इतिहास

मराठ्यांच्या इतिहासातील लढायांच्या संदर्भातील काही ऐतिहासिक व्यक्तिचित्रे...

मित्रांनो,

मराठ्यांच्या इतिहासातील लढायांच्या संदर्भात वर्णन करताना काही व्यक्तिमत्वे कारणपरत्वे समोर येतात.

त्यांचा गोषवारा सादर केला तर धागा वाचकांना पुढील मागील संदर्भ समजायला सोपे पडेल असे वाटून खालील व्यक्तींचा विश्वकोशातील परिचय सादर करत आहे. लढाईचे धागे जसे पुढे पुढे जात राहतील, तेव्हा आणखी काही व्यक्तींची त्यात भर पडेल असे असे वाटते.

बाजीराव, दुसरा

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

महासाथींचा इतिहास

कोव्हिड-१९ पॅन्डेमिकचे (महासाथ) आणि त्याच्या परिणामांचे पडसाद नेमके काय असतील हे आत्ता सांगणं कठीण आहे. हा लेख म्हणजे एक ऐतिहासिक संदर्भ देण्याचा प्रयत्न आहे.

-----------------
मूळ इंग्रजी लेख ‘द व्हिजुअल कॅपिटलिस्ट डॉटकॉम’वर १४ मार्च २०२० रोजी प्रथम प्रकाशित. यातील कोव्हिड-१९ची आकडेवारी सतत अपडेट केली जाते.
लेखक: निकोलस लपॅन.
मराठी अनुवाद : डॉ. अजेय हर्डीकर

-----------------

महासाथींचा इतिहास

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

आचार्य बोधीधर्म आणि झेन तत्वज्ञान

आचार्य बोधीधर्म-

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

ह्यू-एन-त्सँग -

लहानपणी शाळेतील इतिहासाच्या पुस्तकातल्या एका
चित्रा बद्दल मला खूप कुतूहल वाटायचं. गोटा केलेले यूल ब्रायनर सारखे डोके, गोल गोमटे शरीर, चपटे डोळे, गुडघ्यापर्यंत पसरलेला झगा, हातात पंख्यासारखी वस्तू, पायात सपाता, एक पाऊल पुढे तर दुसरे मागे, अशा रूपात प्रभाव टाकणारा तो प्रवासी ज्ञानपिपासू म्हणजे चीनचा ह्यू-एन-त्सँग ! (इ. स. ६०२-६६५) याचे चित्र होय.
त्याने आयुष्यभरात सुमारे दहा हजार मैलांची पायवाट
तुडवली होती! (इंग्रजीत 'झुआंग अँग' असा सोपा उच्चार
आहे. यापुढे फक्त 'झुआंगच' म्हणू). त्याच्यावर फारसे

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

ज्ञात नसलेली स्त्री संत

संत वेणाबाई -

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

भाग 1 पावनखिंड लढ्यातील साथी वाटाडे

भाग 1 पावनखिंड लढ्यातील साथी वाटाडे
1

पन्हाळ्यामधून सुटका करून घेण्याच्या महाराजांच्या मोहिमेत सर्वात महत्त्वाचे होते ते म्हणजे त्यांचे वाटाडे.

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

लढा पावनखिंडीचा - प्रस्तावना

लढा पावनखिंडीचा - प्रस्तावना

मित्रांनो,
काही काळापुर्वी पावनखिंडीतला भेट देण्यासाठी गेलो असता तेथे झालेल्या लढ्याच्या आठवणी जाग्या झाल्या.
काही माहिती होती, काही नव्याने लक्षात आली. वाटले इथे बर्‍याच कालावधीनंतर धागा टाकावा. या लढ्यातील ऐतिहासिक बाजू, भौगोलिक परिस्थिती, तात्कालिक राजकारणातील डावपेच यावर अभ्यासू वाचकांच्या लेखनातून काही नवे समजून घ्यायला मिळेल…
काही विचारणा…
१. विशाळगडाला महाराजांनी आधी जिंकले होते का? १३ जुलै १६६० रोजी महाराजांच्या बाजूने कोण गडकरी होते? तिथे किती सैन्य असावे?

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

इतिहास आणि आपण

प्रथम हे सांगितले पाहिजे की इतिहासासंबंधी लेखन करू इच्छिणार्‍या लेखकाच्या, शिक्षण, व्यवसाय किंवा तत्सम योग्यतांबद्दल वाचकांच्या मनात असलेल्या सर्वमान्य अपेक्षांची न्यूनतम पातळी सुद्धा माझ्या आवाक्यात नाही याची मला जाणीव आहे. हे खरे आहे की बालवयात आई, आजी यांच्याकडून रामायण, महाभारत किंवा वेद यातील निवडक गोष्टी मी भरपूर ऐकल्या आहेत. त्याचप्रमाणे, आपण सारे मराठी बांधव ज्याच्या दैदिप्यमान कारकिर्दीचा सार्थ अभिमान बाळगत त्याची एखाद्या देवाप्रमाणे भक्ती करतो त्या शिवाजीराजाच्या गोष्टीही मी बाल वयात खूप वेळा ऐकल्या आहेत आणि नंतर कुमार वयात त्यांचे वाचनही केले आहे.

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

महाराष्ट्रदिनाच्या निमित्ताने - अरुण खोपकर

मी जपानमध्ये क्योटोला असतानाची एक घटना. शोगुनच्या राजवाड्यात काही प्रवाशांच्या जथ्याबरोबर मी तिथल्या मार्गदर्शकाचे बोलणे ऐकत होतो. राजाच्या शयनगृहातल्या बांबूंच्या जमिनीचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्यावर पाय पडला की बांबू एकमेकांवर घासून आणि बांबूंतली हवा बाहेर पडून त्यातून वाद्यासारखा सूर निघत असे. राजावर अपरात्री हल्ला झाला तर राजा जागा व्हावा म्हणून ही व्यवस्था. तो जागा तर व्हावाच पण त्याची झोपमोड करणारा ध्वनी हा स्वरबद्ध असावा. जपानी सौंदर्यदृष्टीच्या अनेक सूक्ष्म पैलूंतला हा एक.

पाने

Subscribe to RSS - इतिहास