बखर....कोरोनाची (भाग ३)

परदेशांत युरोप देशांतील म्हाताऱ्यांना रोगाची लागण कशी/ का होते?

करोना आर्ट, घरी केलेले.

कोरोना प्रसार रोखण्यांत अपयश येऊ लागल्याने २० एप्रिल २०२० पासून संपूर्ण पुणे सील केले आहे. या संदर्भात आजचा लोकसत्ताचा अग्रलेख बोलका आहे. उद्योगांना अंशत: परवानगी देताना त्यांच्यावर इतक्या जाचक अटी टाकल्या तर कोणीही उद्योजक चालू करणार नाही. रोगापेक्षा उपाय भयंकर असा प्रकार होऊ पहात आहे. लॉकडाऊन किती दिवस चालू ठेवणार, त्याचेही काही तारतम्य असले पाहिजे. फक्त सकाळी १० ते १२ यावेळेतच जीवनावश्यक वस्तुंची दुकाने उघडी ठेवणे म्हणजे गर्दी आणि रांगांना आमंत्रण दिल्यासारखेच आहे.

पूर्णतः अपरिचित अशा संसर्ग जन्य रोगाला अटकाव करण्यासाठी lockdown व्यतिरिक्त खालील दोन खात्रीशीर उपाय आहे त.
.
१) corono नी बाधित व्यक्तीला corona badhit व्यक्ती न म्हणता फ्ल्यू बाधित म्हणावे.
२) कोणाचीच टेस्ट करू नये
एक पण बाधित व्यक्ती अस्तित्वात च येणार नाही.
ह्या दोन उपाय व्यतिरिक्त दुसरा खात्रीशीर कोणताच उपाय नाही.
कोणाकडे असेल तर जगाच्या कल्याना साठी आता तोंड ughdave आणि जगाला उपकृत करावे.

कच्च्या तेलाच्या किंमती शून्याच्या खाली गेल्या आहेत. पहिल्यांदाच कोणतं चलन ते महत्त्वाचं नाही, असं वाटलं!

Oil crashes 301% to -$36.73 a barrel

आज तेल उत्पादक कंपन्यांनी जी अवस्था आहे तशी अवस्था शेतकऱ्याची वर्षातून बारा ही महिने कृत्रिम पने केली जाते आणि त्याला देशोधडीला लावले जाते.

Corona ni ti अवस्था कशी असते हे तेल उत्पादक,आणि बाकी सर्वच उत्पादक कंपन्यांना ना करून दिली आहे.
धन्यवाद carona

न्यू यॉर्क टाइम्समधून अमेरिकेच्या भवितव्याविषयी रोचक लेख. त्यातले किती तरी मुद्दे इतर देशांनाही लागू होतील.

नेटफ्लिक्सला करोनामुळे जगभरात १६ मिलियन नवे वर्गणीदार मिळाले आहेत.

करोनामुळे होत असलेलं आर्थिक नुकसान भरून काढण्यासाठी लेबनॉनमध्ये आता कॅनाबिसची शेती करण्यास संसदेकडून अधिकृत मान्यता!

स्थळ: मुंबईतील नवसधन उपनगर. ठाणे, पालघर, नवी मुंबई नव्हे, मुंबईच. दहिसर-कुलाबा-मानखुर्द-मुलुंड ह्या सीमारेषा असलेली.
काळ: मार्चचे शेवटचे आठवडे, एप्रिलचे पहिले आठवडे

ते थाळ्या वाजवणे आणि दिवे लावणे ह्याच कालखंडात झालं वाट्टं. पब्लिकने (आमच्या इथे नाही, पण) मनसोक्त आचरटपणा करून घेतला. व्हिडू खूप पाहिले इन्स्टा-फेबुवर. लॉकडाऊन ३ मे पर्यंत वाढण्याची घोषणा झाली.

खरं सांगायचं तर लोकांचा सिरीअसनेस आताशा कमी झालेला वाटतो. मी राहतो तिथे अर्धे लोक हे प्लंबर, इलेक्ट्रिशीअन, नर्स इ. असल्याने इसेन्शिअलांत येतात आणि त्यांची येजा सर्रास सुरू आहे. नाही तरी बाकी पब्लिकही बिन्धास्त फिरतं आहे. आमच्या सोसायटीतील एक मुलगी दगडाने सोसायटीच्या मेन डोअरचं कुलूप तोडून पळाली. पळाली मध्ये तसा काही अर्थ नाही म्हणा, कारण पहाटे परत आली. बाप घरात घेईना. 'कोरोना घेऊन आली असंल' म्हणे. शेवटी चांगला ३-४ तास तमाशा होऊन आटपल्यावर गेली घरात.

रस्ते सुनसानच आहेत, पण माझ्या घरासमोर एक सर्व्हिस रोड आहे. ह्यावर पब्लिक सर्रास फिरतं. गल्लीत राहणार अशिक्षित आणि/किंवा बेरोजगार पब्लिक अख्खा वेळ जे बाहेर असतं ते परत बाहेर दिसू लागलेलं आहे. मास्क जे १००% लोक वापरायचे ते आता ८०% वर आले आहेत. पण बाहेर मुख्य रस्त्यावर फिरायची अजूनही कोणाची हिंमत नाही. मात्र समोर पब्लिक सर्रास फिरू लागलं आहे. पोलीसही ह्या सर्व्हिस रोडवर बागडणाऱ्या वासरांस हाकलण्याची तसदी घेत नाहीत.

लोक मात्र अडाणी आहेत. मास्क हनुवटीला लावून फिरतात. मास्क खाली करून सर्रास थुंकतात, शिंकरतात. एक पोलीस एके दिवशी माझ्या घरासमोर मास्क खाली करून थुंकणारच होता. मी घरातूनच खुनशी नजरेनं त्याच्याकडे पाहिलं आणि त्याने ती इच्छा आवरली. अर्थात त्याने ती पुढे ३ यार्डावर पूर्ण केली असणारच ह्यात शंका नाही. दुसऱ्या दिवशी (त्या मुलीच्या प्रकरणामुळे) पोलिसांची दुसरी गाडी आली. तिच्यातला पोलीस बिंधास्त मास्क खाली करून रस्त्यावर पिंकप्रकोप करता जाहला.

ह्या देशाचं काही खरं नाही.

काही शंका मनात निर्माण होत आहेत पण त्याची उत्तर मिळाली नाहीत.
चीन मध्ये एका व्यक्तीस corona chi lagan झाली आणि हा व्हायरस प्राण्यांच्या मार्फत माणसाकडे आला .
हे कोणत्या प्रकारे घडते?
Corona virus ha नवखा असल्या मुळे सुरवातीला हा व्हायरस माहीतच नसलं पाहिजे.
लक्षण सामान्य फ्ल्यू ची असल्या मुळे फ्ल्यू च आहे असं ग्रह झाला असला पाहिजे.
पण फ्ल्यू ची औषध देवून सुद्धा बरा होत नाही म्हणून हा नवीन व्हायरस आहे ही शंका आली असणार.

मग हा व्हायरस मानवी शरीरात उपस्थित आहे की नाही हे कोणत्या टेस्ट मार्फत कन्फर्म केले जाते आणि ती पद्धत सदोष नाही ना?

बाधित व्यक्तीच्या संपर्कात आठ फुटाच्या परिघात आलेल्या व्यक्तीला बाधा होत आहे ह्याची जाणीव झाल्या नंतर चीन नी योग्य काळजी घेतली होती
हे बातम्या वरून वाटत.
मग हा व्हायरस वुहान मध्ये आणि तेथून जगात कसा पसरला?,
आज जगात अठरा एकोणीस लाख लोक बाधित आहेत ती सर्व बाधित लोकांच्या आठ फूट परिघाच्या अंतरावर संपर्कात आले होते
हे पूर्ण सत्य असेल का?
उपचार नाही तर बाधित लोक फक्त प्रतिकार शक्तीच्या जोरावर च बरी होत आहेत का .
की अजुन वेगळी करणे सुद्धा आहेत.

