बागकामप्रेमी ऐसीकर २०१५: धागा ७

भाज्या खपवायला हा मार्ग लैच कारीगर आहे.

आमच्याकडे उन्हाळ्यामुळे सध्या पानं वगळता सगळं गपगार आहे. दर आठवड्याला पातेलंभर, साधारण या फोटोत आहे त्याच्या दीडपट बेझिल येतोय तेवढंच. दर पंधरवड्याला कोणालातरी तो द्यायचा, आणि उरलेल्याचा पेस्तो करून फ्रीज करायचा असा कार्यक्रम आता सुरू केलाय.

अळूची दर आठवड्याला भाजी करता येईल इतपत अळू नियमित मिळतोय.

या आठवड्यात तापमान पुन्हा ३२ से च्या खाली येईल. तेव्हा पुन्हा टोमॅटो आणि मिरच्या धरतील अशी आशा आहे. सप्टेंबरच्या दुसऱ्या-तिसऱ्या आठवड्यात पालक, लेट्यूस, बीट, मटार आणि फ्लावर पेरणार आहे. त्यासाठी वाफा बनवला आहे, त्यात अंगणातलं तण उपटून खाली पसरून दिलंय. वरून माती आणि स्टारबक्समधली वापरलेली कॉफीपूड पसरून दिल्येत. एकीकडे कंपोस्टही भट्टीत टाकलंय, पण ते बहुतेक थंडीनंतरच वापरायला तयार होईल. गेल्या वर्षीचं कंपोस्ट त्या वाफ्याच्या दाढेखालीही येणार नाही एवढंसं होतं. पण दर आठवड्याला फार तर चार लिटर कचरा होतो.

वाफ्याला पाणी घालण्यासाठी काही अर्ध-आटुकमाटुक सोय करता येत्ये का यावर 'संशोधन' सुरू आहे. सध्या 'गळके' पाईप आणण्याकडे कल आहे.

मे महिनाभर बदाबदा पाऊस कोसळल्यानंतर जुलै आणि ऑगस्ट कोरडेच गेले. ऑगस्टात एक दिवस किंचित पाऊस झाला तेवढाच. त्यामुळे समोरचं गवत पिवळंधम्मक झालंय. घरातलं भाज्या, फळं धुतलेलं, भांडी विसळलेलं बिनसाबणाचं पाणी जमा करून गवतात ओतून द्यायला सुरुवात केली आहे. दाराजवळच्या गवताच्या रंगात किंचित फरक जाणवायला लागलाय. माझ्या हातांचा आकारही थोडा निश्चित दिसायला लागलाय.

माझ्याकडचा बागकामाचा मोसम संपत आलाय हे खरंच. गंमत म्हणजे माझ्याकडे भेंडीचं एकच रोप जगलं, ते अचानक वाढायला लागलंय जोमाने. त्याला चक्क चार भेंड्याही आल्यात!

मी माझ्या भाज्या ताज्या पदार्थांमध्येच वापरल्या. लोणचे-मुरांबे वगैरेंना माझा पास.

डुप्रकाटा.

वांगी घातलेला पिझ्झा पूर्वी खाल्ला आहे, पण भेंडी? पिझ्झ्याचा घास गिळतांना बुळबुळीत लागत नाही का?
बाकी यामुळे बॉस्टनमध्ये एके ठिकाणी मिळणार्‍या वांगी, ब्रोकोलीचे तुरे आणि आस्पारागसचे शेंडे घातलेल्या पिझ्झ्याची आठवण आली. मस्त असायचा (कदाचित अजूनही असेल) तो पिझ्झा!

पिडा, अदिति, सानिया व रुचीचा बागकाम सीझन बर्‍यापैकी संपत आला असेल. (पिडा, बटाटे पेरले का?)

