो कुराण आणि हदिसमधली उदहरणं काढून देतो. काही प्रेक्षक एवढ्याने भारावून जाउन इस्लाम आणि अमन हे समानार्थीच आहेत असे मानत बाहेर पडतात.
म्हणजे दोन समूहांतील काही लोकांचं एकमेकांबद्दल, एकमेकांच्या श्रद्धांबद्द्ल चांगलं मत होतय तर. चांगलय की!
हो; होत असेल तर चांगलच आहे हो. पण फक्त एक शंका आहे.
"अहो बघा हे धर्मग्रंथातही सांगितलय . म्हणून हा कायदा(किंवा अमुक एका व्यक्तीची वागणूक) बरोबर आहे. ह्याला मान्यता द्या हो." अशी विनवणी केल्यासारखं होत नाही का? म्हणजेच दरवेळी धर्मग्रंथाची साक्ष काढलिच पाहिजे का? ह्याचा साइड इफेक्ट म्हणून मग एखादी गोष्ट धर्मग्रंथाला अनुसरून नसली तर त्यावर सरसकट बंदी
घालणार का? म्हणजे हा "शरिया" गळी उतरवण्याचाच प्रकार झाला की.
धर्मग्रंथाचं प्रामाण्य नाकारणारा कोपरनिक्स , अंत समयीचा गॅलिलिओ , सचोटिचा सॉक्रेटिस हे इथून पुढे अशा समाजात अगदि एक्विसाव्या शतकातही निर्माण होणे शक्य कसं होइल?
पूर्वी लोकमत वगैरे पेपरमध्येसुद्धा पैगंबरवासी रफिक झकेरिया ह्यांचं सदर येइ. त्यातही "अमुक चांगली गोष्ट आमच्यकडे कशी सांगितली आहे" हे येइ.किंवा लेखाचा टोन समजावणीचा असे. "चार बायका केल्याच पाहिजेत असे नाही. अमुक अमुक हदिस पहा." असा तो टोन असे. असे विचार व प्रयत्न उदात्त आहेतच.
पण त्यातून दरवेळी ग्रंथाची साक्ष, मौलवींची परवानगी घेण्याचा प्रयत्न विचित्र आहे. म्हातारी गेल्याचे दु:ख नाही, पण काळ सोकावता कामा नये म्हणतात ते हेच की.
.
अर्थात ह्याचा प्रतिवाद म्हणून लागलिच "अरे पाकिस्तानात तालिबानी आहेत तसे तुमच्यातही काही जुनी आत्मघातकी खोडं आहेतच की" असं उत्तर येण्याची दाट शक्यता.
तसे असेलही, पण मूळ मुद्दा फक्त एका धर्माचा नसून प्रवाहीपणा नसण्याचा आहे. दरवेळी फार पूर्वी लिहून ठेवलेल्या कशाला तरी आमचे कायदे, वागणूक , आख्खं आयुष्य
compliant असावं अशी अपेक्षा ठेवत बसण्याला आहे. तो त्यांच्यात असू शकेल तसा ह्यांच्यातही असू शकेल.
.
.
ता क :- कुठल्याही धर्माच्या व्यक्तीबद्दल केवळ तो त्या विशिष्ट धर्माचा आहे म्हणून मला द्वेष नाही. (हे असं सांगावं लागणं सुद्धा ह्या लेखाच्या सुरुवातीला दिलेल्या
भंपक उदाहरणाच्या लायनीवर जातय ह्याची कल्पना आहे; पण नाव घेउन लिहिल्यानं गैरसमज होउ शकण्याची शंका वाटली, म्हणून खुलासा.)
.
--मनोबा

field_vote: 
3.5
Your rating: None Average: 3.5 (6 votes)

प्रतिक्रिया

काउंटर आर्ग्युमेंट व्यतिरिक्त लेव्हल प्लेइंग फिल्डच आहे ह्याची जाणिव द्यायला हरकत नाही, उगाच शॉर्ट-टर्म मेमरीचा अ‍ॅडव्हान्टेज मिळायला नको.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

दिलेली उदा अगदी वेगळ्या प्रकारच्या गटांची आहेत.
तुर्तास, या चर्चेतील धर्मासारख्या जन्माने चिकटणार्‍या गट-ओळखीला(जसे धर्म/जात/वंश/भाषा/लिंग वगैरे) हे कसे लागू होईल? अशा जन्मजात गोष्टींवरून एखाद्या (तथाकथित) गटांत आपोआप पडणार्‍या व्यक्तींच्या कृतीमागे "इन्स्टिट्यूशनल थिंकिंग" आहे असे का व कसे म्हणता येईल?

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!

जर तशी वेगळी वाटत असतील तर मला तशाच उदाहरणांबद्दल कर्तव्य आहे. आणि तुम्ही परत तोच मुद्दा घेताय!

अशा जन्मजात गोष्टींवरून एखाद्या (तथाकथित) गटांत आपोआप पडणार्‍या व्यक्तींच्या कृतीमागे "इन्स्टिट्यूशनल थिंकिंग" आहे असे का व कसे म्हणता येईल?

जन्मजात ओळख आणि इन्स्टिट्यूशनल थिंकिंग यांची सरसकट लिंक मी लावलेली कुठे दिसतेय तेवढे अगोदर सांगा. इन्स्टिट्यूशनल थिंकिंगचे अस्तित्व अज्जीच नाकारायचे असेल तर तशा युटोपियात राहण्याची आमची तयारी नाही. तसे थिंकिंग असते आणि विशिष्ट जन्माधारित गट-ओळख सांगणार्‍या गटांना (काय पण ब्ल्यांकेट टर्म काढलीये Biggrin ) अन्य विशिष्ट जन्माधारित गट-ओळख सांगणार्‍या गटांविरुद्ध भडकवले जाते असे म्हटले तर त्यात चूक ते काय? टनावारी पुरावेही देता येतील प्रत्येक बाजूने. ते सत्य स्वीकारायला इतकी नाखुषी रोचक वाटते.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं

इन्टिट्युशनल थिंकिंग नसते असे नव्हे तर ते जन्माधारित इन्टिट्युशन्सना लागू होत नाही.

समजा मी जन्माने हिंदु सवर्ण असेन पण हिंदू सवर्ण या शब्दाला (बळेच) चिकटवलेल्या प्रॉपर्टिज मला अजिबातच अ‍ॅप्लिकेबल नाहीत. तेव्हा हिंदू सवर्ण म्हणून माझ्यावर अत्याचार होणे, किंवा हिंदू सवर्ण म्हणून मी कोणावर अत्याचार करणे जे जसे (तुम्हाला-मला दोघांनाही) अमान्य आहे तसेच हिंदू सवर्ण म्हणून माझ्याविरुद्ध / माझ्यासाठी कायदे घडणे / बंदी येणे / माझ्यासारखे इतर कित्येक जण वागत असतानाही केवळ मी हिंदू सवर्ण म्हणून मला वेगळे काढून चर्चा करणे मान्य नाही.

याउलट मी ठराविक क्लानमध्ये/संघटनेमध्ये आपणहून सामील होतो तेव्हा त्या संघटनेचे विचार आपलेसे करत करतो. धर्म/जात/पंथ/लिंग वगैरे गोष्टींवर हे बंधन नाही तेव्हा त्यावर आधारीत चर्चा करण्यात काय हशील?

जी काही चर्चा/नियम/मते हवीत ही अशा प्रकारच्या गटाऐवजी कृतीवर आधारीत हवीत मग ती कृती कोणीही करो.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!

हा सगळा प्रतिसाद म्हंजे लग्नाचे सर्व फायदे मान्य करूनही रिलेशनशिपला केवळ लग्न हे लेबल लावण्याच्या अनिच्छेतून आलेल्यापैकी आहे.

इन्टिट्युशनल थिंकिंग नसते असे नव्हे तर ते जन्माधारित इन्टिट्युशन्सना लागू होत नाही.

इन्स्टिट्यूशनल थिंकिंग जन्माधारित इन्स्टिट्यूशन मॅनिप्युलेट करूनच तयार होते. कृती आणि जन्माधारित ओळख अशी निगडित असते.

समजा मी जन्माने हिंदु सवर्ण असेन पण हिंदू सवर्ण या शब्दाला (बळेच) चिकटवलेल्या प्रॉपर्टिज मला अजिबातच अ‍ॅप्लिकेबल नाहीत. तेव्हा हिंदू सवर्ण म्हणून माझ्यावर अत्याचार होणे, किंवा हिंदू सवर्ण म्हणून मी कोणावर अत्याचार करणे जे जसे (तुम्हाला-मला दोघांनाही) अमान्य आहे तसेच हिंदू सवर्ण म्हणून माझ्याविरुद्ध / माझ्यासाठी कायदे घडणे / बंदी येणे / माझ्यासारखे इतर कित्येक जण वागत असतानाही केवळ मी हिंदू सवर्ण म्हणून मला वेगळे काढून चर्चा करणे मान्य नाही.

पुन्हा पुन्हा तोच मुद्दा कशाला उगाळताहात? निव्वळ सवर्ण असल्याने त्या व्यक्तीवर अन्याय होणे चूक हे मी कितीवेळा मान्य करू? पण त्याचबरोबर सवर्णांना काही गोष्टी पढवल्या जातात याकडे इतके दुर्लक्ष का? ते सवर्ण असल्याने त्यांची एकूण परिस्थिती विशिष्ट प्रकारची असणे बर्‍याचदा शक्य होते, तस्मात पढवणेही सोपे.

इथेही परत, काही सवर्ण तसे कृती करतात म्हणून त्यांना सवर्ण ब्यानरखाली शिव्या घातल्या तर तुम्हाला त्रास का? ते आणि तुम्ही यात सवर्ण आयडेंटिटी सोडली तर साम्य जर नसेल तर ब्यानर सोयीसाठी कुठलाही वापरोत, तो तुम्हाला अन्यायकारक ठरेलच हे तुम्ही कशाच्या आधारावर ठरवताय?

याउलट मी ठराविक क्लानमध्ये/संघटनेमध्ये आपणहून सामील होतो तेव्हा त्या संघटनेचे विचार आपलेसे करत करतो. धर्म/जात/पंथ/लिंग वगैरे गोष्टींवर हे बंधन नाही तेव्हा त्यावर आधारीत चर्चा करण्यात काय हशील?

मग संभाजी ब्रिगेडमध्ये कुणी सामील झाले तर त्यांच्या जात्यंध विचारांना त्याच बेसिसवर दोषी ठरवण्यात काय हशील, नैका?

जी काही चर्चा/नियम/मते हवीत ही अशा प्रकारच्या गटाऐवजी कृतीवर आधारीत हवीत मग ती कृती कोणीही करो.

इतके रामायण वाचून परत रामाची सीता कोण असेच म्हटल्यागत झाले. म्हणजे हिंदूमुसलमान दंगल झाली तर गट अ ने गट ब वर हल्ला केला असे म्हणण्यापैकी आहे. सवर्णांनी दलितांवर अत्याचार केले किंवा कुणी मुसलमानाने देवळाची विटंबना केली तर त्यात धर्माधारित भडकाऊ शिकवणीचा काहीच हात नाही असे मानायचे इतका भाबडेपणा एकूण प्रतिपादनातून दिसतो. आणि ही उदाहरणे अगदी वेगळी नाहीत-एकदम रिलेव्हंट आहेत.