जगभरात करोनाची साथ पसरू लागली तशी भारतात त्या साथीशी लढा द्यायला सरकारी रूग्णालये सज्ज होऊ लागली. एकेक वाॅर्ड करोनााठी राखीव ठेवण्यात येऊ लागला.

आमच्या जिल्ह्यातही BRIMS या वैद्यकीय महाविद्यालयात अशी तयारी सुरू झाली. पल्मोनाॅलाॅजी डिपार्टमेंटवर या वार्डची जबाबदारी देण्यात आली. डाॅ. योगेश म्हणजे माझे अहो पल्मोनाॅलाॅजीचे विभागप्रमुख आहेत. त्यांच्यावर आता फ्रंटलाईन वाॅरियरची जबाबदारी आली.

तरीही हा आजार एवढा भयंकर निघेल आणि आपल्या अगदी दारात येईल असे तेव्हा वाटले नव्हते. भारतात हा आजार हळूहळू पसरू लागला तरी बंगळुरू या राजधानीच्या शहरापासून ५०० किमीहून दूर असलेल्या, नुकताच एक छोटासा विमानतळ सुरू झालेला असला तरी बंगळुरू सोडून कुठेही विमानसेवा नसलेल्या आमच्या जिल्ह्यात करोना येईल असे वाटत नव्हते.

अचानक एक दिवशी दिल्लीतले निजामुद्दीन प्रकरण गाजू लागले. इकडेही २१ जमाती लोक करोना सस्पेक्ट म्हणून दाखल करण्यात आले आणि त्यातले दहाजण पाॅजिटीव निघाले. यानंतर मात्र एकच गडबड सुरू झाली. दिवसरात्र केवळ करोना , प्रायमरी काॅंटॅक्टस, सेकंडरी काॅंटॅक्टस, आयसोलेशन , क्वारंटाईन असेच शब्द ऐकू येऊ लागले. एका वाॅर्डऐवजी अख्खे हाॅस्पिटल करोनासाठी राखीव झाले.

शहरात एकच मुख्य हाॅटस्पाॅट होता, आमच्या बिदर शहरातला जुना भाग ज्याला ओल्ड सिटी म्हटले जाते. हा भाग मुख्य शहरापासून वेगळा करण्यात आला. जिल्हा प्रशासन तत्पर असले की किती चांगले काम होऊ शकते हे या निमित्ताने दिसले. खूप खोलपर्यंत काॅंटॅक्टसची तपासणी झाली. यामुळे सहा रूग्ण अजून सापडले.

या सापडलेल्या रुग्णांची जबाबदारी योगेशवर होती. यात काही अत्यवस्थही होते. अचानक सरकारी रुग्णालयात येऊन ॲडमिट करून ठेवल्याने बरेच संभ्रमाचे वतावरण बिचाऱ्या रुग्णांमध्येही होते. त्यात वेगवेगळ्या अफवा पसरत, रुग्ण आणि त्यांचे नातेवाईकही घाबरून जात.

अशा सगळ्या रुग्णांना दिलासा देणे, त्यांचा विश्वास संपादन करून त्यांना उपचारांसाठी शारीरिक आणि मानसिकरीत्याही तयार करणे ही एक वेगळीच जबाबदारीही योगेश आणि त्यांच्या टीमवर होती. मात्र सुरुवातीचे एक दोन दिवस सोडल्यास या रुग्णांचा विश्वास आमच्या टीमने जिंकला. जे काही चाललंय ते आपल्याआणि आपल्या नातेवाईकांच्या भल्यासाठीच हे त्यांच्याही लक्षात आलं. दिवसरात्र, तहान भुकेची पर्वा न करता, आपल्या घरी न जाता, आपल्या बायकोमुलांपासून लांब राहून रूग्णसेवा करणाऱ्या या टीमवर रुग्णांचा विश्वास बसत गेला.

आज जवळपास तीन आठवड्यांनी, लागोपाठ दोनवेळा करोनाची टेस्ट निगेटीव आलेले नऊ रुग्ण घरी गेले. बाकीचेही बरे झालेत पण त्यांचा दुसरा निगेटीव रिपोर्ट यायचा बाकी आहे.

रुग्णांनी दाखवलेल्या विश्वासाचे आणि धैर्याचे कौतुक करायला त्यांच्या डिसचर्जचा एक खास छोटेखानी कार्यक्रमच जिल्हा प्रशासनाने आयोजित केला होता. सगळ्याच रुग्णांनी आपल्या मनोगतात प्रशासनाचे कौतुकतर केलेच , डाॅक्टरांचे विशेष आभार मानले. कार्यक्रम संपल्यावरही एकेकजण येऊन डाॅक्टराना विशेष दुवा देत होते. यापुढेही आमच्या प्रत्येक प्रार्थनेत तुमच्यासाठी विशेष दुवा मागू म्हणून आश्वासन देत होेते. सुरुवातीस काही चुका गैरसमजातून झाल्य त्याबद्दल माफी मागत होते. स्पेशल ॲंब्युलन्स देऊन रुग्णांना सन्मानाने घरी सोडण्यात आले तो क्षण डाॅक्टरांच्या आयुष्यातलाही एक भाग्याचा क्षण होता.

बिदरकरांनाही आपल्या जिल्हाप्रशासनाबद्दल कौतुकाचा क्षण होता हा. माझ्यासाठी अर्थातच योगेशबद्दलच्या कौतुकाचा आणि अभिमानाचा!

फोटोत , ॲडमिट झालेल्यांपैकी सगळ्यात अत्यवस्थ रुग्णाला डिसचार्ज कार्ड देताना डाॅ. योगेश आणि त्यांचे सहकारी डाॅक्टर.

साती, आणि योगेश तुमच्या प्रयत्नांचे कौतुक आहे.

आज या कोरोना साथी च्या परिस्थितीत या संकटाला संधीत रूपांतरित करू शकतो भारतात परिस्थिती अशी आहे की शेतीवर संशोधन होत आहे पण ते शेतकऱयांपर्यंत पोचत नाही त्यामुळे त्याचा फायदा शेतकऱ्याना मिळत नाही
आज स्थिती अशी आहे की शेतकऱ्याला शेतमालाला भाव मिळत नाही आणि ग्राहकाला खूप महाग भाव द्यावा लागत आहे पण तो विषय परत घेऊ
आत्ता अशा बातम्या येत आहेत की इथे या शेतकऱ्याने भाव मिळत नाही म्हणून हे पीक नागरून टाकले तिथे पीक बाकर्याना खाऊ घातले .पण या बाबतीत शोध आहेत की काही फलभाजाची द्राक्ष पीक सारखी छाटणी करावी व परत पीक घ्यावे . आत्ता नवीन लागवड करून पीक येण्यास खूप वेळ घेणारी आणि खर्चिक आहे पण छाटणी करून पीक घेतले तर बचत होऊन, ज्यावेळी पीक येईल तेंव्हा भाव पण चांगाला मिळेल.
पण या साठी गरज आहे शोध शेतकऱ्याच्या बांधा वर पोचण्याची मी स्वतः शेतकरी आहे. मला माहित आहे आपला शेतकरी प्रयोग करायला तयार असतो. पण गरज आहे माहिती त्याचा पर्यंत पोहोचण्याची
संकटाचे सोने करूयात .

जय जवान जय किसान
लेखक स्वतः गेली पन्नास वर्षे शास्त्रोक्त पद्धतीने शेती व दुग्ध व्यवसाय करत आहे.

शास्त्रोक्त पद्धतीने शेती म्हणजे कशी?

लेख घ्या त्याच्याकडून एखादा.

-----------
बाकी जनावरं अधिक शेती हे संपूर्ण चक्र आहे त्यामुळे त्याची शेती चांगली चालत असणार यात शंकाण नाही.
इयर बऱ्याच लोकांनी 'फक्त शेती' असा उपक्रम चालू केल्याने जमीन निकस होत गेली. पीक कमी होऊ लागले. शेणखत विकत घेऊन टाकणे हे नफा कमी करणारे आहे.