शीजन कसला संपतुया?
वांगी आणि टामाटू उतरवले आणि आता त्यांचा शीजन संपला आसं म्हनतूय तो वांग्याच्या त्या रोपांनी पुन्हा फुलं द्यायला सुरवात केलीया, आनि टामाटूच्या डोळ्यातल्या कोंबांनीही नवीन टामाटू धरायला सुरवात केलीये! मिरची नुकतीच उतरवलीये तर अजून नवीन फुलं यायला झालीयेत!
बटाटे पेरले, त्यांची ल्हान रोपं नुकतीच डोकं वर काढून बघत्यात जरा!
हवायन पेरू भरलाय फळांनी. पॅशनफ्रूटला फळं धराया लागलीत, आनि रुचीच्या त्या मायर लिंबाला हिरवी लिंबं लागल्यात. जानेवारीमंदी तयार होत्याल ती!
आता मोहरी आणि मेथी पेरायला घेनार. यावर्षी रूचीबाईंकडनं प्रेरना घिउन थोडकी लसूनबी लावायला इचार हाये!!
आमची बारमाही शेती हो, आमाला कसली उसंत? आमचं काय त्या कॅनेडियन शेतकर्‍यांसारकं सुखाचं आयुक्ष थोडंच हाये? ते आता आक्टूबरात कांबळं घेऊन गुरफटून झोपत्याल ते थेट पुढल्या एप्रिलपर्यंत!!!
नशीबवान लोकं!!!
:)

आमच्या टोमॅटोंनी उष्म्याने मान टाकलीये. चारापैकी तीन रोपं गेली :(
एक्च तग धरून आहे.

कोथिंबीर, कडीपत्ता वगैरे गोष्टी वगळल्या तर इतर कुंड्यातली बाग गेलीच ए ऑलमोस्ट!

आमचे बागकाम आता खरोखरच संपल्यात जमा आहे. मोठे टोमॅटो झाडावर पिकण्याची आशा जवळजवळ संपली आहे, परवा अचानक उत्तरेकडून थंड वारे आले त्याबरोबर संततधार पाऊस, दिवसाचे कमाल तापमान सहा अंश आणि रात्री थोडा बर्फही पडला. बर्फ लगेच वितळूनही गेला आणि ताडपत्री लावलेली असल्याने झाडे तशी बचावली पण आता बागकाम संपले असल्याचा तो संकेत होता. नाही म्हणायला केल, बीट, गाजरे वगैरे थंडीला सरावलेल्या गोष्टी आहेत तशा आणि मोठ्या झाडांची पाने अजून पिवळी पडली नाहीयत त्यामुळे अजून थोडे दिवस थोडे बागकाम आहे आणि नंतरच्या आवराआवरीचे कामही मोठे असते. शिवाय पुढच्या दोन आठवड्याचे तापमान सध्याच्या अंदाजाप्रमाणे ठीक दिसतेय. बटाटे अजून उकरले नाहीत, जमीन थोडी सुकली की मग उकरू.
कम्युनिटी गार्डनचा हार्वेस्ट फेस्टीवल दोन आठवड्यांत आहे, तिथे थोडे पैसे गोळा करण्यासाठी आज तिथल्या झाडांच्या पेयर्सचे थोडे 'स्पाइस्ड पेअर बटर' बनवले. मी पॅचवर लवलेले सात-आठ लसणाचे गड्डे मस्त सणसणीत छोट्या सफर्चंदाच्या आकाराचे आले, त्याचे थोडे लोणचे बनवणार आहे.
बरेच पिकल्स, जॅम्स, चटण्या बनविल्या यावर्षी, नंतर सविस्तर लिहेन त्याबद्दल.
पिडां, लिंबे पार्सल करणार ना? :-) बारा महिने बागकाम ....नशिबवान आहात.

पिवळा डांबिस,तुमच्या
नंदनवनात ट्रफल येतं का?ते मुद्दाम लावता येत नाही खारुताईंनी लपवलेल्या खाऊचं होतं असं ऐकून आहे.

मिरच्यांचा पहिला बार!

