अनुराग कश्यपचा बॉलिवूडला रामराम
अनुराग कश्यपचा बॉलिवूडला रामराम
'मला नव्याने सुरूवात करायची आहे. मला अशा ठिकाणी जायचं जिथे चित्रपटांवर लोकांची फारशी बंधनं नसतील. मला स्वतःला पुढे न्यायचं आहे. मला मर्यादा आल्या आहेत. आणि इथे राहून मी स्वतःला पुढे नेऊ शकणार नाही', असं अनुरागने सांगितलं. इतरांपेक्षा कायम वेगळ्या धाटणीचे चित्रपट बनवणाऱ्या अनुरागला सेन्सॉर बोर्डाच्या नव्या नियमांमुळे फटका बसला आहे. त्यामुळे तो देश सोडून जातोय, असं सांगण्यात येतंय.
जाता जाता : 'बॉम्बे वेलव्हेट'मध्ये सबंध चित्रपटभर खाली एका कोपऱ्यात धूम्रपानाविषयीची सूचना कायमची टाकलेली आहे. चित्रपटात अधूनमधून झळकणारी आणि मग अदृश्य होणारी सूचना पाहण्यापेक्षा ही कल्पना बरी वाटली. टीव्हीवर चॅनलचा लोगो जसा सवयीनं दुर्लक्षित होतो, तसंच झालं.
हं. नशीब आपलं.
हं. नशीब आपलं.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
नशीब आपलं हे कोणत्या अर्थाने
नशीब आपलं हे कोणत्या अर्थाने ? दु:खी स्माईलीवरुन आपण चांगल्या कलाकृती गमावणार असं ध्वनित होतंय. ते खरंही आहे, पण तो तिथे जाऊन जे बनवेल ते आपल्याला उपलब्ध होईलच की.
हे बरे आहे, काही वाईट झाले की
हे बरे आहे, काही वाईट झाले की नशिब आठवते.
कर्तॄत्वच असे की चांगली माणसे सोडुन जातात. आपल्या शुची ताई आणि गब्बु चेच बघा की.
शुचि कोण? अरे मी इथेच आहे की.
शुचि कोण? अरे मी इथेच आहे की. अन गब्बु कोण? गब्बर वाटतं ते तर चांगलेच पाळंमूळं पसरुन, इथेच आहेत की
आमचें नोशिब!
Amchem Noxib नावाचा कोकणी चित्रपट उगाच आठवला
त्यामधलं अत्यंत आवडतं गाणं:
त्यामधलं अत्यंत आवडतं गाणं:
अहो शुचिताई ( सॉरी काव्याताई
अहो शुचिताई ( सॉरी काव्याताई ), सोडुन जातान म्हणजे भारत सोडुन जातात अनुराग कश्यप सारखे. ऐसी सोडुन जातात असे नव्हते म्हणायचे मला.
हाहाहा च्यामारे काय हो
हाहाहा च्यामारी काय हो अनुपजी, आमचं विश्व हे ऐसीच त्यामुळे पहीलं तेच डोक्यात येतय बघा
अनुप????
अनुप????
अरीरी सॉरी मला वाटलेलं अनुप
अरेरे सॉरी मला वाटलेलं अनुप ढेरे यांचा प्रतिसाद आहे सॉरी अनुजी.
अर्र... फार वाइट बातमी!
अर्र... फार वाइट बातमी! सिगारेट, शिव्या वगैरे नियम चु* आहेत. सेन्सॉर बोर्डाचा निषेध!!
आधी रोटी खाएंगे, इंदिरा को जिताएंगे !
इतरांपेक्षा कायम वेगळ्या
वेगळी धाटणी या एकाच महाशयांची आहे का?
आणि नक्की कसा फटका बसला म्हणे?
चित्रपट पडला तर इतकी रडी कि कुठच्या कुठे खापर फोडायचं?
==========================================================================================
चला वेगळ्या धाटणीच्या निमित्ताने, फ्रेंचांनी आफ्रिकेत केलेल्या अत्याचारांवर पहिला वहिला फ्रेंच सिनेमा जगाला पाहायला मिळेल अशी आशा करू.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
+१
+१
--------------------------------------------
ऐसीवरील गमभन इतरांपेक्षा वेगळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
+१
अन जायचच आहे तर मग जायचं की सोडून. इतका गवगवा कशाला?
कुठेय गवगवा ?
कुठेय गवगवा ?
मैने ऐसीच पिंक मारी थी गविजी.
मैने ऐसीच पिंक मारी थी गविजी. आप हमेशा पर्दा फाश करनेपे तुले रहते हो.
ओके
http://indiatoday.intoday.in/story/anurag-kashyap-bombay-velvet/1/438119...
ही मुलाखत वाचली. त्यात इन-जनरल असहिष्णू ( जोक्स्ने भावना दुखावणे, १०० करोडवाले चित्रपटांचा गवगवा) वातावरणाला शिव्य घातल्या आहेत. नवं सेन्सोर बोर्ड हे आयदर तात्कालिक कारण असेल (किंवा बातम्या देणार्याने तयार केलेलं कारण असेल). लेख वाचण्यासारखा आहे.
आधी रोटी खाएंगे, इंदिरा को जिताएंगे !
हं ठीक! जातोयस तर जा!
हं ठीक! जातोयस तर जा! जाणार्याला कोण आवडणार! ज्याची त्याची मर्जी!
सेन्सॉरबोर्डाने नक्की काय केलं हे जोवर तो सांगत नाही तोवर त्याचा दावा नुसत्या फेस व्हॅल्युवर मी स्वीकारू/नाकारू शकत नाही.
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
सेन्सॉरबोर्डाने नक्की काय केलं
त्याची पहिली फिल्म 'पाँच' सेन्सॉरपास होऊच शकली नव्हती. तेव्हापासून ते 'बॉम्बे वेलव्हेट'पर्यंत अनेकदा त्याचं सेन्सॉर बोर्डाशी वाजलेलं आहे. गूगल केलं तर अनेक दुवे सापडतील.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
अच्छा एवढंच! हं सेन्सॉर
अच्छा एवढंच! हं सेन्सॉर बोर्डाचं वागणं अनेकदा मुर्र्खपणाचं असतं हे खरंच. पण अशा कारणांसाठी भरपूर नावं ठेऊन देश सोडून वगैरे कोणी जायला लागलं की दरवेळी सहानुभूती वाटतेच असे नाही. सगळेच काही हुसैन नसतात .
इथेच थांबून त्याने विविध मार्गाने सेन्सॉर बोर्डाशी लढत राहून चित्रपट काढले असते तर त्याच्या बाजुने बोलायला अधिक आवडले असते.
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
...तो रागावून जातोय असं वाटत
...तो रागावून जातोय असं वाटत नाही.
इथेच थांबून त्याने विविध
अग्ली नामक सिनेमासाठी वर्षभर तो भांडत होता. सिगारेट वार्निंगविरोधात. कोर्टानेदेखील त्याचं म्हणण ऐकल नाही. सिनेमा एक वर्ष उशीरा रिलीज झाला.
आधी रोटी खाएंगे, इंदिरा को जिताएंगे !
अग्ली नामक सिनेमासाठी वर्षभर
होय. तेव्हा त्याची भुमिकाही समजत होती आणि धुम्रपान विरोधकांचीही! माझे मत मी त्यावेळी ठरवू शकलो नसलो तरी देश सोडून जाण्याइतका परिणाम त्या सुचनेमुळे त्याच्या अभिव्यक्तीवर होतो हे मला पटत नाही - कारण अश्या द्वंद्वात सार्वजनिक आरोग्याला मी झुकते माप देतो. (नी त्यावर त्याने योजलेला उपायही उत्तम आहे)
ऐकलं फक्त मान्य केलं नाही. कोर्ट कायद्यानुसार निकाल देते.
मग?
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
देश सोडून जाण्याइतका देश
देश सोडून त्या एका कारणासाठी जात नाहीये. त्याच्या वरच्या मुलाखतीत तो का चाल्लाय ते सांगितलय.
मला परिणाम होतो हे पटतं. सिनेमा हे जनजागॄतीसाठी आहे हे मला पटत नाही. सिगारेट विरोधी अवेर्नेससाठी ती जागा नाही.
त्याला तडजोड करावी लागली हे एक महत्वाचं कारणं. हुसेन यांना "सरस्वतीला कपडे घातलेले दाखवा मग चित्रप्रदर्शनाला परवानगी देतो" असं म्हटलं असत तर?
अधिक ज्यांनी या सिनेमासाठी पैसे दिले होते त्यांचे पैसे अडकून राहिले.
आधी रोटी खाएंगे, इंदिरा को जिताएंगे !
मलाही पटतं. असं सतत भांडणं
मलाही पटतं. असं सतत भांडणं करून सिनेमे करत राहण्याला एखादा कलाकार विटला, तर मला समजू शकतं. माझं नि माझ्या समाजाचं नुकसान आहे त्यात. पण त्या माणसाचा वैताग होणंही साहजिकच आहे. अशा परिस्थितीत काय करावं नि काय करू नये ते सांगणं सोपं असतं. देश सोडून न जाता, आहे त्या यंत्रणेशी झगडत, इथे सिनेमे बनवणं आदर्श आहे. पण सिनेमासारख्या समूहानं करण्याच्या कलेमध्ये ते प्रचंड अवघड असणार. मी बसतो खोलीत नि काढतो चित्रं / लिहितो कविता - हेही इथे अशक्य होऊ शकतं (मुरुगन, हुसैन, गुर्जर), मग सिनेमाच्या बाबतीत तर प्रचंड पैसे, कितीतरी माणसं आणि यंत्रणा खेळात गुंतलेल्या असतात.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
देश सोडून त्या एका कारणासाठी
तेच तर काय विचारतोय तर सगळे या केसकडे निर्देश करून र्हायलेत.
मुलाखतीतलं बोलणं गोलगोल आहे.
मुळ वाक्यातला अर्धाच भाग निवडण्याचे प्रयोजन? 'देश सोडून जाण्याइतकी' अभिव्यक्तीवर गदा येत नाही असे मला वाटते. दर स्मोकिंग सीनला स्मोकिंग ची पाटी दाखवण्यामागेही एक भुमिका आहे आणि ती ही सार्वजनिक हिताची आहे.
सहमत आहे. पण किंचितश्या सुचनेने हा अवेर्नेस अधिक व्यापक प्रमाणात आणि अधिक लोकांपर्यंत व अधिक प्रभावी पद्धतीने पोहोचतो असे देशातील बहुमताला वाटत असेल तर बहुमत बदलायला प्रयत्न करावेत.
हुसैन यांचे उदाहरण यासाठी की त्यांच्यावर व्यक्तिगत हल्ला झाला, निषेध मोर्चे निघाले - नी ते भुमिकेवर शेवटपर्यंत ठाम होते वगैरे वगैरे. एखाद्या कलाकाराला अश्या परिस्थितीतही थांबून रहा म्हणणे मला योग्य वाटत नाही.
कश्यपवर तसे काहीच झालेले नाही. नी तो आपल्या भुमिकेवरही ठाम नाही. व्यावसायिक हिताला प्राधान्य देऊन त्याने 'बदल करून' अग्ली प्रदर्शितही केला. हुसैनांसारखा ठाम राहिला असता तर आताच्या भुमिकेला काहीतरी बेस निर्माण झाला असता.
आताचा तद्दन भिकार शेवट केलेला चित्रपट चालला नाही तर लगेच देश सोडायची भाषा.. ये बात कूछ...
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
त्याने मोर्चे, निषेधाची वाट
त्याने मोर्चे, निषेधाची वाट पाहावी ही अपेक्षा कशाला? तो करतोय ते चूक की बरोबर यावर जजमेंट पास करणारे आपण कोण? भारतात गळचेपी होते की नाही ते बोला. उगाच हा भारी आणि तो नाही अशा तुलनेचे काही प्रयोजन मलातरी दिसत नाही.
आणि आता हुसेनचा मुद्दा काढलाच आहेत तर कोणत्याही मुद्यावर हुसेन ठाम राहिले असे मला वाटत नाही. हिंदूंच्या घरात अशी चित्रे पाहिली म्हणून मी काढली असे करण थापरला मुलाखतीत सांगणार्यांचा आणि नंतर देश सोडून जाणार्यांचा मुद्दा काय हेच मला कळत नाही.
इस्लाम चित्रे काढायची परवानगी देत नाही तर इस्लाम सोडायचे सोडून ज्या देवतांची कल्पना आपल्याला मान्यच नाही त्यांची चित्रे काढून देश सोडणे हे तुम्हाला उदात्त वाटत असेल तर वाटो. मला मात्र तसे वाटत नाही. किमान मी नास्तिक आहे असे एकदा म्हणून ती चित्रे काढली असती तरी काहीतरी मुद्दा आहे असे मी म्हटले असते. असो. चालू द्या.
अगदी असेच. जाणूनबुजून
अगदी असेच. जाणूनबुजून बहुसंख्याक धर्मीयांची भावना दुखावणार्या हुसेनबद्दल काडीचीही सहानुभूती नाही.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
क्या बात है!!
अशा प्रकारच्या धाग्यांवर मी सहसा प्रतिसाद देत नाही.
