दखल
#ऐसीअक्षरे #दिवाळी२०२३
दिवाळी अंक पाहिलात का?
दिनवैशिष्ट्य
१ मे
जन्मदिवस : अणुभौतिकशास्त्रज्ञ योहान बाल्मर (१८२५), न्यूरोसायन्सचा जनक सांतियागो रमोन इ कहाल (१८३४), अभिनेता बलराज सहानी (१९१३), आधुनिक हिंदी कवी 'अंचल' रामेश्वर शुक्ला (१९१५), गायक मन्ना डे (१९२०), लेखक जोजेफ हेलर (१९२३), वेस्ट इंडियन क्रिकेटपटू गॉर्डन ग्रीनीज (१९५१), तमिळ अभिनेता अजित कुमार (१९७१), अभिनेत्री अनुष्का शर्मा (१९८८)
मृत्युदिवस : आफ्रिकेचे संशोधक डेव्हिड लिव्हिंगस्टन (१८७३), संगीतकार आंतोनिन द्-वोजाक (१९०४), उद्योगपती कमलनयन बजाज (१९७२), चित्रपट दिग्दर्शक, कवी व लेखक शांताराम आठवले (१९७५), समाजवादी विचारवंत ना. ग. गोरे (१९९३), शिक्षणतज्ञ गंगूताई पटवर्धन (१९९८), मराठी वाङ्मयाचे अभ्यासक पंडित आवळीकर (२००२)
--
महाराष्ट्र दिन, गुजरात दिन
आंतरराष्ट्रीय कामगार दिन
१७०७ : इंग्लंड आणि स्कॉटलंड यांच्या एकत्रीकरणाचा करार होऊन ग्रेट ब्रिटनचे साम्राज्य तयार झाले
१८३४ : इंग्लंडच्या वसाहतीतून गुलामगिरीची प्रथा कायदेबाह्य
१८४० : चिकटणारा पहिला पोस्टल स्टँप इंग्लंडमध्ये निघाला
१८८६ : आठ तासाचे काम हे एक दिवसाचे काम असे प्रमाणित करण्यासाठी अमेरिकेत संप सुरू झाला
१९१६ : 'जाझ' ही संज्ञा अमेरिकेत विशिष्ट संगीतप्रकाराला वापरली जाऊ लागण्याची सुरुवात.
१९२७ : विमानांमध्ये शिजवलेलं जेवण देण्याची सुरुवात इंपीरीयल एअरवेजने लंडन-पॅरिस प्रवासापासून केली
१९३० : प्लुटोचे नामकरण
१९४१ : ऑर्सन वेल्सदिग्दर्शित 'सिटिझन केन' चित्रपट अमेरिकेत प्रदर्शित
१९४५ : हिटलरच्या आत्महत्येच्या पश्चात त्याचा उजवा हात जोजेफ गोबेल्सने आपल्या सहा मुलांना ठार मारले व पत्नीसह आत्महत्या केली.
१९४८ : उ. कोरिया अस्तित्त्वात आले
१९५६ : पोलियोची लस उपलब्ध झाली
१९६० : महाराष्ट्र आणि गुजरात या राज्यांची निर्मिती
१९६१ : क्यूबाचा राष्ट्रप्रमुख फिडेल कास्त्रो याने निवडणूका रद्द करून क्यूबा साम्यवादी राष्ट्र असल्याचे घोषित केले
१९६४ : 'बेसिक' प्रोग्रॅमिंग भाषेतली पहिली प्रणाली (प्रोग्रॅम) कार्यान्वित झाली
१९९३ : श्रीलंकेचे राष्ट्राध्यक्ष रणसिंघे प्रेमदास आत्मघातकी हल्ल्यात ठार
१९९४ : तीनदा फॉर्म्युला १ विजेता ठरलेला एयर्टन सेना एका ग्रांप्रि शर्यतीदरम्यान अपघातात ठार
१९९९ : जॉर्ज मॅलरी या गिर्यारोहकाचे शरीर ७५ वर्षांनंतर एव्हरेस्ट शिखरावर सापडले
२००३ : अमेरिकन राष्ट्राध्यक्ष जॉर्ज डब्ल्यू. बुशने इराकमधील युद्ध संपल्याचे जाहीर केले
२००९ : स्वीडनमध्ये समलैंगिक विवाहांना मान्यता
दिवाळी अंक २०२३
आवागमन (navigation)
सध्या कोण कोण आलेले आहे?
सध्या 0 सदस्य आलेले आहेत.
प्रतिक्रिया
बोले तो?
बोले तो?
!+
अत्यंत प्रामाणिक प्रतिसाद!
कर्टसी: अरुणजोशी. (फक्त, त्या शेवटच्या फिलॉसॉफीवाल्या वाक्यास 'इफ वन एक्झिस्ट्स' अशी माझी पुस्ती जोडून.)