शेतीची उत्पादकता हा प्रश्न च नाही ,
शेतकरी कमी जागेत जास्त उत्पादन घेण्यात कुठेच कमी पडत नाहीत.
असंख्य संकट येतात .
शेती ही निसर्गावर अवलंबून आहे आणि निसर्ग माणसाच्या हातात नाही
कधी अवकाळी पावूस,कधी पाण्याची कमतरता,हवामान बदलामुळे होणारे रोग,वीज.
अशा अनेक प्रतिकूल घटकांना तोंड देवून उत्पादन घेतले जाते.
मूळ प्रश्न बाजारमूल्य नसणे हे आहे.
आणि त्याची कारण कृत्रिम आहेत .
उत्पादक शेतकरी,आणि ग्राहक ह्या दोन्ही घटकांना ह्याचा फटका बसतो .
आणि त्या वर उपाय शोधला जात नाही.
हा प्रश्न सुटला तर शेती नुकसान दायक बिलकुल नाही.
हा प्रश्न पूर्ण जगात आहे.
मध्ये search करून अमेरिकेत ह्या समस्या चे काय कारण आहे ह्याची माहिती घेत होतो त्यांचे विवेचन पटण्यासारखे आहे.
शेतमालाला योग्य किंमत मिळत नाही कारण प्रक्रिया केलेल्या अन्न पदार्थ ना निर्माण केलेली जास्त मागणी.
आणि ही मागणी ठरवून जाहिराती करून निर्माण केली गेली.
प्रक्रिया न केलेले अन्न धान्य ह्यांना मागणी कमी आहे.
आणि प्रक्रिया उद्योग हे मोठ्या उद्योग पतींच्या हातात आहेत त्या मुळे एकाधिकार शाही आहे.
कच्च्या मालाचा दर ते ठरवतात त्यांना हवा तसा आणि ते संघटित क्षेत्र असल्या मुळे गरीब असंघटित शेतकरी त्यांचा प्रतिकार करू शकत नाहीत.
टोमॅटो सॉस,बटाट्याची चिप्स,फ्रेंच फ्राईज,विविध soups che tayar pkt,butter,cheese, bake beans,kiti tari prajriya केले ले पदार्थ सांगता येतील.
गहू चे पीठ कंपन्या विकू लागल्या त्या मुळे गव्हाची विक्री मागणी मंदावली .

खूप उदाहरणे आहेत.
दुसरे महत्त्वाचे कारण बीज निर्मिती जे पहले शेतकरी पारंपरिक पद्धती नी करायचे ती पद्धत नष्ट केली गेली अगदी सरकारी सहभागाने..
त्या मुळे आता शेतकरी बियाण्या साठी ह्या कंपन्या वर अवलंबून राहू लागला ते बी परत वापरता येत नाही .
दुसऱ्या वर्षी नवीन बी घेणे भाग आहे.
इथे पण लूटमार.
एकंदरीत अनेक संस्था,सरकारे,भांडवल दर ह्या सर्वांनी मिळून शेती तोट्यात आणली.
का आणली ?
ह्याचे उत्तर अतिशय त्रास दायक असेल.
काही वर्षांपूर्वी प्रसिद्ध buisness magzin chya
Cover page var mukesh ambani che chhaya chitr छापले होत नांगर खांद्या वर घेतलेलं .
ते चित्र बरेच बोलके होते

निकोटिनमुळे करोनापासून बचाव होतो का हे फ्रेंच संशोधक तपासून पाहताहेत -
French researchers to test nicotine patches on coronavirus patients

“Our cross-sectional study strongly suggests that those who smoke every day are much less likely to develop a symptomatic or severe infection with Sars-CoV-2 compared with the general population,”

मायक्रोब्रूअरीतून एक लाख लिटर बीअर गटारात!

चाचण्या आणि सर्वेक्षणं करण्यासाठी पााऊल उचला असं शास्त्रज्ञांनी वेळेत सांगूनही सरकारनं दिरंगाई केली असं कोव्हिड-१९ टास्क फोर्समधले लोक सांगताहेत -
‘No Action Has Been Taken’: Frustration In National Covid-19 Task Force

One of the authors of the studies cited above told Article14, on condition of anonymity, that a nationwide lockdown was not the same as quarantine or social isolation. “In Indian conditions such a lockdown provides social isolation for only the rich who live in less dense and high-floor space areas,” he said. “To some degree it can protect them from the spread.”

अमेरीका पासून इटली पर्यंत
चीन पासून जपान पर्यंत.
कोणताच प्रगत देश corona pasun वाचला नाही

त्या मध्ये भारत कसा वाचेल
सल्ले देणे वेगळे आणि उपाय योजना करणे वेगळे.
Task force ni सुचवलेल्या उपाय योजना अमलात आणणे भारता सारख्या प्रचंड लोकसंख्या आणि झोपडपट्टी नी कटोकात भरलेल्या देशात शक्य आहे का.
मी पण सूचना करतो सर्वांनी चंद्रा वर जावून राहवे आणि corona pasun सुटका karun ghavi
पण हे शक्य आहे का.
सल्ला देणे हे सर्वात सोप काम आहे.

इथे (वॉशिंग्टन स्टेट. म्हणजे डी.सी नव्हे, ते वेगळं. असो) मार्चच्या सुरूवातीला बरीच गडबड होती आणि अमेरिकेतली करोना व्हायरसच्या साथीची सुरूवातही इथेच झाल्याने घबराटही होती.
पण मार्च संपेस्तोवर न्यूयॉर्क आणि इतर राज्यांत करोनाचा प्रादुर्भाव दुर्दैवाने भयानकच वाढला आणि मग वॉशिंग्टन स्टेटवाल्यांना समदु:खी राज्यं येऊन मिळाली.
मार्च २० ते एप्रिल २० संपूर्ण घरात राहून काढला. एकदाही घराबाहेर गेलो नाही. अर्थात सुदैवाने अमेरिकेच्या साईझचं घर असल्याने हे शक्य झालं.
ह्या दिवसांत ऑफिसचं काम/ घरचं काम/ मुलीसोबत वेळ - हे सगळं जुळवताना तारांबळ उडली, चिडचिड झाली आणि क्वचित कधीतरी भांडणं.
पण हे सगळं अगदीच मामुली - अडचण वगैरे म्हणता येणार नाही.
.
खाऊन पिऊन सुखी असलेल्या आम्हाला तोशीस लागली नाही- अन्नधान्य वगैरे पुरवठ्याला असल्याने अडचण आली नाही.
उच्च मध्यमवर्गाला खाण्यपिण्याचा किंवा उपासमारीचा त्रास कधी होणार नाहीच, पण नोकरीवर गदा म्हणजे खेळ खलास.
.
पहिली लाट सहज अंगावर घेतल्यानंतर आता पुढलं संकट दिसतं आहे - नोकरी. अस्वलीणबाईंच्या कंपनीत ह्याची सुरूवात झालीये. बऱ्याच लोकांना नारळ देणारेत असं ह्या आठवड्यात कळलं, काहींना आता बिनपगारी रजेवर पाठवतील, काहींना ऐच्छिक सुट्ट्या, कमी दिवसांचे आठवडे वगैरे पर्याय उपलब्ध करून दिले जातील.
ह्या सगळ्याचा विचार करुन रात्री थोडा जीव घाबरा झाला. अतिशय साधंसरळ आणि सुरक्षित जगायची सवय असल्याने हे इतकं मोठं प्रकरण आपल्याला कसं आणि केव्हा खड्ड्यात घालेल काही सांगता येत नाही - असे सगळे विचार डोक्यात येऊन दहीकाला झाला.

माझ्यामते हा दुसरा टप्पा (अर्थव्यवस्थेचा) बऱ्याच लोकांना करोनाच्या हाहा:काराची जाणीव करून देईल. इतका वेळ बाहेर कुठेतरी, हॉस्पिटलांत असणारा करोना आता अर्थव्यवस्थेच्या रूपाने घराघरांत शिरेल.