पण श्री. नगरीनिरंजन, तुमचा प्रतिसाद बघून रहावलं नाही.
तुमच्याशी १००% सहमत.
हुसेन काही काबूल कंदहारहून खैबरखिंडीमार्गे इथे आला नव्हता. इथेच जन्मला आणि वाढला (माझ्या माहितीनुसार, चूभूद्या घ्या). त्याला भारतातलं समाजजीवन, इव्हन हिंदूंची, श्रद्धास्थानं माहिती नसावीत हे पटत नाही.
अर्थात त्याला जसा अभिव्यक्तीस्वातंत्र्याचा हक्क आहे तसाच लोकांनाही त्यांच्या रागाची अभिव्यक्ती करायचा हक्क आहे!!
हुसेन काही काबूल कंदहारहून
अधोरेखिताशी विशेष सहमत. तुम्हीच मत मांडलेत हे बरे केलेत.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
अभिव्यक्ती कसली?
>>तसाच लोकांनाही त्यांच्या रागाची अभिव्यक्ती करायचा हक्क आहे!!<<
विचार किंवा शब्द व्यक्त करण्याची अभिव्यक्ती आहेच न? हुसेन किंवा इतर ती नाकारत नाहीतच.
हो, पण अशी अभिव्यक्ती करणे हे
हो, पण अशी अभिव्यक्ती करणे हे चूक आहे अशा अर्थाचे प्रतिसादबुडबुडे कायम येत असतात त्यामुळे हा हक्क तसा नाकारल्यापैकीच आहे.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
विचार किंवा शब्द व्यक्त
कुणी कशी अभिव्यक्ती करावी हे दुसरा नाही ठरवू शकत. जसं हुसेनला चित्रांऐवजी कवितेतून अभिव्यक्ती कर असं सांगणं हास्यास्पद आहे तसंच त्याची चित्र पाहिलेल्या लोकांना अमूक प्रकारे अभिव्यक्ती कर म्हणून सांगणं हास्यास्पद आहे.
हुसेनला एक भारतीय या नात्याने त्याच्या चित्रविषयांचं भारतीय समाजमनात काय स्थान आहे हे माहिती होतं. त्याने उर्वशी-मेनकेची तशी चित्रं काढली असती तर त्याला कुणीही विरोध केला नसता. तितकी मॅच्युरिटी भारतीय समाजात आहे. पण नाही, त्याला हा उद्योग करायचा होता. मग भोगली फळं.
हुसेनच्या मुस्लीम असण्याशी या गोष्टीचा संबंध नाही. उद्या जर आम्ही हिंदूंनी हिंदू देवतांची वाटेल तशी चित्र काढून प्रसिद्ध करण्याचा मूर्खपणा केला तर आम्हालाही लोकं मुस्कटवणारच आहेत. आपण कृती करण्यापूर्वी विचार करायचा असतो. माझ्या परिचयाच्या अनेक मुस्लिम मित्रांनी, "हुसेनको ऐसा नही करना चाहिये था, पिक्चर निकालनेके लिये दुनियामें और कोई सब्जेक्ट नही था क्या?" अशीच समंजस प्रतिक्रिया दिली होती.
ज्या समाजात आपण वावरतो त्या समाजाला पूजनीय असलेल्या गोष्टींबाबत विडंबनात्मक अभिव्यक्तीस्वातंत्र्य गाजवायचं असेल तर जरूर ते स्वातंत्र्य आहेच पण मग समाजाकडून होणार्या रिअॅक्शनला सामोरं जायची तयारीही ठेवायला हवी. जोतिबा-सावित्रीबाई फुल्यांसारख्या लोकांनी तत्कालीन समाजाला न रुचणार्या गोष्टी केल्या आणि त्यांचे परिणामही भोगले. म्हणून ते वंदनीय!
माझी उत्तरं
प्रत्येक स्मोकिंग सीनला पाटी दाखवणं मला अतिरेकी वाटतं. सुरुवातीलाच काय ते एकदा सांगितलं तर तेवढं पुरेसं आहे. सिगरेटचं पाकीट विकत घेताना जी काय द्यायची ती तंबी बाहेर दिलेली असते. प्रत्येक झुरक्यासोबत कुणी कानात ओरडू लागलं तर कसं वाटेल?
कोणत्याही सिनेमात कोट्यवधी रुपयांची गुंतवणूक असते आणि ती त्याची एकट्याची नसते. त्यामुळे त्याला इतरांचे पैसे वसूल व्हावेत ह्यासाठी तडजोडी करायला लागल्या असू शकतात. अनेकदा हे करणं भाग पडल्यामुळे त्रास होणं शक्य आहे.
त्याचे सिनेमे आवडत असतील, तरच त्याच्या म्हणण्याला मी पाठिंबा देईन असं करण्याची गरज मला भासत नाही. व्यक्तिशः मला त्याचे सिनेमे विशेष आवडत नाहीत; तरीही, त्याला त्रास होत असेल हे समजू शकतं आणि म्हणून सहानुभूतीही वाटते. त्याच प्रमाणे, त्याचा त्रागा हा अनेक वर्षांपासूनचा आहे; केवळ एक सिनेमा न चालण्यामुळे अचानक उद्भवला आहे असं वाटत नाही. उंटाच्या पाठीवरची ती शेवटची काडी असावी असं वाटतं.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
प्रत्येक स्मोकिंग सीनला पाटी
सिगारेट न पिणारांस असं वाटत असेल. पिणारांस ते रिपिटिशन आवश्यक आहे. न पिणारास उगाच त्रास आहे हे मान्य.
============================================
रिपिटिशन मेक्स डिफरन्स...
जगात इतके ब्रेन वॉश्ड लोक आहेत ...
इट डज मेक...
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
प्रत्येक स्मोकिंग सीनला पाटी
चिंतातुर जंतू, जरा खाजगी प्रश्न विचारतो, माफ करा. तुम्ही धूम्रपान करता का? किंवा आयुष्यात कधी केले आहे का? मी स्वतः अनेक वर्षे स्मोकिंग केले आहे (आता करत नाही, तो मुद्दा वेगळा). पण स्वानुभवावरून सांगू शकतो की स्मोकिंग हे अतिशय जलदगतीने लागणारे व्यसन आहे आणि ते व्यसन सुटणे अशक्य नसले तरी खरंच खूप कठीण आहे. त्यामुळे अशी पाटी सारखी-सारखी वाचून अगदी ०.०१ % इतक्या कमी प्रमाणात का होईना, पण जर कोणी धूम्रपान करायला धजावला नाही, तरी ते यश आहे, असे म्हणीन मी. आणि अजून एक. ही पाटी सारखी-सारखी वाचून कदाचित कट्टर स्मोकरची सवय कदाचित सुटणारही नसेल. पण स्मोकिंग करणे कूल आहे, अजिबात अपायकारक नाही, असे दुसर्याला सांगणारा एकही चेनस्मोकर उभ्या आयुष्यात मी तरी अजून पाहिलेला नाहीये.
संबंध?
पण लोक सिनेमागृहात स्वतःचे पैसे खर्च करून कशासाठी येतात असं तुम्हाला वाटतं? आज जगाला आणि समाजाला वगैरे भेडसावणारे अनेक प्रश्न असतील, शिवाय माझ्या व्यक्तिगत समस्याही पुष्कळ असतील; पण म्हणून मला येता जाता कुणी उपदेशाचे डोस पाजू लागलं तर मी ते का म्हणून आवडून घ्यावं?
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
.
http://www.aisiakshare.com/node/3626#comment-102420
--------------------------------------------
ऐसीवरील गमभन इतरांपेक्षा वेगळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
पदरमोड
अहो पण संस्थळ तर संस्थळचालकांनी पदरमोड करून फुकटात उपलब्ध करून दिलंय ना?
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
आज जगाला आणि समाजाला वगैरे
आज जगाला आणि समाजाला वगैरे भेडसावणारे अनेक प्रश्न असतील, शिवाय माझ्या व्यक्तिगत समस्याही पुष्कळ असतील; पण म्हणून मला येता जाता कुणी उपदेशाचे डोस* पाजू लागलं तर मी ते का म्हणून आवडून घ्यावं?
*समलैंगिकांच्या विषयी सारखं सारखं सांगू लागलं....
संस्थळ चालकांनी संस्थळ (फुकटात असलं तरी) वॅक्यूममध्ये काढलेलं नाही ना? लोकांनी वाचावं, लिहावं, चर्चा कराव्या या उद्देशाने काढलं आहे असा मला संशय आहे.
--------------------------------------------
ऐसीवरील गमभन इतरांपेक्षा वेगळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
संशयात्मा
हो ना, त्या निमित्ताने इथे काही चर्चा झडू लागतात, वगैरे म्हणून तर दिनवैशिष्ट्यात अशा काही गोष्टींचा समावेश केला जात असावा असा माझा संशय आहे. आजकाल ट्यार्पीसाठी काही पण करतात लोक
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
आग सोमेश्वरी?
धूम्रपान करणाऱ्या लोकांच्या सतत खनपटीला बसून, त्यांचा त्यावरून जीव खाल्ला म्हणून ते लोक धूम्रपान सोडतात का? (धूम्रपान काय किंवा कोणतीही नुकसान करणारी सवय असो,) सतत डोक्यावर "सिग्रेट सोड" असा मारा झाल्यामुळे सिग्रेट सोडावीशी वाटते का कटकट करणाऱ्या माणसांना टाळावं असं वाटतं? कोणीतरी त्रयस्थ यंत्रणेने असा संदेशाचा भडीमार केला म्हणून व्यसन सोडावंसं वाटतं, सुटतं का जवळच्या लोकांनी प्रेमापोटी किंवा व्यसनमुक्तीसाठी व्यावसायिक पातळीवर काम करणाऱ्या माणसांनी व्यसनी माणसाची काळजी घेणं खरोखर परिणामकारक ठरतं?
दुसरा मुद्दा किती वेळा लोकांना सांगितलं, "धूम्रपानाचे परिणाम वाईट होतात" तर त्याचा अपेक्षित परिणाम दिसून येतो? असे संदेश देण्यासाठी काहीएक खर्च करावा लागतो. संदेश देण्यासाठी अमर्याद पैसा खर्च केला म्हणून धूम्रपानाचं प्रमाण ०% होणार नाहीच. उलट सतत भडीमार झाल्यामुळे काही बंडखोर लोक "एवढी कटकट करत आहात मग तर मुद्दाम धूम्रपान केलंच पाहिजे" म्हणून बंडखोरी करण्याचीही शक्यता वाढते. याउलट संशोधनांमध्ये असं दिसतंय की शिक्षणानुसार धूम्रपानाचं प्रमाण कमी होतं. (दुवा १, दुवा २)
मग अनुराग कश्यपसारखे गुणी लोक, चित्रपटाचा आस्वाद घेणारे रसिक आणि छोट्या प्रमाणावर असणारे बंडखोर वृत्तीचे धूम्रपान करणारे यांना उचकवून नक्की काय साधलं जातंय? काही सकारात्मक परिणाम होतो याचा काही पुरावाबिरावा शोधायचा प्रयत्न झालाय का?
मूळ मुद्द्याबद्दल - अनुराग कश्यपला देशाबाहेर जाऊन चित्रपट बनवावेसे वाटतात यात मला व्यक्तिगतरित्या काहीतरी मानहानीकारक असं वाटतं. माझ्या देशात कोणा कलाकाराला पुरेसं स्वातंत्र्य मिळत नाही, गळचेपी होते असं वाटतं, यंत्रणेशी कराव्या लागणाऱ्या अनुत्पादक मारामाऱ्यांमध्ये लोकांचा वेळ फुकट जातो ही मला लाजिरवाणी बाब वाटते.
---
सांगोवांगीच्या गोष्टी म्हणजे विदा नव्हे.
.
१. गविंनी सांगितल्याप्रमाणे सूचना लोकांचं व्यसन सोडवण्यासाठी नसावी. नव्या स्मोकर्सना परावृत्त करण्यात अधिक कार्यक्षम असेल. "सिगरेट सोड" अशी सूचना नसते. आरोग्याला हानिकारक आहे अशी सूचना असते.
२. लक्ष विचलित होऊ नये म्हणून सूचना नको असेल तर सर्व सिनेमांमध्ये सबटायटल्स ऐवजी डबिंगच असायला पाहिजे. डबिंग सबटायटल्सपेक्षा महाग असतं म्हणून सबटायटल्स दाखवून रसिकांच्या आस्वादाशी तडजोड केली जातेच ना?
३. प्रमाण कमी होतं याचा विदा घासुगुर्जींनी दिला आहे. [लोकसंख्येच्या प्रमाणात कमी होतं आणि ओव्हरऑल समृद्धी वाढूनसुद्धा धूम्रपान कमी झालं आहे].
४. सूचना दाखवायला लावून अनुराग कश्यपला उचकवलं जातंय या म्हणण्याला काही अर्थ नाही.