हिरव्या मिरच्या शक्य तितक्या संपवतोय.
पण त्यांचा पिकण्याचा रेट आमच्या संपवण्याच्या रेटपेक्षा कितीतरी जास्त आहे. :)
अजून झाडांवर बर्‍याच हिरव्या मिरच्या आहेत, आणि आता भर म्हणून नवीन फुलं येताहेत...
(अजून तरी हगरड लागलेली नाही!!)
:)

तापमान कमी झाल्याचं झाडांना आवडायला लागल्याचं दिसतंय. मागे जी मिरचीची झाडं फोड आल्यामुळे मरगळली होती, त्यांच्यापैकी एकाला ही मिरची आलेली आज अचानक दिसली.

इतर दोन मिरच्यांनाही मिळून चार अर्भक मिरच्या लागलेल्या दिसत आहेत. पहिल्याच मिरच्या.

वांग्याला मध्ये मुंग्या लागल्या होत्या. शेकडो मुंग्या. इथे बऱ्याच मुंग्या बरेच ठिकाणी दिसतात. मुंग्यांचं औषध कुंडीत टाकलं आणि त्या मेल्या. पण तेव्हापासून पानं अशी झाली आहेत. चांगली पानं स्पर्श केल्यास गुबगुबीत लागतात, ते तसं काही लागत नाहीये. अर्थातच फुलं कमी आणि फळ नाहीच. पण हे काय आहे हे समजत नाहीये. पाणी वापरून चोळून धुतलं तरी हे निघत नाहीये.

आता मला झेपणार नाही एवढं बाझिल येतंय. आज संध्याकाळी एका अमेरिकन कुटुंबात जेवायला जायचंय. तिथे बरोबर भोपळ्याचा पाय (टुणूक टुणूक), त्यांना भारतीय पदार्थांची तोंडओळख म्हणून थोडं पुरण आणि पिशवीभर बाझिल नेण्याचा विचार आहे.

शिवाय, तापमान उतरायला लागल्यावर वाफ्यात बीट, लेट्यूस, मटार, पालक आणि ब्रॉकली लावले आहेत. त्यांना पाणी घालायला धडका, गळका पाईप आणि टायमर व्हॉल्व्ह अशी योजनाही केली आहे.

या कुंडीत रोपटी दिसत नसली तरी आहेत.

चाइनिज डिशेस गिह्राइकांस फार आवडतात.
"आम्हालाही आवडतात."-हॅाटेल मालक.
"???"
" मेलेल्या कोंबड्यापण जीवंत होतात त्यात."
"????"
"टेंपोतून शहरांत कोंबड्या आणताना काही मरतात त्या कोणी घेत नाही.चाइनिजवाले घेतात. आंबट चिंबट सॅास-मसाल्यात काही कळत नाही."

हाइटेक पाणी फवारे मस्तच.

डबल पोस्ट.

काल सगळ्या वाफ्यांतले मिळून तब्बल बारा किलो बटाटे उकरले! त्यात यूकॉन गोल्ड, यलो फिंगर्लिंग, रेड फिंगर्लिंग आणि चीफ्टन अशा वेगवेगळ्या जातींचे बटाटे आहेत. एकूणात पंधरावीस रोपे होती त्याचे यावर्षी सगळ्यात आलेले भरगोस पीक, आनंदी आनंद! सध्या वाळवत ठेवलेत, नंतर फोटो इथेच डकवेन.

गेल्या विकांताला चवळी पेरलेली आज त्यातून कोंब फुटले.
बियांच्या द्वीदलातून मिटलेली पाने डोकावताहेत (द्वीदलेही झडलेली नाहित अजून). ते बघून मुलगी इतकी प्रचंड खूश झालीये. तिच्यासाठी "काय हा चमत्कार!" छाप प्रसंग आहे आणि घरातील प्रत्येकाला हाताला धरून नेऊन "ते बघ कॅटरपीलरसारखं बीला पंख येताहेत" म्हणून सांगत सुटलीये! =))

भाजीची टोपली वा!
किचन गार्डन म्हणजे केमिकल न वापरता ( वापरलेल्या) भाजा खुडुन भांड्यात थेट शिजवायला मिळतात.