बघू काय होतं! बचेंगे तो और भी लडेंगे :)

स्थळ : हिंगणे बुद्रुक अर्थात कर्वेनगर (अर्थात मुख्यतः नवं सपे ,शपे,नापे,शुपे )
आमच्या भागात फारश्या केसेस नाहीत . दोनतीन वस्त्या वगळता बाकी ममव भाग.
चार दिवसांपूर्वीपर्यंत सगळं ठीकठाक चालू होते . म्हणजे फार जास्त कायदा न मोडता लोके ठरल्या वेळी बाहेर पडत . जीवनोपयोगी गोष्टी आणून उर्वरित वेळी सुमडीत घरात किंवा सोसायटीत बसत . उगा जास्त खरेदी नाही आणि उगा जास्त साठेबाजी नाही.
पण चार दिवसांपूर्वी स्ट्रिक्ट कर्फ्यू लागला . म्हणजे मेडिकल दुकाने चालू आणि दहा ते बारा फक्त दूध विक्री चालू . किराणा भाजीपाला पण बंद . कडक मधे . किरकिर झाली थोडी , पण फार नाही.
एकदाच रस्त्यावर गर्दी दिसली . गोसावीवस्ती , कामना वसाहत , नवीन शिवणे वगैरे झोपडपट्टीतील गरीब समुदाय रस्त्यावर अवतरला . मोठ्या प्रमाणात . सगळ्यांकडे एक हॅण्डबील . त्यावर आदरणीय खासदार साहेब , आदरणीय आमचे नवीन इंपोर्टेड आमदार साहेब ( या दोघांचे मोठा साईझ )आणि चार लोकल नगरसेवक यांचे ( छोटा साईझ ) फोटो. कर्तव्यभावनेतून उपर्निदीष्ट मंडळी गरजू नागरिकांना मोफत अन्नधान्य वाटप ( पाच किलो पीठ, साखर तेल डाळी इत्यादी )
त्या एका सभागृहापुढे गर्दी आणि गर्दी . सोशल डिस्टंसिंगला बंदी . मंदीत संधी सगळ्यांची . आणि हे सर्व कॉरोनची साखळी तोडण्यासाठी.

आज किराणा मालाची दुकाने उघडली अन सगळीकडे रांगाच रांगा . अगदी एक गरिबांचे दोराबजी असलेलया , थोड्याश्या हाय फाय , नेहमी रिकामे असणाऱ्या दुकानापुढेही तब्बल एक्कावन्न लोके . रांगेत . एक मीटर अंतर ठेऊन .( मोजली मी ) पोलिसांची गस्त . वगैरे .
पिशव्याच पिशव्या , भरभरून पिशव्या .
विजयोन्मादात फुगलेल्या पिशव्या घेऊन कर्तव्यपूर्तीचे समाधान चेहऱ्यावर नेसून आम्ही सर्वे घरी परत . बाराच्या आत . ( तेवढं एक कैलास जीवन राहिलं आणायचं ) आम्ही खुश.
बरेच दिवस तुंबून राहिलेली इन्व्हेन्टरी मोकळी झाल्याने नाक्यावरचा वाणीही खुश .
तर एकंदरीत हे असे आहे.
आजचे चित्र.

न्यू जर्सी हुन मिलिंदराव पदकी हे लिहितात की :
हे कार्डावर लिहून खिशात ठेवा आणि दिवसातून चार-पाच वेळा वाचा. घरात एकदोन प्रिंटआउट्स महत्वाच्या जागी लावा. माहिती असणे आणि त्यावर कृती होणे या दोन फार वेगवेगळ्या गोष्टी आहेत. पूर्ण सवय व्हायला अनेक आठवडे लागू शकतात. तुमच्याही मनात इतर स्टेप्स असतीलच, त्याही लिहा. तुमच्या कॉम्प्युटरवर तुम्ही एकाच दिवसात अनेक टाइम्सचे अलार्म लावू शकता. हात धुण्यासाठी ते लावा. (रोचक आणि महत्वाचे: अमेरिकेतील प्रसिद्ध मराठी डॉक्टर अतुल गवांडे यांचे "चेकलिस्ट मॅनिफेस्टो" म्हणून गाजलेले पुस्तक आहे (जरूर वाचा!) . त्यात ते लिहितात की एअरलाईन्स आणि बांधकाम-व्यवसायात जवळजवळ १०० टक्के खात्रीशीलता ("reliability") लागते. ती ते अशी साधी "चेकलिस्ट" बनवून साधतात. ही सिस्टीम त्यांनी हार्वर्ड मेडिकल मध्ये लागू केली आणि खात्रीशीलता सत्तर टक्क्यांवरून ९९ + टक्क्यावर पोचली!)
कार्डावरचा मजकूर:
"करोनाविरुद्धचा लढा:
१. आपले हात दिवसातून निदान चार-पाच वेळा साबणाने एक पूर्ण मिनिट धुणे.
२. सार्वजनिक सरफेसेसना हात लावताना प्लास्टिक ग्लोव्ह नक्की घालणे. घरात किंवा ऑफिसात शिरताना तो ग्लोव्ह बाहेरच काढून त्याची व्यवस्थित विल्हेवाट लावणे उदा. प्लास्टिक बॅग.असा ग्लोव्ह काढताना त्याच्या बाह्य भागाला उघडा हात लागू न देणे.
3. आपला मोबाईल फोन अल्कोहोल किंवा बाजारातले सॅनिटायझर्स वापरून वारंवार पुसत रहाणे .
४. नाकातोंडाचा मास्क किंवा निदान चेहरा पूर्ण कव्हर करणारा स्कार्फ /रुमाल बांधूनच बाहेर जाणे.
५. नाक , तोंड आणि डोळे यातून मुख्यतः इन्फेक्शन होते. डोळे वारंवार न चोळणे. बाहेर जाताना टाईट गॉगल घालणे.
६. रोज निदान १५ मिनिटे जोरकस, दमविणारा व्यायाम.
७. दररोज पुढील व्हिटॅमिन्स घ्या: व्हिटॅमिन डी (१००० आय यू) , व्हिटॅमिन सी (१००० मिलिग्रॅम, जमल्यास दोन हजार मिलिग्रॅम . यासाठी ५०० मिलिग्रॅमच्या गोळ्या दिवसभरात काही काही तासांनी. तुम्ही वैद्यकीय कर्मचारी असल्यास दिवसाला ६ ग्रॅम ). आणि एक मल्टीव्हिटमिन टॅब्लेट .
८. गर्दीशी संपर्क जमेल तितका टाळणे . शक्यतो घरी राहून काम करणे.
९. अनोळखी व्यक्तीशी बोलताना निदान सहा फूट दूर रहाणे .
१०. डायबेटीस आणि ब्लड प्रेशरवर उत्तम कंट्रोल.
११. दारू आणि ड्रग्स मुळे प्रतिकारशक्ती कमी होते.
१२. भाज्या किंवा फळे घेताना विक्रेत्याला ती डायरेक्ट पिशवीत टाकायला सांगणे (किंवा स्वतः ग्लोव्ह्स घालूनच हाताळणे). घरी आणल्यावर ती सॅनिटायझरने धुवूनच वापरणे .
१३. कागदी वर्तमानपत्रे बंद . ऑनलाईन वाचणे.
१४. पत्रे निदान काही तास उन्हात ठेवून मग हात लावणे.
१५. अधिक "नाजूक" व्यक्तींना (७० +, कॅन्सर , फुफुसाचे आजार असणारे) अधिक संरक्षण आणि विलगीकरण देणे.
१६. सर्व मार्गांनी अनावश्यक "ताण" कमी करणे- कामातला आणि कुटंबातला . आसपासच्या व्यक्तींच्या निदान ९० टक्के "त्रासदायक" कृती या सहज माफ करता येतात. अंगात क्षमाशीलता बाळगणे.
xxx

मिलिंदराव पदकी हे ऐसीचे जुने लेखक. त्यांची संक्षिप्त ओळख नवीन वाचकांसाठी. पस्तिसेक वर्षे फार्मा कंपनी मधे संशोधन , (तत्पूर्वी त्याच विषयात शैक्षणीक उच्च पात्रता प्राप्त शिक्षण)
सध्या विविध मानवी आजारांविषयी विस्तृत लेखन करतात.
आपले पुण्याचेच आहेत मूळचे.