५. >>माझ्या देशात कोणा कलाकाराला पुरेसं स्वातंत्र्य मिळत नाही, गळचेपी होते असं वाटतं, यंत्रणेशी कराव्या लागणाऱ्या अनुत्पादक मारामाऱ्यांमध्ये लोकांचा वेळ फुकट जातो ही मला लाजिरवाणी बाब वाटते.>> प्रदूषण नियंत्रक यंत्रणा लावणे हा अनुत्पादक खर्च आहे असं उद्योगपतींचं सुद्धा म्हणणं असतं. माझ्या देशात अशा अनुत्पादक गोष्टींवर खर्च करायला लागतो ही गोष्ट मला लाजिरवाणी वाटते.
--------------------------------------------
ऐसीवरील गमभन इतरांपेक्षा वेगळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
प्रदूषण नियंत्रक यंत्रणा
अत्यंत बादरायण संबंध.
पडद्यावर स्मोकिंग दाखवले म्हणजे पाहणारा लगेच स्मोकिंग करु लागतो हे गृहीतक मुळात चुकीचे आहे. (इंग्रजी चित्रपट लोक पाहतातच ना?)
शिवाय त्याने प्रत्यक्ष प्रदूषण वा पॅसिव्ह स्मोकिंगही होत नाही.
जिथे प्रत्यक्ष स्मोकिंग केले जाते तिथे म्हणजे पान टपर्या, कॉलेज कॅन्टीन्स इत्यादी ठिकाणी बंदी तर जाऊ द्या साधं एक सुटी सिगारेट घेता येऊ नये इतकेही नियम नाहीएत. हे म्हणजे जो करतो त्याला सोडून भलत्यालाच नियम लावल्यासारखे आहे. मग उगाच चित्रपटांच्या दिग्दर्शकांना वेठीला धरण्यात काय फायदा? नो वंडर बरेचसे दिग्दर्शक मग प्रेक्षकांचं मानसिक वय १२ वर्षे असल्यासारखे चित्रपट बनवतात.
कारखाने मात्र प्रत्यक्ष फिजीकली प्रदूषण करत असतात त्यामुळे त्यांच्यावर नियंत्रण लावणे बरोबरच आहे.
सबटायटल्स
'डबिंग महाग असतं म्हणून सबटायटल्स ही तडजोड आहे' हा समज चुकीचा आहे. कोणत्याही प्रतिष्ठित आंतरराष्ट्रीय महोत्सवात सबटायटल्ससह फिल्म सबमिट करणं हा नियम असतो. त्याचं कारण : सबटायटल्समुळे काही प्रमाणात रसभंग होतो हे जरी खरं असलं, तरीही डबिंग त्याला पर्याय असूच शकत नाही, कारण नटानं अभिनय करताना दृक-श्राव्य अशा दोन्ही पातळीवर काम केलेलं असतं. त्याच्या आवाजातले सूक्ष्म हेलकावे / बारकावे ऐकणं महत्त्वाचं असतं. त्यामुळे डबिंग करण्यापेक्षा सबटायटल्सला आंतरराष्ट्रीय पातळीवर मान्यता आहे.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
>>कोणत्याही प्रतिष्ठित
>>कोणत्याही प्रतिष्ठित आंतरराष्ट्रीय महोत्सवात सबटायटल्ससह फिल्म सबमिट करणं हा नियम असतो.
सबटायटल्स नाहीत ~ महोत्सवात चित्रपट दाखवता येणार नाही
=
धूम्रपानाच्या अपायाची सूचना नाही ~ भारतात चित्रपट दाखवता येणार नाही.
पहिला नियम जाचक नाही (कारण तो कलेतील उच्चभ्रू वर्तुळाचा आहे) पण दुसरा नियम जाचक आहे (कारण तो सरकार नावाच्या एण्टिटी कडून आलाय. आणि सरकार हे बाय डिफॉल्ट स्वातंत्र्यावर घाला घालणारे? )
--------------------------------------------
ऐसीवरील गमभन इतरांपेक्षा वेगळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
???
असा संबंध लावण्याचं कारण कळलं नाही. चित्रपट महोत्सवात जगभरातले चित्रपट येतात आणि प्रेक्षकही वेगवेगळ्या भाषा बोलणारा असतो. त्यामुळे सबटायटल्सशिवाय चित्रपटातले संवाद कळणारच नाहीत. ते कळले नाहीत तर महोत्सव घडवण्याच्या मूलभूत हेतूलाच काही अर्थ उरत नाही. म्हणूनच सबटायटल्स अवांतर ठरत नाहीत असं मी वर म्हटलेलंच आहे.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
परवा एक मैत्रिण NH10 पाहून
परवा एक मैत्रिण NH10 पाहून आल्यावर अनुश्काला बघून तिला तेव्हाच्या तेव्हा सिगारेट ओढावी वाटली असं ती म्हणाली. असल्या काही अविवेकी विचारांवर उतारा म्हणून अश्या सूचना फायदेशीर ठरू शकतात.
अनुष्का कशाला पाहिजे
अनुष्का कशाला पाहिजे त्यासाठी? माझा एक मित्र अनेक वर्षं सिग्रेट ओढतो आणि सिग्रेट सोडायची म्हटली तरी सुटत नाही म्हणतो. त्याच्याशी धूम्रपानाबद्दल गप्पा मारताना मलाही सिग्रेट ओढावीशी वाटते, हे नक्की काय प्रकरण असतं याबद्दल मला कुतूहल वाटतं. एक सिग्रेट ओढून कोणी फुकाडे बनत नाहीत, हे माहीत आहे म्हणून मला ह्या इच्छेबद्दल काही अपराधीपणा किंवा काही वाटत नाही.
---
सांगोवांगीच्या गोष्टी म्हणजे विदा नव्हे.
मग काय तर. उगाच नाही तिकडे
मग काय तर. उगाच नाही तिकडे लोकांना उपदेशांचे डोस पाजून हवे असतात...
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
कुतूहलापोटी असं वाटणं हे मला
कुतूहलापोटी असं वाटणं हे मला फार अविवेकी वाटत नाही. पण अनुश्काला बघून वाटणं जरा 'ओ इट्स कुल'/'जगात भारी' टाईप होतं.
तुमची आणि तुमच्या मित्राची चर्चा म्हणजे फक्त दोन(किंवा +१०) व्यक्ती. अनुश्का म्हटलं की एकचवेळी लाखो लोकं, त्यात लहान मुले सुद्धा. यामुळेच काही वर्षांपूर्वी मिलिंद सोमणने सिगारेट ची जाहीरात करायाला नी सिनिमात तसं वागायला नकार दिला होता.
एक सिग्रेट ओढून कोणी फुकाडे बनत नाहीत, हे माहीत आहे म्हणून मला ह्याइच्छेबद्दल काही अपराधीपणा किंवा काही वाटत नाही.
समजा एक सिग्रेट ओढून कोणी फुकाडे बनत असते आणि माझ्या डोक्यात असा विचार आला असता तरीही मला स्वःताहाला अपराधीपणा शिवलाही नसता फारतर फार थोडा मुर्खपणा वाटला असता.
कुठलेही व्यसन लागायला एखादा ट्रिगर लागतो तो सिनेमा या माध्यमातून सहज मिळू शकतो.
जरूर
मग तिने जरूर ओढावी. अनुभव घ्यावा, एंजॉय करावी!!!
एक सिगरेट ओढल्याने मनुष्य स्मोकर बनत नाही!!!!
धूम्रपान करणाऱ्या लोकांच्या
लाइफ इज ऑल अबाउट बिइंग ब्रेनवॉश्ड, धिस वे ऑर दॅट वे. खनपटीला बसून जीव खाल्यामुळेच ...राष्ट्रभक्ती वाढते, मुले अभ्यास करतात, शाळेत जातात, शिस्त वाढते, स्वच्छता वाढते, मॅनर्स वाढतात, कॉलेजकुमार ड्र्ग्ज घेत नाहीत, ज्यूनिअर वेळेत काम पूर्ण करतो, गृहपाठ होतो. सगळं जग सेल्फ ड्रिवन नसतं हो, कित्येकांना ढकलावं लागतं. असा करा, असं नको म्हणून.
----------------------------------------------------------------
बाय द वे, सोडतात का? ...मी धुम्रपान करतो आणि पडद्यावर धुम्रपान करताना पाहून मला तलफ येते. टिवीवर लंग्ज पिळून त्यात किती टार अडकला आहे याची एक जाहिरात येते, ...मे ती कधीही पाहत नाही ...पाहू शकत नाही...चॅनेल बदलतो... नि तेच माउथ कँसरच्या जाहिरातींचं ...It is very difficult to imagine myself in their place. And it motivates...
--------------------------------------------------------------------
हे दोन म्यूच्यूअली एक्सक्लूसिव पर्याय कसे? दोहोंचा परिणाम होतो वा होत नाही.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
असं इन्वर्स कोरिलेशन का म्हणे? ०% जाऊ देत, प्रयत्नाच्या मानाने होईल.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
प्रचंड विनोदी. अगदी शाळकरी मुलांना पालक दामटतात, ते चोरी करतात, असली बंडखोरी नाही.
--------------------------------------------------------------------------------
इतके गुणी बाळ, गुणी रसिक इतके उचकतात कसे?
आणि साले हे गुणी रसिक इतके संवेदनशील कवापासून झाले. भारतात चित्रपट पाहताना थेटरात लोक काय काय करून डिस्टर्ब करतात. फोन काय करतात, खुर्च्या काय हलवतात, डोकी काय आणतात पडद्याच्या आणि डोळ्याच्या मधे, उशिरा काय येतात, चुकीच्या आसनावर काय बसतात, मचामचा पॉपकॉर्न काय खातात, चुम्माचाटी काय करतात, ऑर्डर देऊन बर्गर काय मागवतात, मधेच शौचालयाला काय जातात, रडकी बिनतिकिटी लेकरे काय घेऊन येतात, कॉमन हँडरेस्टवर अतिक्रमण काय करतात, ......शिट्ट्या काय मारतात, हिरोची एंट्री झाली कि, हिरॉइनचा मस्त सीन आला, डायलॉग मारला कि टाळ्या काय वाजवतात, घसरावणार्या चीकाचाही मागे एकदा आपण उल्लेख केलेलात, गप्पा काय झाडतात, ...
या सगळ्या मुद्द्यांवर गुणी बाळ अनुराग का नै म्हणे देश सोडून गेला? रसिक का नै देश सोडून गेले? तेवढी सिगारेटचीच सुचना कशी खुपते? तिथेही बर्याच जाहीराती, प्रॉडक्शन हाऊसची माहिती, क्रेडिट्स, ट्रेलर्स, इ इ गोष्टी डिस्टर्ब करणार्या असतातच.
--------------------------------------------------------------------------------------------
कम्माल आहे. त्याच्यासाठी एकट्यासाठी सवतं आणि अजून कडक सेन्सॉर बोर्ड आहे का? मग व्यक्तिगत काय त्यात?
--------------------------------------------------------------------------------------------------
हा शुद्ध न्यूनगंड आहे. सिगारेटची वॉर्निंग दिल्याने गळचेपी होत नाही. असो, ज्या देशात गांजा, चरस लीगल करायची भाषा होते त्याचा प्रभाव पडल्यावर असे वाटणारच.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
आणि साले हे गुणी रसिक इतके
हा हा हा.
हा मुद्दा वॅलिड आहे. त्या वॉर्निंग पेक्षा रडणारी/ओरडणारी/ बोलणारी/ म्युट न करता गेम खेळणारी पोरं आणि वाजणारे फोन हे प्रकार बराच जास्तं रसभंग करतात. माझा तरी. पण म्हणून ८० तिथे ८५ हा अॅटिट्युड पटत नाही.
आधी रोटी खाएंगे, इंदिरा को जिताएंगे !
पण म्हणून ८० तिथे ८५ हा
प्रशासकीय व्यवस्थांशी जेव्हा सामान्य नागरीकाचा संपर्क येतो तेव्हा त्याला प्रचंड अनावश्यक (?) काँप्लायन्सेस करावे लागतात. अगदी ८० काय ८००. नागरिकांच्या हितासाठी हा भाग आवश्यक मानला गेला आहे.
आणि अनुपजी लक्षात घ्या कि आपण जसजसे प्रगती करू, तसतशा व्यवस्था अधिकाधिक किचकट बनत जातील, त्यांच्यात सहभागी व्हावयास आपल्याला जे किमान ज्ञान हवे ते वाढत जाईल, जास्त नियम पाळावे लागतील, इ इ. (मला ठाऊक नाही पण अंदाज आहे कि अगोदरच्या काळात लोक बसमधे चढल्यासारखे विमानात बसत असतील. आता कितीतरी प्रोसिजर्स कराव्या लागतात. गवि सांगतील.) यात ८०-८५ का पाहावं. हे सगळं समाज इष्ट मानतो नि आपणही मुकाट्याने त्याचा अनुनय करावा.