जी मते आहेत ती कृतीवरच आधारित असतात, पण या कृतीची प्रेरणा पाहिल्यास अशी लिंक स्पष्ट दिसते. हे नाकारणे म्हणजे स्वतःची फसवणूक करणे होय. अर्थात स्वतःची फसवणूक करून घ्यायचा हक्कही मान्य केलाच पाहिजे म्हणा. त्यामुळे....चालू द्या Biggrin

अशी मखलाशी करून, कार्पेटखाली कचरा लोटून फक्त फसवणूक होईल-मूळ गड्ड्याला कधीच हात घातला जाणार नाही.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं

>>हिंदूमुसलमान दंगल झाली तर गट अ ने गट ब वर हल्ला केला असे म्हणण्यापैकी आहे.
म्हणण्यासारखे नाही तसेच असते.
त्या दंग्यात हिंदू किंवा मुसलमान धर्मातील सगळे घटक सामील नसतात तसेच याच दोन गटांतील सगळे घटकही सामील नसतात (अन्यही धर्मातील लोकांचा समावेश होतो).
मी मुंबईत झालेल्या दंग्यांच्यावेळी लहान होतो तरी काही गोष्टी लख्खा आठवताहेत. आमच्या आजुबाजुच्या ख्रिश्चन वस्त्यातील काही व्यक्ती, काही वखारींवर आग लावायला जाणार्‍या गटात होते. तर काही हिंदू व्यक्ती त्या वखारीला आगी लागू नयेत म्हणून पोलिस/फायस ब्रिगेड यांना फोन लावणारेही होते.

माझ्या समोर झालेल्या दंग्यांमध्ये तरी गट अ वि. गट ब अशीच दंगल होत होती. काही मित्रांनी सांगितलेल्या बातम्यांनुसार समोरच्याचा धर्म वगैरे बघुन त्याला मारताहेत असे चित्र नसून एकट्या/संख्येने कमी असलेल्या जमावाला संख्येने अधिक असलेल्या जमावाने हल्ले केले होते.

बाकी, मी सगळाच कचरा बाहेर काढतोय तुम्ही त्यातला थोडाच (सोयीस्कर?) निवडून बाकीचा बाद ठरवताय. Wink

अवांतर: तुम्हाला काही गोष्ट मान्य आहेत हे पुन्हा सांगायची गरज नाही. ते तुम्हाला आणि मला काही तथ्ये मान्य आहेत हे वरच्या प्रतिसादात स्पष्टपणे म्हटले आहे.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!

मी मुंबईत झालेल्या दंग्यांच्यावेळी लहान होतो तरी काही गोष्टी लख्खा आठवताहेत. आमच्या आजुबाजुच्या ख्रिश्चन वस्त्यातील काही व्यक्ती, काही वखारींवर आग लावायला जाणार्‍या गटात होते. तर काही हिंदू व्यक्ती त्या वखारीला आगी लागू नयेत म्हणून पोलिस/फायस ब्रिगेड यांना फोन लावणारेही होते.

Dange kartaanaa dekhil itake dharmanirapex lok paahaayala miLaalele aapan bhaagyawaanac khare!

MooL dangaa hindoo aaNi musalamaanant n hota kevaL khrishcan aani sahishhNoo hindoo yaaMt hotaa ase tar navhe?

ekaa zaadaalaa aag laavalee aaNi tyaat tyaacyaakhaalacee ek plaasTikacee baaTali jaLalee tar aag zaaDaalaa laavalich navhatee, kaahee vastooMcyaa mishraNaalaa laavali hotee, ase kaa?

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

म्हणण्यासारखे नाही तसेच असते.

दंग्यामागची प्रेरणा धर्म-इंडिपेंडंटच असते काय? भडकावणीचा थोडाही भाग नसतो काय? दंगा करणार्‍यांत अन्यधर्मीय लोक असल्याने ती लेबल्स चालून जाऊ शकत नाहीत. अन्यथा, हिटलरने ज्यू लोक पद्धतशीरपणे मारले त्या कॉन्संट्रेशन कँपातही ज्यू लोक काही अधिकार्‍यांपैकी होतेच की.

तुमचा प्रॉब्लेम इतकाच आहे, की मेजॉरिटी विरुद्ध मायनॉरिटी असेच स्वरूप दरवेळेस असते असे मानून मेजॉरिटी हीच नेहमी ऑप्रेशन करते आणि यात बाकी कशाचाही संबंध नसतो असे चुकीचे लॉजिक लावताहात. मग चेचेन बंडखोर किंवा अल कायदाने केलेल्या हल्ल्यांचा तुमच्या सरणीनुसार काहीच अर्थ लावता येत नाही.

पोर्तुगीजांनी गोव्यात ख्रिस्ती धर्म पसरवायच्या नावाखाली जनतेवर अनन्वित अत्याचार केले, ते अ का प्रियोळकरांनी गोवा इन्क्विझिशन नामक पुस्तकात पूर्ण डीटेलवारी वर्णिलेत. तिथे ही विचारसरणी लंगडी पडते. अशी अनेक उदाहरणे दाखवता येतील. धर्माच्या नावाखाली दंगली घडवल्या जातात हे नाकारण्यासारखा तर्कदुष्टपणा आणि सत्याकडे पाठ फिरवणे दुसरे नाही. अन्यत्र धर्मामुळे समाजाचे काही भले झाले नाही असे लिहूनही इथे झालेल्या वाईटाला धर्म आजिबात जिम्मेदार नाही हे तर्कशास्त्र फारच रोचक वाटलं.

सोयीस्करपणे मी दडवलेलं काहीच नाही. ढळढळीतपणे दिसणार्‍या कार्यकारणभावाचे अस्तित्व नाकारले की मग रोचक वाटते, इतकेच Smile तुमच्या सरणीला पोषक अशी काही उदाहरणे द्या, नैतर हे केवळ शब्दांचे वावडे उडवण्यापैकी होईल. माझ्या सरणीला पोषक अशी उदाहरणे मी दिली आहेत.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं

पुन्हा तेच लिहिल्यावर त्याच मुद्द्यांने प्रतिवाद करावा लागेल.

धर्माच्या नावाखाली दंगली घडवल्या जातात हे नाकारण्यासारखा तर्कदुष्टपणा आणि सत्याकडे पाठ फिरवणे दुसरे नाही.

या 'नावाखाली' दंगली घडवल्या जातात हे नाकारलेले नाही पण प्रत्यक्षात ते दंगलींचे कारण/उद्देश नसतो.
दंगलींना जमावाची मानसिकता लागू पडते तो जमाव कोणत्या 'नावाखाली' जमला आहे हे दुय्यम अनेकदा निरुपयोगी असते. तो जमाव हिंदु आहे किंवा अन्य कुठलीतरी "ओळख" असलेला आहे असे समजणे भाबडेपणाचे ठरावे. तो केवळ भडक(व)लेल्या व्यक्तींचा जमाव असतो. नावे बदलत असतात. मात्र दोषी सगळेच असतात.

किंबहुना पोलिसांनीही अनेकदा जमाव कोणत्यातरी धर्माचा/जातीचा/लिंगाचा/पंथाचा आहे असे समजून कारवाई केली / केली नाही हे इतिहास सांगतो: आणि हेच अत्यंत गैर ठरते. कृती निषेधार्य वगैर असल्यास ती कोणाची आहे, कोणी केली आहे याला महत्त्व नाही.

खाली लिहिलेय तसे बुरखा घालणे गैर आहे अश्या चर्चेपेक्षा अधिक व्यापक - ठराविक वस्त्रांची धार्मिक सक्ती गैर आहे - करणे योग्य आहे. केवळ एकाच धर्माला किंवा अन्य प्रॉपर्टीला कसे वेगळे काढता येईल?

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!

या 'नावाखाली' दंगली घडवल्या जातात हे नाकारलेले नाही पण प्रत्यक्षात ते दंगलींचे कारण/उद्देश नसतो.
दंगलींना जमावाची मानसिकता लागू पडते तो जमाव कोणत्या 'नावाखाली' जमला आहे हे दुय्यम अनेकदा निरुपयोगी असते. तो जमाव हिंदु आहे किंवा अन्य कुठलीतरी "ओळख" असलेला आहे असे समजणे भाबडेपणाचे ठरावे. तो केवळ भडक(व)लेल्या व्यक्तींचा जमाव असतो. नावे बदलत असतात. मात्र दोषी सगळेच असतात.

अब आये मुद्देपे! जमाव भडकला म्हंजे टारगेटवर सुटलेल्या कुत्र्यागत पिसाळतो हे मान्यच. भडकवणार्‍या विचारसरणीलाच हात घातला तर हे कमी होईल असे अर्ग्युमेंट आहे.

किंबहुना पोलिसांनीही अनेकदा जमाव कोणत्यातरी धर्माचा/जातीचा/लिंगाचा/पंथाचा आहे असे समजून कारवाई केली / केली नाही हे इतिहास सांगतो: आणि हेच अत्यंत गैर ठरते. कृती निषेधार्य वगैर असल्यास ती कोणाची आहे, कोणी केली आहे याला महत्त्व नाही.

तात्कालिक न्याय तुम्ही म्हणता तसा करावा हे योग्य. पण जरा लॉङ्ग तर्म विचार करून, क्युअरऐवजी प्रिव्हेन्शन वर फोकस केला तर धर्म-शिकवण या गोष्टी येणारच. अस्पृश्यतेच्या घटनांमध्ये निव्वळ तुम्ही म्हणता तसा न्याय देत बसले तर पोलिसांचे काम वाढेल. त्यापेक्षा अस्पृश्यता कशी चूक इ. सांगून प्रबोधन केले तर समाजात त्याविरोधी भावना तयार होऊन पोलीस अन समाज दोघांच्याही डोक्याचा त्रास कमी होईल. असे दरवेळेस क्विक फिक्सिंगच्या नादात मूळ इश्श्यू नाकारणे समर्थनीय आजिबात नाही. कुठल्याही चळवळीचा इतिहास हेच सांगतो. आयडिअलिस्टिक दृष्टीने पाहिले तरी दुसरा मार्ग जास्त योग्य आहे, कारण त्यातला विरोध हा वन टाईम आहे.

असे असूनही हे नाकारता आणि अन्यत्र धर्मामुळे जीवनाचे वाटोळे झाले छाप प्रतिसाद देता यातील विरोधाभास रोचक आहे.

खाली लिहिलेय तसे बुरखा घालणे गैर आहे अश्या चर्चेपेक्षा अधिक व्यापक - ठराविक वस्त्रांची धार्मिक सक्ती गैर आहे - करणे योग्य आहे. केवळ एकाच धर्माला किंवा अन्य प्रॉपर्टीला कसे वेगळे काढता येईल?

सुरुवात कुठे तरी केलीच पाहिजे. अंधश्रद्धेवर टीका करताना एकाचवेळी सगळ्यांची चर्चा केली तर निर्मूलनवाल्यांना फेफरं येईल. झेपेल तेवढंच काम एकावेळी केलं तर ते सिद्धीला जातं, निव्वळ असे तर्कट लढवत बसले तर सुरुवात कुठेच करता येणार नाही.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं

प्रतिसाद देणार नव्हतो पण मनोबाने वर आणलेल्या या प्रतिसादाला पुन्हा वाचून मला काय म्हणायचंय ते (कदाचित) अधिक स्पष्ट होईलः
विश्वास पाटलांचीच उद्धृते घ्यायची तर पहिलंच अत्यंत रोचक आहे. अजून एक बोल्ड केलं आहे:

विचारधारा कुठल्याही असल्या, तरीही झुंडींचं वर्तन समान असतं. त्या केवळ दुष्कृत्यच करतात असं नाही, झुंडींनी अनेक धीरोदात्त कृत्य केल्याचेही दाखले इतिहासात आहेत. पण म्हणून झुंडींना स्वत:ची निर्णयक्षमता असत नाही, तरल विचारक्षमता असत नाही. त्या उत्क्रांतीच्या खालच्या टप्प्यावर असतात. त्या बंडखोर असतात, मात्र क्रांतिकारी नसतात. त्यांना इन्हिबिशन्स (आंतरिक निषेध) नसतात, तसा सारासार विवेक नसतो. मुळात विवेक शाबूत असलेली व्यक्ती झुंडीत सामीलच होत नाही. झुंडी संमोहित होण्याला उत्सुक आणि सूचनासुलभ असतात. त्या आपल्या व्यक्तिमत्त्वाचं विलीनीकरण पुढार्‍याच्या व्यक्तिमत्त्वात करतात आणि त्याच्या मेंदूला पूरक असे शरीर म्हणून केवळ उरतात. झुंडींना हाताळण्याचं कौशल्य असल्याखेरीज कोणत्याही चळवळी यशस्वी होत नाहीत...

