विज्ञान/तंत्रज्ञान

ज्या लशीबद्दल एवढा उहापोह चाललाय ती कशी तयार करतात किंवा ती इतकी लवकर कशी तयार करता येणार आहे असे अनेक प्रश्न मनात उभे राहतात. ह्यासाठीच त्याबद्दलची माहिती थोडक्यात पाहू.

कोरोनाची महासाथ आटोक्यात आणण्यासाठी विविध लशी उपलब्ध होऊ लागल्या आहेत. त्या निमित्ताने लशींचे प्रकार आणि संशोधनाच्या विविध टप्प्यांवर असलेल्या लशींचा थोडक्यात परिचय करून देणारी ही लेखमाला आहे. या भागात आपण विषाणू वाहक आणि प्रोटीन आधारित लशींचा परिचय करून घेऊ.

कोरोनाची महासाथ आटोक्यात आणण्यासाठी विविध लशी उपलब्ध होऊ लागल्या आहेत. त्या निमित्ताने लशींचे प्रकार आणि संशोधनाच्या विविध टप्प्यांवर असलेल्या लशींचा थोडक्यात परिचय करून देणारी ही लेखमाला आहे. या भागात आपण जनुकीय लशींविषयी माहिती घेऊ.

व्हायरसविषयी संशोधन करणारे शास्त्रज्ञ डॉ. योगेश शौचे यांच्याशी 'ऐसी अक्षरे'ने करोनाव्हायरसच्या निमित्ताने संवाद साधला. व्हायरसविषयी, विशेषतः करोनाव्हायरस आणि सध्याच्या साथीविषयी विचारलेल्या प्रश्नांची डॉ. योगेश शौचे यांनी सोप्या शब्दांत, विद्वत्तापूर्ण आणि दिलखुलास उत्तरं दिली.

कोरोना हा केवळ जास्त धोकादायक फ्लू आहे का? लशीकरण झाल्यानंतरही मास्क आणि सोशल डिस्टंसिंग पाळावं लागेल का? या आणि इतर तांत्रिक प्रश्नांची उत्तरं देत आहेत सीरम इन्स्टिट्यूटचे एक्झिक्यूटिव्ह डायरेक्टर डॉ. राजीव ढेरे.

सीरम इन्स्टिट्यूट जगातली व्हॅक्सिन तयार करणारी सर्वात मोठी कंपनी आहे. सर्वसामान्य माणसाच्या मनात ज्याची उत्सुकता मोठ्या प्रमाणावर आहे तो प्रश्न म्हणजे कोरोनाची लस सर्वसामान्य लोकांच्याकरता बाजारात कधी उपलब्ध होणार? या आणि इतर तांत्रिक प्रश्नांची उत्तरं देत आहेत सीरम इन्स्टिट्यूटचे एक्झिक्यूटिव्ह डायरेक्टर डॉ. राजीव ढेरे.

फार पूर्वी एक व्हिडीओ पाहिलेला. त्यात एक पुरुष एक सेक्स-टॉय आपल्या मागून घालतो आणि तो त्याच्या शिश्नाला हातही न लावता त्याचं वीर्य गळू लागतं. मला ते पाहून येवढं 'मॅजिकल' वाटलेलं की साला हे कसं शक्य आहे म्हणून मी फारच माझं डोकं खाल्लेलं. ज्या मुलींना माहित नाही त्यांच्यासाठी - एकवेळ बायका त्यांच्या लिंगाला हात न लावता निव्वळ कल्पनेने ऑरगॅजम करू शकतील, पण पुरुष त्याच्या शिश्नाला/वृषणाला स्पर्श केल्याशिवाय ऑरगॅजम करू शकत नाही. (नाईट फॉल वेगळी गोष्ट, ते वयात वगैरे येतानाच्या गोष्टी). पुरुषांचं मॅकेनिजम वेगळं आहे. तरी कुणी अपवाद असू शकतीलच.

८ नोव्हेंबरला ५०० आणि १००० च्या नोटा रद्द झाल्या. १५.४४ लाख कोटी रुपये या नोटांमध्ये आहेत असं आरबीआयकडून सांगण्यात आलेलं आहे. गेल्या चाळीसेक दिवसांत त्यातले बरेच पैसे बॅंकांत जमा झालेले आहेत. आपल्याला अंदाज असा करायचा आहे की नक्की किती पैसे जमा होतील. हा अंदाज करण्यासाठी खालील आलेख वापरायचा आहे. क्ष अक्षावर आठ नोव्हेंबरपासूनची दिवसांची संख्या आहे. ९ तारखेला बॅंका बंद होत्या. त्यामुळे ३० डिसेंबरपर्यंत सुमारे ५० दिवसांची मुदत आहे. य अक्षावर त्या त्या दिवसांपर्यंत जमा झालेल्या रकमेची संख्या लाख कोटीमध्ये दिलेली आहे. वरची आडवी रेषा ही साधारण १५.४४ लाख दर्शवणारी आहे.

बऱ्याच वेळा आपल्याला मोठ्या आकड्यांमुळे गोंधळून जायला होतं. वर्तमानपत्रांत सर्रास अमुक मोर्चाला वीस लाख लोक आले होते वगैरे बातम्या दडपून येतात. ते आकडे प्रचंड फुगवलेले असतात असा माझा अनुभव आहे. पण प्रचंड संख्येने दिसणारा जमाव दिसला की आपल्याला पन्नास हजार की पाच लाख हे कळायला मार्ग नसतो. वृत्तपत्रांनी ते स्वतंत्रपणे करावं अशी अपेक्षा असली तरीही ते तसं करताना दिसत नाहीत. पण काही गणितं करून, मोजमापं करून आपलं आपल्याला ठरवता येतं. म्हणून यावेळी खाली दिलेल्या फोटोत किती माणसं आहेत याचा अंदाज करायचा आहे.

(मूळ लेखक झपाटलेला फिलॉसॉफर,यांच्या पूर्वपरवानगीने इथे प्रकाशित )

काही दिवसापूर्वी क्लोजर टू गॉड हा हॉलीवूडपट पाहिला . आणि मनात विचारशॄन्खला सुरू झाली ...
http://www.imdb.com/title/tt3457486/