सेंसॉर बोर्डाने कंझर्वेटीव भूमिका घेणे हे समाजासाठी इष्ट आहे. बॉस, हिरोज लोकांचे आयडॉल असतात. दिवार मधला अमिताभ बघून माझी नास्तिकता इतकी वाढली कि केवळ पोरी मंदिरात म्हणून मी तिकडे जाई. दिग्दर्शकाला हे अभिप्रेत होतं का? अनेक चित्रपटांतील अनेक दृश्यांनी, वक्तव्यांनी प्रेक्षकाच्या मनावर परिणाम होतो. कलास्वाद घेऊन सोडून दिलं असं फक्त अतिबुद्धिमान समीक्षकांच्या बाबतीत होत असेल. क्वीन पाहून भारतीय स्त्री कशी दबलेली आहे अशी फुरफुरी कोण्या स्त्रीला चढेल पण पश्चिमेत त्याच स्त्री-स्वातंत्र्यांच्या आदरासाठी होणार्या घटस्फोटांचे अनिष्ट परिणाम त्या चित्रपटात आहेत का? तोच प्रयोग भारतात करायला गेलेल्या मानी स्त्रीला कदाचित अधिक दु:ख भोगावे लागेल.
टीवीवर पण काही आक्षेपार्ह आढळलं तर इथे कळवा अशी स्ट्रीप नेहमी येते. असा अंकुश आवश्यक आहे.
===============================================================================================
आणि समीक्षकांनी कला ही समीक्षकांसाठी असते हा विचार दोन मिनिटं बाजूला ठेवावा. कला (अतिशय भावूक अशा) समाजासाठी असते. तिचा प्रत्यक्ष परिणाम लोकजीवनावर होतो. तेव्हा कलांतील कंटेंट हे कंजर्वेटीव असावं असा पावित्रा रेग्यूलेटर्स घेतात ते मला आवडतं.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
बाकी असोच, पण ओढूनताणून
बाकी असोच, पण ओढूनताणून नास्तिकता आणल्याशिवाय चैन पडत नाही का हो तुम्हांला?
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
अरे हा प्रो-नास्तिकता आणि
अरे हा प्रो-नास्तिकता आणि प्रो-स्त्रीवाद प्रतिसाद आहे.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
पिक्चर पाहायला जाणारा
पिक्चर पाहायला जाणारा प्रत्येक माणूस "रसिक" या उपाधीला पात्र ठरतो का?
पिक्चर पाहणे म्हणजे मज्जा, एन्जॉय करणे एवढेच ब्रेनवॉशिंग असलेले किती असतील तुमच्या मते? आफ्टरऑल इट इज ऑल अबाऊट ब्रेनवॉशिंग.
पिक्चर पाहायला जाणारा
नाही.
पिक्चर पाहणे म्हणजे मज्जा, एन्जॉय करणे एवढेच ब्रेनवॉशिंग असलेले किती असतील तुमच्या मते?
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
पिक्चर पाहायला जाणारा
नाही.
एवढेच म्हणजे विचारावर्तनावर परिणाम न करून घेणारे असं म्हणायचं असावं तुम्हाला.
असतील ५-१०%.
मजा आणि परिणाम यांचा इंटरसेक्तींग सेट खूप मोठा असावा.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
हा सिनेमा चालला नाही, म्हणून
हा सिनेमा चालला नाही, म्हणून तो देश सोडून चालला आहे, हे तर बळंच त्याच्या तोंडी चिकटवलेलं वाक्य आहे. असा अर्थ कसा काय बुवा लावू शकतो आपण?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
सिनेमा हे जनजागॄतीसाठी आहे हे
सेन्सॉर बोर्डाने नियम अजून कडक करावेत आणि असं न पटणारे लोक देश सोडून जावोत.
सिनेमा हे जनविकृतीचे साधन आहे...असेच आमचे निर्माते मानत आले आहेत...
=================================================================================
उदा.
सिनेमांमुळे देशात पाश्चात्यपणा आला असे म्हणतात. मला नै पटत. फाटलेल्या जीन्स घातल्या, आखूड स्कर्ट घातले, गिटारी हाती घेतल्या, टाय बांधले तर देश पाश्चात्य होत नाही.
नीट राहणे, वेळ पाळणे, शब्द पाळणे, अकोमोडेटिव आणि अॅडजेस्टींग असणे, ध्येय असणे, स्वच्छ असणे, व्यवहार चोख असणे, इ इ पाश्चात्य गुण एंटर्टेनमेंट व्हॅल्यू नसल्यामुळे तसेच बासनात बांधून ठेवले. आणि नको ते घेतले.
=========================================================
हा बाबा शिक्षणमंत्री असता तर शाळा जनजागृतीसाठी नाही म्हणाला असता. पंतप्रधान असता तर सरकार नाही म्हणाला असता. कश्यपा, जनजागृतीचा एवढा विटाळ असेल तर तू फ्रान्समधेच शोभशील. आमच्या देशात अजून चिक्कार जनजागृती आवश्यक आहे.
==================================================================================================================
विचारी, विवेकी, शिक्षित, समृद्ध लोक वेगळे नि सामान्य लोक वेगळे. सामान्य लोक फार लवकर प्रभावित होतात. गुन्हे करणं कसं (काही परिस्थितींत) सुयोग्य, मानवी आहे असं दाखवणारे ४-५ सिनेमे पाहिले तर लगेच 'मी गुन्हा करावा कि नाही' बद्दलचं मत डळमळतं त्यांचं. आयटम साँग मधल्या आयटमचे स्तन नको तितके बाहेर दिसू लागतात तेव्हा नको तिथे नको त्या व्यक्तिचे स्तन किती बाहेर आले आहेत हे चेक करून पाहायची वृत्ती वाढते. मनुष्य साम्यस्थळे (शब्दसौजन्य- ऋषिकेश)पाहतो. स्त्रीयांचे स्तन मुक्त वा अर्धमुक्त असणं आणि सामान्यतः पुरुषांचं त्याकडे लक्ष नसणं हे नैसर्गिक असू शकतं किंवा आजही अनेक संस्कृतीत सामान्य असावं. म्हणून कोणी त्याला जनजागृती म्हणेल. पण किमान तसं तरी म्हणून मूल उद्देश चांगला असावा. कलाकृती आणि विकृती मधे फरकच नाही ठेवला तर अवघड आहे.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
क्या बात है!
अजो, तुम्ही कधीकधी असं काहीतरी लिहून जाता आणि मग आम्हाला तुमचा उदोउदो करण्यावाचून गत्यंतर रहात नाही!!!!
तुम्ही लिहिलेल्याच्याच जोडीला,
आपण जे प्रॉमिस केलंय ते चोख पार पाडणे, त्यात शॉर्ट्कट/पळवाटा न काढणे, थुक्या न लावणे, आपल्याच बांधवांना तोंडघशी न पाडणे, अपेक्षाभंगाबद्दल विचारणा केली असता 'हमारे इधर ऐसाइच होता है, तुम क्या जानो उधर एसीमें बैठकर!' वगैरे सेल्फ मदरफ*ग बकवास न करणे ह्याही गोष्टी त्यात येतात!!!
सगळेच काही हुसैन नसतात
बळंच!
अगदी अगदी. कश्यप आणि हुसेनची
अगदी अगदी.
कश्यप आणि हुसेनची अशी तुलना ठार गैर आहे. अनावश्यकही.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
+१
अगदी असेच.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
सहस्रशः सहमत. ऋषिकेशने केलेला
सहस्रशः सहमत. ऋषिकेशने केलेला सगळा युक्तिवाद आवडला.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
>>'बॉम्बे वेलव्हेट'मध्ये सबंध
>>'बॉम्बे वेलव्हेट'मध्ये सबंध चित्रपटभर खाली एका कोपऱ्यात धूम्रपानाविषयीची सूचना कायमची टाकलेली आहे. चित्रपटात अधूनमधून झळकणारी आणि मग अदृश्य होणारी सूचना पाहण्यापेक्षा ही कल्पना बरी वाटली. टीव्हीवर चॅनलचा लोगो जसा सवयीनं दुर्लक्षित होतो, तसंच झालं.
सवयीने दुर्लक्षित होऊ नये म्हणूनच ती येत जात रहायला हवी. कण्टिन्युअस नको.
वैसे भी सिगरेटविषयी सूचना दाखवल्याने नक्की काय विरस होतो?
--------------------------------------------
ऐसीवरील गमभन इतरांपेक्षा वेगळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
टीव्हीवर एखादं गंभीर दृश्य
हे दिग्दर्शकाच्या कलात्मक स्वातंत्र्यावरचं आक्रमण आहे वगैरे तर नंतर बघू. इथे त्यावरून नवे वाद सुरू व्हायचे. पण -
टीव्हीवर एखादं गंभीर दृश्य बघत असताना खाली एकदम एखादं विदूषकी मुंडकं उगवून भलतीच कसलीशी जाहिरात करत राहतं त्यानं विरस होत नाही का? तसाच विरस होतो. दृश्याकडचं लक्ष त्या सूचनेकडे वेधलं जातं. एकदाच आधी काय ती तासभर सूचना दाखवून घ्या. मग प्रेक्षकाला त्याचा निर्णय घ्यायला सोडा ना, हा काय वैताग?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
लेखक आणि इतर लोक
मी जेव्हा एखाद्या लेखकाचं लिखाण वाचतो तेव्हा त्यातल्या शब्दाशब्दाची जबाबदारी अखेर त्याच्यावर पडते असं मानतो. लेखन प्रकाशित होण्याआधी लेखक अनेक लोकांचा सल्ला / मदत घेऊ शकतो (संपादक, मित्र, इ.) किंवा इतरांच्या शैलीपासून प्रेरणाही घेऊ शकतो; पण अंतिमतः जबाबदारीही त्याची अन् श्रेयही. त्याचप्रमाणे, चित्रपट हे दृक-श्राव्य माध्यम असल्यामुळे प्रत्येक दृश्यचौकटीतल्या प्रत्येक गोष्टीची अंतिम जबाबदारी (अन् श्रेयही) दिग्दर्शकाचं असतं. त्यानं दृश्यचौकटीत स्वतःहून न घातलेली कोणतीही गोष्ट चित्रपटाला अवांतर असते असं मी मानतो.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
त्यानं दृश्यचौकटीत स्वतःहून न
विविध फिल्म फेस्टिव्हल्सचे, डिव्हिडी कंपन्यांचे लोगोज डोळ्यासमोर चमकून गेलेच.
शिवाय सबटायट्ल्स दिग्दर्शक घातलो असे वाटत नाही. शिवाय त्यामुळे कित्येकदा मुळ विधान "जस्सेच्या तस्से" पोचतही नाही. त्याबद्दल तुमचे काय मत?
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
माझी उत्तरं
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
चित्रपटांमधे धूम्रपान दाखवूच
चित्रपटांमधे धूम्रपान दाखवूच नका असे म्हणणे हे जरुर चुकीचं आहे, पण..
सिनेमा आणि अन्य माध्यमात सिगरेट ओढणारे हीरो / व्यक्ती पाहून प्रेक्षकांतले नवीन तरुण किंवा कदाचित काहीसे प्रौढ लोकही सिगरेटकडे आकर्षितच होत नाहीत असं म्हणायचं का? सिगरेटचं आकर्षण हे सुरुवातीचा बराच काळ केवळ मानसिक असतं हे अमान्य आहे का? आणि या मानसिक आकर्षणामधे सिनेमा / नाटक / माध्यमं यांचा काहीच वाटा नसतो असं म्हणायचं आहे का?
मला तर खचितच लहानपणापासून सिगरेट आणि दारुचं प्रचंड आकर्षण अमिताभ आणि तत्कालीन हिरोंना पडद्यावर बघतानाच निर्माण झालेलं आहे. अगदी लहान असताना ग्लासात सरबत घेऊन ते मद्य असल्याप्रमाणे हातात धरुन डायलॉग बोलण्याचं प्रात्यक्षिक मित्रांमधे आम्ही करत असू. बोटांत सिगरेट धरुन स्टायलिश झुरका मारुन बोलत बोलत धूर सोडणं ही "माचो", मॅनली वाटण्याची परमावधी होती. हे सर्व नाकारता येत नाही. जर कोणी या सवयीकडे आकर्षित होण्याच्या मार्गात तिथेच एक "हिरोत्व" नसल्याची जाणीव करुन देत असेल तर अभिव्यक्तीवरचा काहीसा हल्ला आणि अवेअरनेस यांच्यात लॉस आणि बेनिफिट वजन करुन सूचना दाखवणं नुकसानीत आहे असं वाटत नाही.
याच चालीवर, पडद्यावरचा सिगरेट ओढणारा हिरो अथवा पात्र आपल्याला पुरुषार्थाचं प्रतीक वाटत असेल (अव्यक्त भाषा चुकीची इंटरप्रीट करणे = भाषा न कळणे) तर योग्य भाषेत "ओढणे अपायकारक आहे" ही सूचनाही अवांतर नसावी त्या दृश्याच्या वेळी..
कंडोमने स्पर्शसंवेदना कमी येऊन एक अडथळाच येतो असं अनेकांचं मत आहे, पण दुसर्या बाजूला एचआयव्हीची शक्यता असताना तो वापरावा हे बेटर नाही का ?
गवि, तुमचं वाक्य मी थोऽडं
गवि, तुमचं वाक्य मी थोऽडं फिरवून लिहिते:
मला तर खचितच लहानपणापासून स्त्रियांना भोगवस्तू म्हणून पाहण्याचं आकर्षण अमिताभ आणि तत्कालीन हिरोंना पडद्यावर बघतानाच निर्माण झालेलं आहे. अगदी लहान असताना समोर मुलगी आहे अशी कल्पना करून तिचा हर प्रयत्नानं होकार मिळवण्याचं प्रात्यक्षिक मित्रांमधे आम्ही करत असू.नायिका नको म्हणत असतानाही तिचं बळजबरीनं चुंबन घेणं ही "माचो", मॅनली वाटण्याची परमावधी होती. हे सर्व नाकारता येत नाही.
