कोविड १९ आणि उद्योगधंदे/व्यवसाय जागतिक परिणाम

Packet food.
यात जंतू(वायरस).नाही हे लिहावे लागेल.

ऐसी आणि इतर कट्टे बंद.

उद्यओगधंद्यांवर काय परिणाम होईल हे सांगता येत नाही, पण काम करण्याच्या पद्धतीत कदाचित बदल होऊ शकतात. विशेषत: आयटीवालं पब्लिक.

जर खरंच लॉकडाऊन वगैरे झाला तर मॅन्युफॅक्चरिंग वाले झोपतील.

वाईट प्रत्यक्ष परिणाम - एव्हीएशन, रेस्टॉरंट्स चैन, थिएटर्स चैन, टूरिझम, ट्रॅव्हल, आयटी सर्व्हिसेस आणि इतर लेबर इंटेन्सिव्ह इंडस्ट्रीज ज्यात वर्क फ्रॉम होम करता येत नाही

वाईट अप्रत्यक्ष परिणाम - ऑटॉ, ऑटॉ एन्सिलिअरी, बँका आणि एनबीएफसीज (खास करून स्मॉल साईझ प्रायव्हेट सेक्टर्स - ज्यांनी क्रेडीट्/लोन कमी दर्जाची क्रेटीट क्वालीटी असलेल्यांना लोन दिले आहे. उदा. उबर ड्रायव्हरला गाडी खरेदी करण्यासाठी दिलेले ऑटो लोन वि. ज्यांच्या लोन पोर्टफोलि मध्ये सॅलराईड कस्टमर्स जास्त आहेत), कंन्झ्यूमर ड्युरेबल

तुलनेने कमी वाईट परिणाम - हेल्थ सर्व्हिसेस - मेडिकल टेस्टींग लॅब्स चैन, ग्रोसरी रिटेल, कन्झ्यूमर स्टेपल्स (एफएमसिजी)
हा जस्ट माझा अंदाज आहे, कुणा ब्रोकरेज हाउसचा डिटेल रिपोर्ट हाती आला तर अपडेट करेन.

कालावधी हा मोठा फॅक्टर आहे. कालावधी वाढला तर जास्त मोठा परिणाम. लकीली (जी शक्यता कमी आहे#) जर कालावधी कमी राहिला तर फारसा परिणाम नसेल.

#कारण लोकल इन्फेक्शन नं एक्सोपोनेशली वाढत आहेत
डेली लोकल इन्फेक्टेड - क्युम्युलेटीव्ह टोटल लोकल नंबर्स १९-मार्च, १८-मार्च अशा क्रमाने -

१० - ७९, ११ - ६९, १९ - ५८, ११ - ३९, ३ - २८, १ - २५, ५ - २४

सर्व एकमेका वर अवलंबून असल्यामुळे एक उद्योग जरी कोसळला तरी सर्वच उद्योग संकटात येतील.

हौसेच्या पर्यटनावर हॉटेल, ट्रान्सपोर्ट अवलंबून आहेच. पयशे खुळखुळायला लागले की भाविक अधिक तीर्थाटन करतात, हौशी अभयारण्यात फेऱ्या मारतात ते बंद करणार.
तिरुमला, शिरडी, वैष्णोदेवी, यांचे उत्पन्न बुडणार.

सिनेमा व्यवसायात १ लाख सत्तर हजार लोक बेरोजगार - ही बातमी मुख्यतः हॉलिवूडची आहे. भारतात साधारण सात लाख लोक सिनेव्यवसायात आणि सोळा लाख टीव्ही व्यवसायात काम करतात असा अंदाज आहे. आणि सध्या हा व्यवसाय ठप्प आहे. इथे 'वर्क फ्रॉम होम' करता येत नाही आणि समूहानंच काम करायला लागतं. इथले बरेचसे लोक नोकरीवर नसतात, तर रोजच्या रोज चित्रीकरण होण्यावर त्यांचं पोट अवलंबून असतं. आता तुम्ही अंदाज करू शकता.

आजच आलेली बातमी : कान चित्रपट महोत्सव स्थगित. हा केवळ महोत्सवच नसतो, तर ही जगातली सर्वात मोठी चित्रपटाची बाजारपेठ आहे. पुढच्या वर्षभरासाठीचे सिनेमे नेटफ्लिक्स-अमेझॉनपासून बड्या हॉलिवूड स्टुडिओंसह अनेक वितरक कंपन्या इथून विकत घेतात. वर्षभरातले पुढचे सगळे आराखडे आता विस्कळीत होणार.

आता ऑलिंपिक स्पर्धेतून बाहेर पडायला विविध देशांनी सुरुवात केली आहे. हा केवळ मोठा स्पोर्ट्स इव्हेंट नाही तर त्याचे व्यावसायिक परिणाम फार मोठे असतात. त्यामुळे जागतिक अर्थकारणाला आणखी एक धक्का.
Tokyo 2020 Olympics in doubt as Canada becomes first team to pull out over coronavirus

काल न्यूयॉर्क टाईमच्या वेबसाईटवर अमेरिकेतल्या इन्फेक्टेड लोकांच्या आकडेवारीचे ग्राफिक्स होते (ते सापडत नाही आहे) त्यावरून एक्सोपोनेनशली राईज म्हणजे काय त्याची पटकन कल्पना येते. आज पण ईटलीच्या डॉक्टरांचा यूसला वॉर्निंग देणारा व्हिडिओ पाहिला .. हे सगळे भयानक आहे. २००८ चा शॉक किस झाड की पत्ती वाटेल इतपत.

युएस, युरोपात दोन-तीन फुट अंतर ठेवून लोक ग्रोसरी विकत घेत आहेत.. असे फोटो पाहिले. आमच्याकडे, सोशल डिस्टन्स राखण्याची लक्झरी अपर मिडलक्लास कडे जरी असली तरी त्यांनी स्वत:ला सेफ समजायची गरज नाही. अत्यावश्यक वस्तू आणायला बाजारात जाताना ती लक्झरी अगदी अपर मिडलक्लासला पण नक्कीच नाही आहे. आणि सगळ्यात कहर म्हणजे हे सोशल डिस्टन्स राखण्यामागचे गांभिर्य अजून पब्लिक मध्ये आले नाही आहे.

नोटबंदी नंतर निदान याची नक्कीच खात्री होती की, काही दिवसांनी शॉक अ‍ॅब्सॉर्ब होवून नंतर नॉर्मल होईल. आता मला पुढले बरेच महिने खूप खडतर दिसत आहे. ट्रेड एक्सिक्यूट करायला ब्रोकरकडे वर्कफोर्स नाही आहे. बँकेत स्टाफ नाही. सगळ नेट बँकींगवर चालवायचे... मार्केट मध्ये लिक्विडीटी आटली आहे. त्यामुळे आज बँकींग स्टॉक्स १५-२५% कोसळले. आणि ओव्हरऑल मार्केट १३% कोसळले. मी खूप खुश होतो, या महिन्यात मी कॅश पोर्शन वाढवल्यामूळे इंडेक्स, म्युचल फंड्सना खूप मोठ्या मार्जिन आउटपर्फॉम करतोय म्हणून. या महिन्यात ऑप्शन मार्केट मधून पण मला मोठा फायदा झाला. पण भविष्यात काय वाढून ठेवले आहे याच्या कल्पनेने शहारा येतो. मार्केट अजून किती खाली जाणार आहे, हेल्थकेअर मध्ये काय हाल होणार आहेत याची कल्पना करवत नाही. अगदीच निराशावादी नाही, पण येणारा काळ कसोटीचा वाटतो इतकेच.