दुवा.
शक्य आहे. मी तर ब्लाईंडली
शक्य आहे. मी तर ब्लाईंडली बंडल प्रतिसादांना किंवा न कळणार्याही , मार्मिक देते = व्य-क्ती-पू-जा!!! अन त्यात काहीही गैर वाटत नाही
___
अर्जुनाने संपूर्ण इतकी क्लिष्ट गीता काय कळत होती म्हणून ऐकलेली असं वाटतय का तुम्हाला? "ईमान" नाम की भी कोई चीज होती है
.
प्रतिसाद योग्य जागी हलविला आहे.
काय झेपलं नाय.
काय झेपलं नाय.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
सोले
सोले म्हणजे आमसुले, असा विचार प्रथम केला. पण आमसुले कोल्हापुरातून पोलादपुरात (जिल्हा रायगड) न्यायची म्हणजे न्यू कासलला कोळसे नेण्यासारखे झाले! तेव्हा ती सोले कोल्हापुरी पायतणांची असावी असा कयास केला!
पुढील ओळींवर अद्याप विचार करतो आहे!
अर्थनिर्णयन
वाणी (उर्फ भांडवलवादी) लबाड असतो म्हणून तो कोल्हा.
पोलादपूर कोकणात (रायगड जिल्हा) आहे. म्हणजे इथे देशावरचा (पक्षी : बाहेरचा) भांडवलदार कोकणातल्या लोकांना कोकणचाच मेवा (सोलं) विकतो आणि वरचेवर नफा कमवतो (ही त्याची लबाडी).
त्यापेक्षा तो सोलापूरला (देशावर; पक्षी : त्याच्याच मुलखात) बाहेरून काही उपयोगी आणेल (उदा : उद्योगोपयोगी पोलाद) तर त्यालाही नफा मिळेल आणि तिथल्या लोकांचं खरं भलंही (पक्षी : विकास!) होईल.
म्हणून हा सोळा आणे खरा सल्ला आहे.
धन्यवाद.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
...
"काही लोक एकाच विनोदाला तीनदा हसतात: एकदा त्यांना तो विनोद सांगितल्यावर, एकदा त्यांना तो कोणीतरी समजावून सांगितल्यावर आणि एकदा त्यांना तो समजल्यावर." - (कोणाचे आहे कोण जाणे!)
(आमचे तसे नाही. तीनतीनदा हसण्याचे कष्ट कशाला, असा व्यावहारिक विचार करून या कवितेला आत्ता एकदाच हसलो.)
ही चारोळी बायनरीमध्ये मांडली
ही चारोळी बायनरीमध्ये मांडली तर त्यातून निघणार्या टणटणाटी नादाचा पत्ता लागेल. (बायनरीमध्ये मांडायचा प्रयत्न करून बघतो)
त्या दृष्टीने
ऐवजी
जास्त शोभून दिसेल. "सौदा"तल्या "सौ" चा नाद "सो"लापूरमध्ये सापडेल, आणि "दा" वरती पोला"द"पूर मध्ये आहे.
[कैच्याकै सुचतंय राव आज!]
********
It is better to have questions which don't have answers, than having answers which cannot be questioned.
... (अवांतर)
लाइक टू स्केलेटन्स मेकिंग लव्ह ऑन अ टिन रूफ?
(श्रेयअव्हेर: कोणाचे आहे, कोण जाणे!)
टणटणाटी नाद - श्रेय (अवांतर)
लाइक टू स्केलेटन्स मेकिंग लव्ह ऑन अ टिन रूफ? (श्रेयअव्हेर: कोणाचे आहे, कोण जाणे!)
............हार्प्सिकॉर्ड या वाद्द्याचा आवाज कसा असतो याचे खवचट वर्णन थॉमस् बीचम् (Thomas Beecham) याने केले होते -
“The sound of a harpsichord is like two skeletons copulating on a tin roof in a thunderstorm.”
(हे वाद्य 'बारोक' या पाश्चिमात्य सांगीतिक काळात अधिक वाजवले जाई.)
धन्यवाद
.
उगीचच
उगीचच "टण्टणाटण्टण्टण्टारा...चलती है क्या ९ से १२" नामक एक गाणे आठवून गेले.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
नादात तितपत फायदा मिळतो का?
"सल्ला" ऐवजी "सौदा"चा अर्थ मला तितपत लागत नाही.
शिवाय नाद फारसा बदलतही नाही, त्यामुळे तोही फायदा तितपत नाही. "सल्ला"करिता टणाटण समांतर "सच्चा" पद आहे, ते एकटे पडेल, हा तोटा.