सगळ्यांनी करोनाची बखर का लिहीत राहायला हवं आहे ते सांगतायत इतिहासाच्या प्राध्यापिका -
Why We Should All Be Keeping Coronavirus Journals

खूप दिवस चार भिंतीच्या आत राहून आता मन विचलित होवू लागले आहे.
दूरदर्शन वरचे कार्यक्रम सुद्धा निरस वाटू लागले आहेत.
सुरवातीला जेव्हा टाळेबंदी जाहीर केली त्याची तारीख ३१ मार्च होती तेव्हा ३१ मार्च नंतर सर्व ठीक होईल साखळी तुटेल असा जबरदस्त आत्मविश्वास होता त्या मुळे ते दिवस मजेत गेले १ तारखेला सर्व ठीक होईल असा आशावाद मनाला उभारी देत होता .
नंतर १४ तारखे पर्यंत परत वेळ वाढवला गेला ती पण मुदत संपली आणि मनात संशयाची पाल चूक चूक करू लागली .
संक्रमणा ची साखळी १४ दिवसात तुटते ह्या वरचा विश्वास पूर्ण पने तुटला .
आता तर भविष्यात अंधार वाटत आहे.
साखळी तुटली नाहीच उलट साखळी वाढत च गेली .
ती अशी किती वाढेल ह्या विषयी काहीच अंदाज बांधता येईनासा झाला.
आणि हेच मन दुखी होण्याचे सर्वात मोठे कारण आहे.
ह्या अंधारात थोडा पण आशेचा प्रकाश दिसत नाही.
रोजच्या बातम्या अजुन धडकी भरवत आहेत.
माणूस विवश होताना आयुष्यात पहिल्यांदाच अनुभवलं.
बाकी संकट येतात पण त्यांना अंत असतो

आताच्या संकटाला अंत नाही अनंत काळ हे असेच चालेल अशी खात्री होत चालली आहे.

त्यातही विषाणूसोबत चीनचा उल्लेख आहेच. भारतात मुस्लिमद्वेषासोबत चीनचा दुस्वासही दिसायला लागला आहे का?

चीनचा दुस्वासही दिसायला लागला आहे का?

स्वत:च्या साठवणीवर जगणाऱ्या उच्च आणि मध्यमवर्गीयांना तितकी झळ पोचत नाही. पण ज्यांचा रोजगार बंद झालाय, पुरेसं खायला मिळत नाहीये, जे अडकून पडले आहेत, ज्यांच्या घरातले लोक या रोगाला बळी पडले आहेत, त्यांच्या भावना तीव्र असणारच ना ?

हे जसे ऊर्जेचे सूत्र आहे तसे पुरोगामी विचारवंतांचे एक सूत्र आहे.
हिंदू,हिंदुस्तान चा जो व्यक्ती देश वाईट करू इच्छितो.
त्या देशावर , व्यक्ती वर प्रेम करायचे .
आणि जो हिंदू,हिंदुस्थान चा पाठीराखा आहे त्याचा द्वेष करायचा.
चीन नी भारतावर सशस्त्र हल्ला केला,भारतीय राज्य स्व च्या नकाशात दाखवली तरी ,आणीबाणी च्या प्रसंगी सदोष किट्स भारताला दिली, covid १९ जगात पसरवला तरी त्या देशाचा द्वेष करायचा नाही प्रेम करायचे .
कसं शक्य आहे.
पाकिस्तान नी असंख्य वेळा हिंदुस्थान वर कधी उघड कधी लपून हल्ले केले किती तरी लोकांना जिवानिशी मारले तरी त्यांचा द्वेष नाही करायचा प्रेम करायचे.
पुरोगामी मंडळी नी खुशाल हिंदू धर्म ,हिंदू देव देवता,हिंदू संस्कृती ह्याची टिंगल टवाळी करावी तरी पुरोगामी लोकांचा द्वेष न करता त्यांच्या वर प्रेम करावे.
हे कधीच शक्य नाही .
जो पर्यंत समोरचा सुधारत नाही.

चीनमध्ये असलेल्या कृष्णवर्णीयांना आता वर्णद्वेषाची झळ बसते आहे -
China fails to stop racism against Africans over Covid-19

प्रकाशाच्या वेगाने प्रवास केल्यास काळ थांबतो असे म्हणतात.
इथे तर वेग पण शून्य आहे आणि काळ पण धिमा झालेला आहे..
दिवस लवकर संपतच नाही.

करोनाव्हायरसमुळे ब्रिटनमध्ये आतापर्यंत १०० आरोग्यसेवकांचा मृत्यू झाला आहे.
१७ एप्रिलला संपलेल्या आठवड्यात ब्रिटनच्या वृद्धाश्रमांत राहणारे २,००० वृद्ध करोनाव्हायरसमुळे मेले आहेत. (त्याआधीच्या आठवड्यात हा आकडा निम्मा होता.)

मी ढोले पाटील , पुण्याच्या एका उपनगरात राहतो. मूळचा पुण्याच्या जवळच्या एका गावातील आहे .
मी आपणास कोरोना विषयी काही बोलू इच्छित आहे व ही आजच्या घडीची सत्य परिस्थिती आहे.
आपणास माहिती आहे की कोरोना हा विषाणू संपूर्ण जगामध्ये थैमान घालत आहे . आपल्या देशामध्ये परिस्थिती काही वेगळी नाही आहे . तरी आपण सयंमाने वागून आपल्या देशावरील हे संकट परतवून लावण्यास समर्थ आहोत .
मी कोरोना विषयी आपणास सांगू इच्छितो की कोरोनाचा परिणाम साऱ्या कुटुंबांच्या संसारावरती झाला आहे . सर्व किराणा , भाजीपाला आणि सर्व जीवनावश्यक वस्तू महाग झाल्या आहेत . या सर्व वस्तू मूळ किमतीपेक्षा जास्त किमतीला विकल्या जात आहेत . यामुळे हातावर पोट असणाऱ्या लोकांचे खूप हाल होत आहेत व जे लोक मुंबई पुणे इथे कामधंदा करत आहेत तरी त्यांना गावी जाता येत नाही . जरी पायपीट करत गावी गेले तरी नातेवाईक ही त्यांना घरात नाहीत . या लोकांना गावाकडचे लोक मंदिरात किंवा शाळेत ठेवतात . त्यांची चाचणी करून घेतली जाते .
मी माझ्या एका नातेवाईकाला फोने केला तर त्याने असे सांगितले ( कि तिथे असा समज पसरला आहे की ) की बाहेरूनयेणाऱ्या व्यक्तीला चार महिने कारावास व ज्यांच्या कडे आले आहेत त्यांनाही शिक्षा भोगावी लागू शकते .
येथे अनेक लोकांचे अन्न पाण्याबाबतीत लोकांचे खूप हाल होत आहेत, त्यामुळे संचारबंदी असल्यामुळे महामार्गाने न जाता शेतातून आडवाटेने , जिकडे वाट मिळेल तिकडे आपापल्या गावी जाण्याचा प्रयत्न करत आहेत .

मोदी सरकारचा मोठा निर्णय: इतर राज्यात अडकलेले विद्यार्थी, कामगारांना जाता येणार घरी

ह्यातून संसर्ग सगळीकडे पसरणार? की मानवतेच्या मुद्द्याला धरून हे योग्य आहे?