आता स्त्रीला भोगवस्तू म्हणून दाखवतील त्या प्रत्येक चित्रचौकटीत (नि हे सेन्सॉर ठरवणार) खाली "स्त्रीला भोगवस्तू समजल्याने माणूस म्हणून तुमची प्रचंड अधोगती होते." असं वाक्य डकवायचं कुणी म्हटलं तर?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
+१
असचं उदाहरण डोक्यात होतं.
आधी रोटी खाएंगे, इंदिरा को जिताएंगे !
आता उदाहरणच असं दिलंयस की मी
आता उदाहरणच असं दिलंयस की मी थोडं रॉ, थेट लिहितो. "स्त्रीला भोगवस्तू समजल्याने माणूस म्हणून तुमची प्रचंड अधोगती होते." अशी सूचना लावणं व्यवहार्य आणि आवश्यक नसण्याची कारणं:
अ. सिगरेटप्रमाणे आणि सिगरेटइतकी स्त्री स्वस्तात आणि कोपर्याकोपर्यावरच्या पानठेल्यांवर उपलब्ध नसते.
ब. स्त्रीदेहाची चटक म्हणून सिगरेटशी कंपेअरेबल पद्धतीने स्त्रीचा व्यावसायिक उपभोग घ्यायचा झाल्यास दिवसाला साठ स्त्रिया, स्त्रीभोगाशिवाय शौचास न होणे, स्त्रीभोगाने विविध अवयवांचा कर्करोग होणे असे दुष्परिणाम नाहीत. एचआयव्हीचा धोका तिथेही आला आहे, तस्मात तत्सम दृश्यासोबत कंडोम्स वापरा ही सूचनादेखील दाखवणे आवश्यक झाले आहेच.
असो.
वा रे वा! म्हणजे आम्ही
वा रे वा! म्हणजे आम्ही नाक्यानाक्यावर सिगारेटी स्वस्तात उपलब्ध करून देणार. त्यापासून मिळतो तो पैसा आम्हांला हवा. आणि मग सिनेमा बनवणार्यानं मात्र त्याच्या कलाकृतीत खाली सूचना डकवायच्या. कारण काय, तर लोकांचं हित! मस्तच आहे हे.
उपरोधाचं सोडा. नसू दे स्त्रीदेह कोपर्याकोपर्यावर स्वस्तात "अधिकृतपणे" उपलब्ध. तुम्ही वर उल्लेखलेल्या प्रकृतीच्या अडचणी न होवोत स्त्रीभोगामुळे. पण खरोखरच माध्यमं जी स्त्रीप्रतिमा आणि स्त्रीशी वागण्याची पद्धत दर्शवतात, त्यानं असंख्य लोक प्रचंड प्रमाणात प्रभावित होत असतात. पण मग कलाकृतीवर बंधण आणणं वा तिच्या चौकटीत इशारे घुसडणं हा मार्ग आहे का त्या प्रभावावर मात करण्याचा?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
वॉव.. आता सिगरेटींच्या
वॉव.. आता सिगरेटींच्या उपलब्धतेबद्दलच विरोधाभास अधोरेखित केला जातोय तुमच्याकडून.
सूचना दाखवणं हा दुटप्पीढोंगीपणा असेल तर सरसकट सिगरेटवर, दारुवर बॅन घातला तर सुसंगत होईल का वागणं तुमच्यामते?
ती सौदीगिरी नाही ठरणार? दडपशाही, व्यक्तिस्वातंत्र्याच्या गळ्याला ब्लेडच लागेल की..!!
तुमने समस्या बदल डाला.. बरेचदा लिबरलपणाच्या लिमिट्स कळतच नाहीत हे खरं.
नेमकं काय हवंय ते ठरवा बुवा एकदा..!!!
गविजी, सिनेमात तळलेली भजी वडे
गविजी, सिनेमात तळलेली भजी वडे असं दाखवताना हे अपायकारक आहे, याने हार्ट अॅटॅक येइल या पाट्या दाखवण्याबद्दल काय मत आहे?*
*- प्रेरणा: थँक यु फॉर स्मोकिंग
आधी रोटी खाएंगे, इंदिरा को जिताएंगे !
राइट. किंवा दर वेळी कुणी
राइट. किंवा दर वेळी कुणी विनाहेल्मेट दुचाकीवर स्वार दिसलं की लगेच 'हे जिवाला धोकादायक ठरू शकतं' अशी पाटी डकवण्याबद्दल?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
हेल्मेट, भजीवडे या दोन्ही
हेल्मेट, भजीवडे या दोन्ही उदाहरणांतील हिरो / पात्रांच्या वागणुकीविषयी अनिवार, अनुकरणीय, आत्यंतिक ऑब्सेशन नसतं. त्यातली कोणतीही गोष्ट मुद्दामहून ट्राय करुन पाहिली जात नाही.
सिगरेटविषयी पॉझिटिव्ह आकर्षण असतं.
भजी, हेल्मेट यांपेक्षा जर रॅश ड्रायव्हिंग, बाईकवरुन उड्यांचं घातक साहस अशा गोष्टी असतील तर त्याचं आकर्षण तीव्र आणि घातक ठरु शकतं. अशावेळी सूचनेचा विचार व्हावा.. तशी सूचना अनेकदा असतेही (प्रोफेशनल्सनी केलेले आहे, डोंट ट्राय अॅट होम.. इ इ)
मुख्य समस्या: चित्रचौकटीत
मुख्य समस्या: चित्रचौकटीत सिगारेटच्या संभाव्य धोक्यांबद्दलची सूचना बळंच घुसडणे
बळजबरीला पाठिंबा देणारा मुद्दा: कारण सिगारेटमुळे खरंच कर्करोग होतो. आणि सिनेमामुळे सिगारेट ओढावीशी वाटते.
यावर उपायः इतकी काळजी आहे, तर सिगारेट हे उत्पादन बाजारात आणू नका. सिनेमात बळंच घुसायचं काम नाही.
****
जर सिगारेटवर बंदी आणलीच, तर त्याबद्दल वेगळ्या धाग्यावर चर्चा करू. माझ्या प्राधान्यक्रमात सिनेमाला मिळणारं स्वातंत्र्य जास्त महत्त्वाचं आहे. सिगारेट ओढणार्यांचं कमी.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
मी एक मुद्दा मुळातच मान्य
मी एक मुद्दा मुळातच मान्य करतो, जो मी इथे एक्स्प्लिसिटली मान्य केलेला नाही.
सक्ती = चूक हे मान्य.
मी त्या सूचना दाखवण्याच्या रास्ततेची बाजू घेऊन तोंड वाजवतो आहे. ती सूचना दाखवायची की नाही हा निर्णय दिग्दर्शक / निर्माते यांच्यावर सोडावा अशा प्रकारचा मुद्दा मला पूर्ण मान्य आहे. समाजहिताची सक्ती व्यावसायिक खाजगी विनाअनुदानित सिनेनिर्मात्याला नकोच. सेन्सॉरबोर्डाकडून सक्ती या स्वरुपात न येता "गाईडलाईन" या स्वरुपात विनंती केली जावी.
तितकाच मुद्दा असेल तर मी सहमत. पण इशारा दाखवणं वाईट नाही हे मत आहे.
तितकाच मुद्दा होता. मुद्दा
तितकाच मुद्दा होता.
मुद्दा पटल्यास तसं मान्य करणं, हा भारी गुण आहे.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
इशारा आणि जबाबदारी
सक्ती म्हणजे चूक असं म्हणताना आपण कुठे तरी व्यक्तीला त्याच्या कृत्यासाठी अंतिमतः जबाबदार धरतो आहोत. म्हणजे 'समाजहितासाठी तुला इशारा देतो, पण तरीही सिगरेटचा आस्वाद घ्यायचाच असेल, तर तो निर्णय तुझा आणि जबाबदारीही तुझी'. त्याचप्रमाणे मी इथे असं म्हणतो आहे, की चित्रपटाच्या आस्वादादरम्यान अडथळा न आणता सुरुवातीला आणि मध्यंतरात समाजहितासाठी इशारा दाखवावा; फक्त प्रत्येक दृश्यात दाखवू नये. म्हणजे आस्वादात अडथळा नाही, पण इशारा मात्र दिलेला आहे.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
सक्ती = चूक हे मान्य. मी त्या
गवि, पुढच्या वेळी चेरी मधे पार्टीला बसू तेव्हा माझ्यातर्फे एक जोरदार मस्त ड्रिंक तुम्हाला. शावेला किंवा मिजिलाडा म्हणतात त्याला. लई भारी असतं.
आता ही स्टोरी बघा. Philip Morris Sues Uruguay Over Graphic Cigarette Packaging
उरुग्वे मधे सिगरेट च्या पॅकेट वर "कॅन्सरग्रस्त व्यक्तीच्या भयानक अवस्थेचे फोटो" लावणे बंधनकारक केले गेलेले आहे. व हा कायदा परिणामकारक आहे. हे फोटो लावण्याने सिगरेट ओढण्याचे प्रमाण खूप कमी होतेय.. पण त्यामुळे सिगरेट कंपन्यांचे नुकसान होत असल्याने फिलिप मॉरीस ने उरुग्वे ला कोर्टात खेचले आहे. ISDS नावाचे एक प्रावधान आंतरराष्ट्रीय व्यापाराविषयक करारांमधे आहे / असते. व त्याचा वापर करून ही केस लावण्यात आलेली आहे. ISDS हे सध्या अमेरिकेत (उगीचच) वादग्रस्त झालेले आहे. अतिरेकी लोकानुनयी सिनेटर एलिझाबेथ वॉरेन यांनी त्याच्या विरुद्ध आघाडी उघडलेली आहे. त्यांचे दावे अर्थातच बव्हंशी तथ्यहीन आहेत तो भाग निराळा.
+१००
मुळात सिगारेट्च्या पाकिटावर लिहीलंय ना कॅन्सर होतो म्हणून? मग पुन्हा सिनेमात कशाला?
फारतर थेटराच्या बाहेर पाटी लावा ज्यांना एकदा सांगितलेलं कळत नाही त्यांनी सिनेमा पाहू नये म्हणून.
कंडोमच्या उदाहरणाबद्दल
कंडोमच्या उदाहरणाबद्दल तुम्हाला माझ्यातर्फे एक चहा.
--------------------------------------------
ऐसीवरील गमभन इतरांपेक्षा वेगळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
तो वापरावा हे बेटरच. पण कराल
तो वापरावा हे बेटरच. पण कराल त्या प्रत्येक शृंगारात तो वापरायची जबरदस्ती होणार असेल, तर कसं चालेल?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
कोण जबरदस्ती करतंय ? सिगरेट
कोण जबरदस्ती करतंय ?
सिगरेट ओढणं आणि पडद्यावर दाखवणं याला बंदी आहे का?
सूचना करणं म्हणजे जबरदस्ती नव्हे. पब्लिक व्ह्यूइंग आहे. तिथे नाही दाखवणार सूचना तर कुठे.
ओढा सिगरेट. सार्वजनिक ठिकाणी ओढू नका. इतरांना अपाय होतो.
हिरो किंवा कोणाचे अनुकरण म्हणून ओढत असाल तर बाबांनो ते आरोग्याला अपायकारक आहे, ही बाजूदेखील बघा.
याउपर घरी जाऊन ओढा.
यात जबरदस्ती कुठे आली?
वेश्यागृहांच्या दारावर शिरताना कंडोम वापरा अशी आठवणवजा सूचनेच पोस्टर लावणे म्हणजे लगेच प्रत्येक वेश्यागमनात बळंच सरकारी कंडोमसक्ती असं झालं का?
वेश्यागृहाचं दार म्हणजे
वेश्यागृहाचं दार म्हणजे कलाकृती किंवा अभिव्यक्ती नव्हे गवि. या दोन्हीत काहीएक फरक असतो असं तुम्ही मानता की नाही?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
सार्वजनिकतेचं उदाहरण आहे ते,
सार्वजनिकतेचं उदाहरण आहे ते, अभिव्यक्तीचं नव्हे.
खाजगी घराच्या बेडरुममधे पोस्टर लावण्याचे नाही म्हणत आहे.
असो. वरही मुद्दा कुठूनही कुठेही फिरवलेला दिसतोच आहे.
वरही मुद्दा कुठूनही कुठेही
खरोखर?! ओक्के!
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
तिथे वेगळा प्रतिसाद दिलेला
तिथे वेगळा प्रतिसाद दिलेला आहे.
अपायकारकतेच्या तीव्रतेवरुन असे इशारे देण्याच्या आवश्यकतेचं ते उदाहरण होतं.
सिनेमे बघून अभ्यासाचंही नुकसान होतं. "म्हणून मुलांनो अभ्यास करा" ही सूचना सिनेमात..
सिनेमे बघून स्त्रीला उपभोग्य मानलं जातं म्हणून "मानू नका" ही सूचना सिनेमात..
