मानसिक

आपल्या मेंदूत संदेशवहन दोन प्रकारे होते: पेशींमधून निघणाऱ्या "धाग्यांमधून " सरळ विद्युतप्रवाहच जातो. पण या धाग्यांच्या मध्ये गॅप असते, जिला सायनॅप्स असे नाव आहे. या गॅप मध्ये एका बाजूने लहान रासायनिक संयुगे सोडली जातात, जी दुसऱ्या बाजूच्या रिसेप्टर नावाच्या खोबणीला चिकटून पुढचा विद्युतप्रवाह निर्माण करतात. या संयुगांना "न्यूरो-ट्रान्समीटर" असे नाव दिले जाते. मेंदूत किमान सत्तर अशी संयुगे सापडली आहेत, पण त्यातले एक अत्यंत महत्वाचे संयुग म्हणजे डोपामीन .

तुमचं वर्ष कसं गेलं?
माझं असं गेलं-

आज खालील रोचक लेख वाचनात आला.
स्रोत - https://www.technologyreview.com/2021/02/26/1020010/trevor-project-ai-su...

जात-पंथ-धर्म, रूढी-परंपरा, वेद-उपनिषद, आयुर्वेद – होमिओपथी, थोरा-मोठ्यांचा इतिहास, संस्कृती, देशप्रेम-देशभक्ती, प्रादेशिक-भाषिक अस्मिता, पक्ष-पक्षनेतृत्व, इत्यादीसारख्या कुठल्याही (अती) संवेदनशील विषयाबद्दल थोडीशी जरी टीका केली तरी डोके फोडून घेण्याची तयारी हवी. कारण तुमचे कुठले तरी शब्द वा वाक्य कुणाच्या भावना कसे दुखवतील याचा नेम नाही. काही प्रमाणात समाज माध्यमसुद्धा याच पंक्तीत जाऊन बसत आहे की काय असे वाटत आहे.

मला २०१९ पर्यंत नारळाचं झाड आणि क्याक्टस - एवढा ढोबळ फरक ठाऊक होता.
आणि वडाचं झाड.
बाकी झाडं जवळपास सारखीच वाटायची. म्हणजे फार तर मोठी-मध्यम-छोटी इतका फरक समजायचा.
पण मोठे लोक जसं एखाद्या झाडाखाली उभं राहून - "कलमी आहे, पानंच बघा ना!" वगैरे म्हणून माना डोलावतात, तसलं काही कळत नाही.
निव्वळ पानं बघून झाड ओळखणं तर जादू वाटते.

‘आज आपण एका वेगळ्या दुखवट्याच्या निमित्ताने येथे जमलेलो आहोत.
आज आपल्यातील व आपल्या बरोबर अनेक वर्षे साथ दिलेल्या ‘कॉमन सेन्स’ या अगदी जवळच्या मित्राच्या अकाली मृत्युमुळे झालेले दुःख जाहीरपणे व्यक्त करण्यासाठी आलो आहोत. तो किती वयाचा होता याची आपल्याला कल्पना नाही. कारण त्याचा जन्म दाखला सरकारी फायलीतून केव्हाच गायब झाला आहे.

त्यानी वेळोवेळी आपल्याला दिलेल्या सूचना व सल्ला यांच्यामुळे तो कायमचाच आपल्या स्मरणात राहील. कारण त्याच्या सूचना व सल्ले फारच बहुमूल्य व अफलातल्या असत. कठिण प्रसंगातून निभावून जाण्यासाठी त्याच्या सूचना फार उपयोगी पडत होत्या.

अमेरिकेतील कोलंबिया विद्यापीठातील गर्भधारणेवर संशोधन करणाऱ्या तज्ञांनी वैज्ञानिकांना बुचकळ्यात टाकणारा एक शोधनिबंध 2001 साली प्रसिद्ध केला होता. त्यांच्या निष्कर्षानुसार ख्रिश्चन बांधवाने केलेल्या प्रार्थनेमुळे सुखद बाळंतीण होण्याचे प्रमाण प्रार्थना न केलेल्या बाळंतिणींच्या दुप्पट आहे. प्रार्थनेचा अशा प्रकारच्या उपयोगाबद्दलचा हा निष्कर्ष ख्रिश्चन धार्मिकांना सुखावणारा होता आणि इतर धार्मिकसुद्धा आपापल्या धर्मातील प्रार्थनेविषयक गोष्टींना पुनरुज्जीवित करण्यास प्रेत्साहन देणारा होता.

हवालदार शिवाजी विठ्ठल जाधव याला मरणोत्तर वीरचक्र मिळाले नाही याबद्दल त्याच्या नातेवाईकात प्रचंड नाराजी होती. कारण हा उमदा तरुण काश्मीर कारवाईच्या धुमश्चक्रीत मारला गेला होता. त्याच्या शरीराचे तुकडे छिन्न विछिन्न अवस्थेत सापडले होते. जमिनीत पुरलेले भूसुरुंग निकामी करत असताना त्याचा जीव गेला होता. परंतु त्याच्यामुळे 20-25 भारतीय सैनिकांचे जीव वाचले होते. इतक्या सैनिकांचे जीव वाचवताना जीव गमावलेल्या जाधवला वीरचक्र देत नसल्यास कुणाला ते पदक दिले जाते हा प्रश्न त्याच्या कुटुंबियानी उपस्थित केला होता. खरे तर गावातील ग्रामस्थांचा हा इभ्रतीचा प्रश्न झाला होता.