अनुप्रासांत व्यंजनांचे महत्त्व स्वरांपेक्षा त्यातल्या त्यात अधिक. त्यामुळे सोला/सौदा पेक्षा सोला/सल्ला यांच्यात ध्वनिसाम्य अधिक.
आमच्या बॅकग्राउंडनुसार -
आमच्या बॅकग्राउंडनुसार - कोकणी लोक लै धूर्त, कंजूस, चालू, अप्पलपोटे आणि आत्मश्रेष्ठत्ववादी. आमच्याकडचे वाणी लोक साधे भोळे. तेव्हा ...
----------
जनरली महाराष्ट्र म्हणजे पश्चिम महाराष्ट्र.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
या कवितेत अनुप्रास अलंकार आहे
या कवितेत अनुप्रास अलंकार आहे मला वाटतं. आवडली.
अनुप्रास...
तो तर 'काल काकूने काकाचे कामाचे कागद काळ्या कात्रीने कराकरा कापले'मध्येसुद्धा आहे.
बरे मग?
बरे मग तर मरे बग
बरे मग तर मरे बग
सोले म्हणजे न सोललेला ओला
सोले म्हणजे न सोललेला ओला हरबरा का?
आमसुले
सोले म्हणजे आमसुले.
गोव्याच्या कोंकणीत "सोले खपवणे" म्हणजे थापा मारणे. (शुद्ध कलेसाठी-कला थापा मारण्याबद्दल नव्हे, तर साधारणपणे "काही गळी उतरवणे" अशा परिस्थितीतला वाक्प्रचार.)
अच्छा अच्छा ते कळल्यावर
अच्छा अच्छा
ते कळल्यावर कविता नीट कळते आहे.
मला वाटतं सोलाणे म्हणजे हरबर्याचे दाणे.
सोलाणे म्हणजे हरबर्याचे न
सोलाणे म्हणजे हरबर्याचे न सोललेले दाणे बहुतेक.
ह्म्म ...माझाही तोच कयास आहे
ह्म्म ...माझाही तोच कयास आहे
आज असं नेमकं काय झालं की
आज असं नेमकं काय झालं की सहा वर्षांनंतर हा सल्ला पुन्हा द्यावासा वाटला तुला? !
--------------------------------------------------------------
लिखाण आवडलं तर तारांकीत करायला विसरू नका....
योगायोगाने सापडली
दुसरी एक कविता शोधताशोधता ही योगायोगाने सापडली. फारशा लोकांनी वाचली नसावी, म्हणून इथे टाकली.
विंदा
कविता पूर्वी वाचली होती. आवडली होती.
कवितेवर विंदांच्या विशिष्ट प्रकारच्या विनोदी कवितांचा (विरूपिकांचा नव्हे) प्रभाव जाणवतो.
नो आयडियाज् बट इन थिंग्ज.
+१ अजबखाना
+१ "अजबखान्या"तल्या कविता
सोलं विकण्यापेक्षा पोलाद
सोलं विकण्यापेक्षा पोलाद नेण्याचा सल्ला "मेक इन इंडियाला" अनुसरून वाटल्याने ६ वर्षानंतरही कविता समयोचित वाटली
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
सर्वांचे आभार
सर्वांचे आभार.
कदाचित "सोले" या एका शब्दाचा अर्थ तळटिपेत दिला असता, तर आणखी काही वाचकांना अर्थ लागला असता.
पोलादपूर गाव तसे लहान आहे, आणि ते कोकणात आहे, हेसुद्धा थोड्याच लोकांना ठाऊक असणार - त्यामुळे देखील बर्याच वाचकांना समजणार नाही, हे आलेच.
जिथे पिकते, तिथे बाहेरून तीच गोष्ट आणून विकण्यापेक्षा जिथे गरज आहे असा माल आयात करून विकावा, हे शहाणपण : असा सल्ला आहे. सल्ल्यात तसे काही नावीन्य नाही.
परंतु उदाहरणे म्हणून सोले आणि पोलाद हे दोन जिन्नस अनुक्रमे पोलादपूर आणि सोलापूर येथे जाऊन विकणे, यात थोडी शाब्दित गंमत आहे. इतकेच.
पार्डन द पन
सोलेसिझम?
आम सोले
सरे आम "सोले" शब्द ओळखीचा असेलसे वाटले होते.
परंतु सह्याद्रीच्या सुरीने सोले-schism होतो खरा!
आवडलं
आवडलं
आमचा हलकासा कोंकणी
आमचा हलकासा कोंकणी फ्लेवर.
पेणचे पोहे पिशवीत दाबून दामले बसमधे बसले अन लाडघरला थाडथाड पडलेले माडावरचे नारळ घेऊन बैलगाडीने गडी पालगडला आला. दमलेल्या दामल्यांसाठी दगडीखाली दडपलेले दाबके पोहे दापोलीला पोचले.