विचारधारा कुठली आहे त्यावर झुंडीचं वर्तन बदलत नाही. त्यामुळे एकाच विचारधारेला किंवा जन्माधिष्टित ओळखीला बाजुला काढण्यात काहीच हशील नाही. झुंडी एखाद्या विचारधारेमागे नसतात तर एका नेत्यामागे असतात. तो नेता त्याला वाटेल त्या सत्या/असत्याने त्यांना संमोहित करतो. त्यात कोणत्याही विचारसरणीचा वाटा नसून त्या नेत्याच्या तत्कालिक पढवण्याचा वाटा असतो. तेव्हा धार्मिक किंवा अन्य विचारसरणीत बदल होऊ नयेत असे नाही पण ते सर्वत्र व्हावेत. एखादा विचार याच धर्माचा आहे त्यांना आधी सुधारा असा हट्ट बालिश आहे.

असे असूनही हे नाकारता आणि अन्यत्र धर्मामुळे जीवनाचे वाटोळे झाले छाप प्रतिसाद देता यातील विरोधाभास रोचक आहे.

धर्मामुळे जीवनाचे वाटोळे झाले म्हणतानाही एकाच धर्माला वेगळे काढत नाहिये हे लक्षात घ्यावे. कोणत्याही एका धर्मातच बदल आवश्यक आहे किंवा अधिक बदल अवश्यक आहे किंवा प्राधान्याने बदल आवश्यक आहे असे मला वाटत नाही. धर्माचे अस्तित्त्व अमान्य करत नाहिये, कोणतेही नियम बनवताना कोणत्याही धर्माची दखल घेणे अनुचित समजतो आहे. जे काही बदल हवे आहेत कृतीत आवश्यक आहेत व ते विचार कोणत्याही धर्माच्या नावे खपवलेले असोत/नसोत त्याच्याशी कर्तव्य असूच नये. कोणतेही नियम बनवताना धर्मासारख्या मागास गोष्टीला घटना सर्वोच्च असणार्‍या देशात महत्त्व द्यायची अजिबातच गरजही नाही.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!

झुंडींचं वर्तन विचारधारा-इंडिपेंडंट असलं एका ढोबळ अर्थाने तरी मुळात अशा झुंडी तयार होऊ नयेत किंवा त्यांचा जोर कमी व्हावा म्हणून त्यामागच्या थिंकिंगला हात हा घातलाच पाहिजे. तशा थिंकिंगचा मोठा हिस्सा धार्मिक शिकवणीने व्यापला आहे. त्या शिकवणीला हात घालणे हे नक्कीच श्रेयस्कर आहे.

नेता आपल्याला पाहिजे तोच भाग उचलून भडकावतो हे खरेय पण त्याचा भडकावण्याचा चान्स/सक्सेस रेट कमी करायचा तर त्याचा कच्चा मालाचा सप्लाय तोडणे कधीही श्रेयस्कर.

आणि हे केवळ दंगलींपुरतंच सीमित नाहीये. रोजच्या जीवनात भोगाव्या लागणार्‍या पण दंगलीपर्यंत न पोचणार्‍या अनेक गोष्टी असतात. कुठेतरी सुरुवात ही करायलाच पाहिजे. बाकी एकाच धर्माला झोडू नका वैग्रे तर्कटे लावत बसलो तर एक आभासी तर्कशुद्धतेच्या समाधानाशिवाय दुसरे काही पदरात पडणार नाही. ती तर्कशुद्धताही मुळात चूक असेल हा भाग अलाहिदा.

तस्मात, काही प्रत्यक्ष सुधारणा पाहिजे असेल तर गड्ड्याला हात घातलाच पाहिजे. हे पटत नसेल तर असहमतीवर सहमती.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं

आपली चर्चा पुन्हा वाचली.

काही प्रत्यक्ष सुधारणा पाहिजे असेल तर गड्ड्याला हात घातलाच पाहिजे. हे पटत नसेल तर असहमतीवर सहमती.

आपली याबद्दल असहमती दिसली नाही. असहमती आहे गड्डा कशाला म्हणावे? तुम्ही ज्या गटात बदल करायचे म्हणताय ते मी म्हणतोय त्या गटाचा (गड्ड्याचा म्हणा हवं तर) सबसेट आहे. Wink

अर्थात सुधारणा करताना त्या लहान गड्ड्यांची दखल घ्यायची की नाही याबद्दल असहमती आहे याबद्दल सहमती. तेव्हा माझ्याकडूनही या धाग्यावर याबाबतीत लेखनसीमा.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!

एखाद्या व्यक्तीने वाईट केले असेल तर वाईट केले हे स्पष्ट असेल तर त्यात चर्चा करण्यासारखे काही नाही.
मात्र ज्या व्यक्तीने वाईट केले त्याच्या धर्मावरून कोणत्याही एका (यात हिंदूही आले) धर्माला टारगेट का करावे हे समजत नाही. कोणतीही एक व्यक्ती एखाद्या धर्माच्या लोकांच्या वर्तणूकीची प्रतिनिधित्त्व कसे करू शकतो?

इथे शीत कराब आहे याच्याशी सहमती असतेच पण शितावरून भाताची परिक्षा करू पाहण्याला विरोध असतो.

संपूर्ण सहमती.

यावर इतकेच म्हणेन माझ्यामते 'इस्लामिक चुका'/'इस्लामिक गुन्हे'/'इस्लामिक अंधश्रद्धा' असे काही नसते - असू नये. असतात त्या चुका, गुन्हे व अंधश्रद्धा व त्या वय/लिंग/धर्म/जात/स्थान/स्थिती निरपेक्ष असतात. उगाच एकालाच धोपटण्यासाठी वेगळे का काढावे? याचे उत्तर मात्र काही केल्या मिळत नाही.

पण आपली गफलत होते मला काय म्हणायचे आहे ते समजण्यात. म्हणजे एका मुसलमानाने चोरी केली तर मुसलमान चोर असतात असे म्हणू असे आपण म्हणताय आणि ते योग्य आहे. पण मी म्हणतोय कि मी 'बुरखा अयोग्य आहे' असे मी म्हणत असताना (जे इस्लाम स्पेसिफिक आहे) 'राजपूत स्त्रीया ही पडदा करतात ना!' असा संवाद चालू करू नये. आपला विषय जर बुरखा असेल, आणि एखाद्यास माझा प्रतिवाद करायचा असेल हिंदूमधेही एक असाच मूर्खपणा आहे म्हणून 'मुसलमानांच्या वागण्यातील अयोग्यता' समर्थली जाऊ नये किंवा (टिकेस पात्र म्हणून) सौम्य केली जाऊ नये. बुरखा हा इस्लामिक बुरखा नसतो ते एक वस्त्र असते, किंवा वस्त्र-हस्ते-मनुष्य-लज्जा-रक्षण हेच कसे मुळी चूक आहे असला अजब फाटाही फोडू नये. गेंड्याचे शिंग हा चर्चेचा विषय असेल तर तेच कामाचे कि अडगळीचे हे बोलले जावे, उगाच बैलांच्या शिंगांना किंवा हत्तीच्या सोंडेला मधे आणू नये. (तांत्रिक साम्यता चर्चिण्यास हरकत नाही, पण सोंड आणि शिंग असल्यामुळे हत्ती आणि गेंड्याला एकाच तराजूवर घेऊ नये.)

उगाच एकालाच धोपटण्यासाठी वेगळे का काढावे असा विचार करू नये तर धोपटणे गैर असेल तर तसे दाखवावे. जो गैर असतो त्याला धोपटायचे असते, तो एकटा असो नाहीतर दहा. उगाच एकालाच धोपटण्यासाठी वेगळे का काढावे अशी विचारसरणी असेल तर मुसलमानांवर टिका करणारा प्रत्येकजण आपल्याला गैर करतोय असे वाटेल, कारण टिका करायलाच मनाने सोयच ठेवलेली नाही. सर्व धर्मांवर एकत्र टिका चालली असताना पण त्यांचे प्रमाण समान असावे असा अट्टाहास करू नये. जे येतेय ते प्रमाण खरे. स्वतःच्या धर्माचा पूर्वग्रहदोष, इतरांच्या धर्माची नावड यांचा परिणाम न होऊ देणे वगळे आणि 'शेवटी सर्वाना एकाच पातळी खेचून ताणून आणणे' वेगळे. असे न खेचल्याने लोकमान्य इस्लामची इश्वराची कल्पना ही हिंदूच्या लोकमान्य इश्वराच्या कल्पनेपेक्षा सरस आहे असे काहीसे मान्य करावे लागले आहे (केले आहे). But what big deal? जे हाय ते हाय!

आता मन यांना आलेले अनुभव हे प्रातिनिधीक नक्कीच नसावेत कारण माझ्या ओळखीतल्या कित्येक मुसलमान, ख्रिश्चन धर्मिय मित्रांसोबत धर्मावरून चर्चाच नाही तर निखळ खोड्याही काढल्या जातात प्रसंगी वादही घातले जातात. कदाचित मी मुंबईत तेही एका ख्रिश्चन वस्तीत लहानाचा मोठा झाल्याने + मुळातच मित्रांमध्ये मराठी व्यक्ती नाममात्र असल्याने + मित्रपरिवारात "धार्मिक" कोशंट कमी असल्याने असूही शकेल पण मूळ लेखनाचा सूर/अनुभव माझ्या वैयक्तिक अनुभवापेक्षा वेगळाच नव्हे तर विपरीत आहे.

मित्रधर्म वेगळा आहे. मी ब्राह्मण आहे, आज माझ्या संपर्कात (उठबस)एकही* ब्राह्मण मित्र नाही. मित्रधर्म कसा आकार घेईल याचा काही नेम नसतो. पण मी समाजात मन जे पाहतात तेच पाहतोय. दोघे असेपर्यंय संवाद ठिक असतो, जसा एक एक अ‍ॅड होत जाईल, अपरिचित लोक वाढत जातील, तसतसा विद्वत्संवाद इतका पोकळ होत जातो कि विचारू नका. कृपया दोन नव्या लोकांशी दोन नव्या लोकांबद्दल nothing that requires great acquaintance असे मुद्दे काढा, लोक किती सांभाळून बोलतात पहा.

* फेस्बूक उघडलं, चूकून एखादा मिळाला तर पहावा म्हणून, पण छ्या!

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

घाईत असल्याने थोडक्यात लिहितो:

बुरखा अयोग्य आहे या मतावर चर्चा होण्यास हरकत नाहीच.
पण तो बुरखा ठराविक धर्मीय घालतात म्हणून तो अयोग्य आहे असे कारण असल्यास सिमीत धार्मिक चर्चा करता येईलही. पण अश्या कारणाने बुरख्याला विरोध करायला माझी असहमती आहे.

आणि बुरखा अयोग्य असायला अन्य कारणे असल्यास ती सर्व प्रकारच्या बुरख्यासारख्या वस्त्रांना लागू नकोत का?

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!

बुरखा अयोग्य आहे या मतावर चर्चा होण्यास हरकत नाहीच.

छान.

पण तो बुरखा ठराविक धर्मीय घालतात म्हणून तो अयोग्य आहे असे कारण असल्यास सिमीत धार्मिक चर्चा करता येईलही.