बटाट्याची रोपं वाढत असतांना थोडा शेंडा वर ठेऊन बाकीचं रोप मातीने झाकायचं असं कळल्यामुळे तसं करत आहे.
पण किती उंचीपर्यंत माती घालत रहायची?
सध्या मातीची पातळी मुळापासून १-१.५ फूट उंच झाली आहे....
बटाटा पेशालिष्टांनी कृपया मार्गदर्शन करावे...

बटाटे येतात म्हणजे १५ ते २५ डिग्र सें तापमान तीन चार महिने मिळतंय बहुतेक.केशराचे कंद लावून पहा प्रयोग म्हणून.केशरसम्राट व्हा.

माझं माळीकामातलं कौशल्य शून्य. त्यामुळे तुम्हा लोकांइतकं टेरेस गार्डनिंग वगैरे जन्मात केलेलं नाही. पण सध्या तुमची मदत लागणारे असं दिसतं.
.
.
आमच्या टेरेसमध्ये पूर्वी फार कबुतरं यायची; आम्ही नियमित हाकलत असू(फार लाडावले तर कबुतरं थेट घरात घुसतात,नि वैताग आणतात. हीच काय ती तक्रार, ते गपगुमान बाहेर बसले तर आमची काहिच तक्रार नाही.) मागच्या काही दिवसात काही दिवसात का कोण जाणे कबुतरं येणं (सुदैवानं) कमी झालय.
त्याचवेळी पूर्वीपेक्षा जरा जास्तच चिमण्या येउन बसतात. आणि चिमणी इतक्याच बारकुशा आकाराचा अजून एक काळा पक्षीही अधून मधून दिसतो.
कधी मधी कावळा येउन बसतो. एखाद दोन वेळेसच लांबसडक पिसार्‍याचा एक कावळ्याइतक्याच आकारमानाचा पक्षीही दोन घटका बसून गेला. (बहुतेक भारद्वाज असावा, असा अंदाज, दूरुनच पाहिला.)
.
.
एरव्ही पार्किंगमध्ये किम्वा खालच्या मजल्यांवर चिमणी नावाचा हा जो पक्षी दिसायचा तो आता वरती टेरसजवळही दिसतो; खूपदा पार वेगळ्या दिशेला -- स्वयंपाकघराच्या खिडकीतूनही दिसतो.
.
.
टेरेसमध्ये एखादा कोनाडा बांधून ठेवला, तर ह्या चिमण्या त्यात घरोबा करुन मस्त घरटं बांधतील का, असा विचार डोक्यात आला.
किंवा जर कुठे चिमणीचं घरटंच मिळालं तयार, तेच आणून व्यवस्थित ठेवलं तर ?
माझ्या एका मित्राला त्याच्या एका ग्रामीण विद्यार्थ्यानं कुठून त्यांच्या इथे चिमणीनं बनवलेलं घरटं आणून दिलं.
त्या विद्यार्थ्याकडची चिमणी ते घरटं सोडून गेली होती; तर त्यानं आपल्या शिक्षकाला सहज म्हणून ते दिलं.
माझ्या मित्रानं त्याच्या अंगणात ते आपलं असच ठेवलं होतं, आणि त्यात खरोखर काही दिवसांनी येउन चिमण्या रहायला लागल्या.
म्हणजे त्या चिमण्यांना त्यांचा नैसर्गिक आवास आयता तयार मिळाला, म्हणून त्या येउन राहिल्या.
.
.
तर माझ्या डोक्यात कल्पना असलेली कल्पना --
असं नैसर्गिक घरटं कुठून मिळेल का, जे स्वतः चिमणी सोडून गेली असेल; किंवा चिमणीच्या नैसर्गिक घरट्यासारखच बनवण्याचं कौशल्य कुणा व्यक्तीकडे असेल; तर त्याच्याकडून ते खरेदी करता येइल का ?
नसेल तर इतर काय पर्याय आहेत ?
.
.
मी काही नर्सरीमध्ये जाउन चौकशी करुन आलो. तिथे चिमण्यांची घरं म्हणून काही मानवी कौलारु घराच्या आकाराचे लाकडी खोके होते.
bird nestbox असं गूगलमध्ये शोधल्यावर जे दिसेल, अगदि तस्सेच हे खोके होते.
नमुना/उदाहरण म्हणून ह्या लिंका पाहता याव्यात :-