ह्या अशा वेळीही काही लोकांची विनोदबुद्धी जागी आहे हे पाहून जगाविषयी आशा वाटते -

Thanks celebrities, for everything you do for us.#giveusyourmoney pic.twitter.com/URCaZQmGiE

— Greta Lee Jackson (@gretaleejackson) April 24, 2020

अनेकांचे मानसिक आरोग्य डळमळले आहे असे वाटते, माझेही काहीसे. इतके दिवस घरी राहण्याची, घरकाम सातत्याने करण्याची, घरातल्या व्यक्तींसोबत इतका वेळ काढण्याची, मित्रमैत्रिणींना- सहकाऱ्यांना अजिबात ने भेटण्याची सवय बहुतांश लोकांना नाही. ज्या घरांमध्ये कुटुंबियांचे परस्पर संबंध चांगले आहेत तिथे सगळे बऱ्यापैकी आनंदात आहेत, असा निवांत वेळ घालवता येतोय म्हणून. परंतु जिथे हे संबंध ताणलेले आहेत अथवा त्या टोकावर आहेत तिथे परिस्थिती बिकट आहे. मी सध्या एका स्वयंसेवी संस्थेशी जोडली गेले आहे, त्यामुळे घरेलू कामगार, घरेलू हिंसा, स्त्रियांचे या काळातले प्रश्न या विषयावर देशभरातल्या कार्यकर्त्यांकडून माहिती मिळत आहे. ती उद्विग्न करणारी आहे. अनेक घरांमध्ये मुलींच्या शाळा अनायासे थांबल्या आहेत तर त्यांच्या लग्नाची बोलणी सुरु आहेत. lockdown उठला की लग्न. अनेकींना शाळेत पुन्हा जाणे मुश्किल वाटते आहे. विशेषतः निमन आर्थिक वर्गात स्त्रियांच्या गरजा खालीच असतात त्या आता या आर्थिक तंगीच्या काळात अधिक कठीण झाल्या आहेत. उदा सॅनिटरी नॅपकिन्स. अनेक महिला संस्थांनी हे निरीक्षण नोंदवले आहे. domestic violence of all types वाढला आहे कारण आता मुली-महिलांना घराबाहेर पडताच येत नाही. अनेकांकडे स्वतःचा मोबाइल नाही त्यामुळे तक्रार करता येत नाही. बाहेर पडून कोणाला सांगणे शक्य नाही. अनेक महिलांना गर्भनिरोधके मिळत नाहीयेत. डॉक्टरांकडे जात येत नाहीये कारण गावांमध्ये स्थानिक गुंड किंवा स्वयंघोषित कार्यकर्ते रस्ते बंद करून पहारा देऊन उभे आहेत. घरकामाचा सगळं भर त्यांच्यावर पडतो आहेच अर्थात. हे चित्र बरेचसे ग्रामीण भागातले असले तरी शहरांमध्येही हेच असणार आहे, थोडे कमी प्रमाण असेल इतकेच. घरकाचे उदाहरण द्यायचे झाले तर माझ्या अनेक मैत्रिणी सांगतायत की सुरुवातील स्वतःहून भांडी घासणारे, लादी पुसणारे नवरे/मुलगे आता निव्वळ तंगड्या पसरून बसलेले असतात. WFH करणाऱ्या, घरात लहान मूल असणाऱ्या स्त्रियांची अवस्था फार बिकट आहे. त्यांची पोरे तर फार वैतागलेली आहेत आणि त्यांना कसे शांत ठेवावे, याचे उत्तर कठीण आहे. अनेक माणसे आपले आजार अंगावर काढत आहेत, कारण आता बाहेर पडणे शक्यतो टाळायचे आहे. काही जण यातून नीट बरे होतीलही परंतु अनेक तितके सुदैवी नसतील, अशी भीती वाटते. आर्थिक समस्या तर जवळपास प्रत्येकालाच आहेत, त्याबद्दल लिहीत नाही.  

तीन मध्यम आकाराचे कांदे सुरीने बारीक कापायला घेतो. दोन कांदे कापून झाल्यावर कांदे बारीक कापणे अंधश्रद्धा असते म्हणून तिसरा कांदा परत ठेऊन देतो.
मग गॅसवर कढई ठेवतो.
दोन तीन मिनिटं काडेपेटी शोधतो.
ती मिळाल्यावर दोन तीन काड्या वाया घालवून काडी पेटवतो, पण गॅस काही पेटत नै कारण तो खालून बंद असतो.
गॅस खालून चालू करून परत दोन तीन काड्या वाया घालवून गॅस पेटवतो.
मग तेलाची बाटली शोधायला लागतो.
बाटली लगेच मिळते. तेल कढईत ओततो, ते खूपच पडतं.
तेल परत बाटलीत भरण्याचा कार्यक्रम हाती घेण्यात येतो.
कढईतलं तेल तोपर्यंत थोडं तापलेलं असतं.
मग मी चिमटा शोधाय लागतो तो काय काही केल्या मिळत नै.
दोन तीन मिनिटांनी मिळतो, तेव्हा कढईतून बाटलीत तेल ओतण्याचा प्रयत्न सुरू होतो.
कढईतून बाटलीत तेल ओतातना लक्षात येतं की गरम तेल प्लास्टिक बाटलीत ओतू नै शकत.
मग गॅस बंद करून तेल थंड व्हायची वाट बघतो यावेळी एकेक सेकंद पंधरा दिवसाचा लॉकडाऊन असल्या सारखं वाटायला लागतं.
तीन चार मिनिटांनी तेल थोडं थंड झाल्यावर बाटलीत ओतायला घेतो,जेवढं बाटलीत ओतायचं असतं त्यापेक्षा न चुकता जास्त तेल बाटलीच्या बाहेर ओततो.
मग परत गॅस पेटवण्यासाठी अगोदरचे सगळे काडेपेटीचे सोपस्कार न चुकता पूर्ण करतो आणि गॅस पेटवतो.
तेल तापल्यावर कढईत कांदा घालायला घेतो.
दोन तीन फुटावरून तापलेल्या कढईत कांदा मी अलमोस्ट फेकतो त्यात बऱ्यापैकी कांदा खालीच पडतो तो काय परत कढईत् घालण्यासाठी कष्ट घेत नै.
ही सगळी खटाटोप चालू असताना हात थोडा भाजतो,
मग पटकन सिंक खाली हात धरतो, पाण्याच्या फोर्समुळे हातावर पाणी आणि अंगावर पण पाणी आणि कट्टयावर पण पाणी, पाणीच पाणी सगळीकडे.
जास्त पाणी कट्ट्यावर म्हणून तो पुसायला फडकं शोधतो. दोन तीन मिनिटांनी फडकं बाहेरच्या खोलीत सापडतं, बाहेर कोणी नेलं म्हणून मी खूप शिव्या घालतो, एकटाच राहत असल्यामुळे आणि मीच कधीतरी बाहेर नेलं असेल हे कळतं आणि मीच मला शिव्या दील्याचं एक वेगळं समाधान मिळतं.
मग ओट्यावरचं पाणी पुसून घेतो आणि ओलं फडकं वाळवायला न्हाणी घरात ठेऊन येतो.
तिकडून आल्यावर कढईत बघतो तर पांढरा कांदा डार्क चॉकलेटी रंगाचा झालेला असतो.
कांद्यावर थोडं मीठ घालतो, गॅसच्या बाजूलाच मीठ ठेवल्या/राहिल्या मुळे ते लगेच सापडतं.
मग परतणं शोधायला लागतो, यावेळी मला पट्कन् सुचतं की कोणतीही वस्तू दोन,तीन मिनिटं गेल्यावरंच् मिळते. मग मोबाईल वर मी तीन मीनिटांचा टाइमर लावतो आणि गॅस थोडा बारीक करतो, कढईतला कांदा हा डार्क डार्क चॉकलेटी होत असतो.
बरोब्बर तीन मिनिटांनी टाइमर बंद करून आहे त्या ठिकाणाहून ओट्यावर सगळीकडे नजर फिरवतो, लगेच परतणं सापडतं.
मग मी कांदा परतवायला लागतो तेव्हा लक्षात येतं की कढईत चिरलेला कांदा घालताना जो कांद्याचा साईज होता त्यापेक्षा तो आता भाजून अर्धा झालेला आहे, त्यामुळे बारीक कांदा कापायला येत नै याचं जे मगाशी वाईट वाटलेलं त्या गिल्टफील मधून मी आपोआप बाहेर येतो.
या सगळ्या गडबडीत हळद घालायची राहिलेली असते ती घालायला हळदीचं पाकीट शोधतो, तीन मिनिटानंतर ते आपोआप माझ्या हातात येतं.
चिमूटभर हळदीसाठी मी पाकीटंच् डायरेक्ट् उलट करतो चिमूठभर हळद ऐवजी अर्धा मूठ हळद पडते.
परतन्या ने मी हळद बाजूला काढतो तर बराचसा कांदापण कढईतुन बाहेर येतो.
तीन कांदे कापण्या ऐवजी मी दोन कापून शेवटी कढईत अर्धाच कांदा शिल्लक राहिलेला असतोय.
चॉकलेटी रंगाचा कांदा थोडा पिवळा दिसायला लागल्यामुळे मला बरं वाटायला लागतं.
मग मी फ्रिजमधून अंडी आणतो. बाकी दूध सोडून फ्रीजमध्ये काहीच नसल्यामुळे अंडी लगेच सापडतात.
कमीत कमी तीन अंड्यान्ची भुर्जी करायची ठरवलेलं पण कढईतला कांदा बघता एक अंड पण खूप होईल असं वाटायला लागलं.
अर्ध अंड मिळत नै अजून पर्यंत तरी, म्हणून एक फोडायचं ठरवलं आणि फोडलं.
अंड्याचं अर्ध साल अंड्या बरोबर कढईत पडलं अर्ध साल बाजूला ठेवून काढईतलं साल काढायचा प्रयत्न सुरू केला,थोड्यावेळाने त्या साला बरोबर अर्ध अंड पण चिकटून आलं. आणि अर्ध्या कांद्याला अर्ध अंडं हे समीकरण पण व्यवस्थित जुळून आलं आणि "माझी भुर्जी" पण झाली.
#माझेस्वयंपाकघरातलेप्रयोग