सर्व एकमेका वर अवलंबून असल्यामुळे एक उद्योग जरी कोसळला तरी सर्वच उद्योग संकटात येतील.

+१ अशी त्सुनामी आली तर देअर विल बी नो विनर... ओल्नी सर्व्हावर्स..

1. Shaming on Social media can't make people maintain social distancing. Those people who can't risk closing their businesses or losing their livelihoods, can't be expected to live in isolation just because society and government expects them to do so. Unless the solidarity with public is equally reciprocated by government or rich people/ organisations from the community step forward in helping these people/small businesses, they simply can't continue SD.
2. Healthcare costs will make people bankrupt.
3. New hiring will stop, college debts will put more burden on youth. Depression, suicides will increase, cost of childcare/elderly care will increase.
4. No Schumpeterian 'Creative destruction' is to be expected after Corona's heydays are over.
5. Banks, financial institutions, insurance companies are to be supported by government for a long time.
6. Growing economies will hit hard but no bounce backs are expected in near future due to increased expenditure to be accrued to Welfare machinery instead of big ticket infra/high tech projects.
7. Though non-traditional businesses will thrive, value chain, finances, knowledge transfer from knowledge economies will stop/ stutter.
8. Psychological impacts of this pandemic will include escapism, apathy, close mindedness etc.
9. Climate change activism will take back seat.
10. Labour intensive sectors like Tourism, mining, education, trade, cinema, TV industry will be the long time losers. Unless, government supported financial them financially, no recovery is possible.
11. Governments will be more and more anti- democratic. Snooping, privacy breaches, surveillance will be increased in myriad ways and popular support to these means will increase. (Ref- https://www.google.com/amp/s/amp.ft.com/content/19d90308-6858-11ea-a3c9-...)
12. Innovations, productivity increasing technologies will be opposed for the fears of job losses(Luddites will increase, they will also get popular support).

In a nutshell, future is bleak!

माझ्या पत्नीच्या कॉलेजात विद्यार्थ्यंना गेल्या आठवड्यात होस्टेल्स रिकामी करायला सांगितली. काही मुलांना घरी जाण्यासाठी काल, आजची तिकिटे मिळाली होती. आता ट्रेन रद्द झाल्या आहेत. कॉलेज अशा मुलांना होस्टेल्मध्ये राहू देणार का याची कल्पना नाही.

(ती मुले इथला व्हायरस तिकडे आपापल्या गावी घेऊन जाण्याची शक्यता आहेच)

दूध पुरवठा सुरू राहणार आहे
औषध पुरवठा सुरू राहणार आहे.
ब्रेड पुरवठा सुरू राहणार आहे

म्हणजेच डेअऱ्या, फार्मा कंपन्या, बेकऱ्या सुरू राहणार आहेत. त्यात काम करणारे इन्फेक्शनला एक्स्पोज्डच राहणार आहेत. तसेच किराणा, दूधवाले आणि औषध दुकानदार. त्या मालाची वाहतुक करणारे ड्रायव्हर-क्लीनर, लोडर-अनलोडर वगैरे

टेक्सास गव्हर्नर डॅन पॅट्रिक म्हणतायत - कामावर जा. कोरोनाच्या अवास्तव भीतीपोटी देश आर्थिक संकटाच्या खाईत घालू नका. वयोवृद्ध नागरिक स्वत:ची काळजी घेतील.
________
ट्रंपही म्हणतोय की ' वी विल ओपन अप अवर कंट्री, रि-ओपन इकॉनॉमी' . जे काही होइल ते बघून घेउ. कारण रोग परवडला पण औषध आवरा म्हणायची वेळ येते आहे.
https://www.theguardian.com/world/2020/mar/23/trump-vows-to-open-up-our-...

इतर व्यवसायात मंदी आली की बांधकाम क्षेत्रातला पैसा आटतो. तीनचार वर्षे घर खरेदी थंडावेल.

डॉ. लक्ष्मीनारायण च्या स्टॅटीस्टीकल मॉडेलच्या त्रुटी सांगणारा शेखर गुप्ताचा व्हिडिओ.. थोडा आधार देणारा वाटला.
https://www.youtube.com/watch?v=DnF7sTiWZlo

मोदी आणि ट्रंप - समस्येची अगदी भिन्न हाताळणी करतायत.
ट्रंप बिझनेसमन आहे. रिस्क्टेकर आहे. बघू कोणाचा ॲप्रोच देशाकरता जास्त सुरक्षित ठरतोय ते. 'देशाकरता' परत सब्जेक्टिव्ह टर्म आहेच.
_______
ट्रंपचा ॲप्रोच, माझे बाबा म्हणतायत 'कम्प्लीट सुइसाईड' जे की तसच वाटतय ब्वॉ. इटलीचे उदा बघता.
______
भस्मासूर होउन बसायला नको.

रोग पसरणे आवाक्याबाहेर गेल्यास गावागावापर्यंत वैद्यकीय सोयी देण्याची क्षमता भारताकडे नाही या चौकटीत तो पसरू न देण्याच्या क्रिया इतर देश करत आहेत तेच अवलंबणे सरकारी पातळीवर योग्य ठरते.

पेशंट झिरो - ५७ वर्षाची बाई आहे. १ डिसेंबरला चीनमध्ये, वुहानमध्ये, ती आयडेंटीफाय झालेली होती.
https://www.businesstoday.in/latest/trends/57-year-old-wuhan-lady-identi...
_______________
एक सकारात्मक बातमी -
https://thehill.com/blogs/blog-briefing-room/news/490079-columbia-sports...
' कोलंबिया' स्पोर्टसवेअरच्या 'टिम बॉयल' नावाच्या सीईओ ने स्वतचा वार्षिक पगार $१०,००० ने कापला. जोपर्यंत स्टोअर्स बंद असतील तोपर्यंत सर्व नोकरदारांना पगार मिळेल असे त्याने जाहीर केले.
____________
नकारात्मक बातमी -
जर्मनीच्या फायनॅन्स मिनिस्टरने आत्महत्या केली. - Worried over How to Cope with Coronavirus Fallout, Finance Minister of Germany's Hesse State Kills Self
https://www.news18.com/news/world/german-minister-commits-suicide-after-...

न्यूयॉर्कच्या डेली केसेसचा पिक बहुदा मागे पडतोय. दोन दिवसात यूएस मार्केट (डाउ आणि एस & पी) १०% वर आले आहे (काल +७% आणि आज +२%). जर हाच ट्रेंड अमेरिकेच्या इतर भागात पण राहिला तर इनिशिअल जॉब लेस क्लेम जरी रेकॉर्ड ब्रेक असले तरीही अमेरिकन इकॉनॉमि आणि मार्केट अपेक्षेपेक्षा लवकर रिक्वव्हर होण्याची शक्यता वाढेल.

बजाज फायनान्सच्या व्यवस्थापकांनी कालच्या अ‍ॅनालिस्ट कॉल मध्ये ३ सिनारिओज् सांगितले. जर लॉकडाउन १४ एप्रिल नंतर काढले तर कंपनीला १००% नॉर्मल व्हायला सप्टेंबर उजाडेल. जर एप्रिल एंडला काढले तर ऑक्टोबर २०२० उजाडेल. जर मे च्या मध्यापर्यंत लॉकडाउन राहिले तर जाने-मार्च-२०२१ उजाडेल. जितका मोठा लॉकडाउन तितके मोठे कॉस्ट सेव्हिंग्ज डिसिजन्स कारण कंपन्यांच्या हातात तेव्हढेच उरते. म्हणजे नवीन ब्रांचेस उघडणे, नवीन रिक्रुटमेंट, आयटी स्पेंडीग्ज यावर आखडता हात येणार. भारतात डेली केसेस सध्यातरी वाढताना दिसत आहेत. चान्सेस हेच आहेत की लॉकडाउन एक्सेंड होईल. देशभर नसले तरी, ठराविक भागात खास करून मुंबई, दिल्ली सारख्या मोठ्या शहरात असण्याची शक्यता अधिक दिसते. त्यामुळे भारतीय बाजारातली आजची उभारी ग्लोबल मार्केटला अनुसरून असली तरी तीचे टिकणे आपले पुढले आकडे कसे वाढतायत्/कमी होतायत यावरच राहील.