छान. १.धार्मिक चर्चा नव्हे, जस्ट चर्चा. २. वाक्यरचना बरीच कंफ्यूज करत आहे. पुन्हा लिहितो. बुरखा घालणे अयोग्य आहे. विशिष्ट धर्माच्या नियमांमूळे तो घालावा लागतो. So far as the insistence of veils is concerned, Islam needs reforms. ३. एखादी गोष्ट अयोग्य आहे असे 'विरोधकांस' वाटत असल्यास, आपल्यास वाटत नसल्यास, so long as it is practical and necessary, चर्चा आवश्यक आहे.

पण अश्या कारणाने बुरख्याला विरोध करायला माझी असहमती आहे.

बरोबर. एकदा बुरखा वाईट सिद्ध झाला कि मग मुस्लिम चूक म्हणायचे. मान्य. मुस्लिम चूक म्हणून बुरखा वाईट असे नाही. मान्य.

आणि बुरखा अयोग्य असायला अन्य कारणे असल्यास ती सर्व प्रकारच्या बुरख्यासारख्या वस्त्रांना लागू नकोत का?

मान्य. अगोदर चर्चा पूर्ण होऊ द्या. This should not be pre-condition for discussion on veils.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

मान्य. अगोदर चर्चा पूर्ण होऊ द्या. This should not be pre-condition for discussion on veils.

अगोदर चर्चा पूर्ण होऊ द्या म्हणताना जर मुद्दे मांडण्याआधीच सहमती असेल तर चर्चा काय करणार?

सांगायची गोष्ट अशी की स्त्रियांना (किंवा कोणालाही) ठराविक वस्त्रे घालायची धार्मिक सक्ती करणे गैर आहे यावर एकदा एकमत असले की ते बुरख्याला लागू होईल, पगडीला लागू होईल आणि पडद्याला देखील. फक्त बुरखाच गैर आहे इथेच का थांबावे? हे अजूनही कळले नाही

(बुरखा गैर आहे किंवा मुसलमानांत सुधारणा होणे आवश्यक आहे याबद्दल दुमत नाही. पण त्यावर सहमती असल्यावर तिथेच थांबायचे आणि इतर तत्सम प्रकारांना निग्लेक्ट का करायचे?)

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!

फक्त बुरखाच गैर आहे इथेच का थांबावे?

असे थांबावे म्हणणारे चूक आहेत.

(बुरखा गैर आहे किंवा मुसलमानांत सुधारणा होणे आवश्यक आहे याबद्दल दुमत नाही)

थांबा. थांबा. बुरखा गैर नाही असे म्हणणार्‍या मुसलमानांच्या कितीतरी आर्ग्युमेंटस त्यांना टेनेबल वाटतात. लगेच दुमत नाही म्हणू नका.

अगोदर चर्चा पूर्ण होऊ द्या म्हणताना जर मुद्दे मांडण्याआधीच सहमती असेल तर चर्चा काय करणार?

चर्चा बुरख्यावर आहे. ती त्याचे समर्थन करणारा मुसलमाना बरोबर आहे. सबब मुसलमान केवळ बुरख्याचे समर्थन करतो म्हणून त्याला चर्चेतून बाहेर काढायचे नाही. त्याच्या सद्हेतूबद्दल शंका घ्यायची नाही. तांत्रिक, तात्विक विरोध करायचा. अशा चर्चेत इतर वस्त्रे आणि इतर धर्माची वस्त्रे 'कोणीही' आणायची नाहीत. किंवा केवळ इतर धर्मात तत्सम वस्त्रे आहेत म्हणून बुरखा समर्थनीय आहे अशी बाजू तर होऊच द्यायची नाही. वस्त्रांचे तांत्रिक तुलना म्हणून संदर्भ दिले तर चालतील. हा फरक शेवटपर्यंत लक्षात ठेवायचा.

म्हणून 'दुसर्‍या धर्माची दुसरी वस्त्रे' योग्य आहेत कि नाहीत हे 'अगोदर' सिद्ध झाल्याशिवाय बुरख्याची चर्चा करायची नाही असला युक्तिवाद चालू द्यायचा नाही. दुसर्‍या धर्मांनी काहीही झक मारली असली तरी इस्लाममधे बुरखा योग्य कि अयोग्य हे इन आयसोलेशन प्रस्थापित व्हावे.

तरीही 'अगोदर' बद्दलची बाजू पटत नसेल तर कोणत्या धर्माच्या कोनत्या वस्त्रांची चर्चा करण्याची गरज आहे यांची लिस्ट बनवावी आणि त्या चर्चांची सिक्वेंस काय असावी ही एक तिसरीच चर्चा अगोदर समारोपास न्यावी. त्यात बुरखा सगळ्यात शेवटी आला तरी हरकत नाही.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

किंवा केवळ इतर धर्मात तत्सम वस्त्रे आहेत म्हणून बुरखा समर्थनीय आहे अशी बाजू तर होऊच द्यायची नाही.

सहमत आहे.

मात्र

अशा चर्चेत इतर वस्त्रे आणि इतर धर्माची वस्त्रे 'कोणीही' आणायची नाहीत.

हे कसे करावे? यासाठी प्रत्येक धर्मियांबरोबर स्वतंत्र चर्चा करावी लागेल. म्हणजे मग धर्माला कायद्याहून अधिक महत्त्व दिल्यासारखे होईल.
जो काही कायदा होईल तो सर्व धर्मांना लागू झाला पाहिजे. फक्त बुरख्यावर, फक्त पडद्यावर किंवा फक्त पगडीवरच चर्चा सिमीत का करावी?

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!

जो काही कायदा होईल तो सर्व धर्मांना लागू झाला पाहिजे.

My browser is no more able to type in Marathi.

We are not discussing making or scope of a new law. We are discussing the propriety of keeping veil in Islam.
Your approach seems to be, "Covering face with veils is bad. Ban it and all such clothes in all other religions through a single act. Make it criminal act."

What I am saying is - Veils cannot be the topic of discussion between Arun and Rishikesh. It is between Arun and Rishikesh (and may be a Harun if interested) on one side and good hearted conservative Muslim on the other side. Such conservative Muslim has his own justifications and glorifications of the veils tradition. If veils are banned by law, he is likely to think that it is unwarranted interference into his religious matters. So let's not talk law. The belief that a genuine Muslim will not get convinced in this fashion and it does take a law to make him behave properly is itself defeat of tenability of the law.

And anyway, discussions on propriety of veils and ones on its laws are different. Let's not mix them.

And also if my sense of smell is working properly, the way you have constructed the quoted sentence suggests that the intension of any default person who is saying that "veils should go" is to exempt his own religion from punishing for similar vogue. This outlook is completely unwarranted. One can hold discussions on propriety of Pagadis in Hindus, before, after, parallel with veils. The laws can be made in any sequence, they can repealed, amended, mixed, whatever. But in a society, where people have genuine faith in their traditions, and such traditions being rampant, attempts should be made to keep the debates restricted to 'whether traditions x and y in religion a and b are bad and whether law should ban it' and not 'whether a's tradition is being ignored and b's is being punished.' All legacies are not equally bad and may not need same treatment in pursuit of 'equitable treatment of religions'.

म्हणजे मग धर्माला कायद्याहून अधिक महत्त्व दिल्यासारखे होईल.

I am always curious at the hierarchy of law over all other things. Please understand that when each bill passes nearly a little less half representatives vote against it. In democracy 'majority vote' rules but 'all votes' are important. But this was not so, there was no need to call the house till the next no-confidence motion.

Why do you expect people to follow the constitution made in 1947/52 in toto? The question is 'why in toto' not 'why expect'. Law is supreme is your principle. It may not look sensible, logical, acceptable, complete, etc, etc to some people. Hence there has to be active interaction between law and stakeholders to law. We have accepted that law will rule, not that it is the most important thing. It is just a facilitator for the most important things.

After reading all religious literatures I may be of the opinion that Hinduism is the most superior religion in all terms so long as it is question of comparison with other religions. Will you ask me to consider all religions equally noble because it is written in the constitution? Constitution says that the state will hold all people equal irrespective of religion for the purpose of application of law. It does not ask me hold all religions equal for all my purposes. There is difference between religion or religious policy of state and religion of Arun. Thus when you are discussing something new about my religion, it is utmost important to take me into confidence. And yes, in this interaction, religion could be much more important than law for me, that too legally.

फक्त बुरख्यावर, फक्त पडद्यावर किंवा फक्त पगडीवरच चर्चा सिमीत का करावी?

I don't think we have any kind of disagreement on this. I fully coincide with your approach, methodology and plan on the discussion or act so long as
- it covers all evils and
- after finding evil in religion a, it does not wait for finding equivalent evil in another religion b to have false sense of having done justice

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

What I am saying is - Veils cannot be the topic of discussion between Arun and Rishikesh. It is between Arun and Rishikesh (and may be a Harun if interested) on one side and good hearted conservative Muslim on the other side. Such conservative Muslim has his own justifications and glorifications of the veils tradition. If veils are banned by law, he is likely to think that it is unwarranted interference into his religious matters

माझा दृष्टीकोन नक्कीच वेगळा आहे. दोन व्यक्ती एकमेकांत काय बोलतात - ठरवतात यापेक्षा सद्य कायद्याने योग्यायोग्यतेच्या कल्पनांवर केलेल्या भाष्याला/निर्णयाला महत्त्व आहे. बुरखा नको म्हणजे काय? त्यावर कायद्याने बंदी घालणे किंवा एखाद्या व्यक्तीने आपणहून ती कृती करायची सोडणे हे दोन वैध मार्ग आहेत. पैकी दुसरा प्रकार प्रत्येक व्यक्तीने आपणहून करावा लागतो तसे होत नसल्यास कायदा करावा लागु शकतो. कायद्याशिवाय मजा म्हणून दोन व्यक्तींनी नुसती हवेत चर्चा करायची तर ती कशावरही करता येईल - येते - केली जातेच की Smile

मात्र बुरख्यावर किंवा कशावरही बंदीचा कायदा कतेवेळी बहुमताचे मत महत्त्वाचे आहे. ज्यांच्यावर बंधने येणार आहेत केवळ त्यांचीच मते का ग्राह्य असावीत? धार्मिक वस्त्रे हवीत की नको हे केवळ मुसलमानालाच का विचारावे? जर देशातील बहुमताला धार्मिक वस्त्रांची सक्ती नको असेल तर तसा कायदा करावा. व तो सार्‍या धर्मांना मान्य व्हावा - असलाच पाहिजे त्याला पर्याय नाही. (व्यक्ती सहमत आहे की नाही याला संसदीय लोकशाही असलेल्या देशात एका व्यक्तीपुरतेच महत्त्व आहे, बहुमताला ते मान्य आहे की नाही हे अधिक महत्त्वाचे)

असो.. अजूनही लिहिता येईल पण आता कंटाळा / टंकाळा आला आहे.
माझी भुमिका पुरेशी स्पष्ट आहे व तुमचीही.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!

एखाद्या व्यक्तीने वाईट केले असेल तर वाईट केले हे स्पष्ट असेल तर त्यात चर्चा करण्यासारखे काही नाही.
मात्र ज्या व्यक्तीने वाईट केले त्याच्या धर्मावरून कोणत्याही एका (यात हिंदूही आले) धर्माला टारगेट का करावे हे समजत नाही. कोणतीही एक व्यक्ती एखाद्या धर्माच्या लोकांच्या वर्तणूकीची प्रतिनिधित्त्व कसे करू शकतो?

इथे शीत कराब आहे याच्याशी सहमती असतेच पण शितावरून भाताची परिक्षा करू पाहण्याला विरोध असतो.

संपूर्ण सहमती.

यावर इतकेच म्हणेन माझ्यामते 'इस्लामिक चुका'/'इस्लामिक गुन्हे'/'इस्लामिक अंधश्रद्धा' असे काही नसते - असू नये. असतात त्या चुका, गुन्हे व अंधश्रद्धा व त्या वय/लिंग/धर्म/जात/स्थान/स्थिती निरपेक्ष असतात. उगाच एकालाच धोपटण्यासाठी वेगळे का काढावे? याचे उत्तर मात्र काही केल्या मिळत नाही.

