आरोग्य

ॲक्युपंक्चरला शास्त्रीय पाया आहे? आयुष मंत्रालय काय करते? त्यात औषधांचे मानकीकरण (standardisation) आणि गुणवत्ता नियंत्रण कसे होते?

होमिओपथीची औषधे म्हणजे फक्त प्लासिबो असतो का? होमिओपथीला शास्त्रीय वैद्यक म्हणता येईल का?

होमिओपॅथीची औषधे कशी बनतात? त्यामागचा सिद्धांत काय आहे? त्याला काही शास्त्रीय आधार आहे का?

निसर्गोपचाराचे सिद्धांत आणि उपचारपद्धती काय आहेत? निसर्गोपचाराला शास्त्रीय वैद्यक म्हणता येईल का?

गेल्या काही भागांत आयुर्वेदाचे विश्लेषण केले. या लेखात युनानी आणि सिद्ध वैद्यकाला आधुनिक शास्त्रीय निकष लावता येतात का ते पाहू.

सर्व निकषांकडे पाहिले तर आयुर्वेदाला शास्त्रीय वैद्यक मानता येईल असे म्हणू शकतो का? आयुर्वेदाचे मूलभूत सिद्धांत शास्त्रीयदृष्ट्या सिद्ध करण्याची गरज आहे. तरच आयुर्वेदाला शास्त्रीय वैद्यक म्हणता येईल.

वर्मा यांनी सरकारी आयुर्वेदिक आणि सरकारी ॲलोपाथी हॉस्पिटलांमधील OPDमध्ये जी औषधे दिली गेली याचा आढावा घेतला. असे आढळून आले की ॲलोपाथी हॉस्पिटलांमध्ये १२% आयुर्वेदिक औषधे दिली गेली आणि आयुर्वेदिक हॉस्पिटलांमध्ये ॲलोपाथीची ५८% औषधे दिली गेली.

आयुर्वेदिक औषधे आणि ॲलोपाथिक औषधे यांची तुलना केल्यास त्यांच्या चांगल्या-वाईट परिणामांविषयी काय सांगता येते? शास्त्रीय संशोधन पद्धतीचा अवलंब त्यामागे असतो का?

आयुर्वेदाची औषधे कशी तयार केली जातात? त्यांच्या परिणामकारकतेविषयी काय म्हणता येते?

अष्टपरीक्षा, अद्रव्य चिकित्सा आणि पथ्य यांविषयी आयुर्वेदात काय सांगितले आहे? त्यात कितपत तथ्य मानावे?