लॉकडाउन हटवले तरी काही इंडस्ट्रीज (जिथे गर्दी होण्याची शक्यता असते, टूरिझम, हॉटेल, सिनेमा इ.) दीर्घ कालावधिसाठी अनिश्चिततेच्या गर्तेत अडकण्याची शक्यता पण आहे. त्यावर इंडस्ट्री/कंपन्या यशस्वीपणे कोणत्या क्ल्युप्त्या काढते यावर सगळे अवलंबून राहील. उदा. पिव्हिआर कंपनी सिनेमाघरात फिजिकल डिस्टन्स मेंटेन होईल याची काळजी घेऊन तिकिटविक्री कशी होईल ते पाहत आहे. लोकं कशी रिस्पॉन्स देतात त्यावर अवलंबून राहील.

आज एकाकडून आलेला गमतीशीर विचार -
सतत आणि अविरत उत्पादन वाढवत राहणं आणि त्याबरोबर त्या उत्पादित वस्तू लोकांच्या माथ्यावर मारत त्या खपवत राहणं ह्याची जगाला गरजच नाही आहे. समजा सध्याच्या परिस्थितीत जीडीपी कमी झालं आणि लोकांची (गरज नसतानाची) खरेदीही कमी झाली, तर नुकसान भांडवलदारांचं आणि बँकांचंच होईल ना!

सिडीसीचे प्रोजेक्शन खूपच गंडले. सिडीसीची बेस्ट केस होती २.४ मिलिअन अफेक्टेड होतील ०.१ मिलिअन लोकांचा मृत्यू होईल.

अमेरिकेचे आताचे आकडे पाहून तशी भयावह परिस्थिती नक्कीच नाही होणार असेच म्हणता येईल. काही राज्ये इकॉनॉमि ओपन करण्याच्या विचारात आहेत. थोड्या अवधीनंतर इतर स्टेट्स पण तसे करू शकतील जर परिस्थिती अवाक्याबाहेर नसेल तर.

व्हि-शेप रिकव्हरी जवळ जवळ सगळ्यांनीच रूल आउट केली आहे. मी जस्ट विचार करतोय की, तसे होऊ शकते का, वा जेवढे वाटले त्यापेक्षा अधिक लवकर रिकव्हरी?

- अमेरिकेचे जे काही जॉबलेस क्लेमचे आकडे आहेत ते फक्त भयावह दिसत आहेत पण त्यात अधिक लोक टेंपररीली जॉब लॉस कॅटेगरी मधले आहेत. फक्त हाय सिंगल डिजीट नंबर परमनंट जॉब लॉस कॅटेगरी मध्ये आहेत.

- अमेरिकन इकॉनॉमि ओपन झाली तर ह्या सगळ्यांना पटकन जॉब मिळण्याची शक्यता पण आहे.

- अमेरिकेत (मोठ्या शहरा बाहेर) सोशल डिस्टन्सिंग ठेवून कम्यूट करणे /अगदीच १००% नाही पण थोडी फार ५०-६०% एफिशिअन्सीवर फॅक्टरी चालू ठेवणे शक्य आहे (बहुदा).

- बिजिंगची रहदारी ८०% पूर्वपदावर आली आहे.

- यूएस मार्केट सतत दोन आठवडे वर चालले आहे. (पुल बॅक इफेक्ट आहे, आणि परिस्थिती बिकट होणार असेल तर पुन्हा कदाचित नवीन तळ पण दिसेल. पण परिस्थिती बिघडत नसेल तर..)

पण याल काउंटर आर्ग्युमेंट्स अशी आहेतः

- साउथ कोरिया, जपान, सिंगापूर सारख्या देशात जिथे परिस्थिती कंट्रोल मध्ये आली आहे असे वाटता वाटता पुन्हा एकदा धस होण्याजोगी परिस्थिती निर्माण झाली.

- इव्हन चायना मध्ये रशियातून आलेल्या नागरिकांमुळे पुन्हा एकदा ५०+ डेली केसेस येणे चालू झाले आहे.

- युरोपा बाबत पूर्ण माहिती नाही. पण फ्रान्स मध्ये अजूनही कडकडीत लॉक डाउन असणार आहे. इतर देशही कमी अधिक प्रमाणात परिस्थिती उद्योगधंदे पूर्ववत होतील अशी शक्यता कमी वाटते.

- ग्लोबल जीडीपी प्रोजेक्शन निगेटीव्ह आहे.

- देशांचे कर्ज वाढल्यामूळे तो एक स्ट्रेस तर आहेच. ग्रीस डिफॉल्टच्या वेळेला त्याचा परिणाम सर्वच मार्केटवर झाला होता.

- यूएसच्या बर्‍याच कंपन्यांनी गाईडन्स देणे बंद केले आहे.

भारतातली डेली आकडेवारी आता ५०० ते १००० च्या मध्ये आहे. डबल होण्याचा रेट ३-४ दिवसांवरून वरून आठ दिवसांवर आला आहे. तरिही भारतात नेमकी काय परिस्थिती आहे याचा नेमका अंदाज येत नाही आहे. विप्रो, टिसीएसचे परवा रिझल्ट आले. विप्रोने गाईडन्स दिले नाहीत. लॉकडाउनचा परिणाम विप्रोच्या मार्जिनवर झाला आहे असे वाटते. याउलट टीसीएसला वर्षभरात सगळकाही ठिकठाक होईल असे वाटते. त्यांनी त्यांची मार्जिन सुद्ध्दा आताइतकीच असेल असे म्हटले आहे. ते कुणालाही कामावरून काढणार नाही आहेत पण जोपर्यंत कोव्हिड-१९ इतिहासजमा होत नाही तोपर्यंत नवीन रिक्रुटमेंट ते करणार नाही आहेत. उद्या एचडीएफसी बँकेचा रिझल्ट आहे. बघू काय म्हणते आहे मॅनेजमेंट.

हा एक वेगळाच मुद्दा आहे पण भारतात जिथे हाताने माल चढवणे उतरवणे केले जाते तिथे एकटा माणूस हॅण्डल करू शकेल असे बदल पॅकिंगमध्ये करावे लागतील.
उदा मी जेव्हा पूर्वी एका डेअरी कारखान्यात प्रोजेक्ट करत होतो तिथे कार्टन सुमारे १२ ते १५ किलो वजनाची असत (उदा १०० ग्रॅम बटरची १५० पाकिटे एका खोक्यात). ती वाहून नेणारा माणूस ती डोक्यावरून किंवा खांद्यावरून एकटा घेऊन जात असे. पण त्याला खांद्यावर चढवून देण्यासाठी मात्र दोन माणासे लागत. ही दोन माणासे अर्थातच एकमेकाच्या अतिशय जवळ असतात. तर पॅकिंगचा आकार लहान करावा लागेल (सुमारे ६ -७ किलो पर्यंत).