पण आपली गफलत होते मला काय म्हणायचे आहे ते समजण्यात. म्हणजे एका मुसलमानाने चोरी केली तर मुसलमान चोर असतात असे म्हणू असे आपण म्हणताय आणि ते योग्य आहे. पण मी म्हणतोय कि मी 'बुरखा अयोग्य आहे' असे मी म्हणत असताना (जे इस्लाम स्पेसिफिक आहे) 'राजपूत स्त्रीया ही पडदा करतात ना!' असा संवाद चालू करू नये. आपला विषय जर बुरखा असेल, आणि एखाद्यास माझा प्रतिवाद करायचा असेल हिंदूमधेही एक असाच मूर्खपणा आहे म्हणून 'मुसलमानांच्या वागण्यातील अयोग्यता' समर्थली जाऊ नये किंवा (टिकेस पात्र म्हणून) सौम्य केली जाऊ नये. बुरखा हा इस्लामिक बुरखा नसतो ते एक वस्त्र असते, किंवा वस्त्र-हस्ते-मनुष्य-लज्जा-रक्षण हेच कसे मुळी चूक आहे असला अजब फाटाही फोडू नये. गेंड्याचे शिंग हा चर्चेचा विषय असेल तर तेच कामाचे कि अडगळीचे हे बोलले जावे, उगाच बैलांच्या शिंगांना किंवा हत्तीच्या सोंडेला मधे आणू नये. (तांत्रिक साम्यता चर्चिण्यास हरकत नाही, पण सोंड आणि शिंग असल्यामुळे हत्ती आणि गेंड्याला एकाच तराजूवर घेऊ नये.)

उगाच एकालाच धोपटण्यासाठी वेगळे का काढावे असा विचार करू नये तर धोपटणे गैर असेल तर तसे दाखवावे. जो गैर असतो त्याला धोपटायचे असते, तो एकटा असो नाहीतर दहा. उगाच एकालाच धोपटण्यासाठी वेगळे का काढावे अशी विचारसरणी असेल तर मुसलमानांवर टिका करणारा प्रत्येकजण आपल्याला गैर करतोय असे वाटेल, कारण टिका करायलाच मनाने सोयच ठेवलेली नाही. सर्व धर्मांवर एकत्र टिका चालली असताना पण त्यांचे प्रमाण समान असावे असा अट्टाहास करू नये. जे येतेय ते प्रमाण खरे. स्वतःच्या धर्माचा पूर्वग्रहदोष, इतरांच्या धर्माची नावड यांचा परिणाम न होऊ देणे वगळे आणि 'शेवटी सर्वाना एकाच पातळी खेचून ताणून आणणे' वेगळे. असे न खेचल्याने लोकमान्य इस्लामची इश्वराची कल्पना ही हिंदूच्या लोकमान्य इश्वराच्या कल्पनेपेक्षा सरस आहे असे काहीसे मान्य करावे लागले आहे (केले आहे). But what big deal? जे हाय ते हाय!

आता मन यांना आलेले अनुभव हे प्रातिनिधीक नक्कीच नसावेत कारण माझ्या ओळखीतल्या कित्येक मुसलमान, ख्रिश्चन धर्मिय मित्रांसोबत धर्मावरून चर्चाच नाही तर निखळ खोड्याही काढल्या जातात प्रसंगी वादही घातले जातात. कदाचित मी मुंबईत तेही एका ख्रिश्चन वस्तीत लहानाचा मोठा झाल्याने + मुळातच मित्रांमध्ये मराठी व्यक्ती नाममात्र असल्याने + मित्रपरिवारात "धार्मिक" कोशंट कमी असल्याने असूही शकेल पण मूळ लेखनाचा सूर/अनुभव माझ्या वैयक्तिक अनुभवापेक्षा वेगळाच नव्हे तर विपरीत आहे.

मित्रधर्म वेगळा आहे. मी ब्राह्मण आहे, आज माझ्या संपर्कात (उठबस)एकही* ब्राह्मण मित्र नाही. मित्रधर्म कसा आकार घेईल याचा काही नेम नसतो. पण मी समाजात मन जे पाहतात तेच पाहतोय. दोघे असेपर्यंय संवाद ठिक असतो, जसा एक एक अ‍ॅड होत जाईल, अपरिचित लोक वाढत जातील, तसतसा विद्वत्संवाद इतका पोकळ होत जातो कि विचारू नका. कृपया दोन नव्या लोकांशी दोन नव्या लोकांबद्दल nothing that requires great acquaintance असे मुद्दे काढा, लोक किती सांभाळून बोलतात पहा.

* फेस्बूक उघडलं, चूकून एखादा मिळाला तर पहावा म्हणून, पण छ्या!

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

आपण स्थलकालव्यक्ती परत्वे वेगवेगळी भूमिका पार पाडत असल्याने आपल्या प्रत्येकाच्या वागण्या बोलण्यात विरोधाभास असतो. फक्त तो आपला आपल्याला खटकत नाही पण दुस-याचा मात्र ठळकपणे दाखवता येतो...

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

http://naukarshahi.in/archives/10577
------------------------------------------
देवयानी प्रकरण वाचा ब्लॉगवर.
http://bahishkrutbharat.blogspot.in/

मनोबा... लैच भारी...
मस्त... आवडला लेख... Smile

- सुमित

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- सुमित

"दिसे जे कवीला,न दिसते रवीला...सांगूनी गेले कुणीसे शहाणे..."

>> १. बॉलिवूडमधे, चित्रपटात ९०-९५% हिरो हिंदु असतात, पण हिरोच्या घराबाहेर कटाक्ष टाकला कि दुसरा वा तिसरा माणूस मुसलमान असतो. मुसलमान न दाखवता चित्रपट पूर्ण होत नाही, ९९%. बरे दाखवा मुसलमान, त्यात काय वाईट. आता त्यांच्यात भाईचारा कसा आहे हे चित्रपटाच्या विषयाशी काही संबंध नसताना, 'अगदी आवर्जून' दाखवणे काय गरजेचे आहे? <<

नक्की कोणत्या जमान्यातल्या हिंदी सिनेमाबद्दल वरची सरसकट विधानं आहेत?

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- चिंतातुर जंतू Worried
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||

नव्वदच्या दशकाच्या काळापर्यंतसाठी त्यांनी हा उल्लेख केला असावा. उदा:- नाना पाटेकरचा तिरंगा, धर्मेंद्रचा लोहा , अमिताभ- रजनीकांतचा गिरफ्तार आणि अजुनही कैक काळा_व्हिलन_पांढरा_हिरो_पट ज्यात असं दाखवलय.
अधिक तेच सांगू शकतील.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

--मनोबा
.
संगति जयाच्या खेळलो मी सदाहि | हाकेस तो आता ओ देत नाही
.
memories....often the marks people leave are scars

मला कोणत्याही काळातले सलग २-३ वर्षातले गाजलेले (म्हणजे तुमच्या सोयीचा सोडून इतर कोणताही निकष धरून, गाजलेले याकरिता कि ते सर्बाना माहित असणार) चित्रपटांची लिस्ट द्या. त्यातले कोणकोणते 'महत्त्वाचा माणूस मुसलमान' तत्त्वावरचे आहेत ते टिक करून देतो.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

>> मला कोणत्याही काळातले सलग २-३ वर्षातले गाजलेले (म्हणजे तुमच्या सोयीचा सोडून इतर कोणताही निकष धरून, गाजलेले याकरिता कि ते सर्बाना माहित असणार) चित्रपटांची लिस्ट द्या. त्यातले कोणकोणते 'महत्त्वाचा माणूस मुसलमान' तत्त्वावरचे आहेत ते टिक करून देतो. <<

ठीक. २०११ ते २०१३ मधले १०० कोटी क्लबचे सदस्य :
2011 Ready
2011 Singham
2011 Ra.One
2011 Don 2
2012 Agneepath
2012 Housefull 2
2012 Rowdy Rathore
2012 Bol Bachchan
2012 Ek Tha Tiger
2012 Barfi!
2012 Jab Tak Hai Jaan
2012 Son Of Sardar
2012 Dabangg 2
2013 Race 2
2013 Yeh Jawaani Hai Deewani
2013 Bhaag Milkha Bhaag
2013 Chennai Express
2013 Grand Masti
संदर्भ : http://en.wikipedia.org/wiki/Bollywood_Hundred_Crore_Club

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- चिंतातुर जंतू Worried
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||

"First draw your graph, then plot your points"चे उत्तर "First draw your graph, then plot your points"ने दे(ऊन त्यातील फोलपणा दाखवून दे)ण्याची ट्रिक आवडली. Smile

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

ही दाद मार्मिक ठरली असती जर यादी देताना (गैरसोयीची ठरणारी) काही काही नावे वगळलेली असती.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

--------------------------------------------
ऐसीव‌रील‌ ग‌म‌भ‌न‌ इत‌रांपेक्षा वेग‌ळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.

प्रस्तुत चित्रपटांपैकी एकाही चित्रपटाशी अथवा त्याच्या कंटेंटशी परिचित नसल्याकारणाने या मुद्द्यावर पास. (यात गैरसोयीची ठरू शकणारी नावे असू शकतील, हे लक्षात आले नाही / यांपैकी नेमकी कोणती नावे गैरसोयीची, याबद्दल अजूनही कल्पना नाही.)

मात्र, कोणताही ग्राफ हा प्रत्यक्षात पर्फेक्ट नसतो, हे तत्त्व लक्षात घेता, (व्हेरिसिमिलिट्यूड आणण्यासाठी) एकदोन आउटलायिंग पॉइंट्सही प्लॉट करण्याची खबरदारी घेण्याची ट्रिकही काही नवी नाही; सबब, (यादीत काही गैरसोयीचीही नावे असल्यास) दाद द्विगुणित करावीशी वाटते. Wink

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

धन्यवाद. ह्यापैकी प्रत्येक चित्रपटाच्या IMDB पानावर चित्रपटाचा कथासारांश आणि प्रमुख पात्रांची यादी सापडेल. त्यावरून आउटलायर्स सहज कळू शकतील.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- चिंतातुर जंतू Worried
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||

2011 Ready
2011 Singham
2011 Ra.One
2011 Don 2
2012 Agneepath
2012 Housefull 2
2012 Rowdy Rathore
2012 Bol Bachchan
2012 Ek Tha Tiger
2012 Barfi!
2012 Jab Tak Hai Jaan
2012 Son Of Sardar
2012 Dabangg 2
2013 Race 2
2013 Yeh Jawaani Hai Deewani
2013 Bhaag Milkha Bhaag
2013 Chennai Express
2013 Grand Masti
paiki
2011 Ready
2011 Singham
2011 Ra.One
2011 Don 2
2012 Housefull 2
2012 Rowdy Rathore
2012 Barfi!
2012 Dabangg 2
2013 Race 2
I have watched these movies. I remember stories (characters) of only -

1. Singham - the first honest police officer ajay devagan calls while going to tackle anything, if at all not alone, is a muslim
2. Race 2 - Hero's wife is muslim
3. Burfi - Hero is Christian
4. Dabang 2 - Don't recall anyone being muslim
rest -don't remember stories.