अशी उदाहरणं सिगरेटच्या अपायकारकतेशी जुळत नाहीत, हा मुद्दा, सिगरेटच्या चौकाचौकात उपलब्ध असण्यामागच्या अर्थकारणाकडे घेऊन जाणं इत्यादिला मी भरकटवणं म्हणतो.
ती चौकाचौकात उपलब्ध असते, हा
ती चौकाचौकात उपलब्ध असते, हा मुद्दा तुम्ही आधी मांडलात. ती उपलब्ध असो किंवा नसो, ओढणार्यांना कळायला पाहिजे आपल्या फुफ्फुसांची काय वाट लावायची किंवा नाही. सार्वजनिक जागी ओढू नका, मान्य.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
शृंगारात टिकली आणि पावडर
टिकली आणि पावडर लावणे म्हणजे शृंगार ना? त्याला कंडोम कशाला लागतो?
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
टिकल्या ओल्या होऊ नयेत म्हणून
टिकल्या ओल्या होऊ नयेत म्हणून प्याक करण्यासाठी.
********
It is better to have questions which don't have answers, than having answers which cannot be questioned.
अहो पण कंडोममधे ठेवलेल्या
अहो पण कंडोममधे ठेवलेल्या टिकल्या कशा ओल्या होणार नाहीत?
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
प्रत्येक दृश्यचौकटीतल्या
राष्ट्रपतीप्रमाणे.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
अभिव्यक्ती आणि ती करण्यामध्ये
अभिव्यक्ती आणि ती करण्यामध्ये असलेले अडथळे (constraints) असा झगडा असणारच. सेन्सॉर बोर्ड हा फक्त एक अडथळा आहे. आता याच्यातून वाट काढून अभिव्यक्त होत रहायचं का देश सोडून जातो वगैरे त्रागा करायचा, हा ज्याचा त्याचा प्रश्न.
आता चित्रपटनिर्मितीला लागणारे पैसे हा असाच एक अडथळा. त्यातून कश्यपने कशी वाट काढली याची अनेक उदाहरणं "मेकिंग ऑफ गँग्ज ऑफ वासेपूर" मध्ये आहेत. तेव्हा बरा नाही म्हणाला, की "काय हे पैसे पैसे?* पैसे नसलेल्या ठिकाणी जाऊन सिनेमा काढतो आता.."
___________________
*"क्या ये पैसा पैसा? पैसा मंगता तुझे? ये ले..." असं म्हणून इस्त्रीवाल्याच्या गल्ल्यातले पैसे काढून फूलवालीला देणारा फटका आठवला. (सरफरोश)
********
It is better to have questions which don't have answers, than having answers which cannot be questioned.
तेव्हा बरा नाही म्हणाला, की
भारी आहे हे आर्ग्युमेंट. पण पैसे उसने घेता येतात, त्यापायी विकाविकी करता येते. अमुक एक बदल केल्याशिवाय कथा नाहीच्च्च प्रकाशित करू देणार असं म्हणालं कुणी नि कथालेखक गप बसला तर "पुरेसा झगडला नाही, साला भेकड..." असं म्हणायचं? नाही बॉ पटत.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
तसं नाही. पैसे हे
तसं नाही. पैसे हे कंस्ट्रेंट्सचं एक उदाहरण झालं. कंस्ट्रेंटस विरुद्ध रिझल्ट्स (अभिव्यक्ती) असा मुद्दा आहे. आपल्याला जे काही म्हणायचंय ते अपेक्षित प्रेक्षकवर्गापर्यंत पोचावं असं वाटत असेल तर त्या कंस्ट्रेंट्समध्ये राहूनच काम करावं लागणार. त्याला पर्याय नाही.
********
It is better to have questions which don't have answers, than having answers which cannot be questioned.
कळलं नाही
मुद्दा नीटसा कळला नाही. सिनेनिर्मितीत लागणारा काही पैसा हा निव्वळ तांत्रिक गोष्टींमुळे असतो - कॅमेरा वगैरे यंत्रणा, पोस्ट-प्रॉडक्शन वगैरे प्रक्रिया, चित्रीकरणादरम्यान विविध गोष्टींचा विमा, इ. त्यात फार पैसा वाचवता येत नाही. १०० कोटी क्लबापासून मराठी सिनेमापर्यंत त्यातला बराचसा भाग समान असतो.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
आवश्यक तो पैसा झक मारत जमवलाच
आवश्यक तो पैसा झक मारत जमवलाच ना?
मगः सिनेनिर्मितीची उर्मी > कंस्ट्रेंट
सेन्सॉर म्हणतं अमुकतमुक कर. मग इथेच सिनेनिर्मितीची उर्मी < कंस्ट्रेंट असं का ब्वा?
********
It is better to have questions which don't have answers, than having answers which cannot be questioned.
म्हणजे?
अजूनही मुद्दा कळलेला नाही. निर्मात्याकडून पैसा घेताना अनुरागला निर्मितीत मनाविरुद्ध तडजोडी कराव्या लागल्या का? उदा : निर्मात्यानं पैसा घातला तेव्हा अशी अट घातली का, की अनुष्काच हिरॉइन हवी? प्रत्यक्षात अनुरागला ती नको होती, पण पैशासाठी नाईलाज म्हणून अनुष्काला घ्यावी लागली, असं काही?
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
याच्याहून सोपं करणं मला शक्य
याच्याहून सोपं करणं मला शक्य नाही. क्षमा करावी.
********
It is better to have questions which don't have answers, than having answers which cannot be questioned.
असो
ठीक. माझा मुद्दा असा आहे, की निर्मितीसाठी लागणारे पैसे जमवणं हे कष्टाचं काम असू शकतं. असे कष्ट घेणं त्रासदायक असू शकतं. पण तो त्रास वेगळा आणि प्रत्यक्ष निर्मितीप्रक्रियेदरम्यान आपल्याला नको असलेल्या गोष्टी मनाविरुद्ध घालाव्या लागण्यातून किंवा हव्या असलेल्या गोष्टींबाबत (त्या सहज शक्य असूनही) स्व-बाह्य कारणांसाठी सतत तडजोडी करायला लागण्यातून होणारा त्रास वेगळा असतो.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
सहमत आहे. त्या त्रासाला वरचढ
सहमत आहे.
त्या त्रासाला वरचढ होऊ देणं योग्य नव्हे, असं मी म्हणतो आहे.
********
It is better to have questions which don't have answers, than having answers which cannot be questioned.
आपल्याशी सहमत आहे आदूबाळ.
पोट भरलं कीच असे त्रास जाणवू लागत असण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.
याच्यातून वाट काढून अभिव्यक्त
दुसरे ऑप्शन असताना प्रचलित सिस्टीम शी वाद घालत वेळ आणि उर्जा का वाया घालवायची? त्या ही पेक्षा, माझी मते दुसर्यांना पटवुन देत वेळ वाया घालवण्या पेक्षा, आपल्या सारखी मते असणार्या ग्रुप, ठीकाण, देशात का जाऊ नये?
जिथे आपण रीलेट होऊ शकतो अश्या ठीकाणालाच आपला देश म्हणावे ना.
पण जिथे आपण रिलेट होतो तिथे
पण जिथे आपण रिलेट होतो तिथे आल्यावर जिथे आपण रिलेट होत नाही त्या लोकांच्या फोरममधे जाऊन त्यांना चूकीचे ठरवू नये हे ही तितकेच योग्य नव्हे का?
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
स्वागतार्ह घटना
अनुराग कश्यप यांना नवं काही करण्याची संधी अन्यत्र जाऊन मिळत असेल तर ही एक अत्यंत आनंदाची घटना आहे. माणूस फ्रान्समधे गेला काय की मंगळावर गेला काय, त्याचे सिनेमे त्याला मनाजोगते बनवायला मिळाले की झालं. देश सोडून चालला आहे वगैरे विधानांमधे अभिप्रेत असलेला मेलोड्रामा इथे लागू होतो असं दिसत नाही. परतीचे दरवाजे उघडे आहेतच - एक नागरिक म्हणून तर आहेतच. बॉलीवूड्मधे सिनेमे काढण्याकरता आहेत की नाहीत हे बॉलीवूडची अर्थव्यवस्था आणि तिथले लागेबांधे ठरवणार.
हुसैन यांच्याप्रमाणे कश्यप यांना हिंसा, धमक्या , दहशत अशा गोष्टींना सामोरं जावं लागलं असं दिसत नाही. त्यामुळे ती तुलना व्यर्थ आहे.
सेन्सॉर बोर्ड (आणि सेन्सॉर बोर्ड ज्याचं प्रतिनिधित्व करतं ती एस्टॅब्लिशमेंट) यांच्या नेमनियमांना कांटाळणं हा एक भाग झाला. "बाँबे व्हेल्वेट" सारखा सिनेमा कोसळणं - आणि पर्यायाने कश्यप यांचा बॉलीवूड्मधला बेस कमजोर होणं हाही या निर्णयाचा भाग आहे असं सकृद्दर्शनी वाटतं. किंबहुना , या मोठ्या अपयशानंतर मी वर निर्देश केलेले बॉलीवूडीय लागेबांधे आता पुरेसे फलदायी नाहीत; किंवा जे उपलब्ध असतील त्यामधे बंधने/तडजोडी आहेत आणि म्हणून जिथे कदाचित अशा तडजोडी कदाचित कमी कराव्या लागतील अशा ठिकाणी जाऊन बघणे, असा मला लागलेला अर्थ आहे.
माझ्या मनात दोन सिनारीओज् खेळतात :
- फ्रान्स (किंवा जिथे कश्यप जात आहेत) तिथे बर्यापैकी कलात्मक/आर्थिक यश मिळालं तर त्याच्या बळावर भारतात परत येतील आणि स्वतःच्या टर्म्स आणि कंडीशन्सवर भारतात पुन्हा निर्मिती करतील.
- फ्रान्स (किंवा जिथे कश्यप जात आहेत) तिथे हवे तसे लागेबांधे मिळाले नाहीत, हवं तसं काम करता आलं नाही किंवा जे काम होईल त्याला रेकग्निशन मिळणार नाही आणि मग विशेष गाजावाजा न करता भारतात परत येतील आणि जमतील ते प्रयत्न करून भारतात पुन्हा निर्मिती करतील.
नो आयडियाज् बट इन थिंग्ज.
कल्ट
अनुराग कश्यपच्या सिनेमाला 'कल्ट' म्हणून मूल्य होतं. तो ब्लॉकबस्टर कधीच नव्हता. त्यामुळे एका चित्रपटाच्या अपयशामुळे बेस कमजोर वगैरे झालेला असावा किंवा लागेबांधे पुरेसे फलदायी राहिलेले नसावेत असं वाटत नाही.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
ब्लॉकबस्टर/कल्ट
कश्यप यांची प्रतिमा ब्लॉकबस्टरची असो की कल्टची, सिनेमा बनवण्याकरता काहीएक किमान आर्थिक व्यवस्था आवश्यक असते हे तर अमान्य होणार नाही. माझं म्हणणं असं की बॉम्बे व्हेल्वेट बनवताना कल्ट सिनेमापेक्षा अधिक मध्यममार्गी वाट चोखाळण्याचा प्रयत्न दिसत होता जो अपेशी ठरलेला आहे. याचा अर्थ अशा गोष्टी करण्याइतपत बाजारात पत उरली नाही किंवा पुष्कळ कमी झाली असा होतो.
राम गोपाल वर्मा यांनी "बॉम्बे व्हेल्वेट"च्या अपेशानंतर लगेच कश्यप यांना ट्वीटरवरून चिमटे काढले यामागे देखील "काय, कळलं ना मेनस्ट्रीम कामात अपयश आलं की कसं होतं ते ? माझंही आगच्या अपयशाच्या वेळी असंच झालं होतं" असं म्हणणं दिसत होतं.
थोडक्यात, कश्यप यांनी "बॉम्बे व्हेल्वेट"च्या निमित्ताने मेनस्ट्रीममधे यायचा प्रयत्न केला आणि तो फसला इतपत मला कळतं. याउप्पर कश्यप यांची कल्ट-संदर्भातली महत्ता मला मान्य आहेच.
नो आयडियाज् बट इन थिंग्ज.
असहमत
सिनेमा पाहून मला असं अजिबातच वाटलं नाही.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
दुवे
दुवा १ :
"Bombay Velvet is mainstream Bollywood film featuring A-list stars made on a budget that is in excess of Rs 100 crore, executed languidly over years."
दुवा २
"Anurag Kashyap — jumping from a mid-budget-indie scale to no-holds-barred mainstream mode — does this exceptionally well. "
नो आयडियाज् बट इन थिंग्ज.
पटलं नाही
दुवे वाचले. 'बॉम्बे वेलव्हेट'ला मेनस्ट्रीम मानण्याचं तर्कशास्त्र अंमळ गंडलेलं वाटतं. निव्वळ स्टार्सना घेतलं आणि खूप बजेटची फिल्म बनवली म्हणून फिल्म मेनस्ट्रीम होत नाही. 'बॉम्बे वेलव्हेट'चं दृश्य स्वरूप, एकंदर शैली आणि गोष्ट सांगण्याची पद्धत पाहता हिंदी चित्रपटाच्या सर्वसामान्य प्रेक्षकासाठी ती नाहीच आहे हे अगदी पहिल्या चौकटीपासून स्पष्ट आहे.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
पूर्ण सहमत. पब्लिक अनुष्का
पूर्ण सहमत. पब्लिक अनुष्का शर्मा रणबीर कपूर वगैरे नावं ऐकून लगेच मेन्स्ट्रीम म्हणतं.