आपल्याकडे टेम्पोतून गॅस सिलिंडर येतात त्यांचे भरलेले वजन ३०-३२ किलो असते. टेम्पोतून दोन माणसे एक सिलिंडर खाली उभ्या असलेल्या माणासाच्या खांद्यावर देतात आणि तो ते आपल्या घरी आणतो. अनेकदा ही दोन माणसे सिलिंडर उचलताना एकमेकाच्या खांद्याचा आधार घेतात. हे थांबवण्याचा विचार करावा लागेल.

Covid १९ चा उद्योग धंद्या वर होणार परिणाम ह्या वर चर्चा करताना नोकरदार वर्गावर होणारा परिणाम ह्याच परिघात विचार होत आहे.

आक्राल विक्राळ मोठ्या अंतर राष्ट्रीय कंपन्या आणि त्यांची राक्षसी वृत्ती ह्या वर काही परिणाम होईल का?
ह्यांचा आर्थिक डोलारा कोसळलं तर वाईट मधून चांगले घडते असे घडेल..
आणि ही नक्कीच चांगली घटना असेल.
बाकी लोकांना संधी मिळेल.

मोठ्या कंपन्यांवर परिणाम होण्याची शक्यता फार कमी आहे. कारण या कंपन्यांचे वर्किंग कॅपिटल, अतिरिक्त कॅश, पटकन पैसे उभे करण्याची क्षमता यामुळे अशा वादळात टिकून राहण्याची क्षमता अधिक आहे.

या उलट छोट्या कंपन्यांना खास करून ज्या अजूनही बाल्यावस्थेत आहेत. वा ज्यांची कर्जे आहेत. लिज रेंट आहेत आणि तोकडी कॅश आहे अशा कंपन्यांना फटका जास्त पडण्याची शक्यता आहे.

कंपन्यांचे फिक्स्ड कॉस्ट असतात. कामगारांचे पगार, लायसन्स फी, रेंट, इन्श्युरन्स प्रिमियम, ऑडिटर्स फी इ. जर एक महिन्याचा रेव्ह्यून्यच नाही आला तर टिकून राहण्याची क्षमता कमकूवत होणार.

https://blog.theleapjournal.org/2020/04/holding-their-breath-indian-firm...

हा एक स्टडी आहे रेणूका साने आणि अंजली शर्मा यांचा. त्यांनी १६३०० कंपन्यांची आकडेवारी तपासली. त्यांच्या स्टडी नुसार,

३% कंपन्याकडे १ दिवसाच्या एमसी१ कॉस्ट साठीची कॅश नाही. जवळपास ३०% कंपन्यांकडे ३० दिवसापेक्षा जास्त एमसी१ कॉस्ट साठीची कॅश नाही.

जर समजा अशा छोट्या कंपनीला आगावू कळले असते की महिन्याभरासाठी रेव्ह्यून्यू डिस्टर्ब होणार आहे, तर त्याला रिस्पॉन्स द्यायला / एक स्ट्रॅटेजी ठरवायला वेळ मिळाला असता. (जसे की रिसिव्हेबल्स अ‍ॅसलरेट करणे). पण अशा कंपन्यांनाही अगदी शॉर्ट नोटीसवर (४ तास) लॉकडाउनची माहीती मिळाली. त्यामुळे अशी कुठली स्ट्रॅटेज वापरायला मिळाली नसेल असे गृहितक आहे. आणि बरेच इतरही गृहितके आहेत.

प्रदीर्घ लॉकडाउन चा निर्णय (परिस्थिती हाताबाहेर गेलेली नाही असे सरकारचेच म्हणणे असताना) "डिमॉनेटायझेशन स्टाईल" सिक्रेट ठेवून, प्रेस कॉन्फरन्स न घेता, शॉर्ट नोटीस पिरियडवर कम्यूनिकेट केल्याचा एक तोटा तळागाळातल्या मजुरांचे हाल झाल्यावर निदान दिसून आला पण यांचे हाल कदाचित नंतर दिसतील वा दिसले तरी चर्चा होणार नाही. सुखवस्तू मध्यम वर्गाचे जोपर्यंत काहीच बिघडत नाही तोपर्यंत अशा गोष्टी शुल्लक म्हणून सोडून द्यायच्या.

ह्या बातमीनुसार टीसीएस आपल्या ७५% कामगारांना २०२५ पर्यंत घरून काम करायला लावणार (कामगारांची एकूण संख्या जवळपास ४.५ लाख आहे.)

यूएस जीडीपी निगेटीव्ह आहे. डाव, एस एन पी सगळे वर आहेत... होप फॉर व्हायरस ट्रीटमेंट..

मार्केट आता हे फॅक्टर इन करत आहे की, इकॉनॉमी वर्षभरात सावरेल. जर खरोखर सावरली (अ‍ॅट लीस्ट डेव्हलप मार्केट सावरायला काहीच हरकत नाही) तर स्टॉक मार्केट रॅली अजून काही दिवस चालू राहील.

आणि मग पुढला प्रवास इकॉनॉमी एक्सपेक्टेशन प्रमाणे ग्रो होत आहे की नाही यावर सगळ अवलंबून राहील. आज फेडची मिटींग पण आहे... त्यावर पण एक अंदाज मिळेल...

पण काही राज्यांमधले वर्कर्स कामावर येण्याची शक्यता कमी वाटते... कारण त्यांना कामावर गेल्यावर जो पगार मिळेल त्यापेक्षा जास्त स्टेट आणि फेड कडून बेरोजगारी भत्ता मिळत आहे. याउलट भारतात कामगारांना पैसा नकोय पण घरी जायचे आहे... आपल्या माणसांकडे.. भीतीने ग्रासलेत बिचारे त्यामुळे लेबर शॉर्टेज असण्याची शक्यता दोनही देशात असेल.

आणि हे वुहानमध्ये आता काय स्थिती आहे याचा लेख.. लिनोव्होच्या फॅक्टरी मध्ये काय चालू आहे.. चायनाने प्रत्येकाला कोड असाईन केला आहे... ग्रीन असेल तर पब्लिक ट्रान्स्पोर्ट वापरू शकता ...

२०२० साल हे फक्त जिवंत राहण्यासाठी आहे.
स्वतचं जीवन वाचवा,संसर्ग पासून दूर राहा.
स्वप्न ,नफा ,तोटा ह्याचा विचार करू नका.

फक्त जिवंत कसे राहू ह्याचा विचार करा.

१९७९नंतरची सर्वात भीषण मंदीची परिस्थिती भारतात ह्या तिमाहीत असेल असं गोल्डमन सॅक्सनं म्हटलं आहे -
Goldman Sachs: India's economy will shrink 45% this quarter and suffer a brutal recession this year

आमच्या कॉलेजच्या ग्रुप्मध्ये एकाने पुढील विचार मांडला-

येता काही काळ करोना होऊन बरे झालेल्या व्यक्तींना नोकरीच्या ठिकाणी प्राधान्य मिळेल. ज्या व्यवसायात ग्राहकांशी थेट प्रत्यक्ष संपर्क असतो अशा ठिकाणी (स्पा-सलून, वैद्यकीय सेवा, हॉटेल-हॉस्पिटलिटी उद्योग). करोनातून बरा झालेला इतरांना संसर्ग देणार नाही आणि त्याला स्वत:ला संसर्ग होणार नाही.

चिनी संसदेचं अधिवेशन भरलं आहे. १९९०नंतर प्रथमच जीडीपीसाठी टारगेट जाहीर न करण्याचा ऐतिहासिक निर्णय त्यात घेतला गेला आहे.
China abandons GDP target for first time in decades amid 'great uncertainty' of virus

“We have not set a specific target for economic growth this year. This is because our country will face some factors that are difficult to predict in its development due to the great uncertainty regarding the Covid-19 pandemic and the world economic and trade environment,” Chinese premier Li Keqiang said at the opening of the National People’s Congress (NPC) in Beijing on Friday.