https://www.google.co.in/search?q=bird+nest+box&biw=1366&bih=667&tbm=is…
.
.
http://www.google.co.in/imgres?imgurl=http://shopping.rspb.org.uk/media…
.
.
ह्या घरट्यांत चिमण्या येण्याची शक्यता असते का ?
कारण त्यातली छिद्रं/एण्ट्रन्स हा भलताच लहान वाटला. त्यात चिमण्य मावतील ?
त्या छिद्रांचा आकार म्हणजे टेबल टेनिसच्या चेंडूच्या व्यासाइतका वाटला.
.
.
कुणी हे वापरुन पाहिलेत का ?
किंवा ह्याला अजून काही पर्याय आहेत का ?
चिमण्या त्यात यायचे चान्सेस किती असतात ?

मी चिमण्यांच्या घरट्यांवर बरेच प्रयोग केले आहेत.एके वर्षी पाच खिडक्यांवर पाच घरटी होती आणि जिन्यात दोन.
warning: शेवटी ती सर्व काढावी लागली कारण पहाटे सकाळी साडेपाचपासून असह्य चिवचिवाट करतात.सुरक्षित घरट्याच्या जागेसाठी नवीन जोडपी येऊन भांडतात आणि त्यांना हुसकावण्यासाठी चिवचिवाट.मैना साळुंक्या कावळे येऊन घरटं फोडता येईल का याची चाचपणी करतात तेव्हा कलकलाट होते

कबुतरं फार उच्छाद मांडतात .बाल्कनीत एक जोडी येऊन फिशटँकात आंघोळ करायची,कुंडीतल्या झाडात अंडी घालायची. दुसय्रा जोड्या जागेसाठी भांडायच्या.आता माशाचं जाळं लावल्यापासून मुक्ती आहे.

बाल्कनीत ऊन मिळेल अशा सर्व जागा झाडांच्या कु़ंड्यांनी भरून टाकल्या परंतू
दरवाजा उघडतो ती जागा वापरता येत नव्हती.तेवढी उन्हाची जागा वाया जाते त्याचे काय करावे याचा विचार करताना शेतांमध्ये कुंपणासारखेच दिसणारे बाभळीच्या काटेरी फांद्यांचे फाटक आठवले.आणि तसे एक लाकडी फाटक बनवले. दहा कुंड्या राहिल्या त्यावर.खाली चाके लावली आहेत.

१)

२)

हा माझा या साईटवरचा पहिलाच प्रतिसाद आहे आणि तोही माझ्या अत्यंत आवडीच्या विषयाच्या धाग्यावर.

आमच्याकडे भरपूर जागा, पाण्याचं दुर्भिक्ष्य आणि भरपूर ऊन असल्याने आम्ही वृक्ष प्रकारातल्या फळफुलाच्या रोपांनाच बागेतल्या जमिनीत लावले आहे. त्यांना पहिली ३-४ वर्षे नियमित पाणी टाकले तर पुढे पाण्याच्या दुर्भिक्षामुळे कमी पाणी टाकले गेले तरी चालते.