हसणं तर सोडाच, कीव करण्यापलीकडे आहे. व्यवस्थापन आणि भौतिक व रसायन शास्त्र यातच जगण्याचे प्राथमिक धडे असतात.

निसर्ग मोठा गुरू

आज आपण या लॉक डाउन मुळे कित्येक गोष्टी नवीन बघत आहोत ज्याची आपण कधी कल्पना पण केली नसेल जसे काही निसर्गाने रिसेट बटन दाबले आहे
हवा पाणी ध्वनी किती शुद्ध झाले आहे
सकाळी सकाळी निरनिराळ्या पक्षाचे कर्णमधुर आवाज ऐकू येतात ते पूर्वी कधी जाणवले पण नव्हते
गंगा यमुना स्वच्छ करायला सरकार लाख करोड रुपये खर्च करते पण काही उपयोग नाही पण तेच लॉक डाउन मुळे सर्व कारखाने बंद धार्मिक कार्यक्रम बंद त्यामुळे कुठलेही प्रदूषण नाही तर सगळ्या नद्या एवढ्या स्वच्छ झाल्या की त्याचे तळ दिसू लागले काय हा निसर्गाचा चमत्कारच म्हणावा लागेल
थोड्या दिवसा पूर्वी टीव्ही वर पाहिले जलांधराहून हिमालय दिसत होता
आज 200 की मी वरून हिमालय दिसत आहे हवा इतकी स्वच्छ झाली आहे
स्वच्छ वातावरण व्यसनाला निर्बंध या मुळे इतर आजारपण कमी झाले आहे
मानवाने यातून धडा घेत शिकायला पाहिजे प्रगती जरूर हवी पण निसर्गाची हनी न करता

Vishwesh athavale

सुधारक - करोना विशेषांक प्रकाशित झाला आहे.

व्हायरस कसा उत्क्रांत होतो आहे त्याचा रिअल-टाइम विदा इथे पाहता येईल.

अनेक देशांमध्ये करोनाचं परखड वार्तांकन करणाऱ्या पत्रकारांची गळचेपी सरकारं करत आहेत. अशा १४ देशांतल्या निवडक १७ पत्रकारांना डीडब्ल्यू ह्या जर्मन वृत्तकंपनीनं पुरस्कार दिले आहेत.
DW's Freedom of Speech Award honors journalists persecuted for coronavirus reporting
'द वायर'च्या सिद्धार्थ वरदराजन ह्यांचा त्यात समावेश आहे. संपूर्ण यादी इथे.

(ग्रेटर) लंडन - लॉकडाऊनच्या नोंदी (एप्रिल - मे २०२०)

- वर्क फ्रॉम होमचा सहावा आठवडा. काम कमी होण्याऐवजी वाढतं आहे, कारण ज्यासाठी एखाद्याच्या डेस्कवर जाऊन किंवा हाळी घालून काम होत असे त्याला आता कॉलबिल करायला लागतो. हापिसमधले सगळे या कॉलच्या प्रादुर्भावाने गांजले आहेत. भीक नको पण कुत्रा आवर अशी परिस्थिती. हल्ली पंचवीस आणि पन्नास मिनिटांचे कॉल ठेवतो, नाहीतर शू करायलाही वेळ राहात नाही.

- जगात सगळीकडे 'लॉकडाऊन' असला तरी व्याख्येत फरक आहे. इथे रस्त्यावर पोलीस वगैरे नाहीत. किराणा आणायला, व्यायाम करायला, आणि वैद्यकीय उपचारांसाठी बाहेर जायला परवानगी आहे. तरी ग्रेटर लंडनच्या आमच्या उपनगरवजा खेडेगावात रस्त्यावर कुत्रं नसतं. तरी स्वच्छ सूर्यप्रकाश असेल तेव्हाच नेमकं लोकांना 'अत्यंत आवश्यक किराणा' आणायची खाज येते हे विनोदी आहे.

- NHSबद्दल सगळीकडे कृतज्ञतेचं वातावरण आहे. एरवी लोक NHS किती भिकार आहे याबद्दल कुरकुर करत असतात, पण या काळात तुटपुंज्या सामग्रीत NHS जो लढा देता आहे त्याबद्दल लोक आभारी आहेत. दर गुरुवारी रात्री आठला बाहेर येऊन टाळ्या, झांजा, क्वचितप्रसंगी फटाकेही वाजवतात. आमच्या फिरायला जायच्या रस्त्यावर खांबाखांबाला Thank You NHS लिहिलेले हस्तलिखित कागद चिकटवले आहेत. N मधून सुरु होणारं आणि S मध्ये संपणारं इंद्रधनुष्य हा मोटिफही वारंवार दिसतो आहे.

- विशेष खराब तोंड असलेला आणि 'मिलवॉल' नामक गुंड फुटबॉल क्लबचा समर्थक असलेला माझा ब्रिट मित्र परवा बोऱ्याबद्दल भरभरून बोलत होता. त्याचा स्वैर अनुवादित गोषवारा असा: "साला * बोऱ्या, लय उडत होता NHSसाठी पैसे द्या म्हणून. बरी अद्दल घडली *ला..." वगैरे.

पुण्यातील रूबी हॉल क्लिनिकमध्ये अतिदक्षता विभागाच्या (आय.सी.यू.) संचालिका डॉ. प्राची साठे यांचा 'व्हेन्टिलेटर्स – त्यामागील विज्ञान आणि गैरसमज' हा लेख 'ऐसी अक्षरे'ने यापूर्वीच आपल्या करोना विशेष विभागात समाविष्ट केला आहे. करोनाच्या महासाथीविषयक आरोग्यविषयक इन्साइट्स देणारा त्यांचा एक व्हिडिओ नुकताच उपलब्ध झाला आहे. तो इथे शेअर करत आहोत. यूट्यूब व्हिडिओचा दुवा
सौजन्य : डेक्कन एज्युकेशन सोसायटी (DES)

करोनाव्हायरसचा फटका मोठ्या प्रमाणात बसलेला इटली हळूहळू लॉकडाऊनमधून बाहेर यायला सुरुवात झाली आहे त्याविषयीची ही बातमी -
Anger as Italy slowly emerges from long Covid-19 lockdown

एका परकीय टीव्ही चॅनलवर एक इटालियन डॉक्टर याविषयी बोलत होता. त्याचं स्पष्ट म्हणणं असं होतं - निर्बंध सैल केले की पुन्हा संसर्ग वाढणार हे अगदी स्पष्ट आहे. आणि पुढचे काही महिने संसर्ग झालेल्या रुग्णांच्या आकड्यांत चढउतार होत राहणार आहे हेही नक्की. सरकारला केवळ एवढीच आशा आहे की आमचा सर्वाधिक रुग्णसंसर्गाचा काळ आता लोटला आहे आणि नव्या केसेस आढळल्या तरी त्या पूर्वीइतक्या नसतील. मात्र, वैद्यकशास्त्राशी संबंधित कोणताही ज्ञानी माणूस अशी खात्री देणार नाही. त्यामुळे आमचा देश आता एक प्रयोग करून पाहतो आहे आणि त्याचे निष्कर्ष कसे येतील त्याकडे आता आमचं सगळ्यांचं लक्ष आहे.