आधीपासून तोट्यात असलेल्या हर्ट्झ या अमेरिकेतील सुप्रसिद्ध कार रेंटल कंपनीने दिवाळखोरी जाहीर केली आहे. १२,००० लोकांना काढून टाकलं आहे आणि ४,००० फर्लोवर -
Hertz files for bankruptcy

जर्मन सरकारनं लुफ्थान्सा या (खाजगी) जर्मन विमान कंपनीला ९.८ बिलियन युरोचं बेलआऊट पॅकेज जाहीर केलं आहे. त्या बदल्यात कंपनीतला २०% हिस्सा सरकारचा असेल.

युरोपीय संघानं याआधी केएलएम-एअर फ्रान्सला ७ बिलियन युरोचं पॅकेज जाहीर केलं होतं आणि शिवाय ४ मिलियन डच सरकारकडून मिळावेत.

फोक्सवॅगनने दोन चिनी कंपन्यांत गुंतवणूक केली आहे; निसानने २० वर्षांतला सर्वात मोठा तोटा जाहीर केला आहे; रनो १५,००० लोकांना काढून टाकणार, इ. -
Volkswagen Expands in China, U.S. as Labor Clash Hits Home

५०० ते १००० जर्मन अधिकारी, कामगार, इ. परत चीनला रवाना होत आहेत.
'Business is restarting': German executives fly back to China

China is Germany’s most important trading partner by far, with around 206 billion euros ($229 bln) worth of goods traded in 2019.

पहिल्या विमानात एका प्रवाशाला संसर्ग झाला होता असे निष्पन्न झाले -

चीनमधली मॅरियट हॉटेले खुली झाली आहेत.
Marriott opens all hotels in China

“It’s not just leisure travel growing, but it is business travel. Chinese are flying again,” Sorenson said at a Goldman Sachs conference.

हिल्टनने १२ मे रोजीच आपली चिनी हॉटेले उघडली होती.

‘मुडीज’कडून भारताच्या पतमानांकनात घट

अहो बाबा इंडस्ट्रीज देखील कोरोनामुळे फार वाईट रीतीने प्रभावित झालेली आहे. नुकताच एक तरुण भक्त श्री.श्री. नी आश्रमातुन परत पाटवलेला भेटला. श्री श्री च्या जवळचा आहे पण सध्या रेव्हेन्यु नसल्याने त्याला बँगलोर आश्रमातुन घरी पाठवलेलं आहे. जानेवारी २०२१ पासुन त्यानंतर परीस्थिती पाहुन पुन्हा "ॲक्टीव्हीटीज" चालु करु यात असे सांगण्यात आलेले आहे. आता हा तरुण लौकिक जगाचे कुठलेही स्किल अवगत नसलेला एकदम शुन्यात गेल्यासारखा आहे. रेव्हेन्यु खरच कमी झालाय. कारण विमान प्रवास बंद असल्याने विदेशी भक्त नाहीत देशी क्रिम क्लास ही धास्तावलेला वैतागलेला. आहे. सोशल प्रोग्रॅम गर्दी जमवण्यास बंदी असल्याने आणि बाबा इंडस्ट्रीज चे सर्व मेळावे वगैरे बंद आहेत त्याद्वारे येणारा पैसा बंद आहे. कोर्सेस सुद्धा होत नाहीत. ऑनलाइन चा पर्यायपु वापरण्याची पराकाष्ठा श्री श्रीं नी केली मात्र कृपा नही आ रही है कही अटक रही है. पुर्वी सानिध्याचे चमत्कारी वादे केलेला फिजीकल कोर्स ऑनलाइन आल्याने वृषभगण ही भ्रमनिरासात आहे. वृषभगण हल्ली फार सायन्स आणी गुगल चा एक्सपोजर मिळाल्याने सहजासहजी दावणीला बांधणे दिवसोंदिवस अवघड होत आहे. स्पर्धा वाढत आहे एलीट क्लास मध्ये पुर्वी लिमिटेड होते आता जग्गी आहे अजुन ही बरेच आहे इतक सोप नाही राजे हो. तुम्हाला चकाकी दिसते मात्र त्यामागची साधना दिसत नाही. वृषभगण हल्ली डिमांडींग होत आहे त्याला मोटीव्हेशन ही पायजे, स्ट्रेस रीलीफ ही हवा, स्पिरीच्युअल रीक्रीएशन लै ले मागणी वाढली.त्यामानाने खिसा हलका केला जात नाही. आज गुरुजी किती दिवस घरात आपल आश्रमात बसलेले आहेत. टुर नाही कोर्स नाही प्रोग्राम नाही एकदम स्पिरिच्युअल लॉकडाऊन. शिवाय या काळात फुकटे आशापुरवठादार आशामजकुरदार स्वत:तल्या निराशेशी झगडत इत्का इतका ऑनलाइन पुरवठा मुक्त प्रमाणात करत आहे की त्यासाठी वेगळी किंमत मोजायला कोणी तयार नाही अगदी ब्रॅड असला तरी वृषभगण म्हणतात बघु नंतर. संशयवाद वाढतोय वृषभगण तुम्ही कोरोना अगोदर नाय प्रेडीक्ट केला ? बर नाहीत नाही कधी जाणार ते ही म्हणायला बिचकताय असे म्हणण्यापर्यंत माजलेत. बाबा इंडस्ट्रीज चा हा कसोटी चा काळ आहे प्रॉडक्ट डिफ्रशिएशन करण आव्हान आहे आम्ही मनोचिकीत्सकापेंक्शा मोटीव्हेशन स्पीकर्सपेक्षा फार वेगळे आहोत हे म्हणणे सोपे प्रत्यक्षात करून दाखवणे फार अवघड आहे..
प्रॉडक्ट रेंज ही सध्या विकली जात नाहीये. उत्पादन थांबलय बर इतर इंड्स्ट्रीजना उघड गाऱ्हाणे मांडता तरी येतात मागण्या तरी करता येतात सरकारकडे बाबा इंडस्ट्रीज कडे ती ही सोय नाही. अनुदान नाही मदत तर दुर उलट पेरेंट टेंपल इंडस्ट्रीज च्या गंगाजळी पर्यंत लफंग्याची नजर गेली. तर सनराइज बाबा इंंडस्ट्रीज काय करणार ?

डाउ आणि एस&पी ५०० पेक्षा नॅसडॅक (ज्यात टेक कंपन्या अधिक आहेत) पटकन रिकव्हर झाला. टेक्नॉलॉजी कंपन्यांच्या (माक्रोसॉफ्ट, गुगल, फेसबुक, नेटफ्लिक्स) बिझनेसवर फारसा फरक पडणार नाही त्यामुळे त्यात जवळजवळ व्हीशेप रिकव्हरी दिसली. डाउ आणि एस&पी ५०० पण बर्‍यापैकी रिकव्हर झालेत. अगदीच व्ही शेप नसली तरी स्वूशशेप (नायकी लोगो) सारखी रिकव्हरी होण्याकडेच कल आहे. क्रुड $३५ च्या पुढे गेले आहे. ग्लोबल इकॉनॉमी रिओपन होत आहेत. डिझनेचे थिम पार्कपण ओपन होत असल्याच्या बातम्या येत आहेत. आणि गेल्या दोन दिवसात जे काही यूएस मध्ये चालले आहे त्यामुळे बहुतेक आता सगळे आता कोव्हिडबरोबरच जगायचे आहे हे धरूनच चालले आहेत असे वाटते. मला तरी मुंबई सारख्या रेड झोनमध्ये रहदारी वाढत चालली आहे हे दिसत आहे.