Note that we are looking for 'most influential person outside main family' and not 'most influential character in overall movies'

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

2011 Ready
2011 Singham
2011 Ra.One
2011 Don 2
2012 Agneepath
2012 Housefull 2
2012 Rowdy Rathore
2012 Bol Bachchan
2012 Ek Tha Tiger
2012 Barfi!
2012 Jab Tak Hai Jaan
2012 Son Of Sardar
2012 Dabangg 2
2013 Race 2
2013 Yeh Jawaani Hai Deewani
2013 Bhaag Milkha Bhaag
2013 Chennai Express
2013 Grand Masti
paiki
2011 Ready
2011 Singham
2011 Ra.One
2011 Don 2
2012 Housefull 2
2012 Rowdy Rathore
2012 Barfi!
2012 Dabangg 2
2013 Race 2
I have watched these movies. I remember stories (characters) of only -

1. Singham - the first honest police officer ajay devagan calls while going to tackle anything, if at all not alone, is a muslim
2. Race 2 - Hero's wife is muslim
3. Burfi - Hero is Christian
4. Dabang 2 - Don't recall anyone being muslim
rest -don't remember stories.

Note that we are looking for 'most influential person outside main family' and not 'most influential character in overall movies'

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

तुमचं मूळ उद्धृत संदर्भासाठी पुन्हा देतो :

>> १. बॉलिवूडमधे, चित्रपटात ९०-९५% हिरो हिंदु असतात, पण हिरोच्या घराबाहेर कटाक्ष टाकला कि दुसरा वा तिसरा माणूस मुसलमान असतो. मुसलमान न दाखवता चित्रपट पूर्ण होत नाही, ९९%. बरे दाखवा मुसलमान, त्यात काय वाईट. आता त्यांच्यात भाईचारा कसा आहे हे चित्रपटाच्या विषयाशी काही संबंध नसताना, 'अगदी आवर्जून' दाखवणे काय गरजेचे आहे? <<

'दुसरा वा तिसरा माणूस मुसलमान', 'त्यांच्यात भाईचारा कसा आहे हे चित्रपटाच्या विषयाशी काही संबंध नसताना, अगदी आवर्जून दाखवणे' ह्यापैकी नक्की काय आपण आपल्या वरच्या प्रतिसादानं सिद्ध केलं आहे असा आपला दावा आहे?

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- चिंतातुर जंतू Worried
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||

'Hirocyaa gharaabaaher kaTaax Taakala tar' he hee vaacaa

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

मी आपलं उद्धृत दिलेलंच आहे. आपण काय सिद्ध केलंत असा आपला दावा आहे त्याच्या अजूनही प्रतीक्षेत आहे. धन्यवाद.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- चिंतातुर जंतू Worried
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||

Ok. The population of qualifying movies is two. Dabang and Sigham, I just opened Daban on net and saw that there is one important muslim guy outside Pandey family. Thus 100% compliance of what I have stated.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

मला कळलं नाही. मी यादीत दिलेले सिनेमे - १८
त्यांपैकी आपण पाहिलेले - ९
त्यांपैकी आपण वर उदाहरण दिलेले - ४
त्यांपैकी बर्फीचा नायक ख्रिश्चन असल्यामुळे आपला मुद्दा सिद्ध होतो असं आपण म्हणता आहात का?
'हिरोच्या घराबाहेर कटाक्ष टाकला कि दुसरा वा तिसरा माणूस मुसलमान असतो' - हे सिद्ध करण्यासाठी आपण उदाहरण देता ते प्रत्येक सिनेमातल्या मोजून एका व्यक्तीचं. (हीरोची बायको हीरोच्या घराबाहेरची? तरीही ते असो.) ह्याचा अर्थ सिनेमात तुमच्या मते 'हिरोच्या घराबाहेर' एकूण नक्की किती पात्रं आहेत?

100% complianceच्या तुमच्या व्याखेवर मी बेहद्द खूष आहे. आता आंतरजालावर कोणताही वाद संभवत नाही. धन्यवाद.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- चिंतातुर जंतू Worried
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||

Here I repeat.
I remember 4 movies.
So far burfi is considered, you appear to be saying that since the hero is a Christian, it does not fit my criteria. Since I am not a samixak, I am not as careful about my words. I think I should have used the phrase 'minority inclusion.' So I have excluded that movies.

I have also said that in race -2, a family member herself being muslim, let's not get confused. If you want to include that movie, John is muslim and one of the most important characters outside hero's family, not deviating from my results.

We are left with two movies, and in them there are a very few characters outside hero family (excluding villain family). Out of these 2-3 characters one is Muslim. I don't understand why you have underlined 'eka'. I have talked about only one such character being there. I never said all are Muslims.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

>>We are left with two movies, and in them there are a very few characters outside hero family (excluding villain family). Out of these 2-3 characters one is Muslim. I don't understand why you have underlined 'eka'. I have talked about only one such character being there. I never said all are Muslims.<<

खलनायकाच्या कुटुंबाला वायलं का बरं काढायचं?
आपल्या मूळ उद्धृतात असं म्हटलं आहे -

हिरोच्या घराबाहेर कटाक्ष टाकला कि दुसरा वा तिसरा माणूस मुसलमान असतो.

'दुसरा वा तिसरा माणूस' ह्याचा संख्याशास्त्रीय अर्थ 'निम्म्या किंवा एक तृतीयांश व्यक्तिरेखा' असा होतो. त्यामुळे एखाद्या व्यक्तिरेखेचं मुसलमान असणं पुरेसं नाही, तर तितक्या प्रमाणात मुस्लिम व्यक्तिरेखा असायला हव्यात.

असो. मला वाटतं की मला दाखवायचा होता तो मुद्दा (किमान इतर वाचकांना; आपलं माहीत नाही.) एव्हाना पुरेसा दिसला असेल. पुढच्या वेळेला सरसकट विधानं करताना जरा तारतम्य बाळगाल ही अपेक्षा. माझ्या बाजूनं ह्या विषयावर ही लेखनसीमा.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- चिंतातुर जंतू Worried
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||

दुसरा तिसरा याचा अर्थ अरुण जोशींना "हिरोच्या जवळच्या पात्रांचा क्रम लावला तर दुसर्‍या तिसर्‍या पात्राचा धर्म मुस्लिम असतो" असा म्हणायचा असावा.

१/२ किंवा १/३ प्रमाण असे नसावे.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

--------------------------------------------
ऐसीव‌रील‌ ग‌म‌भ‌न‌ इत‌रांपेक्षा वेग‌ळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.

I am happy to see your post coming here before mine below. Yes, it means people other than I also can draw that meaning of the words that I implied.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

हा अर्थ मला पटलेला नाही. हिरोच्या जवळचे असं म्हटलं तरी, निदान १/३ चित्रपटांत हिरोचं मित्र पात्र मुस्लिम हवं. तसा विदाही इथे दिसत नाही.

---

बाय द वे, फक्त समीक्षकांनीच मोजूनमापून विधानं करावीत असं नाही. आपल्या बोलण्याकडे इतरांनी लक्ष द्यावं, आपलं बोलणं मोडीत काढू नये असं वाटत असेल तर तोलूनमापूनच शब्द वापरावेत. असं न केल्यास इतरांच्या हातात आपोआप कोलीत पडतं. ते कोणी वापरतं का नाही हा प्रश्न निराळा.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

---

सांगोवांगीच्या गोष्टी म्हणजे विदा नव्हे.

बाय द वे, फक्त समीक्षकांनीच मोजूनमापून विधानं करावीत असं नाही. आपल्या बोलण्याकडे इतरांनी लक्ष द्यावं, आपलं बोलणं मोडीत काढू नये असं वाटत असेल तर तोलूनमापूनच शब्द वापरावेत. असं न केल्यास इतरांच्या हातात आपोआप कोलीत पडतं. ते कोणी वापरतं का नाही हा प्रश्न निराळा.

सहमत आहे. एक अजून मुद्दा म्हंजे वडाची साल पिंपळाला लावणारे लोक कुठलंही प्रतिपादन "आज मी डब्यात शेवया आणल्या-शेवया परदेशी पदार्थ आहे-सोनिया गांधी परदेशी आहे-राहुल गांधी झिंदाबाद" असं मोडीत काढू शकतात-बहुतेकदा काढतातही. त्यामुळे त्यात काही अर्थ असो वा नसो, कुठलाही शब्द औट ऑफ काँटेक्स्ट असला तरी त्यांच्यासाठी पोटेन्शिअल कोलीतच असतो.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं

खलनायकाच्या कुटुंबाला वायलं का बरं काढायचं?

Nakaa kaaDhoo. That does not change the compliance level.

'दुसरा वा तिसरा माणूस' ह्याचा संख्याशास्त्रीय अर्थ 'निम्म्या किंवा एक तृतीयांश व्यक्तिरेखा' असा होतो

I am very curious to know where did you take lessons in stats and also where did you learn Marathi. Second or third person does not necessarily mean only 'every second or third person'. That's why I got confused when you underlined the word eka.

When I say 'mantriandaLatala dusara va tisara' cabinet minister aamachya parteechaa hava' I may mean second most important or 'every second person'. I think you have taken freedom to draw only the second meaning. (Remember that I began my career on this website with a thread on limitations of language and had vociferously stated that the instrument called language plays havoc in deciding interhuman relations.)

By the way, for clarification, I never meant, every second person, etc.

Second, I take your advice at face value. But just a small clarification. I am not here (on this website) to teach, I don't have that competence. I am here to learn, interact and express. So let me say that it is never my intension to make a controversial sweeping statement and to keep arguing in favor of it eternally. However, it is possible that I may not be able to appreciate (in the sense understand) the points made by persons holding opposite/different views or convey my views in the most appropriate fashion due to my intellectual or linguistic limitations and I may keep on harping on a specific line of thought. I know many a time it is irritating. But doubting intension is equally grievous.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

ठीक. ' नायक मुसलमान नसेल, तरीही सिनेमातली एखादी महत्त्वाची व्यक्तिरेखा मुसलमान दाखवलेली असते' असं आपल्याला म्हणायचं आहे. पुढे जाऊन आपण असंही म्हणता की 'त्यांच्यात भाईचारा कसा आहे हे चित्रपटाच्या विषयाशी काही संबंध नसताना, अगदी आवर्जून' दाखवलेलं असतं. हेही सिद्ध करायला हवं - म्हणजे भाईचारा असणं आणि त्याचा विषयाशी संबंध नसणं.
शिवाय, आपण यादी मागताना 'सलग २-३ वर्षातले गाजलेले (म्हणजे तुमच्या सोयीचा सोडून इतर कोणताही निकष धरून, गाजलेले याकरिता कि ते सर्बाना माहित असणार) चित्रपटांची लिस्ट द्या' म्हणून मागितली होती. आता ह्या यादीतल्या पुरेशा चित्रपटांत आपल्या विधानांना पुष्टी मिळते हे दाखवून देणं अर्थात गरजेचं ठरतं. अन्यथा, एक-दोन सिनेमांना आऊटलायर म्हणता येतंच.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- चिंतातुर जंतू Worried
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||

पुढे जाऊन आपण असंही म्हणता की 'त्यांच्यात भाईचारा कसा आहे हे चित्रपटाच्या विषयाशी काही संबंध नसताना, अगदी आवर्जून' दाखवलेलं असतं. हेही सिद्ध करायला हवं - म्हणजे भाईचारा असणं आणि त्याचा विषयाशी संबंध नसणं.

1. Disclaimer - The percentage of 99% is not applicable to the term Bhaaicaaraa'. I have remained silent on that number as I really don't know that number.

2. Let's make a list of patriotic Bollywood movies without a crucial Muslim person on jaajwalya Indian side in it. I don't recall one.

3. In border there is one Muslim soldier among 20-25. There is story that he comes back without visiting his ailing relative, cancelling his leaves, etc. My comments (minority inclusion in Bollywood) are not on him as I have heard that Border is a true story.

4. Let's make list of movies addressing 'social fight against injustice', etc to check this pattern. This time I will नॉट declare any percentage Biggrin . Let's find it.