आधी रोटी खाएंगे, इंदिरा को जिताएंगे !
छे! काय ब्वॉ एकदम संतुलित
छे! काय ब्वॉ एकदम संतुलित फुळकवणी..
हाहाहा संतुलित फुळकवणी ही
हाहाहा संतुलित फुळकवणी ही द्विरुक्ती नव्हे काय? पिवळे पीतांबर किंवा पिन-मारु अनुपजी यासारखी
प्रतिसाद
http://www.aisiakshare.com/node/4101#comment-102336
ह्या प्रतिसाद आणि उपचर्चेबद्दल :-
http://swaminomics.org/films-sanctify-pestering-and-stalking-of-women/
.
.
Films sanctify pestering and stalking of women
The ghastly assault and rape of a female paramedic in Delhi has produced an avalanche of protest and comment on why we treat women so badly. But a major cause, the film industry, has hardly been mentioned. It has fostered thoroughly retrograde male attitudes that are at least partly responsible.
Some feminists focus on the commodification of women in Bollywood’s “item numbers”, sex-laden dances by Isha Koppikar, Mallika Sherawat and others. Others highlight the popularity of rape scenes to titillate audiences. Old-time villain Ranjeet did close to 100 rape scenes, with the audience almost cheering him on.
Yet item numbers and rape scenes are not the main problem. After all, cabaret dancers and villains are not role models. What’s truly terrible is the manner in which film heroes have for decades pestered, stalked and forced their unwanted attentions on heroines in a thousand films, yet ended up getting the girl. That sends the most outrageous of all messages to the public: pestering girls is what heroes do, and a girl’s “no” actually means “yes.”
Hit film songs that glorify harassment and stalking have compounded the problem. These are perpetuated in memory and social attitudes through repeated humming of the songs and viewing of video clips.
Dev Anand was the great romantic lover of my youth. We watched him serenade Nalini Jaywant in the film Munimji (“jeevan ke safar mein rahi“), while pawing and pestering her. He was equally obstreperous with Nutan in the film Paying Guest, with the hit song “Mana janab ne pukara nahin.” The song’s words frankly admit that although he is not welcome at all, he must insist on gaily forcing his attentions on her. For decades after audiences sang these songs, barely conscious of the sordid values they implied.
Raj Kapoor couldn’t be far behind. In his opus Sangam he sang a megahit while pestering a bathing Vyjianthimala: “Mere man ki Ganga, aur teri man ki Yamuna, bol Radha bol sangam hoga ke nahin.” As justification for this boorishness, he stuck a feather in his hair in imitation of Lord Krishna, who also harassed bathing gopis. Whereas Krishna played on the flute, Raj Kapoor played on Scottish bagpipes, a variation difficult to explain except as a side-effect of the actor’s fondness for Scotch whisky.
Amitabh Bachchan strode the Bollywood scene like a colossus. His biggest contribution to female degradation was in the film Hum. In this, he and a gang of maybe 300 leering males demand a kiss from actress Kimi Katkar—the hit song “Jumma chumma de de.”
Katkar sings back that she will not give a kiss. The male leerers insist on a kiss and douse her with a hosepipe. Ultimately, after several refusals, the song ends with Bachchan finally getting his kiss. He emerges grinning from the melee with lipstick smeared across his face. There could hardly be a more graphic message: if only you harass a woman enough, no matter how often she says no, she will ultimately say yes.
The greatest Hindi film of all time was probably Sholay. This had Dharmendra giving his version of how to win a girl. He jumps on the tonga (horse carriage) of tongawali Hema Malini, serenading her and grabbing her from behind. She fights him off, knocking him off the tonga. But he once again climbs aboard and continues with his musical harassment. The song goes, “Koi hasina jab rooth jati hai to, aur bhi hasin ho jati hai.” (translation: when a beautiful girl gets pissed off with you, she becomes even more beautiful). Does he go to jail for this behaviour? Alas no, she falls into his arms! Great are the rewards of harassment.
I don’t see films in other Indian languages. Some say they are even cruder, so let’s not blame Bollywood alone. I’m told such crudity doesn’t happen in big Bollywood films any more. Really? I saw Rockstar, in which Ranbir Kapoor forces his attentions on a girl, who initially resists but then asks him to take her to a raunchy film!
Let the last word come from somebody in the film business.“There are films in which romantic wooing has been replaced by a kind of harassment of the heroine. The heroes of these films could be considered stalkers in some civil societies. Now imagine that this actor is a role model to millions… wouldn’t his fans think this behaviour is okay? Now imagine that this actress is a role model to millions… what message does it send to women across the country?”
These are the words of actor-director Farhan Akhtar. When he says things are getting worse, please pay attention.
.
.
.
सामाजिक आणि राजकीय त्याच त्या टैपच्या चर्चांमध्ये फारसा रस वाटत नाही. बाकी चालु देत.
मेगाबायटी प्रतिसाद देऊन रस
मेगाबायटी प्रतिसाद देऊन रस वाटत नाही म्हणायच??? वॉट यू मनोबा!!
आधी रोटी खाएंगे, इंदिरा को जिताएंगे !
प्रतिसाद आवडला मनोबा. हे
प्रतिसाद आवडला मनोबा. हे "सिनेमातील स्त्रियांचे commodification" कधी लक्षात आलच नव्हतं. ते मेघनाच्या व या तुझ्या प्रतिसादामुळे लक्षात येतय.
ऋषिकेशकडे लिंगनिरपेक्ष दृष्टी
ऋषिकेशकडे लिंगनिरपेक्ष दृष्टी असल्यामुळे तो सिनेमांत पुरुषांचे कसे वस्तुकरण होते ते जास्त चांगले सांगू शकेल.
======================================================================================
माझी दोन उदा. पडोसन मधे महेमुद हा "केवल वस्तु" म्हणून वापरला आहे सायरा बानू ने. अजून एका पिक्चर मधे उर्मिला नि श्रीदेवी ने अनिल कपूरला.
======================================================================
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
प्रतिसाद व संदर्भीत लेख अत्यंत छान!
स्त्रियांच्या शरीराचे वस्तूरूपीकरण या विषयात फिल्लमवाले 'बिग्गेस्ट कल्प्रीट' आहेत. कलेच्या नावावर चीप पणा हा जणू नियमच केलाय त्यानी. वरून 'लोकाना हवे ते आम्ही देतो' हे आहेच! बलात्कार विरोधी आन्दोलनाच्या वेळी निषेध करण्यात पुढे असलेल्या एकाही कलाकाराने आत्मपरिक्षण केल्याचे आठवत नाही.
कबीरा खडा बाजार में, मांगे सबकी खैर|
ना काँहू से दोस्ती, ना काँहू से बैर||
कश्यप
मला वाटतं हे त्राग्यापोटी किंवा नुसत्या वैतागापोटी तो करत नाही आहे, कारण, (माझ्या मते)
ही कुण कुण आधीच लागली होती.
१) कश्यप जिद्दी असावा, त्याला महत्त्वाकांक्षा आहेत.
२) गेली काही वर्षे त्याचे कानादि फिल्म फेस्टीवलांत आणि युरोपिअन चित्रपट वितरण/निर्माण संस्था/हौसेस यांच्याशी जमत आलेले लागेबांधे.
३) "उत्तम कॉन्टॅक्ट्स आणि पी आर किंवा तत्सम गोष्टींमुळे" तसेच "अमेरिकन - युरोपिअन मार्केट्स मध्ये चोखंदळ अभारतीय प्रेक्षकांच्या तीव्र भुका तारणारे जागतिक सिनेमा/ऑदरवर्डली सिनेमासदृश्य सिनेमे केल्यावर खपण्याचा(न फसण्याचा) आलेला आत्मविश्वास".
४) शिवाय असा काही मोठा त्रागा केल्यावर आंतराष्ट्रीय (आंतराष्ट्रीय फिल्म नव्हे) फेस्टीवलांत वाढणारे महत्त्व (अगदी काही इराणी-अफगाणी दिग्दर्शकांसारखे नसले तरी तश्याच दर्जाचे).
शिवाय हे सगळं वाचून काही गोष्टी मला कळाल्या नाहीत.
१) बॉलीवुडला रामराम म्हणजे हिंदी भाषिक सिनेमाला रामराम की भारतात राहून काम करायला रामराम की भारतात मूळातच त्याचे चित्रपट प्रदर्शित करायला रामराम?
२) अब्बास कियारोस्तामी (सर्टिफाईड कॉपी) किंवा बॉन जू हूं (स्टोकर, स्नोपिअर्सर) यांसारखे हॉलीवूड आणि युरोपिअन संस्था निर्मित फिल्मस करणार आणि त्या भारतात अजिबात रिलीज करणार नाही असं?
३) फक्त पॅरिसात राहणार?
तो जर फक्त पॅरिसात राहिला तर कानादि फेस्टीवलांत त्याने वर आणलेले काही नवीन भारतीय लोक दिसतील जी चांगली गोष्ट आहे. मी त्यांच्या स्पर्धा विभागात एकही भारतीय चित्रपट पाहिला नाही इतके दुर्लक्ष आहे आपल्याकडे. उलट गवगवा (फुसका नव्हे, खरोखर दर्जेदार काम असलेल्या) झालेल्या लोकांचे सलग चित्रपट येऊ शकतात. (उदा. विंटर स्लीप किंवा लाईक फादर लाईक सन इत्यादी)
----------------------------------------------------
बिटकॉइनजी बाळा नित्य ध्यातसे हृदयिं दाम माला
जे नियम आहेत ते सगळ्यांना
जे नियम आहेत ते सगळ्यांना सारखे आहेत. पटत नसतील तर चालू पडा. हाकानाका.
महाराष्ट्र टाईम्स सोडून अजून
महाराष्ट्र टाईम्स सोडून अजून कुठे बातमी आली तर विचार करीन.
पण जर खरं असेल चांगलंच आहे.
त्याला हवे तसे चित्रपट बनवता येतील, तो खूष!
त्याला हवे तसे चित्रपट त्याने बनवले तर ते आपल्याला बघता येतील, आपुन खूष.
बेष्ट आहे. च्यायला, प्रत्येक पिक्चर रिलीज करण्यासाठी एवढ्या उचापती कराव्या लागत असतील तर कोण कशाला उगाच डोकेफोड करेल.
==================
भूतकाळातील आस्वल्य.
मला एक थोडा वेगळा प्रश्न
मला एक थोडा वेगळा प्रश्न विचारायचा आहे. भारतात धूम्रपान कमी करण्यासाठी अनेक प्रयत्न केले गेले आहेत. उदाहरणार्थ, सिगरेटच्या पाकिटावर नुसतीच धोक्याची दोन ओळींची सूचना देण्याऐवजी सिगरेट ओढल्यावर फुफ्फुसं कशी होतात याचं स्पष्ट, मोठं चित्र दाखवण्याची जबरदस्ती आहे. हे आत्तापर्यंत मी कुठच्याच देशात बघितलेलं नाही. तसंच सत्तरीच्या दशकात सिनेमात सिगरेटची जाहिरात पाहिल्याचं आठवतं. त्यापासून ते सिनेमातल्या पात्राने धुराचा धू देखील म्हटला तरीही सिगरेट ओढणं वाईट आहे हे सांगण्यापर्यंत प्रगती झालेली आहे. प्रश्न असा आहे की या प्रकारांचा उपयोग होतो का?
या लेखात म्हटलेलं आहे की १९८० च्या दशकापासून गेल्या तीस वर्षांत
India gained 35 million smokers -- bringing its total to 110 million -- even though the smoking rate fell from 19 to 13 percent of the population.
याला सुधारणा म्हणता येईल का? जर ही सुधारणा असेल तर उपाय जरूर चालू ठेवावेत. जर ही सुधारणा वाटत नसेल, तर उपाय निरुपयोगी आहेत असंच सिद्ध होत नाही का?
स्मोकिंग रेट फेल फ्रॉम १९ टु
स्मोकिंग रेट फेल फ्रॉम १९ टु १३ परसेंट ही प्रगती नाही का?
--------------------------------------------
ऐसीवरील गमभन इतरांपेक्षा वेगळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
पण या प्रगतीपैकी किती सिनेमात
पण या प्रगतीपैकी किती सिनेमात दाखवलेल्या संदेशांमुळे झाली हे कसे मोजणार?
'दर कमी झाला पण प्रत्यक्ष
'दर कमी झाला पण प्रत्यक्ष आकडा वाढला की! मग ती प्रगती कशी?' असे युक्तिवाद मी वाचले आहेत. म्हणून मी इथे ताकसुद्धा फुंकून पितो आहे.
..हो. .शिवाय नंबर्स काय
..हो.
.शिवाय नंबर्स काय म्हणतात त्याखेरीज व्हिजिबल प्रचंड फरक थेट दिसतो..खणखणीत स्पष्ट चांगला फरक आहे. किमान 1980चे दशक आणि आत्तामधे तरी.