सद्ध्या आमच्या बागेत पेरूला १५-२० फुले आली आहेत. एक छोटेसे सीताफळ आले आहे. लिंबं तर भरपूर आणि मोठाली आहेत. राय आवळ्यांचा बहर संपत आलाय आणि त्याची आता पानगळ सुरू झाली आहे. कडीपत्ता आता छाटावा लागेल पण इत्तक्या कडीपत्त्याचे करायचे काय हा प्रश्नच झाला आहे. पांढरे,लाल,पिवळे,गुलाबी अशी जास्वंदाची फुले भरपूर निघतात पण थोड्याच दिवसांत पाटीभर फुले निघायला लागतील.स्वस्तिक(म्हणजेच चांदणीपाट), तगर आणि पांढरा, पिवळा चाफा पण फुले देत असतात. चिकूच्या झाडाला फुले येतात, छोटे-छोटे चिकूही येतात पण ते मोठे का होत नाहीत हा पेच अजून सुटलेला नाही. बेलाचे रोप आता ५ वर्षाचे झाले आहे तरीही त्याची इतर झाडांच्या मानाने वाढ खूपच हळू होते आहे. पारिजातकाचे झाड बाहेर अंगणात फुलांचे सडे टाकायला लागले आहे. अंजीर, मोठे आवळे, कवठ, जांभूळ, निळी तगर आणि अनंताचे झाड अजून खूपच छोटे आहे कारण ते याच पावसाळ्यात लावलेत. कमळं आहेत दोन रंगांची.. पांढरा आणि पिवळा. कमळाच्या टँक्समध्ये मौली मास्यांच्या फोजा आहेत. मास्यांची मौज म्हणजे सुरूवातीला आम्ही फक्त २ जोड्या आणल्या होत्या पांढर्‍या स्वच्छ रंगाच्या आणि त्यांच्यापासून आता पांढरीच नाही तर करडी, काळी, कब्री, सोनेरी झाक असलेली अशी सतराशे साठ रंगांची प्रजा गुण्यागोविंदाने नांदते आहे. :) फोटो टाकायला खूप आवडेल पण इथे कसे टाकायचे ते कळले की टाकेनच (बाकी माझी फोटोग्राफी कामचलाऊ स्वरूपाची आहे.).

पिडां ,प्रतिसाद वाचलाच नव्हता.अगदी साधं झाड आहे.कमी ऊन चालतंय असं उद्या स्पष्ट फोटो टाकतो.रंगाचे डबे आणि त्याचेच झाकण खाली पाणी वाहू नये म्हणून वापरले आहेत .काही निरूपयोगी लाकडे यातून हा दरवाजा मीच केला आहे.खालच्या चाइना कुंड्यांतही तेच डबे आहेत परंतू या कुंड्यांना वजन फार आहे.

वेदश्री यांच्या फोटोंच्या प्रतिक्षेत.

&ltimg src="इथे डाइरेक्ट लिंक पेस्ट करा" width="550"/&gt

&lt. आणि &gt येथे >>>असले कंस वापरून template बनवा आणि इथे लिंकपेस्ट करा या जागी लिंक टाका फोटो येतो
फोटो शेअरिंग साइट
postimg dot org वापरा आणि आलेल्या फोटोखालची दुसरी direct link कॅापी करा.

हे ते झाड. फार काळजी घ्यावी लागत नाही आणि बागेच्या कडेला लावल्यास लगेच व्यापून टाकते.

वरच्या भागात आता छोटे लाल इक्झोरा ठेवले आहेत.

बटाट्यांवर माती टाकून टाकून कंटेनर भरले. आता अजून माती टाकणं शक्य नाही.
आता रूचीच्या आशीर्वादाने काय येतील ते बटाटे येतील...
बाकी, पेअरच्या झाडावर काही शेवटचे पेअर शिल्लक आहेत. तीच गोष्ट सफरचदांची.
हवायन पेरूने यंदा बंपर बार दिला. कंटाळा येईपर्यंत खाल्ले.
पॅशनफ्रूटला अजूनही नवीन फुलं फळं येताहेत.
माय्रर लेमन हिरवे आहेत, ते नेहमी जानेवारी-फेब्रुवारीच्या सुमाराला पिकतात.
टोमॅटो, वांग्यांना बहुदा शेवटची फळं लागलेली आहेत. अजून काही नवीन येतीलसं वाटत नाही. आता ही मोठी झाली की उतरवणार...
मिरच्या मात्र अजूनही नवीन येताहेत. माझी मिरचीची झाडं पेरेनियल होणार की काय अशी काळजी वाटतेय!! :)

प्रगती पुस्तक झकास.