5. Live them aside for a while. Let's look at Bheja Fry. I have not heard anybody making any complaints about the movie. All say that it was justice to the subject. I have an observation about it. The Muslim income tax officer in it is shown to be very overt about his love for Pakistani win over Indian cricket team. I don't recollect the exact extent he goes to in praising Pakistani things. But the support appears to be absolutely unintentional. Simultaneously he is shown to be far more 'moral/stricter' IT officer than Vinay when it is time for action in a flashback. Otherwise in the entire movie, Vinay is shown to be very innocent.
Now what I feel that in a hilarious comedy like this, if a Muslim supports Pak cricket team, it should not be necessary to compensate that by showing him to be more dutiful. To me, that has gone against his otherwise 'Raamu PadaaV Re' personality in the movie. I don't know whether the director feared some reactions from the community or what. I am not competent (as I am not a samixak) to say whether such tampering, if at all, has lowered or uplifted the beauty of that character in the movie.
This is just a doubt, not a conclusion.

A glance at marquee of patriotic movies - Jameen, Sarfarosh, Gangajal, Karma, A Wednesday, Lagaan, Rang De Basanti, ...shows that ...

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

http://www.aisiakshare.com/node/2157#comment-34296

'aapalyaa yaa carcecyaa guRhaaLaa agodar mee saraL lihilay - ' mahattvaaca maaNoos musalamaan' tattv.

Ajun kaay puraavaa paahije? Aapan samixak naa?

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

99% haa aakaDaa aavarjun shabdaasaaThee naahi

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

>>त्याहून चमत्कारिक प्रकार म्हणजे भारताचे राष्ट्रपती नि पंतप्रधान विचित्र शुभेच्छा का देतात. त्यांच्या शुभेच्छांत विचित्र अध्याहृत्/गर्भित विनवणी का असते?
"तमुक तमुक सण्/धर्म शांती आणि सामाजिक सलोख्याचा संदेश देतो" असे हे दर सणाला का म्हणतात? गपगुमान किम्वा मनमुराद सेलिब्रेट का करत नाहित?
किंवा सरळ "हा दिवस चांगला जावो ही शुभेच्छा" इतक्या सरळ शुभेच्छा देणं पुरेसं नाहिये का? दरवेळी "ईद हा सामाजिक ऐक्याचा संदेश देते" हे का ऐकायचं.
ते खरं जरी असलं तरी तुमचं त्यामागचं टोनिंग प्रामाणिक आहे का? तुम्ही म्हणताय तेच तुम्हाला म्हणायचय का?

"काही सणांना" दंगलीसदृश घटना घडण्याचे इतिहास असतात. त्यामुळे अशी विधाने करणे भाग असते.
मागे मिसळपाववर यासदृश विषयाने चर्चा घडली होती. बॉम्बस्फोट किंवा तत्सम घटना घडल्यावर रूटिन म्हणून समाजधुरीण आणि राज्यकर्ते जनतेला शांतता राखण्याचे आवाहन करतात. कुठल्याच बॉम्बस्फोटानंतर दंगली किंवा काही घडलेले नसताना असे शांततेचे पाठ का पढवले जातात असा चर्चाप्रस्तावकाचा प्रश्न होता.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

--------------------------------------------
ऐसीव‌रील‌ ग‌म‌भ‌न‌ इत‌रांपेक्षा वेग‌ळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.

सर्व वाचक प्रतिसादकांचे आभार.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

--मनोबा
.
संगति जयाच्या खेळलो मी सदाहि | हाकेस तो आता ओ देत नाही
.
memories....often the marks people leave are scars

हा संपूर्ण लेख पूर्वग्रहदुषित आहे. त्यावरील बहुतांश प्रतिक्रियाही याच वळणाच्या आहेत. वाणगीदाखल एकच उदाहरण येथे देतो. वरील चर्चेत आलेला एक उल्लेख असा :

पण एक गोष्ट फार दुखवून गेली. दोन हिंदू जज , एक मुसलमान. तिघानी वेगवेगळा न्याय दिला, आणि एक विचित्र प्रकारचं बहुमत काढलं गेलं. चला हे ही ठीक होतं, पण मुसलमान जजने जागा मजिदीला हवी म्हटले, ब्राह्मण जज मुसलमानांनी आक्रमण केले म्हणाला, मुसलमान जज नाव न घेता मंदिरात अन्य धर्माचे अवशेष मिळाले म्हणाला, इ इ. त्यांची मतांतरे वाचली तर चीड येईल, यासाठी नाही कि मते भिन्न आहेत, पण यासाठी कि त्यांचा एक विशिष्ट पॅटर्न आहे. संवेदनशील मनाला लाज वाटेल असा मला तो निवाडा वाटतो. म्हणजे तिन्ही जज मुसलमान असते तर माझ्या बाजूचा निकाल न्यायपालिकेतही लागणार नव्हता असे हिंदूना वाटवून देणारा निकाल होता. कसलं मातीचं आलंय आपलं धर्मनिरपेक्ष प्रजातंत्र!

वरील उतार्‍यातील "तिन्ही जज मुसलमान असते, तर माझ्या बाजूचा निकाल न्यायपालिकेतही लागणार नव्हता, असे हिन्दूंना वाटवून देणारा निकाल होता." हे वाक्य अत्यंतिक बायस्ड आहे. हेच वाक्य मुसलमानांच्या दृष्टिकोणातून असे लिहिता येईल : "तिन्ही जज हिन्दू असते, तर माझ्या बाजूचा निकाल न्यायपालिकेतही लागणार नव्हता, असे मुस्लिमांना वाटवून देणारा निकाल होता."

न्यायालये कोणा एकाच्या बाजूने निकाल देण्यासाठी बसवलेली नाहीत. न्याय देण्यासाठी बसलेली आहे. माझ्या बाजूने निकाल आला तरच तो न्याय असे एकदा गृहीत धरले की, वरील प्रमाणे वाक्ये प्रसवली जाणे क्रमप्राप्त ठरते.

इतिहासात मागे जाताना
बाबरापर्यंतच का थांबायचे?

या लेखात आणि प्रतिक्रियांत काही गोष्टी गृहीत धरल्या आहेत. मी वर उद्धृत केलेल्या परिच्छेदात "अयोध्येतील त्या वादग्रस्त जागी आधी मंदीरच होते", हे गृहित धरलेले आहे. असे गृहीत धरणे घातक आहे. अशा गृहितकांतून अनेक प्रश्न निर्माण होतात. अयोध्येचेच उदाहरण घेऊ या. इतिहासात मागे जाताना बाबरापर्यंतच का थांबायचे? त्याच्याही आधी किमान ५ हजार वर्षांचा इतिहास भारताला आहे. या संपूर्ण काळात आपल्या देशातील धर्मसंकल्पना सातत्याने बदलत राहिल्या आहेत. बौद्ध आणि जैन धर्मांत अयोध्येचा उल्लेख "साकेत नगरी" या नावाने होतो. याचाच अर्थ अयोध्येत बौद्ध आणि जैनांचा प्रभाव एकेकाळी होता. त्यांच्या धर्मस्थळांचे काय झाले? ती कुठे आहेत? कोणी उद्ध्वस्त केली? ती परत बांधून देण्याची मागणी झाली तर काय करायचे?

थोडक्यात,उखाळ्या पाखाळ्या काढण्यात काहीच हशील नाही.

थोडे स्पष्ट लिहिले! पटतंय का बघा!!

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

(अरुणजोशी ह्यांच्या ह्या प्रतिसादाला हा प्रतिसाद आहे. प्रतिसाद खूप तिरपे गेल्यामुळे स्वतंत्र देतो आहे.)

मी वर दिलेल्या सिनेमायादीच्या चौकटीत आपण आपल्या मूळच्या (माझ्या मते अतिसरसकट) विधानांचं साधार असणं सिद्ध करणं अपेक्षित होतं. त्याऐवजी आता आपण देशभक्तिपर सिनेमे वगैरे उदाहरणं घेत आहात. मी माझ्या सोयीची उदाहरणं न घेणं जसं आपल्याला अपेक्षित होतं, तसंच मी केलं. वादाच्या कोणत्याही बाजूच्या सोयीसाठी न निवडलेल्या त्या उदाहरणांद्वारे आपणही आपल्या विधानांना आधार देणं त्यापुढे अपेक्षित होतं. हे होताना मला दिसत नाही. त्यामुळे माझ्यापुरता हा वाद मी थांबवतो.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- चिंतातुर जंतू Worried
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||

(माझ्या मते अतिसरसकट)

मी दोन विधाने केली.
१. ९९% सिनेमांत हिरोच्या कुटूंबाहेर किमान एकतरी महत्त्वाचा माणूस मुस्लिम दाखवलाच जातो. (आपण १८ सिनेमांची लिस्ट दिली, त्यात २ सिनेमे अशा निरिक्षणास पात्र ठरले. या ९९% च्या नियमाचे या २ सिनेमांत १००% पालन झाले आहे.)
२. शिवाय मुस्लिम माणूस कसा हिंदूशी एकोप्याने राहतो (कसा भारताशी एकनिष्ठ राहतो, कसा जास्त प्रामाणिक असतो, इ इ )हे ही दाखवले जाते. किती % सिनेमांत ते माहित नाही. असा कोणता प्रसंग या दोन्ही सिनेमांत दाखवलेला मला आठवत नाही / नसावाच. म्हणून हे दुसरे विधान मी मागे घेतो.

पैकी दुसरे विधान सरसकट आहे. दोन्ही विधाने एकत्र अतिसरसकट नाहीत.

त्याऐवजी आता आपण देशभक्तिपर सिनेमे वगैरे उदाहरणं घेत आहात.

आपल्या समीक्षाबुद्धीचा संपूर्ण आदर करून म्हणू इच्छितो कि प्रत्येकच गोष्ट १ आणि २ विधानांच्या समर्थनार्थ लिहिली नाही. एक नवीन मुद्दा मांडून नवीन उदाहरणे दिली आहेत. असो.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

>> (आपण १८ सिनेमांची लिस्ट दिली, त्यात २ सिनेमे अशा निरिक्षणास पात्र ठरले. या ९९% च्या नियमाचे या २ सिनेमांत १००% पालन झाले आहे.) <<

१८ पैकी दोन सिनेमांत नियम दाखवल्यामुळे ९९%चा मुद्दा सिद्ध होत नाही. असो. लेखनसीमा.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- चिंतातुर जंतू Worried
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||

आजकाल मनोबा वगैरे लोकांचे मानसी, सुजय, प्रशांत यांच्या जोडीला वसीम, इमरान, वाहीदा असं मित्रमंडळ नसतं हे वाचून अपार आश्चर्य वाटलं. कदाचित आमच्यासारखे विचित्र वागणारे लोक कमी असतील.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

---

सांगोवांगीच्या गोष्टी म्हणजे विदा नव्हे.

शंभरी गाठल्याबद्दल हाबिनंदण!

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!

शंभरी गाठली की शंभरी भरली?

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

--मनोबा
.
संगति जयाच्या खेळलो मी सदाहि | हाकेस तो आता ओ देत नाही
.
memories....often the marks people leave are scars

धाग्याने नक्की गाठली.. सहभागी होणार्‍यांचे माहित नाही Wink

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!

>>>>>>>>आपण असं विचित्र का वागतो?

ह्याला निदान सध्यातरी १२०+ कारणं आहेत, शंका दूर झाली काय?

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

आत्ता टीव्हीवर मागेचे पाहिलेले तीन चित्रपट पुन्हा पाहत होतो.
१. कुरुक्षेत्र
२. मैने दिल तुझको दिया
३. शूट आउट अ‍ॅट वडाला

'तीन्ही महत्त्वाचा माणूस मुसलमान' आणि/किंवा 'आवर्जून सद्भाव' ओंगळवाण्या प्रकारे दाखवत होते

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

हे चित्रपट परत पाहिल्याबद्दल सहानुभूती, मुळ मुद्द्याला थोडीफार सहमती.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

ह्यासदृश एक लिंक पराच्या चेपु स्टेटस मधून मिळाली.
धाग्यातील मुद्द्यांसारखीच असल्याने इथे डकवतोय.
http://www.buzzfeed.com/regajha/questions-people-from-india-are-sick-of-...