-होटेलात, हपीसात जागीच बसून इतर सर्वांना बेदरकार धूर पाजणं पूर्ण बंद झालं आहे. हे आधी राजरोस होतं.
-वडिलांच्या पिढीत जवळजवळ प्रत्येकजण धूम्रपान तंबाखूसेवन करायचा. नवीन (माझ्या) पिढीत दहातला एखाददुसरा ते करताना दिसतो.
-त्यानंतरच्या पिढीत (सध्या कोलेजात असलेली), यांच्यात प्रमाण आणखी कमी आहे.
-सिगरेट ओढण्यातली प्रतिष्ठा आणि ग्लॅमर तर निश्चित शून्यवत झालंय. सिगरेट फुंकणारा रुबाबदार अन स्टायलिश अजिबात समजला जात नाही. उलट अधिकाधिक मुली आणि मुलगेसुद्धा स्मोकर्सना हे घातक आहे, सोडून दे असं सतत सांगतात. अवेअरनेस अत्यंत स्पष्ट दिसतो.
-आता स्मोकर काहीसा लपवून चोरट्यासारखा कुठेतरी वळचणीला जाऊन फटाफट सिगरेट ओढून येतो. इतरजण त्याच्या सारखे निघून जाण्याच्या सवयीवरुन त्याला सुनावतात. प्रोत्साहन तर नाहीच उरले.
भारतापेक्षा जास्त मोठ्या वार्निंग आणि कडक नियम अन्य देशांत आहेत. ओस्ट्रेलियात माझ्यामते सिगरेटचे वेष्टन एकाच नीरस रंगाचं आणि ब्रॅंडविषयक डिझाईन/लोगो असं काही न वापरता आणि अशाच मोठ्या आरोग्य इशा-यासहित विकणं कम्पल्सरी आहे.
+
+१
>>-होटेलात, हपीसात जागीच बसून इतर सर्वांना बेदरकार धूर पाजणं पूर्ण बंद झालं आहे. हे आधी राजरोस होतं.
हे काही अंशी वातानुकूलित हॉटेल्स, ऑफेसेस यांमुळेसुद्धा झालं आहे. दरवेळी ऑफिसमधून बाहेर जाऊन कुठे सिगरेट ओढणार असे म्हणून....
--------------------------------------------
ऐसीवरील गमभन इतरांपेक्षा वेगळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
पूर्वी वातानुकूलित दालनातही
पूर्वी वातानुकूलित दालनातही भसाभस ओढायचे धूर.त्याला तर जास्त वरचे स्टेटस मानायचे.
काहीकाळ नियमाचा इफेक्ट झाला पण आता कोणी बळेच कचेरीत सिगरेट ओढू लागला तर (सवय न उरल्याने का असेना) त्याला विरोध करुन बंद केले जाते आजुबाजूच्यांकडून. बस ट्रेन स्टेशन हाटेले यांनाही हेच लागू.
नवीन लोक यामुळे एकूण डिस्करेज होतात हे नक्की.
शिवाय नंबर्स काय म्हणतात
हे मान्य, फक्त आकडे फारसे बदललेले नाहीत. आता धूम्रपान करणारांचा इतरांना त्रास होऊ नये यासाठीची व्यवस्था, नियम आणि अपेक्षा प्रचंड सुधारलेल्या आहेत.
स्मोकिंग रेट फेल फ्रॉम १९ टु
कोणीतरी खरोखर आकडे डबलचेक करेल असं वाटलं होतं. त्यांनी दिलेले आकडे हे गोंधळाचे आहेत. एकीकडे म्हणतात की ७.५ कोटीवरून ११ कोटीवर आकडा गेला. या काळात लोकसंख्या सुमारे ७० कोटीवरून १२३ कोटीवर गेली. म्हणजे जेमतेम ११ टक्के ते ९ टक्के इतकाच रेट बदलला. तीस वर्षांच्या अथक प्रयत्नांनंतर! याला कोणी प्रगती म्हणेल, कोणी जवळपास जैसे थे म्हणेल.
..फक्त ११ कोटी (१२३ पैकी)
..फक्त ११ कोटी (१२३ पैकी) धूम्रपान करतात इथेच आकडा अत्यन्त चुकीचा आहे हे सिद्ध होतंय.
वर हुसैन आणि कश्यप तुलनेवर
वर हुसैन आणि कश्यप तुलनेवर बर्याच जणांनी मत व्यक्त केलंय की दोघांची तुलना अस्थानी आहे.
---
या दोघांचे उदाहारण घेण्यासाठी दोघांमधील समान दुवा असा की येनकेनप्रकारेण दोघांच्याही अभिव्यक्तीस्वातंत्र्यावर भारतात बंधने आली असा त्यांचा दावा होता आणि ते कारण देऊन दोघांनीही देशाबाहेर जायचे ठरवले. अभिव्यक्तीस्वातंत्र्यावर बंधने आहेत म्हणून देश सोडून गेलेला अन्य प्रसिद्ध कलाकार मला पटकन आठवला नाही.
मात्र मी म्हटलेय की सगळेच हुसैन नसतात. अर्थात या दोघांमधील साम्य इथेच संपुष्टात येतं.
मुळात अशी सुचना दाखवणे त्याच्या अभिव्यक्तीला मुरड आहे हे मला फारसे पटत नाही. ते चित्रदृश्यात "अवांतर" आहे व त्याने प्रेक्षकांचा रसभंग होऊ शकतो हे मला मान्य आहे. मात्र त्याने दिग्दर्शकाच्या अभिव्यक्तीला कशी बाधा पोचते? हा सीन नको, हा संवाद काढा वगैरे फिल्म बोर्डांच्या सुचना या अभिव्यक्तीवर सरळ सरळ घाला असतात हे मान्य आणि त्याविरुद्ध शक्य तितक्या मार्गाने विरोध झाला पाहिजे. तो ही एका कलाकाराकडून नाही तर कलाकारांनी संघटित होऊन!
सार्वजनिक आरोग्यासाठी बहुमताने ठरवलेल्या नियमानुसार बंदी वगैरे नव्हे तर एक सुचना दाखवण्यातून त्या कलाकाराने केलेल्या अभिव्यक्तीसोबत - अभिव्यक्तीत बदल न घडवता - अवांतर दाखवणे आणि भावनांची पोकळ गळवे फुटतात "आम्हाला हे नाय पायजेल, याला फोडा, जाळा, यावर बंदी आणा" अश्या प्रकारच्या प्रतिक्रीयेतून कलाकाराच्या अभिव्यक्तीवर येणारी बंधने यात फार मोठा गुणात्मक फरक आहे असे मी मानतो.
हे म्हणजे, भयंकर संवाद, प्रकाशयोजना, कथा, पटकथा यांचा बुजबुजाट झाल्यामुळे सुजाण प्रेक्षकांच्या मानसिक व दृश्य स्वास्थ्याची इतकी काळजी आहे तर बहुतांश बॉलिवूड चित्रपट उत्पादने बाजारात आणू नका असे म्हणजे झाले!
जोक्स अपार्ट, कोणत्याही बंदी इतका व्यक्तीस्वातंत्र्यावर घाला असु शकत नाही. (सिगरेटवर बंदी म्हणजे तिचे दुष्परिणाम माहित असूनही ती पिउ इच्छिणार्यांच्या व्यक्तीस्वातंत्र्यावर घाला) त्यापेक्षा सुचना परवडल्या.
अभिव्यक्तीस्वातंत्र्यापेक्षा मला व्यक्तीस्वातंत्र्य अधिक प्रिय आहे!
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
पिच्चर अभी बाकी है.
अनुरागने नुकतचं अॅटलास श्रग्ड् वाचलं असावं. करण जोहर, आमीर खान, शारुक खान हि मंडळी असं जातो वगैरे का म्हणत नाही बरं.
मुळात इथे बर्याच जणांना
मुळात इथे बर्याच जणांना दृश्यचौकट, तिच्यावरची दिग्दर्शकाची सार्वभौम सत्ता, त्या सत्तेचं महत्त्व आणि जबाबदारी हेच मान्य नाहीय. तर काय बोलणार... ठीक.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
बाकी सगळं राहू दे, व्यावसायिक
बाकी सगळं राहू दे, व्यावसायिक चित्रपटात - जिथे गिर्हाईक पैसे देऊन चित्रपट बघतो आणि दिग्दर्शक/निर्माते पैसे घेऊन 'चित्रपट' नावाचे एक प्रॉडक्ट विकतात - तिथे दिग्दर्शकाची सत्ता खरंच सार्वभौम असते?
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
हो. हाच तर्क पुस्तकाला लावून
हो. हाच तर्क पुस्तकाला लावून बघ ना. पुस्तकंही विकली जातात. पण म्हणून लेखकाला सांगायची छाती होते का कुणाची - की ’धूम्रपानाचा उल्लेख येईल त्या दर पानावर वर ठळक टायपात छापलंच पाहिजे: धूम्रपान आरोग्याला हानिकारक आहे.’?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
ह्य ह्य ह्य.. पुस्तकछपाईचा
ह्य ह्य ह्य.. पुस्तकछपाईचा अमुक टक्के खर्च तुम्हीच द्या असेही सांगतात लेखकाला.
मी खुद्द प्रख्यात प्रकाशक बिचार्या लेखकाला "तुमच्या कथेला ती खोली आलेली नाही, धार येत नाहीये" इ इ बोलून साले काढून री-राईट करायला लावताना पाहिलं आहे.
सार्वभौमत्व
आता तुम्ही म्हणाल की प्रख्यात आणि सिद्धहस्त लेखकाला ते असं सांगू धजावणार नाहीत. एकतर ही समजूतही चुकीची आहे. आणि वादापुरती खरी मानली तरी याचा अर्थ असा होतो की आधी प्रख्यात, लोकप्रिय, सिद्धहस्त व्हा.. मगच सार्वभौमत्व मागा.. म्हणजे दिग्गज पोचलेल्या दिग्दर्शकांनाच धूम्रपानसूचनेतून सवलत. नवख्यांनी मात्र ती सिनेमात दाखवलीच पाहिजे ..
अहो गवि, ते संपादक लेखकाला
अहो गवि, ते संपादक लेखकाला कथावस्तूबद्दल सांगत असतात. कथेव्यतिरिक्त सूचना छापायला नाही सांगत. पण असो - खालच्या आदूबाळाच्या प्रतिसादाला अनुसरून - एकदा त्या दृश्यचौकटीत दिग्दर्शकाची सत्ता सार्वभौम नाही, असं म्हटलं की या वादाला पुढे काही मायाच उरत नाही. त्यामुळे पुरे करते.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
अय्यो रामा.. कथावस्तूबद्दल
अय्यो रामा.. कथावस्तूबद्दल सांगणं आणि बदलायला लावणं तर पार हत्याच की हो लेखकपणाची आणि लेखक-सार्वभौमत्वाची. एकवेळ बाजूला एक्स्ट्रा लेबले अन जाहिराती छापलनीत तर तुलनेत परवडली.. रावसाहेब समजा "दूधभात" चित्रपटाचे प्रोड्युसर असते आणि त्यांनी हिरोईनला "लेडी शितारिस्ट करा" तरच प्रोड्यूस करतो असं म्हटलं असतं तर?!
असो ...पुरे तर पुरे.
जावे ना मग या लेखकूंनीही देश
जावे ना मग या लेखकूंनीही देश सोडून. कोणी अडवलंय. तो अत्याचार सहन करण्याची त्यांचीच तयारी असते त्याला दुसरं कोण काय करणार?
ते माध्यम समाजावर तितका
ते माध्यम समाजावर तितका (दृश्य माध्यमाइतका) प्रभाव टाकत नाही असे जनमत असु शकेल.
शिवाय प्रत्येक पुस्तकावर प्रकाशक आपल्याकडून काही वाक्ये अधिकची (लेखकाने न दिलेली) छापतोच की! (लेखकाच्या मताशी प्रकाशक सहमत असतीलच असे नाही वगैरे). तिथेही लेखकाची सत्ता सार्वभौम नसतेच! त्यांनाही कायदे पाळावेच लागतात.
छाती वगैरे काय होत नाही? कोणाची छाती होत नाही? सध्या पुस्तकांना कुठे सेन्सॉर बोर्ड आहे?
जिथे जिथे अशी अथॉरीटी आहे तिथे तिथे बंधने आहेत
---
उदा. पेपरला रेग्युलेटरी अथॉरीटी आहे. त्या वृत्तपत्रांनी एखादी जाहिरात घेतली तर जाहिरातदार "ADVT" या शब्दाचे पैसे न देताही ते वृत्तपत्राला छापावे लागतात.
वृत्तपत्रावरही संपादकाची "सर्वभौम" सत्ता नसते
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
का हो प्रभाव नाही टाकत
का हो प्रभाव नाही टाकत म्हणता?
लहानपणी लैब्रीत उभ्याउभ्या वाचलेल्या राकट हात आणि उन्नत उरोजांनी तुमच्यावर प्रभाव नाही टाकला?
दरम्यान प्रतिसाद वाढवला आहे.
दरम्यान प्रतिसाद वाढवला आहे. अधिक तपशीलात दिलाय
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
पाने