निफ्टीपण बर्‍यापैकी रिकव्हर झाला. एवढा पटकन इतका करेक्ट होउन स्टेबल राहील हा अंदाज बर्‍याच जणांचा चूकला. (पुल बॅक इफेक्ट संपून तर पुन्हा घसरगूंडी होईल असेच वाटलेले). पण आता इंडियन आयटी सर्व्हीस इंडस्ट्रीमध्ये कन्सेन्सस हे आहे की, फार फार तर पुढल्या ३-४ क्वार्टरचा रेव्ह्यून्यू अफेक्ट होईल पण मग नॉर्मल असेल (निदान मॅनेजमेंट कमेंटरी वरून-टिसीएस, एलअ‍ॅण्डटी इन्फोटेक,माईंडट्री- आणि एप्रिलपासून जी वाढ झाली आहे त्यावरून तरी मार्केट पार्टीसिपंट हेच गृहीत धरून चाललेत असे म्हणता येईल). तेच थोड्याफार प्रमाणात कन्झ्युमर कंपन्यांबाबत म्हणता येईल. इतर सेक्टरच्या लार्ज/मिड कॅप कंपन्यांची मॅनेजमेंट कंमेटरी वाचायची आहे. बँकांच्या बाबतीत, क्लिअर पिक्चर आता येणे कठीण आहे. स्मॉल-मिड कॅप बँकेत मोरॅटोरीअमचे प्रमाण जास्त आहे (खास करून ज्यांचा मायक्रो फायनान्स, एसएमी एक्स्पोजर जास्त आहे). मार्चएंड क्वार्टर मधून त्याची फक्त झलक दिसली आहे. बँकांच्या जूनएंड क्वार्टरच्या रिझल्टमधून बरेच चित्र स्पष्ट होईल. (यावर अधिक माहिती हवी असेल तर आशिष गुप्ताचा हा वेबेनार पहा.)

FY20 चा रिअल जीडीपी ग्रोथ (४.२%) गेल्या ११ वर्षाच्या निचांकावर आहे (काही इकॉनॉमिस्टच्या मते, मार्चच्या शेवटच्या १० दिवसाच्या लॉकडाउन मूळे साधारण १% ग्रोथ कमी झाली असावी) आणि FY20 चा नॉमिनल जीडीपी (७.२%) खूप वर्षांनी सिंगल डिजिटवर आला आहे आणि गेल्या ४८ वर्षाच्या निचांकावर आहे. अर्थात ते तितकेसे वाईट नाही कारण इन्फ्लेशन कमी झाले आहे. जर १० दिवसांमुळे इतका फरक पडत असेल तर अख्खा एप्रिल आणि मे मुळे किती फरक पडेल, त्यामुळे आत येत्या क्वार्टरचे आकडे काय असतील याकडेच सगळ्यांचे लक्ष आहे.

ऐन प्रवासी सीझनच्या सुरुवातीला अनेक युरोपियन देशांनी युरोपीय प्रवाशांसाठी सीमा खुल्या केल्या आहेत.
Italy reopens borders for EU tourists, scraps 14-day quarantine for travellers

करोनामुळे आलेल्या युद्धोत्तर जर्मनीतील सर्वात तीव्र मंदीसाठी व्हॅटचे दर कमी, प्रत्येक बालकाला ३०० युरो, इ. सह १३० बिलियन युरोचा अभूतपूर्व बेलआऊट जाहीर -
German coalition agrees €130bn stimulus

हा कालचा एक इंटरेस्टींग रिपोर्ट आहे विकसित देशांच्या कोविड् निमित्ताने अर्थव्यवस्थेला आधार देण्यासाठी केलेया प्रतिबंधात्मक उपायांची तुलना करणारा. यूएस आणि कॅनडाचे जे काही मॉडेल आहे त्या विरुद्ध जर्मनी, जपान, साउथ कोरिया, इस्रायल यांचे जे मॉडेल आहे यांची तुलना करणारा.

यूएसचे मॉडेल कंपन्या सरसकट कामावरून कमी करणार - मग यूएस गव्हर्मेंट नोकरी गेलेल्यांना पे चेक देणार --> पण यामुळे अनएम्लॉएमेंट रेट जानेवारीच्या ३.६% वरून एप्रिलमध्ये १४.७% पर्यंत वाढले. थोड्याफार तितक्याच प्रमाणात एम्लॉएमेंट रेट कमी झाला. एम्लॉई - एम्प्लॉयर यांचे संबंध संपले.

पण वरच्या इतर देशांमध्ये कंपन्यांनी सरसकट कामावरून काढले नाही. या देशात ज्या पद्धती वापरल्या गेल्या जसे सरसकट कामावरून न काढता कमी तासांवर शॉर्ट टर्म कामावर ठेवणे आणि मग सरकारांनी त्यांना मदत देणे उदा. जर्मनी (Kurzarbeit) पद्धत वा जपानची Koyo Chosei Jyoseikin पद्धत, त्यामुळे एम्लॉयर आणि एम्लॉई यांचे नाते एकदम तुटले नाही आणि अनएम्प्लॉयमेंट रेट मध्ये जान-ते-एप्रिल मध्ये काहीच फरक पडला नाही.

इथे बेकार भत्ता फक्त कागदावर तो पण हजार पाचशे रुपये तो मिळेल की नाही ह्याची काही शास्वती नाही.
वयस्कर व्यक्तींना सरकार कडून काहीच मदत दिली जात नाही 1 टक्के जास्त व्याज देवून फक्त उपकार केले जातात.
नोकरी मध्ये कमीत कमी एवढं पगार दिलाच पाहिजे ह्या कायद्याला वाटण्याच्या अक्षदा सर्रास लावल्या जातात.
आरोग्य सुविधा तर दिल्याचं जात नाहीत
आजारी पडला की घरदार च विकावे लागते.
अशी अवस्था भारतात आहे.
त्या मानाने अमेरिका आणि बाकी देश चांगले काम करत आहेत.

बेरोजगारीच्या आकड्यांअध्ये वर्गवारी मुळे थोडी गडबड आहे. आणि नवीन अंदाजा नुसार बेरोजगारी दर पुन्हा नॉर्मल व्हायला (४%-ते-५% मध्ये यायला) २-३ वर्ष जातील, २०२०-२१ मध्ये तो ९%-१०% च्या आसपास राहील.

“We’re not thinking about raising rates. We’re not even thinking about thinking about raising rates,” - Fed Chairman Jerome Powell

लागलीच त्याचे प्रतिसाद जगातल्या इतर मार्केटवर पडले.. डाउ फ्युचर्स आज २.५% डाऊन आहेत. मार्केट करेक्ट होईल बहुतेक आता येत्या काही दिवसात.

करोनासाथीचा आर्थिक फटका कमीत कमी बसावा आणि नंतर अर्थव्यवहार लवकरात लवकर पूर्ववत व्हावेत ह्यासाठी युरोपने योजलेली रणनीती आणि अमेरिकन रणनीती यांची तुलना करणारा 'न्यू यॉर्क टाइम्स'मधला लेख. सध्या तरी युरोपची रणनीती अधिक चांगली वाटते आहे पण अर्थात व्हायरस किती काळ टिकतो त्यावर सर्व काही अवलंबून आहे असं म्हटलं आहे.

Who Will Recover Faster From the Virus? Europe or the U.S.?