आपल्याकडेही आजपासून निर्बंध सैल केले जात आहेत. त्या पार्श्वभूमीवर हे रोचक वाटलं.

आष्टिनात शुक्रवारी १ मेला काही प्रमाणात बंधनं शिथील झालीत. मास्क लावण्याची सक्ती काढली आहे! (इथे सनातनी, उजव्यांचं राज्य सरकार आहे.) मी वाण्याचं दुकान वगळता इतरत्र न गेल्यामुळे बाकीचं माहीत नाही.

शनिवारी, आमच्या कॉलनीत लोक नवपरिणीत जोडप्यासाठी गाड्यांमधून फिरत होते. एका गाडीच्या पाठी पत्र्याचे डबे लावले होते; वर गुलाबी फुगे होते; गाडीत गुलाबी टूलचे झगे घातलेल्या, गोल-मख्ख चेहऱ्याच्या दोन अतिलहान मुली होत्या. आणि दोन-चार गाड्या हॉर्न मारत कॉलनीभर फिरत होत्या.

करोनामुळे बिचाऱ्यांना रविवार सोडून शनिवारी लग्न करावं लागलं. केवढे हे क्रौर्य...

वैयक्तिक मत

(उशिरा चालू केलेला ) पहिला लॉकडाऊन गरजेचा असावा.

(आपल्या कुवतीप्रमाणे ) वैद्यकीय यंत्रणा सुसज्ज करण्यासाठी आणि प्रशासकीय यंत्रणा तयार ठेवण्यासाठी .

आणि ही तयारी होईपर्यंत व्हायरसचा प्रसार अधिक क्षेत्रात होऊ नये म्हणून .

पहिल्या लॉकडाऊन मध्ये सर्व उद्दिष्ट समाधानकारक रीतीने पूर्ण न झाल्यामुळे दुसरा लॉक डाऊन .

ठीके .

पण आता तिसरा लॉकडाऊन अवाजवी वाटतो .

कारण एकतर वैद्यकीय यंत्रणा 'अजून ' सुसज्ज करणे शक्य आहे असे वाटत नाही .शिवाय गेले चाळीस दिवस वैद्यकीय व प्रशासकीय यंत्रणा ( विशेषतः पोलीस ) कायम ' emergency ' मोड मध्ये आहेत , अगदी युद्धसज्ज अवस्थेत( च्यायला हल्ली फिजिकल युद्धसुद्धा इतके दिवस चालत नाहीत ).

या महत्वाच्या यंत्रणा कायम अशा युद्धसज्ज अवस्थेत sustain करणे अवघड असावे . एखाददिवशी ओझ्याखाली कोसळून नयेत म्हणजे मिळवली . आणि मुख्य म्हणजे कुणी अशा समजात असेल की लॉकडाऊनमुळे यापुढे नवीन बाधित कमी होत जाणार आहेत , तर तो भ्रम आहे.

औषध किंवा लस येईपर्यंत काही लोकं इन्फेक्ट होणार आहेत , कोरोना संबंधित मृत्यू संख्या वाढणार आहे . लॉकडाऊन असो वा नसो .

या वस्तुस्थितीची जाणीव ठेऊनच पुढचे काही महिने काढायचे आहेत .

लॉकडाऊन हळू हळू कमी करत जाण्यात शहाणपण आहे .

( इकॉनॉमी हे कारण मुद्दाम मध्ये आणत नाहीये )

हे वैयक्तिक मत . कृपया यातील flaws दाखवावेत .

होणाऱ्या नौऱ्याला कदाचित जॉईनींग आहे, परदेशातल्या पोर्टा पर्यंत पोचणे शक्य नसल्याने भारतातल्या पोर्टवर साईन इन करण्याचा प्रयत्न सुरू आहे. त्याचा एक मित्र ओडिसाला गेला जॉईनींगसाठी. मुंबई टू ओडिसा रस्त्याने, युनिफॉर्म मध्ये, कुठेही थांबण्याची व्यवस्था नाही. रात्री रस्त्यात गाडीत झोपून कसेबसे पोचले. बाहेर राहण्यात कोरोनाची भितीही आहेच. नैसर्गिक विधी आडोश्याला किंवा जंगलात. युनिफॉर्ममुळे कमी अडवणूक झाली. दोन दिवसाचा डबा होता. नाशकापुढे पाऊस आणि वादळ, ड्रायवर आणि हा दोघेच, येताना ड्रायवर एकटाच येणार. विचार करूनच अंगावर काटा आला. त्याचं पोर्टवर पोचून मग टेस्टींग आहे कोरोनाचं. काल एक पोर्ट सिल केला, साईन इन करणारा कोरोनाग्रस्त निघाला. सोबत बाकीचे चार सुद्धा अडकले, ते क्वारंटीन मध्ये गेले. साईन इनचा फज्जा उडाला ते वेगळं. सरकारने पोर्ट सिल केलं, लोडिंग, अनलोडींगसाठीसुद्धा.

ह्याचं जॉईनिंग कुठे येतं पाहायचं. सोबत द्यायला खूप काही स्कोप नाहीये, आई लाडू देणार आहे. म्हणाला जाताना तुझ्या घरावरून जाईन. पण जास्त थांबू शकत नाही, फिजिकल कॉन्टॅक्ट अजिबात नाही त्यामुळे गळ्यात पडू नकोस. आय कान्ट टेक रिस्क.
दोन दिवस आधी कुलाब्याला कोरोना टेस्ट साठी बोलावलं आहे. ई पास मिळवायला त्याच्या कंपनीला दोन दिवस लागले कुलाब्यापर्यंत जाण्यासाठी. तिथेही युनिफॉर्मवर जायला लागलं. पोर्टजवळ गेल्यावर टेस्ट करून तिथे दोन दिवस राहण्यापेक्षा हे बरय.
सहा महिन्यासाठी जाणार म्हणून आधी टॉयलेटरीज आणल्या होत्या ते सगळं आहे. इनरवेअर नंतर घेईन म्हणून त्याने लांबणीवर टाकलेलं, आता काही शक्यच नाही.

माझे ऑफिस कॉल्स आणि वर्क फ्लो व्यवस्थित सुरू आहे. गेल्या आठवड्यात प्रमोशन्स जाहीर केलीत. कंपनी प्रचंड प्रॉफिटमध्ये आहे.
इफेक्ट फक्त येणाऱ्या प्रमोशनल ॲक्टिविटिझ वर दिसतो आहे. नवीन लाँचींगसुद्धा पोस्टपोन होतात आहेत.
चायना प्लांट सगळ्यात जास्त इफिशयन्सीने काम करत असल्याच्या न्युज येतात आहेत पोर्टलवर.

क्रोमा आणि टाटा क्लिक इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंची डिलिव्हरी डेट दाखवत आहेत. पण कॉल केल्यावर सांगतात की सरकारच्या आदेशानुसार तारिख बदलू शकते. म्हंजे तुम्ही बना मुर्ख, भरा पैसे आणि वाट बघा. त्यापेक्षा ॲमेझोन फ्लिपकार्ट सरळ डिलिवरी नाही म्हणून मोकळे.

ताज्या वृत्तानुसार फ्रान्समधला पहिला करोनाचा रुग्ण डिसेंबरमध्येच निघाला होता असं समजतं. रुग्ण कधीच बरा झाला आहे, पण त्याच्या तेव्हाच्या स्वाबची चाचणी आता घेतली गेली आणि तेव्हा तो करोना पॉझिटिव्ह असल्याचं लक्षात आलं.
Coronavirus: France's first known case 'was in December'

वुहानच्याही आधी जगांत इतरत्र कोरोना होता असे सिद्ध झाले तर ?

यापुढील प्रतिसाद इथे.