"चुत्या" ठरवलं जाण्याच्या भीतीत ....

तुमच्या कविता वाचतो. काही समजतात काही नाही.

ही कविता विशेष आवडली. त्यातल्या ध्रुवपदाला माझी विशेष दाद.

आवडली

कविता आवडली

कसल्यातरी भितीच्या /ताणाच्या / अमुक तमुक ठरवले न जाण्याच्या चिंतेत कविता पाडणार्‍यांना तुम्ही कवी म्हणता?

आम्ही नाही.

त्यामुळे 'भितीत कवी सतत वावरतो' हेच चुकीचे ठरलेय.

“There is an anaesthetic of familiarity, a sedative of ordinariness which dulls the senses and hides the wonder of existence. For those of us not gifted in poetry, it is at least worth while from time to time making an effort to shake off the anaesthetic. What is the best way of countering the sluggish habituation brought about by our gradual crawl from babyhood? We can't actually fly to another planet. But we can recapture that sense of having just tumbled out to life on a new world by looking at our own world in unfamiliar ways.”
― Richard Dawkins, Unweaving the Rainbow: Science, Delusion and the Appetite for Wonder

____
माझ्या एका धाग्यात राघांनी हे पुस्तक रेकमेंड केले होते. आज मी ते ग्रंथालयातून घेते आहे. सांगायचे कारण की - वरील सुविचार या पुस्तकातूनच आहे. किती सुंदर शब्दात सुंदर मौलिक विचार मांडला आहे.

छान.
**
पण एक सुचवणी - टाईपसेटिंग सुसूत्र करावे.
उदाहरणार्थ उद्धरण चिन्हांकरिता पुढीलप्रमाणे वेगवेगळ्या खुणा वपरलेल्या आहेत.
"
‘’
“
हा फरक जर थरथरणारा थेंब सुचण्याकरिता असेल, तर ठीक, परंतु अशी सूचकता सहज लक्षात येण्यासारखी नाही.
**

"चुत्या" ठरवलं जाण्याच्या भीतीत
कवी सतत वावरतो: ओळीच्या ताणलेल्या तारेवर

नॉर्मल माणसे कवि ला घाबरुन असतात असे वाचनात आणि प्रत्यक्षात अनुभवाला आले आहे. समोरुन कवि येताना दिसला तर आपण त्याचे पैसे देणे आहोत अश्या पद्धतीने त्याला चुकवतात.

कविला कसली आलीय भिती? नंगे को तो खुदा भी डरता है.

पूर्वी ऐसीवर खूपच कमी कविता असल्यामुळे ऐसी आवडण्याचे तेही एक कारण होते, पण हल्ली ते सुख गेलय.

कोणत्याही नात्याची सुरुवात म्हणजे एम्बार्किंग या न्यू टेरिटरी म्हणण्यात मला तरी वावगे वाटत नाही. नाती आपल्यातील काळीकुट्ट बाजू बाहेर आणण्यास जशी समर्थ असतात तशीच उत्तुंगताही. अधलेमधले सर्व पडाव नाती दृष्टीटप्प्यात आणू शकतात.क्वचित काही नाती इंटेन्स, समृद्ध करणारी असतात तर बरीचशी फक्त वारंवार नखाने खरवडणारी. ना त्या खरवाडीमधून कोळसा बाहेर येतो ना हिरा. अधलीमधली, लेम नातीही असतात, खूप असतात.
मग विचार येतो नाते कशाला म्हणायचे? माझ्यापुरता मी ही व्याख्या केलेली आहे की ज्या व्यक्ती/संकल्पनेबरोबर भावनिक गुंतवणूक होते त्याला नाते म्हणतात. सूर्य/चंद्र यांच्याबरोबर आपली भावनिक गुंतवणूक असते का? तर नाही. याउलट ज्योतिष, कविता, ईश्वर आदि छंदांच्या बरोबर, संकल्पनांबरोबर असते.
.
कवितेशी नाते खूप लहानपणी जडले. मराठी विषयात एम ए केलेली माझी आई त्याच विषयाची शिक्षिका असल्याने, मला अनेक कविता ऐकवत असे, समजावून सांगे, स्वतः: लिहिलेली कविता शेअर करत असे. गदिमा, कुसुमाग्रज, शांता शेळके यामची पुस्तके तर विपुल वाचली. एक लक्षात आलं की कविता म्हणजे फक्त पद्य नाही, गद्यात, डोळ्यात, स्पर्शातही कविता असते. निसर्गात रंगाच्या लयलुटीत, जिजीविषेत, जीवनासक्तीतही कविता आहे. गदिमांच्या जोगिया सारखी उत्तुंग, करून कविता खूप लहानपणी मला स्पर्षून गेली. कवितांनी अतोनात समृद्ध केले.
.
पुढे इंग्रजी कविता वाचनात आल्या. विषयाम्च्या वैविध्याचा आवाका जाणवला. इंग्रजीत निसर्ग, अध्यात्म, प्रेम इतकेच काय मासिक पाळी, चाईल्ड इंब्युझ, प्रो-चॉईस अर्थात गर्भपाताचे समर्थन तुम्ही सांगाल त्या विषयावर कविता उपलब्ध आहेत. बर्ड लव्हर्स अ‍ॅन्थॉलॉजी मध्ये तर फक्त पक्ष्यांना कविता वाहिल्या आहेत. इरॉटिक व सेनश्युअल कवितांवरच एक आख्खे पुस्तक आहे ज्यात प्रेमाची इतकी विविध रूपे पाहायला मिळतात. रुमी वरती लिहायचे तर एक स्वतंत्र लेखाचं होईल., अनेक कविता संग्रही ठेवल्या परंतु मग जाणवले की संग्रहात कवितांचा जिवंतपणा जातो. परत परत वाचल्याने बाईट जाते, स्फुललिंग जाते. कविता वाचून दर वेळेस "हाय" मिळत नाही एक बधीरता येते. आणि मग 100-150 कविता एकदा डिलिट केल्या, परत परत विसरून नव्या मानाने, दृष्टीने उपभोगण्यासाठी.
.
सर्व कवि एकजात नामशेष झाले तर? ही माझी सर्वात मोठी भीती आहे. त्याखालोखाल दृष्टी अधू होण्याची.