The rise in unemployment in America has been roughly five times that in France, Mr. Pisani-Ferry wrote in a paper with Jérémie Cohen-Setton. “As an immediate crisis response, the French (and European) approach undoubtedly offered a bigger bang for the buck.’’

Strategy याला मराठी समानार्थ, रणनीती, डावपेच असे शब्द सापडतात. ते योग्यही आहेत, पण राजकारण्यांनी हा रणनीती शब्द वापरुन इतका तिरस्करणीय केला आहे की दुसऱ्या कोणी तो वापरला तरी भाजपेयी वातावरण वाटायला लागतं!

पाश्चात्त्य देशांतला टूरिस्ट सीझन चालू झाला आहे. त्यामुळे अर्थव्यवस्था खचलेल्या देशांनी फारसा विचार न करता टूरिस्टांसाठी व्हायरसची भीती गुंडाळून ठेवलेली दिसते.
England's quarantine scrapped for arrivals from 50 'low risk' countries
CDC expresses ‘substantial disappointment’ with American Airlines for resuming full flights amid coronavirus

आजची मोठी बातमी : युरोपीय महासंघाच्या सदस्य राष्ट्रांना कोव्हिडमुळे झालेल्या आर्थिक नुकसानातून बाहेर येण्यासाठी मदत म्हणून ७५० बिलियन युरोच्या योजनेवर सहमती :
EU leaders seal deal on spending and €750bn Covid-19 recovery plans

न्यू यॉर्क टाइम्सच्या वृत्तानुसार अमेरिकेच्या उत्पादन क्षेत्रात कोव्हिडमुळे आतापर्यंत तीन लाख नोकऱ्या कमी झालेल्या आहेत. चीनबरोबरच्या व्यापारयुध्दामुळे चीनमधले रोजगार कमी होतील अशी आशा असेल तरी अद्याप उद्योजकांची तेवढी तयारी नाही आणि असलीच तरी त्या नोकऱ्या अमेरिकेत (किंवा भारतात) न येता व्हिएतनाम किंवा मेक्सिकोसारख्या देशांत जात आहेत.
The Pandemic Isn’t Bringing Back Factory Jobs, at Least Not Yet

कोव्हिड महासाथीमुळे जगभरात आलेल्या मंदीचा फटका सॅमसंगला बसला, पण चिनी बाजारातला उठाव हुआवेईला फायद्याचा ठरला -
Samsung slump makes Huawei the world's biggest smartphone brand for the first time

एअरबसला १.७ बिलियन पौंडांचा तोटा

अमेरिकेचा जीडीपी दुसऱ्या महायुध्दानंतर प्रथमच इतका घसरला आहे -
US economy suffers worst quarter since the second world war as GDP shrinks by 32.9%

HSBCच्या करपूर्व नफ्यात ८०% घट; जगभरात ३५,००० लोकांना नोकरीवरून काढणार -
HSBC accelerates 35,000 job cuts amid Covid-19 profit plunge

CSDSच्या सर्वेक्षणानुसार ग्रामीण भारतावर करोनाचा भयावह परिणाम झालेला आहे. (२३ राज्यं आणि केंद्रशासित प्रदेशातल्या, १७९ जिल्ह्यांतल्या २३,५०० लोकांचं सर्वेक्षण) -
Lockdown impact: Rural survey paints a grim picture

Over 68% of rural Indians were in a monetary crisis while 78% found work coming to a complete standstill.

शँपेन व्यवसायावर कोव्हिड संकट. द्राक्ष उत्पादकांना अधिक द्राक्षं हवीत, पण विकत घेणाऱ्यांना अधिक शँपेन नकोय -
France's champagne industry goes flat amid pandemic

Uniquely in French wine, the champagne region follows a "single-yield" rule. This means all growers, or vignerons, agree to sell only a fixed amount of grapes per hectare. Any surplus is left to rot in the field or is turned into a refrigerated "reserve" for use in case of poor future harvests.

दरम्यान सरकारने २५० मिलियन युरो वाईन व्यवसायाला मदत म्हणून देण्याचं जाहीर केलं आहे -
France pours more aid as wine sector faces 'major difficulties'

करोनामुळे अनेक सरकारांनी नागरिकांना मदत जाहीर केली आहे. त्याविषयी 'द इकॉनॉमिस्ट'मधून -
Governments must beware the lure of free money

काल एका प्रकाशक मित्राशी बोलत होते. नवीन पुस्तकं काढण्याची शक्यता अद्याप नाही. मुंबई आणि पुण्यातल्या दोन कार्यालयांमध्ये मिळून १२-१४ माणसे आहेत, त्या सगळ्यांचे पगार सुरू आहेत. तो आता आठवड्यातले ३-४ दिवस जातो आहे ऑफिसला पण बाकी एकच जण येऊ शकतो आहे. पाच महिन्यांत इतक्या जणांचे पगार सुरू ठेवायचे (एकूण साधारण ८-९ लाख रु.  आतापर्यंत) आव्हान अजूनपर्यंत पेलले आहे परंतु आणखी किती दिवस पेलू शकेल याची शाश्वती नाही. सध्या फक्त ऑनलाईन मागवलेली पुस्तके पाठवणे इतकेच काम आहे म्हणाला. पुस्तकांची दुकाने सुरू झाली आहेत काही. कुरिअर सेवाही आज सुरू झाल्यात असं कळलं. इतके दिवस केवळ स्पीड पोस्टच्या जीवावर काम सुरू होते. मॅजेस्टिक प्रकाशनाने पहिल्यांदा ललित मासिकाचा पीडीएफ अंक प्रकाशित केला या महिन्यात आणि तो मेल वा कायप्पावर पाठवला, मोफत. किती महिने हे सुरू ठेवतील माहीत नाही. दिवाळी अंकांची तयारी अनेकांनी सुरू केली आहे. पण तो कितपत आतबट्ट्याचा व्यवहार ठरेल कोणास ठाऊक. कारण जाहिरातींशिवाय या उपक्रमाला अर्थ नाही काहीही. वर्तमानपत्रांमध्ये जाहिरातींचे प्रमाण पूर्ववत झाल्यासारखे वाटते आहे परंतु तेही कितपत टिकेल माहीत नाही. दैनिक भास्करची भोपाळ आवृत्ती गेल्या आठवड्यात एक दिवस तब्बल ७२ पानांची होती. दिव्य मराठीची नाशिक आवृत्ती पन्नासेक पानांची होती एक दिवस. टाइम्सफिंडियाने एक दिवस ५२ [पानांची आवृत्ती काढली म्हणून हि स्पर्धा सुरू झाल्याची चर्चा आहे, वर्तमानपत्रांमधल्या मार्केटिंगवाल्या लोकांवर प्रचंड ताण आहे जाहिराती आणण्यासाठी. पण जाहिरातदारांकडे पैसे कितपत आहे आणि तो ते किती मोकळा सोडतील हे पाहणे रंजक ठरेल. शेकडो पत्रकारांच्या नोकऱ्या गेल्यात गेल्या काही महिन्यांत त्यांना परत घेणार का, हाही प्रश मला महत्वाचा वाटतो. 

Five million salaried people lost jobs in July

CMIEनुसार : एप्रिल - १.७ कोटी पगारदार कमी; मे - १ लाख कमी; जून ३९ लाख वाढले; जुलै - ५० लाख कमी झाले.

राज्यांना जीएसटीची भरपाई देण्यास केंद्राने असमर्थता दर्शवली आहे. त्याविषयीची बातमी -
‘देवाच्या करणी’मुळे केंद्र हतबल!

त्यावर आजचे लोकसत्ता संपादकीय -
कोणाची करणी?