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

--मनोबा
.
संगति जयाच्या खेळलो मी सदाहि | हाकेस तो आता ओ देत नाही
.
memories....often the marks people leave are scars

माझ्याच मजल्यावर काम करणार्‍या एका टीममध्ये लै धमाल सुरु आहे.
त्यांच्यात एक मुस्लिम सदस्य आहेत. ते दाढी वाढवून, मिशी कापलेले असे येतात. पॅण्ट आखूड असते.
ते कुनाचाही वाढदिवस वगैरे असा प्रसंग असला की आवर्जून उपस्थित राहतात.
व सादर शुभेच्छा दिल्यावर प्रेमपूर्वक "इस्लाम अ‍ॅज अ डिव्हाइन लाइट फॉर ह्युमॅनिटी", "इस्लाम द पीस ; द वर्ल्द इन नीड फॉर"
अशी काही काही पुस्तके भेट म्हणून देतात. आता ते निर्मळ भावनेने व समोरच्याचे मनापासून भले करण्याच्या उद्देशाने देत असले तरी
समोरच्याला ते प्रशस्त वाटत नाही, आवडेलच असे नाही. बरं अशा प्रसंगी भेट म्हणून आलेच्या वस्तूचा स्वीकार करणे हाच विनय किम्वा निदान औपचारिक संकेत असतो.
पण मुळात देताना असे काही द्यावेच कशाला ते काही कळत नाही. म्हणजे फक्त ह्या विशिष्ट धर्माबद्दल म्हणत नाहीये; कोणत्याही पंथाचे असे खरे भक्त म्हणा, प्रचारक म्हणा; कधीकधी समोरच्याला अवघडल्यासारखे होइल इतके गळेपडूपणा करतात. आर्ट ऑफ लिव्हिंगवाल्यांचा ह्यात हातखंडा आहे.
तर सांगत हे होतो की त्या व्यक्तीला स्वतः करत आहोत ते अगदि स्वभाविकच वाटत असावे.
कधी कधी ही बाकीची मंडळी बाहेर भेटली की माघारी त्या मुस्लिम व्यक्तीच्या वाढदिवसाला मुद्दाम गणपतीचे वगैरे चित्र्/मूर्ती भेट द्यायचा विचार बोलून दाखवताहेत.
मला तरी अशा प्रकारे रेसिप्रोकेट करायला जाणे ही बरोबर्/मॅच्युअर्ड कृती वाटत नाही.
ते म्हणजे समोरच्याल खिजवल्यासारखं होइल असं वाटतं.
पण अर्थातच नेमकं काय करावं; हे ही डोक्यात येत नाही.
.
.
मला वाटते १९९१पूर्वी कंपन्यात काम करणारी मंडळी समाजवादी पंथाचा प्रसार प्रचार गप्पांतून करीत असावीत. हा अर्थातच विशुद्ध अंदाज्/तर्क आहे.
असो.
.
.
.
अजून एक म्हणजे भारतात नक्की कोणता समाज घाबरला आहे ?
मुस्लिमवादी नेत्यांच्या भाषणात (जालिय भाषेत लांगूलचालनवाद्यांच्या भाषणात) "मुस्लिम युवकांना धरले जात आहे. त्यांना डांबले जात आहे.
इतरत्र संशयाने पाहतात. सुखाने जगू देत नाहित. आख्ख्या समाजावर वरवंटा फिरवला जातोय. " असे उल्लेख दिसतात.
ह्याच्या अगदि १८० अंश विरुद्धही ऐकू येते.
"लवकरच हे लोक महुसंख्य होणार. सध्याच सुखाने जगू देत नाहित. आपण त्यांच्याहून आजघडीला थोडेसे अधिक असलो तरी आजच हे आपली मुस्कटदाबी करताहेत." असे विचारही ऐकू येतात.
हे नक्की काय आहे ?
मी घाबरायचं आहे की डरकाळी फोडून ह्या दुष्ट लोकांची शिकार वगैरे करायची आहे?
म्हणजे "माणूस वाघाला घाबरतो व वाघ माणसांना घाबरतो." अशी एक उक्ती आहे. तसं काही सुरु आहे का ?
आय मीन मी लोकांना जाळून , कापून वगैरे काढायचे आहे की मला कुणी कापून वगरिए काढणार असल्याने मी धूम वगैरे ठोकायची आहे?
.
.
शिवाय सवर्ण हिंदू पुरुषाचे शत्रू कोण कोण आहेत ?
"महिला माजल्या आहेत; त्या खोटे दावे टाकून आपल्याला असुरक्षित वगैरे करताहेत. २४ तास त्याबद्दल सावध व जागरुक राहणे आवश्यक आहे ."
असे काही आहे की ---
"हे साले फुकटातल्या सीटा , शिक्षण अन प्रमोशन घेउन कमअस्सल गुणवत्तेवर माजले आहेत. पुंडशाहीने आपला छळ करताहेत.
त्यांच्यापासून मुक्तीची गरज आहे "
असे काही आहे की ---
"आज आपण सगळ्यानी एक होणे गरजेचे आहे. नाहितर आपण आधीच अल्पसंख्य होण्याच्या मार्गावर लागलो आहोत.
बच्चे हमारे तीन से कम नाही; हे लक्षात ठेवा. देशात राहणारे ते आपले शत्रू आहेत त्यांचा नायनाट वगैरे केला पाहिजे सगळ्या जातींनी एकत्र येउन वगैरे "
असे काही आहे की ---
"हे साले शेजारच्या देशातून भरभरून इथे येतात. स्फोट घडवतात. त्या सगळ्यांना समूळ मारुन टाकलं पाहिजे. जे इथे आहेत; ते आपलेच आहेत.
हे शेजारच्या देशाचेच काय ते सर्व आपले शत्रू आहेत" असे काही आहे ?
.
.
नक्की मी कशाचा धसका वगैरे घ्यायचा आहे ?
कुणाकुणाला जाळण्याच्या उज्ज्वल उदात्त ध्येयाने मी प्रेरित वगैरे व्हायचे आहे?
आपले नक्की शत्रू देशातले मुस्लिम आहेत की पाकिस्तान की आरक्षणवाले?

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

--मनोबा
.
संगति जयाच्या खेळलो मी सदाहि | हाकेस तो आता ओ देत नाही
.
memories....often the marks people leave are scars

>>ते कुनाचाही वाढदिवस वगैरे असा प्रसंग असला की आवर्जून उपस्थित राहतात.
व सादर शुभेच्छा दिल्यावर प्रेमपूर्वक "इस्लाम अ‍ॅज अ डिव्हाइन लाइट फॉर ह्युमॅनिटी", "इस्लाम द पीस ; द वर्ल्द इन नीड फॉर"
अशी काही काही पुस्तके भेट म्हणून देतात. आता ते निर्मळ भावनेने व समोरच्याचे मनापासून भले करण्याच्या उद्देशाने देत असले तरी
समोरच्याला ते प्रशस्त वाटत नाही, आवडेलच असे नाही. बरं अशा प्रसंगी भेट म्हणून आलेच्या वस्तूचा स्वीकार करणे हाच विनय किम्वा निदान औपचारिक संकेत असतो.
पण मुळात देताना असे काही द्यावेच कशाला ते काही कळत नाही. म्हणजे फक्त ह्या विशिष्ट धर्माबद्दल म्हणत नाहीये; कोणत्याही पंथाचे असे खरे भक्त म्हणा, प्रचारक म्हणा; कधीकधी समोरच्याला अवघडल्यासारखे होइल इतके गळेपडूपणा करतात. आर्ट ऑफ लिव्हिंगवाल्यांचा ह्यात हातखंडा आहे.
तर सांगत हे होतो की त्या व्यक्तीला स्वतः करत आहोत ते अगदि स्वभाविकच वाटत असावे.

सहमत आहे.
आर ऑफ लिव्हिंगसारख्या कल्टचे उदाहरण तुम्ही दिलेच आहे. मला तर आदिवासी बालकांचे कल्याण करण्यासाठी त्यांना (बायबल शिकवणे किंवा) भगवद्गीता शिकवणे हेही अशाच प्रकारचे वाटते.

>>कधी कधी ही बाकीची मंडळी बाहेर भेटली की माघारी त्या मुस्लिम व्यक्तीच्या वाढदिवसाला मुद्दाम गणपतीचे वगैरे चित्र्/मूर्ती भेट द्यायचा विचार बोलून दाखवताहेत.

जरूर करावेच. आणि त्याने नकार दिल्यास त्याला काउंटरही करावे.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

--------------------------------------------
ऐसीव‌रील‌ ग‌म‌भ‌न‌ इत‌रांपेक्षा वेग‌ळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.

पण अर्थातच नेमकं काय करावं; हे ही डोक्यात येत नाही.

त्या माणसानं तुम्हाला पुस्तक वाचायला दिलं आहे. त्या विषयात रुचि असेल तर तो विषय वाचा. अन्यथाही इस्लाममुळे शांती, इ पसरली असल्याची थोडीशी शंका, इ असेल तर खात्री करून घेण्यासाठी एकदा वाचून पाहा. आता ते पुस्तक फारच भंकस वाटलं तर रद्दीत घाला. इतका विचार काय करायचा?

अजून एक म्हणजे भारतात नक्की कोणता समाज घाबरला आहे ?

भारतात लोकशाही आणि समानता इ इ सर्व आहे. बहुमतवादी लोकशाही आहे तेव्हा कोणत्याही विषयावर बहुमत होताना आपण ते बनवणारांच्या बाजूने असलेले बरे. लोकशाहीच्या नावाखाली भारतात एक जातीय युद्ध चालू आहे. त्यात प्रत्येक वेळी कोण कसे अलाईन होतात यावरून कोणाचे चलत आहे हे कळते. सत्ता करण्यासाठी अर्ध्या जागा आवश्यक आहेत, पण निवडणूक जिंकण्यासाठी ५०% प्लस मते आवश्यक नाहीत. तेव्हा आपल्या विरोधी मतदार सगळे फोडावेत आणि कमित कमी मतांचे बहुमत बनवून जिंकून यावे. किंवा असे करणारांत जाऊन बसावे.
भारतात लोकशाही आहे. एकगट्ठा मतांची ताकद आहे. जोपर्यंत एकगठ्ठा मते हाती आहेत तोपर्यंत कोणत्याही समाजाला भिती नाही. आपण सगळे हात धरून चालणारे लोक आहोत. ज्या ऐतिहासिक कारणांनी जेवढी भिती ज्या समाजाला होती तीत काहीही फरक पडला नाही. सवयीच्या भितीला भिती म्हणावे का?

शिवाय सवर्ण हिंदू पुरुषाचे शत्रू कोण कोण आहेत ?

सवर्ण हिंदू संख्येने अल्प असतील तर त्यांनी राजकीय सत्तेची अपेक्षा प्रमाणात ठेवावी. इतर कोणीही त्यांचा शत्रू असायचे कारण नाही. सर्वण हिंदूना लेगासीचे अ‍ॅड्व्हांटेज आहे. आरक्षणाचा जास्त बाऊ करायची गरज नसावी. विद्यमान समाजव्यवस्थेत इतके आर्थिक हस्तक्षेप आहेत की फक्त आरक्षण डोळ्यासमोर ठेवणे पूर्ण चित्र दाखवत नाही.

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.

आपण असं विचित्र का वागतो?

खरतर हाच विचार मी करतोये Smile

  • ‌मार्मिक0
  • माहितीपूर्ण0
  • विनोदी0
  • रोचक0
  • खवचट0
  • अवांतर0
  • निरर्थक0
  • पकाऊ0

पाने