धन्यवाद गं अदिती (संहिता?). जमलं आता फोटो टाकायला. :)

रायआवळे

पांढरा चाफा

लिंबू

वालाच्या शेंगांचे वेल

सीताफळ

कडीपत्ता

कुंदा

पेरू

फुलांच्या काही सजावटी

पारिजातक - पारिजातकाला फुले यायला लागली की अक्षरशः पाटीभर निघतात रोज. त्यांचे हार करून देवाला वहावी किंवा सजावट करावी म्हटलं तर तासादोतासात कोमेजूनदेखील जातात. कितीतरी दिवस या फुलांचे करावे तरी काय हा पेच सुटत नसल्याने गोळा करून सरळ गांडूळ खतातच टाकली जात होती. एकदा कोणी सांगितले की फुलाच्या केशरी दांड्या काढून सुकवून त्यांची पूड केल्यास देवासाठी सुगंधी गंध सुरेख होते. मग काय.. काम वेळखाऊ असले तरी भरपूर आनंद देणारे ठरले. गेल्या हंगामातल्या फुलांपासून तयार झालेले सुगंधी गंध.. अगदी सुरेख होते याची गंधगोळी. :)

तुळस - तुळशीच्या सुकवलेल्या मंजिर्‍या, लिंबूरस शिंपडून सुकवून भाजलेली बडीशोप, थोडासा ओवा आणि किंचित शेंदेलोण असे सारे मिक्सरमधून फिरवून घेऊन औषधी आणि चविष्ट मुखवास तयार करतो. ही मंजिर्‍यांची पूड..

जास्वंद - जास्वंदीचे फूल आपल्या केसांच्या आरोग्यासाठी उत्तम असते हे नेहमी वाचून माहिती होते पण ताजे फूल वापरायचा प्रयत्न केल्यावर ते अत्यंत चिकट प्रकरण असते हे कळले. त्यामुळे आता निर्माल्यातल्या वा सजावटीत कोमेजलेल्या जास्वंद फुलांची पाने आणि पुंकेसर वेगळे करून सुकवतो आणि त्यांची पूड करून ठेवतो. जसजशी लागेल तसतशी वापरतो.
सुकवण्या आधीची तयारी

तयार पूड

लिंबाचे तर जवळजवळ ज्ञात असलेले सगळे प्रकार आतापर्यंत करून झालेत. खारवलेले लिंबू, उपवासाचं लोणचं, गोड लोणचं, तिखट लोणचं, तयार सरबत. नातेवाईक, मित्रमैत्रिणी आणि शेजारीपाजारी अशा सर्वांना देऊनही चिक्कार शिल्लक राहिली तेव्हा मग ती विकावीच लागली... आतापर्यंत ५०-६० किलो सहज विकली असतील.

कडीपत्त्याचे रोप आता ६-७ वर्षाचा वृक्षच झाले आहे. त्याची कधी कटाई अशी केलीच नाही (इथे बागकामप्रेमीच्या एका धाग्यावर होता बा तो व्हिडिओ..रोप झुपकेदार व्हावे म्हणूनसाठीचा) पण कोणी कधी मागितला, कोणी पाहुणे/नातेवाईक घरी आले किंवा आम्हालाच वापरायला हवा असला तर चालूचालू फांदीच काढून घेऊन वापरला इतकेच. इथे कटाईचा व्हिडिओ पाहिल्यावर कळले की आम्ही अजाणतेपणी जी कटाई करत होतो कडीपत्त्याची ती त्या झाडासाठी चुकीची होती ते. कडीपत्त्याच्या मुळांमधून पावसाळ्यात आपसूक उगवणार्‍या रोपांची काय ती सोडली तर कोवळी लुसलुशीत पानं मुख्य झाडावर अशी दिसतच नाहीत ती कदाचित त्यामुळेच की काय असे वाटते आहे.. कटाई योग्यच केली पाहिजे आता शेंड्यांची. तो कडीपत्ता सुकवून त्याचीही पूड करून मसाल्यात/चटणीत वापरावा असे काहीसे घाटते आहे मनात.