त्यावर सोशल मीडिया -

Centre to States: I owe you money, but I won't repay what I owe. Instead, I will allow you to borrow money that you won't be able to repay. Imagine a regular economic agent trying this with anyone. pic.twitter.com/rCSEPVG1tP

— Jayati Ghosh (@Jayati1609) August 28, 2020

सुब्बू स्वामी पण पेटले -

I am reliably informed that FM N. Sitharaman told a meeting that COVID-19 is an act God!! I will post the video soon. Was the decline in annual growth rate in GDP from 8 % in FY 15 to (1st Qtr 2020) 3.1 % pre-C0VID, also an act of God ?

— Subramanian Swamy (@Swamy39) August 28, 2020

अर्थविश्लेषक विवेक कौल यांच्या मते सरकार नोटा छापणार -
Winter and Money Printing are Coming to India, In a Few Months.

सिनेमागृहं बंद असल्यामुळे सध्याच्या काळात स्ट्रीमिंग (ओटीटी) हा सिनेमा प्रदर्शनासाठीचा मुख्य मार्ग ठरला आहे. त्यातही वेगवेगळे पर्याय शोधले जात आहेत. उदा. डिस्नीच्या 'मुलान' चित्रपटाचं प्रदर्शन हॉटस्टार ह्या डिस्नीच्या मालकीच्या ओटीटी प्लॅटफॉर्मवरून होणार आहे, पण असं दिसतंय की त्याच्या वर्गणीदारांनाही सिनेमा पाहण्यासाठी वेगळे पैसे भरावे लागणार आहेत -

Mulan's 2020 release on Disney Plus: Everything we know (and still don't)

जर ही खेळी यशस्वी झाली, तर सिनेमे प्रदर्शित करण्याचं मॉडेल बदलू शकतं.

करोना संकटामुळे आणि सरकारच्या धोरणांमुळे भारताच्या आर्थिक परिस्थितीचं जे काही झालं आहे त्यावर न्यू यॉर्क टाइम्समध्ये आलेला लेख -
Coronavirus Crisis Shatters India’s Big Dreams

करोना काळातल्या शेतकरी आत्महत्यांवर 'न्यू यॉर्क टाइम्स'मध्ये आलेला लेख -
‘The Lockdown Killed My Father’: Farmer Suicides Add to India’s Virus Misery

आणि हे चीनच्या कोव्हिडोत्तर आर्थिक धोरणाविषयी -
Xi’s Post-Virus Economic Strategy for China Looks Inward

नोबेलविजेते अभिजित बॅनर्जी यांनी कोव्हिडोत्तर भारतीय अर्थकारणावर केलेले भाष्य -
India among worst performing economies in world; stimulus inadequate: Abhijit Banerjee

हा धागा उद्योग व्यवसायासंबंधी असल्याने इथेही प्रतिसाद टाकतोय.

मी पूर्वी बोले तो २०१८ पर्यंत सिटी फ्लो नामक सर्विस प्रोव्हायडरची (वातानुकूलित) बस सेवा नियमित वापरत होतो. त्यावेळी ठाणे ते बीकेसी या २५ किमी अंतरासाठी ते १२५ रु आकारत. करोना टाळेबंदी नंतर त्यांनी जून महिन्यात बससेवा पुन्हा सुरू केली (अशी मेल त्यांनी मला पाठवली). त्यात प्रत्येक ट्रिप नंतर बसचे सॅनिटायझेशन + एक आड एक सीटिंग अशी व्यवस्था होती. त्या कारणाने त्यांनी दर वाढवले होते. पण एकुणात त्यांना प्रतिसाद चांगला मिळाला नसावा. आज त्यांनी २५% भाडेकपात करत असल्याची मेल पाठवली आहे. (मी आता जातच नाही त्यामुळे माझा संबंध नाही; पण आता माझा मेल आयडी त्यांच्याकडे असल्याने मी मेल्यावरही त्यांची ईमेल्स येत राहतील).

हा एक अपकमिंग धंदा होता. बहुधा १२५ रु ही देखील रक्कम नफा कमावण्यासाठी कमीच* असावी. पण सध्या स्टार्ट अप म्हणून मोठा तोटा सोसून ग्राहक मिळवण्याची पद्धत आहे त्यामुळे चालवत असावेत. आता करोनामुळे प्रतिसाद मिळाला नाही तर बंदच पडेल. जे दुर्दैवी* असेल.

*१९९२-९३ मध्ये ऑटोरायडर्स यांनी वांद्रे ते नरीमन पॉईंट अशी लिमोझिन सेवा सुरू केली होती. आणि तेव्हा ते या साठी १२० रु आकारत असत. तेव्हा २०१८-१९ मध्ये त्याहून जास्त अंतराला १२५ रु ही रक्कम निश्चितच "कमी" असावी.

** हा व्यवसाय चालला असता (हा म्हणजे सिटी फ्लो नव्हे तर तत्सम सेवा देणाऱ्या शटल किंवा झिप गो यांचाही) तर कदाचित कार घेऊन ऑफीसला जाण्याची प्रवृत्ती/गरज कमी होऊ शकली असती जे प्रदूषण आणि ट्रॅफिक दृष्ट्या चांगले झाले असते.

अनेक लोक घरून काम करू लागल्यामुळे ब्रिटनमध्ये एक नवी समस्या उभी राहिली आहे. एकीकडे ट्रॅक पँट आणि लेगिंग्जची मागणी वाढली तर त्याच वेळी (मुख्यतः आशियात असलेले) त्याचे पुरवठादार टाळेबंदीमुळे बंद झाले किंवा त्यांचे उत्पादन कमी झाले. त्यामुळे ब्रिटनमध्ये या कपड्यांचा अभूतपूर्व तुटवडा भासत आहे -
UK could face shortage of trainers and leisurewear as Covid fuels surge in demand

चीन आणि इतर कित्येक मोठ्या अर्थव्यवस्थांच्या मानाने भारताला आर्थिक फटका अधिक -
India’s Economy Shrinks Sharply as Covid-19 Slams Small Businesses

२०२१ मध्ये प्रदर्शित होणारे सर्व चित्रपट स्ट्रीम करणार - वॉर्नर ब्र.
Warner Brothers To Stream All Its Films In 2021

करोनामुळे जगभरात मालपुरवठ्यावर कसा परिणाम झाला, आणि त्यातली अनिश्चितता अजून बराच काळ टिकेल, हे सांगणारा एक लेख -
The World Is Still Short of Everything. Get Used to It.

‘न्यू यॉर्क टाइम्स’मध्ये आलेले भारतीय अर्थव्यवस्थेचे करोनाकालीन विश्लेषण -
India’s Economic Figures Belie Covid-19’s Toll

At least 3.2 million Indians lost stable, well-paying salaried jobs in July alone

About 10 million people have lost such jobs since the beginning of the pandemic

आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीने नुकत्याच प्रकाशित केलेल्या अहवालानुसार करोनाची महासाथ, लशींचा तुटवडा, टाळेबंदीमुळे उद्भवलेले पुरवठा-साखळींमधले अडथळे वगैरे कारणे जागतिक अर्थकारणातील सद्य गतिमंदतेमागे आहेत -
World’s Growth Cools and the Rich-Poor Divide Widens

ऑक्सफॅम वार्षिक विषमता अहवालानुसार महासाथीदरम्यान जगातल्या सर्वात श्रीमंत लोकांच्या संपत्तीत वाढ झाली, पण याउलट लॉकडाऊन, जागतिक व्यापारातील घट, वगैरे घटकांमुळे १६० मिलियन लोक गरीब झाले.
Wealth of world's 10 richest men doubled in pandemic, Oxfam says