बागेत काम करताना अंगमेहेनत झाली तरी त्याहून कैकपटीने आनंद मिळतो. सर्वात जास्त आनंद मिळतो तो बागकाम करताना घामाने डबडबले असताना वार्‍याची हलकीशी थंडगार झुळूक येते तेव्हा. मला कायम वाटते की बागेतली झाडंवेली ज्याप्रकारे आमच्यावर अलोट प्रेमाचा वर्षाव करतात त्यामानाने त्यांची आमच्याकडून कसलीच अपेक्षा नसते. कधी उन्हाळ्याच्या दिवसांत बरं नाही म्हणून पाणी टाकायला जमलं नाही.. तर इवलाली रोपंदेखील उभ्या उभ्या जळून जातील पण आमच्याकडे कसली तक्रार वा मागणी म्हणून करणार नाहीत. कधीही मन अशांत झालं तर बागेत जाऊन बसायचं बस्स.. मन अगदी निवून जातं. रायआवळ्याची पानगळ सुरू झालीय त्यामुळे बाग झाडताना आता थोडंसं झाडून होत नाही तर झाडलेल्या जागेवर किंवा कधीकधी तर माझ्या डोक्यावरच टपली मारल्यागत आवळ्याची काडी किंवा पान पडते.. दोस्त असल्यागत थट्टाच करतोय तो आवळा माझी असंच वाटतं मला. :) केवळ भरभरून देणंच माहिती असलेल्या या बागेमुळे आमच्याइतके सुखी आम्हीच असं कायम वाटतं मला.

हे घ्या बाल्कनीतलं अंजीराचं झाड.पाच सहा इंचाचा शेंडा तोडून आणला एका झाडाचा.आता चार महिन्याचे रोप आहे.अंजीरं गळून पडतात.इकडची दमट हवा चालत नाही.

दीड दोन महिन्यांनी ऐसीवर येतेय. अनेक दिवस भटकंतीवर होते. माझा आवडता धाग बहरलेला पाहून आनंद झाला!
वेदश्रीचे स्वागत! तुमची बाग सुंदर आहे, रायावळे पाहून तोंडाला पाणी सुटलं.

मी सप्टेंबर मधे काही हिवाळ्याची रोपं लावली होती, आणि एक शेजारणीला पाणि नियमितपणे घालण्याबाबत सांगून गेले होते. परत येऊन सगळी झाडं शाबूत आहेत, चांगली वाढताहेत हे पाहून बरं वाटलं. सध्या:
तीन-चार प्रकारचे टोमॅटो (फुलं लागतायत)
वांगी (अद्याप पुष्कळ फुलं पण मेलं एकही फळ नाही, का कळतच नाही, आणि माव्याचा भयंकर उपद्रव!)
दोन कॅप्सिकम आणि दोन टोमॅटिलोची झाडं, छान वाढतायत (रुचीकडून बिया साभार!!)
चुका (थोडा हिरमुसला आहे)
मुळा (पानं मोठी, पण कंद लहान :(, बहुतेक कुंडी लहान पडली)
कोथिंबीर (जष्ट लावलीय)
बटाटे (खूपच भरभर वाढले; माती पुन्हा घालायला उशीर झाला का माहित नाही, पण वाढतायत मात्र खरं)
एकाच मोठ्या ग्रो बॅग मध्ये कणिस, फरसबी आणि भोपळा लावलाय (आदिवासी अमेरिकन लोक याला "थ्री सिस्टर्स" म्हणायचे, छान वाढतायत बहिणी)
पावटा (आत्ताच शेंगा दिसायला सुरुवात झाली आहे)
बाकी पेरू, लिंबू आणि अननसाची रोपं हळूहळू वाढतायत.

फोटो नंतर डकवते.

टोबी हेमेनवे यांचे "Gaia's Garden: A Guide to Homescale Permaculture नुकतेच वाचले. सर्व बागकामप्रेमींनी आवर्जून वाचावे असे आहे.

ही प्रतिक्रिया इथे हलवली आहे.

ही प्रतिक्रिया इथे हलवली आहे.

ही प्रतिक्रिया इथे हलवली आहे.